پاورپوینت محل دفن حضرت علی
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت محل دفن حضرت علی دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت محل دفن حضرت علی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت محل دفن حضرت علی :
محل دفن امام علی
شیعیان اتفاق نظر دارند که مرقد مطهر امیرمؤمنان حضرت علی بن ابیطالب (علیهالسّلام) در نجف اشرف است، همان جاییکه امروزه شیعیان سراسر عالم اسلامی، به زیارت آرامگاه شریف او میآیند و محل رفت و شد عاشقان اوست. در اینجا دیدگاههای شیعیان و اهلسنت را آورده و بررسی میکنیم.
فهرست مندرجات
۱ – دیدگاهها
۲ – دیدگاه شیعه
۲.۱ – شیخ مفید
۲.۲ – علی بن عیسی اربلی
۲.۳ – حسن دیلمی
۲.۴ – علامه مجلسی
۲.۵ – سیدمحسن امین
۲.۶ – دلیل روائی بر اثبات نظر شیعه
۲.۶.۱ – روایات قبل از شهادت حضرت علی
۲.۶.۲ – روایات بعد از شهادت امام علی
۲.۶.۲.۱ – روایت امام حسن و امام حسین
۲.۶.۲.۲ – روایت دختر امیرمؤمنان
۲.۶.۲.۳ – اعلان امام سجاد از موضع قبر
۲.۶.۲.۴ – خبردادن امام باقر به جابر
۲.۶.۲.۵ – خبردادن امام صادق به صفوان
۲.۶.۲.۶ – خبردادن امام کاظم به ایوب بن نوح
۲.۶.۲.۷ – خبردادن امام رضا به ابنابینصر
۲.۶.۲.۸ – نتیجه روایات
۳ – دیدگاه اهلسنت
۳.۱ – عاصمی مکی
۳.۲ – ابنسمعون
۳.۳ – ابنابیالحدید
۳.۴ – ابنحجر و سیوطی
۳.۵ – نظر موافق بزرگان اهلسنت با شیعه
۳.۵.۱ – یعقوبی
۳.۵.۲ – ابنحزم اندلسی
۳.۵.۳ – ابوالغنائم ابنالنرسی
۳.۵.۴ – ابنابیالحدید معتزلی
۳.۵.۵ – ابنطقطقی
۳.۵.۶ – ابنصباغ مالکی
۳.۵.۷ – شهابالدین خفاجی
۳.۶ – بررسی توهم اهلسنت بر دفن مغیره در نجف
۳.۶.۱ – جواب توهم
۳.۶.۱.۱ – اعتراف برخی بر موضع قبر امیرمؤمنان
۳.۶.۱.۲ – اعتراف برخی بر قبر مغیره در ثویه
۳.۶.۱.۳ – تردید ناقلان
۳.۶.۲ – نتیجه توهم
۴ – نتیجه
۵ – پانویس
۶ – منبع
دیدگاهها
امام علی (علیهالسّلام) در سال چهلم هجری به شهادت رسید، امام حسن و امام حسین (علیهماالسّلام) با تنی چند از اصحاب خاص آن حضرت، شبانه بدن مطهرش را دفن کردند که به جز از همان چند نفر و فرزندانش تا زوال حکومت امویان و ظهور عباسیان در صحنه سیاسی جهان اسلام کسی دیگر از قبر ناپیدای آن حضرت اطلاعی نداشتند.
در اینکه بدن مطهر آنحضرت در کجا دفن شده بین اهلسنت اختلاف شدید است، اما در میان شیعه هیچگونه اختلافی نیست. در راستای اثبات هر دو دیدگاه، نظر عدهای از بزرگان فریقین را یادآور میشویم.
دیدگاه شیعه
شیعیان اتفاق نظر دارند که مرقد مطهر امیرمؤمنان حضرت علی بن ابیطالب (علیهالسّلام) در نجف اشرف است، همان جایی که امروزه شیعیان سراسر عالم اسلامی، به زیارت آرامگاه شریف او میآیند و محل رفت و شد عاشقان اوست. در این مورد به صراحت کلام برخی از بزرگان اشاره میکنیم.
