توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت محمداسماعیل‌ بن‌ محمدحسین‌ مازندرانی‌ خواجویی اصفهانی دارای ۶۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت محمداسماعیل‌ بن‌ محمدحسین‌ مازندرانی‌ خواجویی اصفهانی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت محمداسماعیل‌ بن‌ محمدحسین‌ مازندرانی‌ خواجویی اصفهانی :

پاورپوینت محمداسماعیل‌ بن‌ محمدحسین‌ مازندرانی‌ خواجویی اصفهانی

خواجویی‌، ملامحمداسماعیل‌ بن‌ محمدحسین‌ مازندرانی‌، طبری‌الاصل‌ مشهور به‌ خواجویی‌، حکیم‌ و فقیه‌ و متکلم‌ شیعی‌ قرن‌ دوازدهم‌ و ساکن محله خواجو در اصفهان بوده است.

فهرست مندرجات

۱ – زادگاه
۲ – تاریخ ولادت
۳ – شهرت خواجویی
۴ – استادان و مشایخ
۵ – احیای حوزه علمیه اصفهان
۶ – تدریس شفا
۷ – شاگردان
۸ – حمله افاغنه
۹ – خصوصیات شخصیتی و اخلاقی
۱۰ – خواجویی از منظر دانشوران
۱۰.۱ – سید محمد باقر خوانساری
۱۰.۲ – شیخ عباس قمی
۱۱ – وفات
۱۲ – آثار و تالیفات
۱۳ – پانویس
۱۴ – منبع

زادگاه

ملاّمحمّداسماعیل اهل مازندران بوده و احتمالا زادگاه وی نیز همان منطقه بوده است؛ اما مشخص نیست که از کدام شهر این استان سرسبز می باشد. در هیچ یک از آثارش نیز دیده نشد که وی از محل تولد و اجداد خود نام برده باشد. او در بیشتر آثارش، خود را مازندانی معرفی کرده است.

[۱] رجایی، سیدمهدی، مشاهیر تخت فولاد، ص ۶.

تاریخ ولادت

ملاّمحمّداسماعیل بن محمّدحسین بن محمّدرضا بن علاء الدّین محمّدمازندرانی معروف به ملاّاسماعیل خواجویی؛ عالم فاضل و حکیم کامل محقّق مدقّق، از اکابر فقهاء مجتهدین، و از اعاظم حکماء و مدرّسین است. وی در سال ۱۱۰۰ به‌ دنیا آمد

[۲] مدرس‌ گیلانی‌، مرتضی‌، منتخب‌ معجم‌الحکماء، ج۱، ص۴۵.

و برای‌ کسب‌ علم‌ وارد حوز‌ علمیه اصفهان‌ شد.

شهرت خواجویی

شهرت او به «خواجویی» نیز بدان سبب بوده که وی در سال (۱۱۳۳ هـ . ق) به محله «خواجو» که در آن هنگام خارج از شهر اصفهان بوده، هجرت کرده است.

[۳] رجایی، سیدمهدی، مشاهیر تخت فولاد، ص ۶.

از نوشته های کهن استفاده می شود که این محله را قبل از حکومت صفویه، «باغ کاردان» و «طراز آباد» می‌نامیده‌اند و در عهد صفویه و پس از آن گاهی «خواجو» و زمانی «خواجه» گفته شده است. سبب این نامگذاری ظاهراً سکونت جمعی از خواجه‌سرایان حرم سلاطین سلجوقی یا صفوی در این ناحیه بوده است و «خواجه» در اثر کثرت استعمال به «خواجو» تبدیل شده است.

[۴] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، تاریخچه محلّه خواجو، ص۵.

شهرت‌ وی‌ به‌حسب‌ اقامت‌ طولانی‌ او در محل‌ خواجوی‌ اصفهان‌ بوده است‌.

[۵] حرعاملی، محمد بن حسن، تتمیم امل الآمل، ص۶۷-۶۹.

[۶] موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنّات، ج۱، ص۱۱۴.

[۷] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۲۰۰.

