توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت محمد باقر بن مولی محمد تقی دارای ۷۵ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت محمد باقر بن مولی محمد تقی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت محمد باقر بن مولی محمد تقی :

علامه محمدباقر مجلسی اصفهانی

«علامه (محمد باقر) مجلسی به سال ۱۰۳۷ هجری مساوی با عدد ابجدی جمله «جامع کتاب بحار الانوار» چشم به جهان گشود».

[۱] مدرس تبریزی، محمد علی، ریحانه الادب، ج ۵، ص ۱۹۶.

پدرش مولا محمد تقی مجلسی از شاگردان بزرگ شیخ بهایی و در علوم اسلامی از سر‌آمدان روزگار خود به شمار می‌رفت. وی دارای تألیفات بسیاری از جمله «احیاء الاحادیث فی شرح تهذیب الحدیث» است. «مادرش دختر صدرالدین محمد عاشوری»

[۲] تهرانی، آقا بزرگ، الذریعه، ج ۱، ص ۱۵۱.

است که خود از پرورش یافتگان خاندان علم و فضیلت بود.

فهرست مندرجات

۱ – نیاکان
۲ – در دامان زهد
۳ – تحصیلات
۴ – اساتید
۵ – تدریس
۶ – آثار و شاگردان
۷ – سخن امام خمینی پیرامون بحارالانوار
۷.۱ – شاگردان
۸ – مطالعه در روایات
۹ – تألیفات
۹.۱ – آثارعربی
۹.۲ – تألیفات فارسی
۱۰ – درایت و سیاست علامه
۱۱ – فعالیت‌های سیاسی
۱۲ – رحلت علامه مجلسی
۱۳ – پانویس
۱۴ – منبع

نیاکان

خاندان علامه مجلسی، در اصل اهل جبل عامل، منطقه‌ای در لبنان می‌باشند، که با هجرت بزرگ علمای آن دیار، به سمت ایران، این خاندان نیز وارد ایران شدند، اما وجه نامگذاری این خاندان به مجلسی به این دلیل بود، که پدربزرگ علامه مجلسی بنام «ملا مقصود» از دانشمندان با تقوا و از مروجین مذهب تشیع بود، ولی به خاطر کلام زیبا و اشعار دلنشین و رفتار و گفتار نیکو در محافل و مجالس به «مجلسی» لقب یافت و خاندان عالیقدر آنان نیز به این نام، شهرت یافتند.

[۳] تهرانی، شیخ آقابزرگ، الذریعه‌ای تصانیف الشیعه، ج۹، صفحه ۹۶۶.

در دامان زهد

در خاندانی رشد و نمو کرد که از نیمه قرن پنجم هجری به تشیع در میان مردم مشهور بودند و بسیاری از افراد این خانواده در قرن دهم و یازدهم از دانشمندان معروف زمان به شمار می‌رفتند.

[۴] مهدوی، سید مصلح الدین، زندگینامه علامه مجلسی، ج ۱، ص ۵۳.

پدر بزرگش «ملا مقصود» از دانشمندان با تقوا و از مروجین مذهب تشیع بود. وی به خاطر کلام زیبا و اشعار دلنشین و رفتار و گفتار نیکو در محافل و مجالس به «مجلسی» لقب یافته بود و خاندان عالیقدر آنان نیز بدین نام شهرت یافته بودند.»

[۵] کارنامه علامه مجلسی، ص ۱۴۵.

تحصیلات

مرحوم علامه مجلسی، درس و بحث را از چهارده سالگی آغاز کرد، هوش سرشار و شگفت آور او به حدی بود که در چهارده سالگی از فیلسوف بزرگ اسلام مرحوم ملاصدرا، اجازه روایت گرفت. علامه مجلسی که به دانستن عشق می‌ورزید، در اندک زمانی در علوم گوناگون حوزه درسی آن زمان، مثل صرف و نحو، معانی و بیان، لغت و ریاضی، تاریخ و فلسفه، حدیث و رجال، درایه و اصول، و نیز فقه و کلام، به درجه استادی رسید. و در بعضی از این دانش‌ها کتاب‌های سودمندی به رشته تحریر در آورد. علامه در دوران جوانی خود از محضر دانشمندان و عالمانی عالیقدر همچون: ملاعبدالله شوشتری، شیخ عبدالله بن جابر آملی، شیخ علی جبل عاملی و سایر بزرگان دین به ویژه فقیه و حکیم و محدث نامی ملا محسن فیض کاشانی (که در سفری به اصفهان آمده و در آن دیار ماندگار شده بود) بهره‌های کافی می‌برد.