شیخ مفید
شیخ مفید در الارشاد میگوید: وتولی غسله وتکفینه ابناه الحسن والحسین (علیهماالسّلام) بامره، وحملاه الی الغری من نجف الکوفه، فدفناه هناک وعفیا موضع قبره، بوصیه کانت منه الیهما فی ذلک، لما کان یعلمه (علیهالسّلام) من دوله بنی امیه من بعده، واعتقادهم فی عداوته، وما ینتهون الیه بسوء النیات فیه من قبیح الفعال والمقال بما تمکنوا من ذلک.
به فرمان امیرمؤمنان، امام حسن و امام حسین دو پسر آن حضرت، غسل و تکفین او را به عهده گرفتند و بدنش را به «غری» در نجف کوفه انتقال دادند و در آنجا به خاک سپردند و جای قبرش را طبق وصیت خود آن حضرت مخفی کردند. علت مخفی کردن این بود که حضرت میدانست دولت بنیامیه که بعد از ایشان روی کار میآید، در دشمنی با حضرت اعتقاد دارند و هرچه در توان دارند از دشمنی کوتاهی نخواهند کرد.
[۱] مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج۱، ص۱۰، تحقیق:مؤسسه آل البیت (علیهمالسّلام) لتحقیق التراث، ناشر:دار المفید للطباعه والنشر والتوزیع، بیروت لبنان، الطبعه الثانیه، ۱۴۱۴ه – ۱۹۹۳ م.
علی بن عیسی اربلی
ایشان در کشف الغمه نوشته است: کل الشیعه متفقون علی انه دفن بالغری حیث هو معروف الآن یزار باخبار یروونها عن السلف وفیهم الامام المعصوم.
تمام شیعیان اتفاق دارند که آن حضرت در غری دفن شده و الآن این مساله در میان شیعه معروف است و آن مکان را زیارت میکنند، دلیل اتفاق شیعه روایاتی است که از گذشتگان نقل شده و در میان راویان اخبار، امام معصوم نیز وجود دارد.
[۲] اربلی، علی بن عیسی، کشف الغمه فی معرفه الائمه، ج۲، ص۶۶، ناشر:دار الاضواء بیروت، الطبعه الثانیه، ۱۴۰۵ه ۱۹۸۵م.
حسن دیلمی
حسن دیلمی از علمای قرن هشتم، سه دلیل برای اثبات این مطلب آورده است: وامّا الدلیل الواضح والبرهان اللاّئح علی انّ قبره الشریف (علیهالسّلام) بالغری فمن وجوه: الاوّل: تواتر الامامیه الاثنا عشریهیروونه خلفاً عن سلف، الثانی: اجماع الشیعه والاجماع حجه، و (الثالث) ما حصل عنده من الاسرار والآیات وظهور المعجزات.
دلائل ذیل برهان آشکار است بر اینکه قبر شریف امیرمؤمنان در «غری» است:
۱. روایات متواتری که پیروان مذهب امامیه اثناعشریه از گذشته تا امروز نقل کردهاند.
۲. اجماع شیعه بر این امر و اجماع حجت است.
۳. اسرار، نشانهها و معجزاتی که از مضجع شریف حضرت در همین مکان ظاهر شده است.
[۳] دّیلمی، حسن بن ابیالحسن محمد، ارشاد القلوب المنجی من عمل به من الیم العقاب، ج۲، ص۳۴۶.
علامه مجلسی
علامه مجلسی در ابتدا به اختلاف اقوال مخالفان در محل دفن آن حضرت اشاره کرده و راجع به نظر شیعه در این مساله میگوید:
وقد اجمعت الشیعه علی انه (علیهالسّلام) مدفون بالغری فی الموضع المعروف عند الخاص والعام وهو عندهم من المتواترت رووه خلفا عن سلف الی ائمه الدین (صلوات الله علیهم اجمعین)
شیعیان اجماع دارند که بدن حضرت علی (علیهالسّلام) در «غری» که جای شناخته شده در نزد خاص و عام است، دفن شده است. و این قول، بین شیعیان متواتر است که از بزرگانشان نقل کردهاند و ریشه این سخن به امامان معصوم (علیهمالسّلام) میرسد.
[۴] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، ج۴۲، ص۳۳۷، تحقیق:محمد الباقر البهبودی، ناشر:مؤسسه الوفاء، بیروت لبنان، الطبعه الثانیه المصححه، ۱۴۰۳ه – ۱۹۸۳م.
