توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت چهل دختران دارای ۷۲ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت چهل دختران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت چهل دختران :

آرامگاه چهل‌دختران

چهل‌دختران، عنوان شماری از بناهای آرامگاهی در ایران می باشد.

فهرست مندرجات

۱ – وجه تسمیه
۲ – مفهوم
۳ – جایگاه عدد چهل
۴ – کاربرد چهل در نام امامزاده‌ها
۴.۱ – چهل‌تن روستای درجزین
۴.۲ – چهل‌تن بازار تهران
۴.۳ – چهل اختران قم
۵ – پاورپوینت چهل دختران
۶ – آرامگاه ها
۷ – تشابه با معابد ناهید
۸ – چهل‌دختر سمنان
۹ – چهل‌دختران با مضمون منفی
۱۰ – جنبه زیارتی
۱۱ – پاورپوینت چهل دختران یزد، دامغان و اصفهان
۱۲ – در کشورهای دیگر
۱۳ – فهرست منابع
۱۴ – پانویس
۱۵ – منبع

وجه تسمیه

وجه تسمیه آنها، به باور عامه، ناپدید شدن چهل دختر از چشم کافران در این مکانهاست.

[۱] دهخدا،لغت نامه، ذیل مادّه.

مفهوم

چهل‌دختران دو مفهومِ عدد مقدّس چهل و دختر، نماد زنانگی ، را در خود دارد.

جایگاه عدد چهل

عناوین ترکیبی با عدد چهل، هم بر بعضی پدیده‌های طبیعی (از جمله کوهها ) و هم بر مکانهای دینی اطلاق شده است.
نام‌گذاری با استفاده از اعداد مقدّس، نظیر پنج، هفت، دوازده، چهارده، هفتاد، در ایران بسیار شایع است که سبب ایجاد هاله‌ای از تقدس پیرامون آن بناها شده است

[۲] امان‌اللّه قرشی ،آب و کوه در اساطیر هند و ایرانی، ، ج۱، ص۲۰۵ـ۲۰۶، تهران ۱۳۸۰ش.

[۳] امان‌اللّه قرشی آّب و کوه در اساطیر هند و ایرانی، ج۱، ص۲۲۸،تهران ۱۳۸۰ش.

چهل در نام بسیاری از مکانهای دینی دیده می‌شود، از جمله در مساجد ی چون چهل‌تن ( رشت )، چهل‌محراب ( یزد )، و چهل‌انگشت

[۴] معماری ایران،دوره اسلامی، به‌کوشش محمدیوسف کیانی، ج۲، ص۳، ج ۲، تهران: جهاد دانشگاهی، ۱۳۶۸ش.

[۵] معماری ایران،دوره اسلامی، به‌کوشش محمدیوسف کیانی، ج۲، ص۱۳، ج ۲، تهران: جهاد دانشگاهی، ۱۳۶۸ش.

[۶] معماری ایران،دوره اسلامی، به‌کوشش محمدیوسف کیانی، ج۲، ص۱۷، ج ۲، تهران،جهاد دانشگاهی، ۱۳۶۸ش.

تکیه چهل‌تنان در شیراز ،

[۷] محمدتقی مصطفوی، آثار تاریخی طهران، ج ۱،ص۵۴، تنظیم و تصحیح میرهاشم محدث، تهران ۱۳۶۱ش.

و آرامگاههایی چون چهل‌شهید در مازندران

[۸] مصطفی خلعت‌بری لیماکی، سیری در تاریخ علویان غرب مازندران، ج۱، ص۱۰۸ـ۱۰۹، همراه با بررسی امامزاده‌های تنکابن و رامسر، تهران ۱۳۸۲ش.

و چهل‌صحابه در شهرستان بوکان

[۹] ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دفتر طرح‌های ملی، ج۱، ص۶۱، یافته‌های طرح آمارگیری جامع فرهنگی کشور، فضاهای فرهنگی ایران، فهرستگان زیارتگاه‌ها (۱)، تهران ۱۳۸۲ش.

که این دسته آرامگاهها متعلق به چهل مرد عارف یا چهل شهید علوی است،

کاربرد چهل در نام امامزاده‌ها

برخی از امامزاده های که دارای لفظ چهل هستند عبارتند از:

چهل‌تن روستای درجزین

از جمله امامزاده چهل‌تن در روستای دَرجَزین در سمنان .این زیارتگاه و بقعه سی‌سر در شهر سمنان، روایت مشترکی دارند که به موجب آن یک تن از علویان، که به کشاورزان آن منطقه پناه آورده بود، همراه با پناه‌دهندگانش، که چهل تن بودند، به دست سربازان مأمون به شهادت رسیدند.