[۶] سبحانی، شیخ جعفر، موسوعه طبقات الفقها، ج۱۲، صفحه ۳۲۳ – ۳۵۰.

علامه مجلسی که در مدرسه ملا عبدالله به اقامه نماز و تدریس اشتغال داشت، بعد از رحلت پدر بزرگوارش در مسجد جامع اصفهان به اقامه نماز و تدریس مشغول گشت. میرزا عبدالله اصفهانی در کتاب «ریاض العلما» می‌گوید: بیش از هزار نفر در پای درس علامه حاضر می‌شدند.

اساتید

۱. محمد تقی مجلسی :درس و بحث را در چهار سالگی نزد پدر آغاز کرد.

[۷] مهدوی، سید مصلح الدین، زندگینامه علامه مجلسی، ج ۱، ص ۵۵.

۲. ملا صدرا :نبوغ سرشار او به حدی بود «که در چهارده سالگی از فیلسوف بزرگ اسلام ملا صدرا اجازه روایت گرفت».

[۸] مهدوی، سید مصلح الدین، زندگینامه علامه مجلسی، ج ۱، ص ۴۲۶.

۳.علامه حسن علی شوشتری،
۴.امیر محمد مؤمن استرآبادی،
۵.میرزای جزایری،
۶.شیخ حر عاملی،
۷.ملا محسن استرآبادی،
۸.ملا محسن فیض کاشانی،
۹.ملا صالح مازندرانی.

[۹] یادنامه علامه مجلسی، ص ۵.

تدریس

مجلسی که در مدرسه ملا عبدالله به اقامه نماز و تدریس اشتغال داشت بعد از رحلت پدر بزرگوارش در مسجد جامع اصفهان به اقامه نماز و درس دادن مشغول گشت.

[۱۰] یادنامه علامه مجلسی، ص ۵.

در پای درس او بیش از هزار طلبه می‌نشستند و از نور علم و معرفت دلهای خود را جلا می‌دادند. سید نعمت الله جزایری که نامی‌ترین شاگرد اوست، می‌گوید:
«با آنکه در سن جوانی به سر می‌برد چنان در علوم تتبع کرده بود که احدی از علمای زمانش به آن پایه نرسیده بودند».

[۱۱] نابغه فقه و حدیث، ص ۱۴۸.

«هنگامی که در مسجد جامع اصفهان مردم را موعظه می‌کرد هیچ کس فصیح‌تر و خوش کلام تر از او ندیدیم. حدیثی که شب مطالعه می‌کردم چون صبح از او می‌شنیدم چنان بیان می‌کرد که گویی هرگز آن را نشنیده‌ام.»

[۱۲] مهدوی، سید مصلح الدین، زندگینامه علامه مجلسی، ج ۱، ص ۱۴۸.

تواضع و بزرگمنشی او چنان بود که بسیاری از بزرگان حوزه برای نشان دادن ارادت خود به او و شناساندن ارزش علامه به طلاب جوان گاهی به پای درس ایشان حاضر می‌شدند. «شیخ محمد فاضل‌ـ با اینکه مجلس درس و مباحثه داشت‌ـ به حوزه درس علامه حاضر می‌شد و عملاً به طلاب درس تواضع می‌آموخت و علامه نیز در مقابل به شاگردانش اظهار می‌داشت استفاده او از من کمتر از استفاده من از اوست بلکه استفاده من از او بیشتر است.»

[۱۳] مهدوی، سید مصلح الدین، زندگینامه علامه مجلسی، ص ۶۶.

آثار و شاگردان

از جمله شاگردان برجسته علامه می‌توان به بزرگانی چون: سید نعمت الله جزائری، عبدالله بن عیسی التبریزی معروف به افندی، سید محمد صالح بن عبدالواسع خاتون آبادی، ملا محمد کاظم شوشتری، عبدالحسین مازندرانی، ملا محمد باقر لاهیجی و… نام برد که بعدها هر یک ستاره‌ای درخشان در آسمان علم و فقاهت بودند.