سیدمحسن امین
صاحب اعیان الشیعه، بعد از اینکه نظر شیخ مفید را که میگوید: «والاصح ان قبره هو الموضع الذی یتبرک به ویزار» نقل کرده؛ مینویسد:
اقول: وهذا مما لا شبهه فیه ولا ریب لان اولاده وذریته وشیعتهم کانوا یزورونه فی هذا الموضع واعرف الناس بقبر المیت اهله واتباعه وعلیه جمیع الشیعه وائمه اهل البیت وجمیع المسلمین الا من شذ.
دیدگاه صحیح این است که قبر آن حضرت در این همین مکانی است که الآن مورد تبرک و زیارت عاشقان اوست، زیرا بدون تردید فرزندان، وابستگان و شیعیانش که از بقیه مردم به قبر او آگاهتراند؛ حضرت را در همینجا زیارت میکنند و این نظر کل شیعه و بزرگان اهل بیت و مسلمین است، مگر عدهای کمعقیده.
[۵] امین، سیدمحسن، اعیان الشیعه، ج۱، ص۵۳۰، تحقیق وتخریج:حسن الامین، ناشر:دار التعارف للمطبوعات، بیروت لبنان.
دلیل روائی بر اثبات نظر شیعه
دیدگاه شیعه را در مورد قبر مطهر امیرمؤمنان، میتوان از منظر روایات و گفتار بزرگان اهل سنت اثبات کرد.
روایات قبل از شهادت حضرت علی
۱. خبر دادن رسول خدا از پاورپوینت محل دفن حضرت علی (علیهالسّلام).
مرحوم سید بن طاوس میگوید: در کتاب حسن بن حسین بن طحال مقدادی دیدم که به روایت ابنعباس، رسول خدا به امام علی (علیهالسّلام) فرمود: تو در کوفه دفن میشوی:
عَنِ ابنعَبَّاسٍ اَنَّ رَسُولَ اللَّهِ (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) قَالَ لِعَلِیٍّ (علیهالسّلام) یَا عَلِیُّ اِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَجَلَّ عَرَضَ مَوَدَّتَنَا اَهْلَ الْبَیْتِ عَلَی السَّمَاوَاتِ وَالْاَرْضِ فَاَوَّلُ مَنْ اَجَابَ مِنْهَا السَّمَاءُ السَّابِعَهُ فَزَیَّنَهَا بِالْعَرْشِ وَالْکُرْسِیِّ ثُمَّ السَّمَاءُ الرَّابِعَهُ فَزَیَّنَهَا بِالْبَیْتِ الْمَعْمُورِ ثُمَّ السَّمَاءُ الدُّنْیَا فَزَیَّنَهَا بِالنُّجُومِ ثُمَّ اَرْضُ الْحِجَازِ فَشَرَّفَهَا بِالْبَیْتِ الْحَرَامِ ثُمَّ اَرْضُ الشَّامِ فَزَیَّنَهَا بِبَیْتِ الْمَقْدِسِ ثُمَّ اَرْضُ طَیْبَهَ فَشَرَّفَهَا بِقَبْرِی ثُمَّ اَرْضُ کُوفَانَفَشَرَّفَهَا بِقَبْرِکَ یَا عَلِیُّ فَقَالَ لَهُ یَا رَسُولَ اللَّهِ اَ قَبْرِی بِکُوفَانِ الْعِرَاقِ فَقَالَ نَعَمْ یَا عَلِیُّ تُقْبَرُ بِظَاهِرِهَا قَتْلًا بَیْنَ الْغَرِیَّیْنِ وَالذَّکَوَاتِ الْبِیضِ یَقْتُلُکَ شَقِیُّ هَذِهِ الْاُمَّهِ عَبْدُ الرَّحْمَنِ بْنُ مُلْجَمٍ فَوَ الَّذِی بَعَثَنِی بِالْحَقِّ نَبِیّاً مَا عَاقِرُ نَاقَهِ صَالِحٍ عِنْدَ اللَّهِ بِاَعْظَمَ عِقَاباً مِنْهُ یَا عَلِیُّ یَنْصُرُکَ مِنَ الْعِرَاقِ مِائَهُ اَلْفِ سَیْف.