استادان و مشایخ

نام تمام استادان و مشایخ علامه خواجویی در دسترس نیست؛ اما نام برخی فاضل‌ هندی‌ (متوفی‌ ۱۱۳۷) را به عنوان استاد وی نام‌ برده‌اند، همچنین‌ ممکن‌ است‌ که‌ وی‌ از اساتیدی‌ چون‌ محمدجعفر خراسانی‌ اصفهانی و ملاحمزه‌ گیلانی‌ و ملامحمدصادق‌ اردستانی‌ (متوفی‌ ۱۱۴۳) بهره‌ برده‌ باشد.

[۸] موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنّات، ج۱، ص۱۱۴.

[۹] آشتیانی‌، سیدجلال‌الدین‌ ، منتخباتی‌ از آثار حکمای‌ الهی‌ ایران‌، ج‌۴، ص‌۱۵۲-۱۵۳.

[۱۰] آشتیانی‌، سیدجلال‌الدین‌ ، منتخباتی‌ از آثار حکمای‌ الهی‌ ایران‌، ج‌۴، ص‌۲۳۷.

احیای حوزه علمیه اصفهان

زندگانی او با فتنه افغان مصادف بوده، و در جریان محاصره اصفهان و تسلّط افغان‌ها، گرانی و قحطی و بیماری‌ها و قتل عام مردم اصفهان، رنج‌ها دیده، و آزارها کشیده است. پس از ظهور نادر، و رفع فتنه افاغنه، کمر به احیای حوزه علمیّه اصفهان بسته، و فضلاء و اهل علم را گردآورده، و مجالس و محافل تدریس و بحث را رونق داده، و به اشاعه فقه و کلام و حکمت، اهتمام ورزیده است.

[۱۱] موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنّات، ج۱، ص۱۱۴.

تدریس شفا

خواجویی‌ بعدها از محققان‌ و مدرّسان‌ علوم‌ عقلی‌ و نقلی‌ گردید و تا پایان‌ عمر به‌ تعلیم‌ این‌ علوم‌ پرداخت‌، و بارها کتاب‌ الشفاء ابن‌سینا را درس‌ داد‌ و با‌ داشتن حافظ‌ قوی‌، بسیاری‌ از قسمت‌های‌ آن‌ را از بر بود‌.

[۱۲] حرعاملی، محمد بن حسن، تتمیم امل الآمل، ص۶۷.

شاگردان

مشهورترین‌ شاگردان‌ وی‌ ملامهدی‌ نراقی‌ (متوفی‌ ۱۲۰۹)، آقامحمد بیدآبادی‌ (متوفی‌ ۱۱۹۸)، میرزاابوالقاسم‌ مدرس‌ خاتون‌آبادی‌ (متوفی‌ ۱۲۰۲) و ملامحراب‌ گیلانی‌ (متوفی‌ ۱۲۷۱) بوده‌اند.

[۱۳] سیری در تاریخ تخت فولاد اصفهان،سید مصلح الدین مهدوی، ص ۱۱۶.

[۱۴] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، تاریخچه محلّه خواجو، ص ۷۵.

حمله افاغنه

حمل‌ افاغنه‌ به‌ ایران‌ و محاصر‌ اصفهان‌ از رویدادهای‌ مهم‌ سیاسی‌ و تاریخی‌ زندگانی‌ خواجویی‌ است‌، وی‌ در حاشی‌ کتاب‌ الاربعین‌ شیخ‌ بهایی‌، پاره‌ای‌ از آن‌ حوادث‌ را گزارش‌ کرده‌ است‌.

[۱۵] موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنّات، ج۱، ص۱۱۴.

[۱۶] مدرس‌ گیلانی‌، مرتضی‌، منتخب‌ معجم‌ الحکماء، ج۱، ص۴۵.

در آن‌ حمله‌ او را حبس‌ کردند و اموالش‌ را به‌ غارت‌ بردند، ازاین‌رو به‌ خاتون‌آباد در نزدیکی‌ اصفهان‌ رفت‌.

[۱۷] کزی‌ اصفهانی‌، عبدالکریم‌، تذکره القبور، ج۱، ص۳۸.