[۱۴] سبحانی، شیخ جعفر، موسوعه طبقات الفقهاء، ج۱۲، صفحه ۳۵۱.

علامه از همان آغاز جوانی تمام زندگی خود را وقف احیای علوم نقلی (آیات و روایات) کرد و در اولین گام کتب اربعه را به درس و بحث حوزه‌های علمیه آن زمان کشاند. ضمن نگاشتن شرحی بر «اصول کافی» و «التهذیب» یکی از شاگردانش را به نوشتن شرح «استبصار» تشویق کرد.

[۱۵] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج۹، صفحه ۱۸۴ – ۱۸۳.

علامه در مقدمه بحارالانوار چنین می‌نگارد: «در آغاز کار به مطالعه کتاب‌های معروف و متداول پرداختم و بعد از آن به کتابهای دیگر که در طی اعصار گذشته به علل مختلف متروک و مهجور مانده بود رو آوردم. هر جا که نسخه حدیثی بود سراغ گرفتم. و به هر قیمتی که ممکن شد، بهره برداری می‌کردم. شرق و غرب را جویا گشتم تا نسخه‌های بسیاری را گردآوری نمودم. در این امر مهم جماعتی از برادران دینی مرا یاری نمودند و به شهرها و قصبه‌ها و بلاد دور سر کشیدند تا به فضل الهی مصادر لازم را به دست آوردند…. بعد از تصحیح و تنقیح کتابها بر محتوای آنها واقف شدم، نظم و ترتیب کتابها را نامناسب دیدم و دسته بندی احادیث را در فصلها و ابواب متنوع راهگشای محققان و پژوهشگران نیافتم، از این رو به ترتیب فهرستی همت گماشتم که از هر جهت جالب و مفید باشد. در سال ۱۰۷۰ هجری از فهرست بندی سایر کتابها دست کشیدم که اقبال عمومی را مطلوب ندیدم و سران جامعه را فاسد و نامطبوع دیدم… ترسیدم که در روزگاری بعد از من باز هم نسخه‌های تکثیر شده من در طاق نسیان متروک و مهجور شود و یا مصیبتی از ستم غارتگران زحمات مرا در تهیه نسخه‌های بر باد دهد، لذا راه خود را عوض کردم، از خدا یاری طلبیدم و به کتاب بحارالانوار پرداختم…»

[۱۶] خراسانی، عطایی، کارنامه علامه مجلسی، صفحه ۵۱.

«… در نظر دارم که اگر مرگ مهلت دهد و فضل الهی مساعدت نماید، شرح کاملی متضمن بر بسیاری از مقاصدی که در مصنفات سایر علما باشد بر آن «بحارالانوار» بنویسیم و برای استفاده خردمندان، قلم را به قدر کافی پیرامون آن به گردش درآورم.

[۱۷] خراسانی، عطایی، کارنامه علامه مجلسی، صفحه ۵۱.

سخن امام خمینی پیرامون بحارالانوار

«بحار خزانه ی همه ی اخباری است که به پیشوایان اسلام نسبت داده شده، چه درست باشد یا نادرست، در آن کتابهایی هست که خود صاحب بحار آن‌ها را درست نمی‌داند و او نخواسته کتاب علمی بنویسد، تا کسی اشکال کند که چرا این کتابها را فراهم کردی!

[۱۸] خمینی، روح الله، کشف الاسرار، صفحه ۲۵۰.

شاگردان

۱. مولی ابراهیم جیلانی
۲. مولی محمد ابراهیم بواناتی
۳. میرزا ابراهیم حسینی نیشابوری
۴. ابوالبرکات بن محمد اسماعیل خادم مشهدی
۵. مولی ابوالبقاء
۶. ابو اشرف اصفهانی
۷. مولی محمد باقر جزی
۸. ملا محمد باقر لاهیجی
۹. شیخ بهاءالدین کاشی
۱۰. مولی محمد تقی رازی
۱۱. میرزا محمد تقی الماسی
۱۲. مولی حبیب الله نصرآبادی
۱۳. ملا حسین تفرشی
۱۴. محمدرضا اردبیلی
۱۵. محمدطاهر اصفهانی
۱۶. عبدالحسین مازندرانی
۱۷. سید عزیز الله جزائری
۱۸. ملا محمد کاظم شوشتری
۱۹. شیخ بهاءالدین محمد جیلی
۲۰. مولی محمود طبسی
۲۱. محمد یوسف قزوینی
۲۲. سید نعمت الله جزایری

[۱۹] مهدوی، سید مصلح الدین، زندگینامه علامه مجلسی، ج ۲، ص ۴

[۲۰] مهدوی، سید مصلح الدین، زندگینامه علامه مجلسی، ج ۲، ص۱۱۵.