رسول خدا (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) به امیرمؤمنان (علیهالسّلام) فرمود: یا علی! خداوند عالمیان، محبّت ما اهل بیت را بر آسمانها و زمین عرضه کرد، پس اوّل چیزی که قبول کرد و اجابت نمود آسمان هفتم بود، پس خداوند آن را به عرش و کرسی مزیّن ساخت، بعد از آن آسمان چهارم قبول کرد، پس آنرا به بیتالمعمور مزیّن ساخت، پس آسمان دنیا قبول کرد، پس مزیّن ساخت آن را به ستارگان. بعد از آن زمین حجاز اجابت نمود، حق تعالی آن را مشرّف ساخت به خانه با حرمت و عزّت، یعنی کعبه معظّمه، بعد از آن زمین شام قبول کرد، پس او را زینت داد به بیت المقدس، بعد از آن زمین مدینه مشرّفه قبول کرد، پس آن را شرف و منزلت کرامت کرد به قبر من، بعد از آن زمین کوفه قبول کرد، و حق- سبحانه و تعالی- آن را مشرّف ساخت به قبر تو یا علی! حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسّلام) فرمود: یا رسول اللَّه! من در کوفه عراق مدفون خواهم شد؟ حضرت فرمودند که بلی، یا علی! شهید خواهی شد و مدفون خواهی شد در صحرای پشت کوفه میان غریین- که تفسیرش گذشت- و ذکوات بیض (مکانی در نجف)، و تو را خواهند کشت بدبختترین این امّت، عبدالرّحمن بن ملجم. به حقّ آن خداوندی که مرا به راستی برای هدایت خلق فرستاده که پیکننده ناقه صالح عذابش از او بدتر و عظیمتر نیست. یا علی! تو را یاری و نصرت خواهد کرد از عراق صد هزار شمشیر.
سید بن طاوس در پایان میفرماید: و هذا خبر حسن کاف فی هذا الموضع ناطق بالحجه و البرهان.
این حدیث حسن است که برای اثبات این مدعا کافی و حجت و برهان قطعی است.
[۶] حسنی، سیدعبدالکریم بن طاووس، فرحه الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی، ص۵۷، تحقیق:السید تحسین آل شبیب الموسوی، الناشر:مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه الطبعه الاولی ۱۴۱۹ ه ۱۹۹۸م.
[۷] مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، ج۲۷، ص۲۸۱، ناشر:مؤسسه الوفاء، بیروت- لبنان، الطبعه الثانیه المصححه، ۱۴۰۳ه – ۱۹۸۳م.
۲. خبر دادن علی (علیهالسّلام) از جایگاه قبرش:
حَدَّثَنَا سَلَامَهُ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ جَعْفَرٍ الْمُؤَدِّبُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَحْمَدَ بْنِ یَحْیَی عَنْ یَعْقُوبَ بْنِ زَیْدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ اَسْبَاطٍ عَنْ اَحْمَدَ بْنِ حَبَّابٍ قَالَ نَظَرَ اَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ اِلَی ظَهْرِ الْکُوفَهِ فَقَالَ مَا اَحْسَنَ ظَهْرَکِ وَ اَطْیَبَ قَعْرَکِ اللَّهُمَّ اجْعَلْ قَبْرِی بِهَا.
احمد بن حباب میگوید: حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسّلام) به نجف اشرف نظر کردند و فرمودند که چه خوش آینده است دیدار تو و چه خوش بوست قعر تو! خداوندا! قبر مرا در این زمین قرار ده.
[۸] حسنی، سید عبدالکریم بن طاووس، فرحه الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی، ص۶۱، تحقیق:السید تحسین آل شبیب الموسوی، الناشر:مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه الطبعه الاولی ۱۴۱۹ ه ۱۹۹۸م.
روایات بعد از شهادت امام علی
در این قسمت از ائمه معصومین (علیهمالسّلام) روایات فراوان وارد شده است که برخی از آنها ذکر میشود.