[۱۰] محمدعلی مخلصی، آثار تاریخی سمنان، ج۱، ص۱۳۳ـ۱۳۴، (۱۳۵۶ش).

[۱۱] علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۲۳۸ـ ۲۳۹، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.

[۱۲] علی بنی‌اسدی، سیمای استان سمنان، ج۱، ص۲۵۱، ج ۱، سمنان ۱۳۷۴ش.

چهل‌تن بازار تهران

بقعه کوچک دیگری با همین نام در بازار تهران وجود دارد، با کتیبه‌ای متعلق به نیمه اول قرن سیزدهم

[۱۳] حسین کریمان،تهران در گذشته و حال، ج۱، ص۱۶۰، تهران ۱۳۵۵ش.

[۱۴] ناصر نجمی، دارالخلافه تهران، ج۱، ص۲۶۸، تهران ۱۳۶۲ش.

و قبر ی به ارتفاع یک متر با سطح کاشی‌کاری در وسط بقعه.این بقعه، تکیه‌ای برای برگزاری تعزیه داشته است.

[۱۵] گزارشهای نظمیه از محلات طهران،راپورت وقایع مختلفه محلات دارالخلافه، ج ۱، ج۱، ص۲۰۱، ص ۲۰۷،به‌کوشش انسیه شیخ‌رضائی و شهلا آذری، تهران،سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۷ش.

[۱۶] گزارشهای نظمیه از محلات طهران، راپورت وقایع مختلفه محلات دارالخلافه، به‌کوشش انسیه شیخ‌رضائی و شهلا آذری، ج۱، ص۲۱۱، تهران: سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۷ش.

[۱۷] گزارشهای نظمیه از محلات طهران،راپورت وقایع مختلفه محلات دارالخلافه، به‌کوشش انسیه شیخ‌رضائی و شهلا آذری، ج۱، ص۲۱۶، تهران: سازمان اسناد ملی ایران، ۱۳۷۷ش.

این محل هم روایتی از پناهندگی، کشته شدن و خاک‌سپاری چهل تن از نیکان در آن‌جا دارد.

[۱۸] جعفر شهری‌باف، طهران قدیم، ج۲، ص۳۱۸، تهران ۱۳۸۱ش.

چهل اختران قم

در بعضی آرامگاهها خاک‌سپاری علویان و سادات مسلّم است، مانند بقعه چهل‌اختران قم که مزار چند تن از سادات و نوادگان امام جواد علیه‌السلام است.ظاهرآ بیش‌تر آنان بانوان بوده‌اند.

[۱۹] عباس فیض‌قمی، کتاب گنجینه آثار قم، ج۲، ص۵۶۱ـ۵۶۳، قم ۱۳۴۹ـ ۱۳۵۰ش.

[۲۰] حسین مدرسی طباطبائی، تربت پاکان،آثار و بناهای قدیم محدوده کنونی دارالمؤمنین قم، ج۲، ص۷۶، قم ۱۳۵۵ش.

[۲۱] حسین مدرسی طباطبائی، تربت پاکان: آثار و بناهای قدیم محدوده کنونی دارالمؤمنین قم، ج۲، ص۸۰، قم ۱۳۵۵ش.

گفته می‌شود در این محل چهل زن ، چهل مرد و بیست‌وپنج کودک مدفون‌اند.

[۲۲] سیمای میراث فرهنگی قم، گردآوری مهرالزمان نوبان، ج۱، ص۹۳، تهران،سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۸۱ش.

پاورپوینت چهل دختران

بناهای آرامگاهی پاورپوینت چهل دختران، با وجود شباهت به چهل‌تنان، در زمره زیارتگاههای زنان‌اند.این آرامگاهها اغلب با عناوین بی‌بی ، خاتون ، بانو ، سیده ، دختر و مادر ، در ایران شناخته می‌شوند.

آرامگاه ها

در نام آرامگاههایی نیز کلمه دختر وجود دارد، مانند سه‌دختران، مادر و دختر، و هفت‌دختران

[۲۳] ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دفتر طرح‌های ملی، ج۱، ص ۱۵۳ـ۱۵۵ ،یافته‌های طرح آمارگیری جامع فرهنگی کشور، فضاهای فرهنگی ایران: فهرستگان زیارتگاه‌ها (۱)، تهران ۱۳۸۲ش.