خصوصیات شخصیتی و اخلاقی

او در انواع علوم زمان خود ماهر بوده و از حافظه‌ای قوی برخوردار بوده، و خطّ نستعلیق را خوش می‌نوشته است. این عالم عالی‌قدر، در دنیا به قلیلی از خوراک و پوشاک اکتفا کرده، و نظر خود را از ماسوی اللّه قطع نموده بود؛ لاجرم، مستجاب الدّعوه بود، و کراماتی از ایشان به ظهور رسید. در مقابل سخن حق، تسلیم و صاحب هیبتی عظیم بود. بزرگ و کوچک و شاه و گدا او را احترام می‌کردند و صاحبان جلالت و سلطنت، در تفخیم او دقیقه‌ای فروگذار نمی‌کردند. تا جایی که نادرشاه افشار با آن همه سطوت و صولتی که داشت، و به فضلاء و اعاظم علمای عصر خود اعتنایی نمی‌کرد، وی را مورد عنایت خاصّه قرار داده بود، و فرمان او را امتثال می‌کرد، در حالی که آن بزرگمرد، به مقام و عظمت نادر، بی‌اعتنا بود.

[۱۸] موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنّات، ج۱، ص۱۱۴.

وی‌ با این‌که‌ در عصر پس‌ از ملاصدرا زندگی‌ می‌کرد، اما متأثر از او نبود.

[۱۹] آشتیانی‌، سیدجلال‌الدین‌، منتخباتی‌ از آثار حکمای‌ الهی‌ ایران‌، ج‌۴، ص۱۵۳.

همچنین‌ در زهد و تقوا و اعراض‌ از دنیا و تأسی‌ به‌ سیر‌ رسول‌ اکرم‌ (صلی‌اللّه‌علیه‌وآله‌وسلم‌) و امامان‌ شیعه‌ (علیهم‌السلام‌) سرآمد عصر خود و نیز مورد احترام‌ هم‌ اقشار و اصناف‌ جامع‌ روزگار خود بود، وی‌ همچنین‌ نزد نادرشاه‌ (۱۱۰۰ـ۱۱۶۰) منزلت‌ خاصی‌ داشت‌ و نادر به‌ توصیه‌های‌ او عمل‌ می‌کرد.

[۲۰] موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنّات، ج۱، ص۱۱۴.

[۲۱] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۲۰۰.

[۲۲] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۳۷.

[۲۳] حرعاملی، محمد بن حسن، تتمیم امل الآمل، ص۶۸.

آن بزرگوار محبت بسیاری نسبت به سادات و اولاد حضرت زهرا (علیهاالسلام) داشت و کمال اخلاص خود را نسبت به آنان ابراز می نمود. محمدجعفر خواجویی‌ فرزند وی‌ و نیز نوه‌ خواجویی‌، محمداسماعیل‌ خواجویی‌ ثانی‌، بعدها از عالمان‌ و ادیبان‌ عصر خود شدند.

خواجویی از منظر دانشوران

برخی از مورخان و دانشوران درباره شخصیت و ویژگی های خواجویی اظهار نظر کرده اند که به آن ها اشاره می کنیم:

سید محمد باقر خوانساری

سید محمدباقر خوانساری درباره شخصیت وی چنین می‌نویسد: “عالم جلیل مولانا اسماعیل خواجویی، عالمی است بارع و حکیمی است جامع و ناقدی است بصیر و محققی است نحریر. از اجلای متکلمین و فقهای اذکیا است. دارای هوش سرشار، فطرتی شریف، نفسی سلیم، هیبتی عظیم و روحی قوی است؛ و نیز قلبی پاک، درونی تزکیه شده، زهدی فراوان و اخلاقی پسندیده دارد و مستجاب‌الدعوه و بی‌ادعا می باشد و در دیده پادشاهان و اعیان عظیم و سربلند است.
نادرشاه با آن سطوت و صولتی که داشت به کسی از علمای عصر خود اعتنایی نداشت؛ اما در مقابل شخصیت والای علامه خواجویی خاضع بود و اوامر و دستورات وی را بی چون و چرا اجرا می کرد. این خود نتیجه زهدی بود که از خوراک و نوشیدنی و لباس، به اندکی بسنده می کرد و از غیر خدا قطع نظر داشت و در آن چه می کرد، قصد قربت می نمود.”