روایت امام حسن و امام حسین
ابنقولویه و شیخ مفید از امام حسین (علیهالسّلام) نقل کردهاند که آن حضرت تصریح کردهاند که امیرمؤمنان (علیهالسّلام) را در منطقه غری دفن نمودهاند:
حَدَّثَنِی مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ الصَّفَّارِ عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ اَبِی عُمَیْرٍ عَنِ الْحُسَیْنِ الْخَلَّالِ عَنْ جَدِّهِ قَالَ: قُلْتُ لِلْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ علیهما السلام: اَیْنَ دَفَنْتُمْ اَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ علیه السلام؟ قَالَ: خَرَجْنَا بِهِ لَیْلًا حَتَّی مَرَرْنَا عَلَی مَسْجِدِ الْاَشْعَثِ حَتَّی خَرَجْنَا اِلَی ظَهْرِ نَاحِیَهِ الْغَرِی.
از حضرت امام حسین (علیهالسّلام) سؤال کردیم که حضرت امیر را در کجا دفن کردید؟ فرمود: شب آن حضرت را بیرون بردیم و از مسجد اشعث گذشتیم و در بیرون کوفه به طرف غری دفن کردیم.
[۹] قمی، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص۳۳.
[۱۰] مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج۱، ص۲۵، تحقیق:مؤسسه آل البیت (علیهمالسّلام) لتحقیق التراث، ناشر:دار المفید للطباعه والنشر والتوزیع، بیروت لبنان، الطبعه الثانیه، ۱۴۱۴ه – ۱۹۹۳ م.
ابوالفرج اصفهانی از علمای اهل سنت، با سند دیگر همین روایت را از امام حسن (علیهالسّلام) نقل کرده است:
حدثنی احمد بن سعید، قال حدثنا یحیی بن الحسن العلوی، قال: حدثنا یعقوب بن زید، قال: حدثنی ابنابی عمیر، عن الحسن بن علی الخلال، عن جده، قال: قلت للحسن بن علی: این دفنتم امیر المؤمنین؟ قال: خرجنا به لیلاً من منزله حتی مررنا به علی مسجد الاشعث، حتی خرجنا به الی الظهر بجنب الغری.
از حضرت امام حسن (علیهالسّلام) سؤال کردیم که حضرت امیر را در کجا دفن کردید؟ فرمود: شبانه آن حضرت را بیرون بردیم و از مسجد اشعث گذشتیم و در بیرون کوفه به طرف غری دفن کردیم.
[۱۱] ابوالفرج اصفهانی، علی بن حسین، مقاتل الطالبیین، ج۱، ص۲۶.
ابنابیالحدید، به نقل از ابوالفرج به جای اسم مبارک امام حسن، نام امام حسین (علیهماالسّلام) ذکر شده ولی سند و متن روایت یکی است. سپس میگوید:
قلت: وهذه الروایه هی الحق وعلیها العمل؛ وقد قلنا فیما تقدم ان ابناء الناس اعرف بقبور آبائهم من غیرهم من الاجانب، وهذا القبر الذی بالغری، هو الذی کان بنو علی یزورونه قدیماً وحدیثاً؛ ویقولون: هذا قبر ابینا، لا یشک احد فی ذلک من الشیعه، ولا من غیرهم؛ اعنی بنی علی من ظهر الحسن والحسین وغیرهما من سلالته، المتقدمین منهم والمتاخرین، ما زاروا ولا وقفوا الا علی هذا القبر بعینه.
این روایت حق است و باید طبق آن عمل کرد. پیش از این گفتیم که پسران شخص نسبت به دیگران به محل دفن پدرانشان آگاهتراند. و این قبری که در «غری» است، همان را فرزندان علی از گذشته تاکنون زیارت میکنند و میگویند: این قبر پدر ما است و در این هیچ یکی از شیعیان و غیر آنها یعنی کسانی که از نسل حسن و حسیناند شکی ندارند و فقط همین قبر را زیارت کردند و جای دیگر توقف نکردند.
[۱۲] ابنابیالحدید، عزالدین بن هبهالله، شرح نهج البلاغه، ج۶، ص۱۲۲.