[۲۴] ایران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دفتر طرح‌های ملی، ج۱، ص ۱۷۸،یافته‌های طرح آمارگیری جامع فرهنگی کشور، فضاهای فرهنگی ایران،فهرستگان زیارتگاه‌ها (۱)، تهران ۱۳۸۲ش.

با این‌که غالبآ هویت افراد مدفون مشخص نیست، گفته شده است شاید چهل‌دختران‌ها محل دفن سادات باشند.

[۲۵] حسن نراقی، آثار تاریخی شهرستانهای کاشان و نطنز، ج۱، ص۳۰۵، تهران ۱۳۷۴ش.

این زیارتگاهها با بناهایی که واژه دختر در آن‌ها به کار رفته است، مانند قلعه‌دخترها، از جمله قلعه‌دختر فارس و میانه ، قابل مقایسه‌اند.

تشابه با معابد ناهید

برخی پژوهشگران آن‌ها را مشابه معابد ناهید در ایران باستان دانسته‌اند.

[۲۶] محمدابراهیم باستانی‌پاریزی، «ابنیه دختر ـ قلعه دختر کرمان»، ج۱، ص۱۲۱ـ۱۲۸، مجله باستان‌شناسی، ش ۱و۲ (بهار و تابستان ۱۳۳۸).

[۲۷] عباس زمانی، «قلعه دختر مزار بجستان گناباد»، ج۱، ص۲۵۳، مجله بررسیهای تاریخی، سال ۷، ش ۶ (بهمن ـ اسفند ۱۳۵۱).

در تپه چهل‌دختر در آبادی ازبزانِ ساوه ، اهالی مراسم نیایش برای باران برگزار می‌کنند،

[۲۸] ایرج افشار،سفرنامچه،گلگشت در وطن، ج۱، ص۲۸۳، تهران ۱۳۸۴ش.

که خود گواه دیگری بر ارتباط این مکانها با آب است.

[۲۹] امان‌اللّه قرشی، آب و کوه در اساطیر هند و ایرانی، ج۱، ص۲۰۵ـ۲۰۸، تهران ۱۳۸۰ش.

در ایران باستان هم برای ایزدبانوی ناهید، در کنار چشمه‌ ها و آبشارها معبد می‌ساخته‌اند، مانند معابدی در مناطق قصران و ری .

[۳۰] حسین کریمان، ج۱، ص۶۷۱، قصران (کوهسران)، تهران ۱۳۵۶ش.

[۳۱] حسین کریمان،بخش ۲، ص ۶۷۱ـ ۷۴۱، قصران (کوهسران)، تهران ۱۳۵۶ش.

عنصر ناپدید شدن بانو در روایت زیارتگاه زردشتی بانوی پارس در یزد و مقبره بی‌بی‌شهربانو درخور توجه است.

[۳۲] مری بویس، «بی‌بی شهربانو و بانو پارس»، ج۱، ص۱۲۷ـ۱۳۰، ترجمه حسن جواهری، مجله بررسیهای تاریخی، سال ۲، ش ۳و۴ (آبان ۱۳۴۶).

[۳۳] حسین کریمان،بخش ۲، ص۶۷۳، قصران (کوهسران)، تهران ۱۳۵۶ش.

[۳۴] ویلیام ل هنوی، «آناهیتا و اسکندر»، ج۱، ص۷۰ـ ۷۹، ترجمه افسانه منفرد، کتاب ماه ادبیات و فلسفه، سال۶، ش ۹ (تیر ۱۳۸۲).

پناه‌آوردن و سپس ناپدید شدن، در روایت آرامگاههای چهل‌دختران نیز تکرار شده، از آن جمله است بقعه چهل‌تن در منطقه دولاب تهران که بنابر باور عامه چهل دختر نابالغ از ظلم دشمنان به این محل پناه آورده و در آن‌جا ناپدید شده‌اند.

چهل‌دختر سمنان

نمونه‌هایی هم هست که کاملا ماهیت زردشتی دارد. روایت راجع به برج چهل‌دختر سمنان کاملا متفاوت است.این بنای هشت ضلعی با گنبد مخروطی شکل و از خشت خام را مردم سمنان به چهل‌دختر، که برای خدمت در آتشکده گمارده شده بودند، نسبت می‌دهند.در این روایت، سکونت و نه غیبت دختران مطرح است.
طبق رسمی، دختران دم‌بخت سه تا هفت سنگ از داخل برج به بیرون پرتاب می‌کردند، اگر سنگها به خارج از برج می‌افتاد، دلالت بر ازدواج آن‌ها داشت.