(نویسنده محترم آن کتاب به نام ۱۸۱ نفر از شاگردان و مجازین علامه اشاره کرده است.)

مطالعه در روایات

علامه در مسیر احیای علوم اهل بیت ـ علیهم السّلام ـ راه استادش فیض را در پیش گرفت و در اولین قدم «کتب اربعه» را به صحنه درس و بحث کشاند. «ضمن نگاشتن شرح بر اصول کافی و تهذیب، از شرح «من لایحضره الفقیه» که پدرش بر آن شرحی نگاشته بود، خودداری کرد و یکی از شاگردانش را به نوشتن شرح استبصار تشویق نمود».

[۲۱] حر عاملی، الامل الآمال، ج ۲، ص ۲۴۸.

وی طلاب را که مدتها از روایات و احادیث جدا بودند به مطالعه و تحقیق در روایات تشویق کرد و برای حفظ و نگهداری کتب اربعه از گزند حوادث روزگار و تحویل دادن آنها به نسل فردا بدون هیچ گونه کم و کاستی و تحریف اعلام کرد «اگر هر یک از طلاب کتب اربعه را بنویسد، به دریافت یک اجازه از او نایل خواهند شد. طلاب با شوق تمام به نوشتن کتب اربعه پرداختند و نسخه‌ها را نزد علامه می‌بردند و او با خط خود در پشت نسخه‌های آنها اجازه آنان را می‌نوشت».

[۲۲] یادنامه علامه مجلسی، ص ۲۶.

علامه با خود می‌اندیشید که تدریس کتب اربعه و توجه به بعضی از دیگر کتابها چون «ارشاد مفید»، «قواعد علامه» و «صحیفه سجادیه» تنها این کتب را از خطر نابودی نجات خواهد داد اما برای کتب دیگر چه باید کرد؟ اندیشه درباره هزاران کتاب شیعه که در کوره‌های حمام یغماگران و فرهنگ کشان به خاکستر تبدیل شده بود و نیز صدها نسخه کوچک و بزرگ روایات که از حوادث روزگار مصون مانده یا در کنج صندوقخانه‌ها پنهان شده بود و یا آنها را به نقاط دور دست دنیا کشیده بودند او را آزار می‌داد. از سوی دیگر تعصب خشک اهل سنت در نابودی ذخیره‌های گرانبهای تشیع و احتمال سقوط دولت صفویه به دست دو قدرت بزرگ شرق و غرب اهل تسنن و نفوذ قدرتمندانه صوفیان در دربار و جامعه و نقشه‌های آنان برای تحریف بسیاری از روایات، بی‌توجهی طلاب به کتب روایات و احادیث بیش از پیش آثار اهل بیت را در معرض خطر نابودی قرار داده بود. از این رو تلاش همه جانبه‌ای برای به دست آوردن آثار تشیع آغاز کرد به گونه‌ای که او در این تلاش وسیع دویست اصل (و منبع مکتوب) از اصول چهارصدگانه معتبر شیعه را به دست آورد و نفیس ترین کتابخانه تشیع را گرد آورد. حتی در زمانی که به علامه خبر دادند که نسخه کتاب «مدینه العلم» در یکی از کتابخانه‌های یمن به چشم خورده است علامه این مطلب را با شاه در میان گذاشت. شاه سفیرانی را با هدایای فراوان و گرانبها نزد پادشاه یمن روانه آن کشور کرد و از او کتاب «مدینه العلم» را درخواست نمود اما هیچ گاه آن کتاب به دلایل نامعلوم به دست علامه نرسید.

[۲۳] امین، سید محسن، اعیان الشیعه، ج ۹، ص