روایت دختر امیرمؤمنان
حَدَّثَنَا الْحَسَنُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِیدٍ الْهَاشِمِیُّ بِالْکُوفَهِ قَالَ حَدَّثَنَا فُرَاتُ بْنُ اِبْرَاهِیمَ بْنِ فُرَاتٍ الْکُوفِیُّ قَالَ حَدَّثَنِی عَلِیُّ بْنُ حَامِدٍ الْوَرَّاقُ قَالَ حَدَّثَنَا اَبُو السَّرِیِّ اِسْمَاعِیلُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ قُدَامَهَ الْمَرْوَزِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا اَحْمَدُ بْنُ عَلِیِّ بْنِ نَاصِحٍ قَالَ حَدَّثَنِی جَعْفَرُ بْنُ مُحَمَّدٍ الْاَرْمَنِیُّ عَنْ مُوسَی بْنِ سِنَانٍ الْجُرْجَانِیِّ عَنْ اَحْمَدَ بْنِ عَلِیٍّ الْمُقْرِی عَنْ اُمِّ کُلْثُومٍ بِنْتِ عَلِیٍّ (علیهالسّلام) قَالَتْ آخِرُ عَهْدِ اَبِی اِلَی اَخَوَیَّ (علیهالسّلام) اَنْ قَالَ یَا بَنِیَّ اِنْ اَنَا مِتُّ فَغَسِّلَانِی ثُمَّ نَشِّفَانِی بِالْبُرْدَهِ الَّتِی نَشَّفْتُمْ بِهَا رَسُولَ اللَّهِ (صلیاللهعلیهوآلهوسلّم) وَفَاطِمَهَ (علیهالسّلام) ثُمَّ حَنِّطَانِی وَسَجِّیَانِی عَلَی سَرِیرِی ثُمَّ انْتَظِرَا حَتَّی اِذَا ارْتَفَعَ لَکُمَا مُقَدَّمُ السَّرِیرِ فَاحْمِلَا مُؤَخَّرَهُ قَالَتْ فَخَرَجْتُ اُشَیِّعُ جِنَازَهَ اَبِی حَتَّی اِذَا کُنَّا بِظَهْرِ الْغَرِیِّ رَکَزَ الْمُقَدَّمُ فَوَضَعنا الْمُؤَخَّرَ- ثُمَّ بَرَزَ الْحَسَنُ بِالْبُرْدَهِ الَّتِی نُشِّفَ بِهَا رَسُولُ اللَّهِ وَفَاطِمَهُ فَنَشَّفَ بِهَا اَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (علیهالسّلام) ثُمَّ اَخَذَ الْمِعْوَلَ فَضَرَبَ ضَرْبَهً- فَانْشَقَّ الْقَبْرُ عَنْ ضَرِیحٍ فَاِذَا هُوَ بِسَاجَهٍ مَکْتُوبٍ عَلَیْهَا- بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ هَذَا قَبْرٌ ادَّخَرَهُ نُوحٌ النَّبِیُّ لِعَلِیٍّ وَصِیِّ مُحَمَّدٍ قَبْلَ الطُّوفَانِ بِسَبْعِمِائَهِ عَامٍ قَالَتْ اُمُّ کُلْثُومٍ فَانْشَقَّ الْقَبْرُ فَلَا اَدْرِی اَ غَارَ سَیِّدِی فِی الْاَرْضِ اَمْ اُسْرِیَ بِهِ اِلَی السَّمَاءِ اِذْ سَمِعْتُ نَاطِقاً لَنَا بِالتَّعْزِیَهِ اَحْسَنَ اللَّهُ لَکُمُ الْعَزَاءَ فِی سَیِّدِکُمْ وَحُجَّهِ اللَّهِ عَلَی خَلْقِهِ.
امّکلثوم، دختر حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسّلام)، گفت: آخر سخنی که پدرم به برادرانم، حضرت امام حسن و امام حسین (علیهالسّلام)، گفت، این بود که ای فرزندان! چون من از دنیا رحلت نمایم مرا غسل دهید و جسد مرا خشک کنید از برد یمنی که رسول خدا و فاطمه (سلاماللهعلیها) را از آن خشک کردید و مرا در تابوت گذاشته چیزی بر من بپوشانید، پس نظر کنید هر گاه پیش تابوت بلند شود عقب آن را بردارید. امّکلثوم گوید: بیرون آمدم که تشییع جنازه پدر خود کنم، چون به نجف اشرف رسیدیم، طرف سر تابوت میل به زمین کرد، پس عقب تابوت را بر زمین گذاشتند، حضرت امام حسن (علیهالسّلام) کلنگی گرفتند و به ضرب اوّل قبر کنده شدهای پیدا شد و در آنجا تخته بود و بر آن دو سطر به خطّ سریانی نوشته بود: بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ این قبریست که نوح پیغمبر برای علی، وصیّ محمّد (صلیاللهعلیهوآله)، پیش از طوفان به هفتصد سال آماده کرده است. امّکلثوم میگوید که چون قبر را درست کردند قبر شکافته شد، ندانستیم که آن حضرت در زمین غایب شد یا به آسمان بردند. آنگاه شنیدیم که هاتفی ما را تعزیه داد و گفت: خدا شما را در مصیبت سیّد و بزرگ شما و حجّت خداوند عالمیان بر خلایق، صبر نیکو کرامت فرماید.