[۳۵] عبدالرفیع حقیقت، شناسنامه آثار تاریخی کومش، ج۱، ص۷۹ـ۸۱، استان سمنان شامل شهرستانهای سمنان، دامغان، شاهرود، گرمسار، تهران ۱۳۷۹ش.

[۳۶] محمدعلی مخلصی، آثار تاریخی سمنان، ج۱، ص۶۱، (۱۳۵۶ش).

بناهای دیگری نیز با نام چهل‌دختر و روایت سکونت شاهزاده خانمی در آن‌جا وجود دارد، مانند چهل‌دختر در شهر ایوانکی .

چهل‌دختران با مضمون منفی

گاه چهل‌دختران نامیدن مکانها، مضمون منفی داشته است، چنان‌که در دامنه‌های جنوبی سبلان، در دهکده نشت‌بان سراب، قطعه سنگهای بسیار بزرگی به شکل عمودی در زمین هست که اهالی معتقدند چهل‌دختر گناهکارند که به غضب الهی گرفتار و به سنگ مبدل شده‌اند.
اشیایی که از اطراف این سنگها به دست آمده، متعلق به اوایل هزاره اول قبل از میلاد ، همراه با کتیبه میخی اورارتویی است.

[۳۷] سیف‌اللّه کامبخش فرد، آثار تاریخی ایران، ج۱، ص۳۱۴ـ۳۱۶،تهران ۱۳۸۰ش.

[۳۸] سیف‌اللّه کامبخش فرد، آثار تاریخی ایران، ج۱، ص ۳۲۶،تهران ۱۳۸۰ش.

جنبه زیارتی

بناهای چهل‌دخترانی که جنبه زیارتی دارند، قدیم‌تر از دوره صفویه نیستند و معمولا ارزش معماری نیز ندارند، مانند چهل‌تن (چهل‌دختران) در تهران.

[۳۹] محمدتقی مصطفوی، آثار تاریخی طهران، ج۱، ص۲۳۹، ج ۱، تنظیم و تصحیح میرهاشم محدث، تهران ۱۳۶۱ش.

بعضی از این زیارتگاهها در نوسازیهای سالهای اخیر تغییر شکل و حتی تغییر هویت داده‌اند، از جمله چهل‌دختران تهران که در بازسازی ۱۳۵۴ش در محدوده بوستانی قرار گرفته است و شکل بنا نیز شباهتی به زیارتگاه ندارد و مراجعه به آن برای زیارت هم اندک است.
برخی نیز در نوسازیها، شاید به دلیل کمیِ استقبال و ابهام هویت، به کلی از بین رفته‌اند.
از این دسته، بعضی بنای مستقل داشته‌اند، مانند چهل‌دختران یکوبار، در تفرش که تا ۱۳۴۱ش، دارای بنای کوچک، گورستان و درختان کهن توت (احتمالا مقدّس) بوده است و مانند بسیاری از بناهای مشابه، فقط زنان اجازه زیارت آن را داشتند

[۴۰] محمد میرشکرائی، «مهر و آب و آئین: بن‌مایه‌های پیدایش تفرش»، ج۱، ص۴۹۹، در مجموعه مقالات کنگره تاریخ معماری و شهرسازی ایران، ۱۲ـ۷ اسفند ماه ۱۳۷۴، ارگ بم ـ کرمان، ج ۳، تهران: سازمان میراث فرهنگی کشور، ۱۳۷۵ش.

یا بقعه‌ای در قزوین که تا حدود هشتاد سال پیش به چهل‌دختران شهرت داشته و گفته می‌شده که مدفن مردان و زنان خاندان صفویه است.

[۴۱] محمدعلی گلریز، مینودر، ج۱، ص۷۱۲ـ۷۱۳، یا، باب‌الجنه قزوین، ج ۱، (قزوین) ۱۳۶۸ش.

برخی بناها هم ضمیمه بنای دیگری بوده‌اند، مانند مقبره چهل‌دختران که ضمیمه مسجدجامع شاهرود بوده و در جریان تعمیر آن مسجد از بین رفته است.

[۴۲] صدیقه فاتح، «مسجدجامع شاهرود»، ج۱، ص۳۳۵، در مجموعه مقالات همایش معماری مسجد: گذشته، حال، آینده، ج