[۲۴] موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنّات، ج۱، ص۱۱۴.

شیخ عباس قمی

شیخ عباس قمی در کتاب الکنی و الالقاب درباره شخصیت وی چنین نگاشته است: “المولی اسماعیل … مستجاب الدعوه، مسلوب الادعاء یروی عنه العالم الجلیل المولی مهدی النراقی … .”

[۲۵] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۲۰۰.

وفات

صاحب عنوان در ۱۱ شعبان ۱۱۷۳ق در اصفهان وفات یافت، و در تخت فولاد، نزدیک مزار فاضل هندی مدفون گردید.

[۲۶] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۲۰۰.

[۲۷] موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنّات، ج۱، ص۱۱۹.

[۲۸] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۲۰۰.

شیخ‌ عبدالنبی‌ قزوینی‌ سال وفات او را ۱۱۷۷ق ذکر نموده است،

[۲۹] حرعاملی، محمد بن حسن، تتمیم امل الآمل، ص۶۹.

و احتمال این که اشتباه، از کاتب نسخه باشد زیاد است. شیخ عبّاس قمی در فوائد الرّضویه و جمعی پنداشته‌اند که ما دو نفر ملاّاسماعیل خواجویی در یک زمان داشته‌ایم، یک نفر فقیه، متوفّی به سال ۱۱۷۳، و یک نفر حکیم و فیلسوف، متوفّی به سال ۱۱۷۷ که این ادّعا ناشی از اشتباه راه یافته به کتاب تتمیم امل الآمل، و به کلّی مردود است. تا این اواخر، قبر او به صورت سکویی در وسط قبرستان باقی بود، تا این که شهرداری اصفهان، بقعه‌ای بر سر قبر او احداث کرد.
در تاریخ وفات او به حساب ابجد گفته‌اند:
“نورّ اللّه الجلیل مقبرته•••رفع اللّه فی الجنان منزلته”.
دبیر، شاعر اصفهانی در مرثیّه‌ای که در حاشیه سنگ لوح مزار خواجویی نقر گردیده، مادّه تاریخ وفات ایشان را چنین می‌گوید:
بهر تاریخ او دبیر نوشت: «خانه علم منهدم گردید».

[۳۰] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص۱۱۵-۱۱۶.

[۳۱] جابری انصاری، حسن، تاریخ اصفهان و ری، ص۳۰۷.

[۳۲] جابری انصاری، حسن، تاریخ اصفهان و ری، ص۱۷۵.

[۳۳] جابری انصاری، حسن، تاریخ اصفهان و ری، ص۲۶۰.

[۳۴] صدرایی‌خویی، علی، آشنای حق، ص۲۸-۳۱.

[۳۵] همایی، جلال‌الدین، مقالات ادبی، ج۱، ص۳۲۸.

[۳۶] موسوی خوانساری، میرزا محمدباقر، روضات الجنّات، ج۱، ص۱۱۴.

[۳۷] کتابی، سیدمحمدباقر، رجال اصفهان، ج۱، ص۳۱۶-۳۱۸.

[۳۸] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص۵۳-۵۵.

[۳۹] حرعاملی، محمد بن حسن، تتمیم امل الآمل، ص۶۷-۶۹.

[۴۰] مدرس تبریزی، محمدعلی، ریحانه الادب، ج۲، ص۱۰۵.

[۴۱] قمی، شیخ عباس، الکنی و الالقاب، ج۲، ص۲۰۰.

[۴۲] قمی، شیخ عباس، فوائد الرّضویه، ج۱، ص۵۲-۵۳.

[۴۳] آزاد کشمیری، محمدعلی، نجوم السماء، ص۲۶۸.

[۴۴] امین عاملی‌، سیدمحسن، اعیان الشّیعه، ج۳، ص۴۰۲.

[۴۵] مهدوی، سیدمصلح‌الدین، تاریخچه محلّه خواجو، ص۷۴-۷۵.

[۴۶] معلم حبیب‌آبادی، محمدعلی، مکارم آلاثار، ج۷، ص۲۴۲۱-۲۴۲۲.