[۱۳] حسنی، سید عبدالکریم بن طاووس، فرحه الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی، ص۶۳، تحقیق:السید تحسین آل شبیب الموسوی، الناشر:مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، الطبعه الاولی۱۴۱۹ ه – ۱۹۹۸ م.
اعلان امام سجاد از موضع قبر
ابوحمزه ثمالی میگوید: زمانی که امام سجاد به کوفه آمد از آن حضرت سؤال کردم:
یَا ابنرَسُولِ اللَّهِ مَا اَقْدَمَکَ اِلَیْنَا؟ قَالَ: مَا رَاَیْتَ وَلَوْ عَلِمَ النَّاسُ مَا فِیهِ مِنَ الْفَضْلِ لَاَتَوْهُ وَلَوْ حَبْواً هَلْ لَکَ اَنْ تَزُورَ مَعِی قَبْرَ جَدِّی عَلِیِّ بْنِ اَبِی طَالِبٍ (علیهالسّلام) قُلْتُ اَجَلْ فَسِرْتُ فِی ظِلِّ نَاقَتِهِ یُحَدِّثُنِی حَتَّی اَتَیْنَا الْغَرِیَّیْنِ وَهِیَ بُقْعَهٌ بَیْضَاءُ تَلْمَعُ نُوراً فَنَزَلَ عَنْ نَاقَتِهِ وَمَرَّغَ خَدَّیْهِ عَلَیْهَا وَقَالَ یَا اَبَا حَمْزَهَ هَذَا قَبْرُ جَدِّی عَلِیِّ بْنِ اَبِی طَالِبٍ (علیهالسّلام) ثُمَّ زَارَهُ بِزِیَارَهٍ اَوَّلُهَا- السَّلَامُ عَلَی اسْمِ اللَّهِ الرَّضِیِّ وَنُورِ وَجْهِهِ الْمُضِی ءِ ثُمَّ وَدَّعَهُ وَمَضَی اِلَی الْمَدِینَهِ وَرَجَعْتُ اَنَا اِلَی الْکُوفَه.
ای فرزند رسول خدا چه باعث شد که شما به این شهر تشریف آوردید؟ حضرت فرمود: باعث همین بود که دیدی- یعنی نماز در مسجد کوفه، بعد از آن حضرت فرمودند: اگر مردم بدانند فضیلت این مسجد و عبادت در آن را هر آینه از اطراف عالم به سوی این مسجد بشتابند اگرچه به چهار دست و پا باشد یا اگرچه به طریق اطفال به نشستگاه خود را بر زمین کشند و آیند. بعد از آن فرمود که میخواهی که با من زیارت جدّم علیّ بن ابیطالب به جا آوری؟ گفتم: بلی. پس من در رکاب همایون آن حضرت میرفتم و آن حضرت احادیث برایم نقل میفرمودند و سخن میگفتند تا آنکه رسیدیم بغریین- یعنی صحرای نجف- به زمین سفیدی که نور از آن میتافت. آن حضرت از شتر به زیر آمدند و دو طرف روی مبارک خود را بر آن زمین سودند و فرمودند: یا با حمزه! این قبر جدّم علیّ بن ابیطالب است. بعد از آن زیارت فرمودند به زیارتی که اوّلش اینست: السّلام علی اسم اللَّه الرّضی و نور وجهه المضی ء، بعد از آن وداع فرمودند و به جانب مدینه روانه شدند و من به طرف کوفه برگشتم.
[۱۴] حسنی، سید عبدالکریم بن طاووس، فرحه الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی، ص۷۶، تحقیق:السید تحسین آل شبیب الموسوی، الناشر:مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، الطبعه الاولی ۱۴۱۹ ه – ۱۹۹۸ م.
خبردادن امام باقر به جابر
شیخ مفید و سید بن طاوس نقل کردهاند:
وَرَوَی مُحَمَّدُ بْنُ عَمَّارٍ قَالَ حَدَّثَنِی اَبِی عَنْ جَابِرِ بْنِ یزیَد قَالَ سَاَلْتُ اَبَا جَعْفَرٍ مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ الْبَاقِرَ (علیهالسّلام) اَیْنَ دُفِنَ اَمِیرُ الْمُؤْمِنِینَ؟ قَالَ: دُفِنَ بِنَاحِیَهِ الْغَرِیَّیْنِ وَدُفِنَ قَبْلَ طُلُوعِ الْفَجْرِ وَدَخَلَ قَبْرَهُ الْحَسَنُ وَالْحُسَیْنُ وَمُحَمَّدٌ بَنُو عَلِیٍّ (علیهالسّلام) وَعَبْدُ اللَّهِ بْنُ جَعْفَر.
جابر بن یزید میگوید: از امام باقر (علیهالسّلام) پرسیدم امیرالمؤمنین در کجا دفن شد؟ فرمودند: در طرف غریین قبل از طلوع صبح و حضرت امام حسن و امام حسین (صلواتاللَّهعلیهما) و محمّد بن حنفیّه و عبداللّه بن جعفر داخل قبرش شدند.
[۱۵] مفید، محمد بن محمد، الارشاد فی معرفه حجج الله علی العباد، ج۱، ص۲۴، تحقیق:مؤسسه آل البیت (علیهمالسّلام) لتحقیق التراث، ناشر:دار المفید للطباعه والنشر والتوزیع، بیروت لبنان، الطبعه الثانیه، ۱۴۱۴ه – ۱۹۹۳ م.
[۱۶] حسنی، سید عبدالکریم بن طاووس، فرحه الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی، ص۸۰، تحقیق:السید تحسین آل شبیب الموسوی، الناشر:مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، الطبعه الاولی ۱۴۱۹ ه – ۱۹۹۸ م.
خبردادن امام صادق به صفوان
کلینی با سند صحیح نقل میکند:
عَنْ عِدَّهٍ مِنْ اَصْحَابِنَا عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحَکَمِ عَنْ صَفْوَانَ الْجَمَّالِ قَالَ کُنْتُ اَنَا وَعَامِرُ بْنُ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ خُزَاعَهَ الْاَزْدِیُّ عِنْدَ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیهالسّلام) قَالَ: فَقَالَ لَهُ عَامِرٌ: جُعِلْتُ فِدَاکَ اِنَّ النَّاسَ یَزْعُمُونَ اَنَّ اَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ (علیهالسّلام) دُفِنَ بِالرَّحْبَهِ قَالَ: لَا. قَالَ: فَاَیْنَ دُفِنَ؟ قَالَ: اِنَّهُ لَمَّا مَاتَ احْتَمَلَهُ الْحَسَنُ فَاَتَی بِهِ ظَهْرَ الْکُوفَهِ قَرِیباً مِنَ النَّجَفِ یَسْرَهً عَنِ الْغَرِیِّ یَمْنَهً عَنِ الْحِیرَهِ فَدَفَنَهُ بَیْنَ ذَکَوَاتٍ بِیضٍ فَلَمَّا کَانَ بَعْدَ اَیَّامِ ذَهَبْتُ اِلَی الْمَوْضِعِ فَتَوَهَّمْتُ مَوْضِعاً مِنْهُ ثُمَّ اَتَیْتُهُ فَاَخْبَرْتُهُ فَقَالَ لِی اَصَبْتَ رَحِمَکَ اللَّهُ ثَلَاثَ مَرَّات.
صفوان شتربان گفت من و عامر بن عبداللّه بن خزاعه نزد حضرت امام جعفر صادق (علیهالسّلام) بودیم. عامر عرض کرد: فدایت شوم! مردم میگویند: حضرت امیرالمؤمنین (علیهالسّلام) در رحبه کوفه مدفونند. فرمودند که نه. من گفتم: در کجا مدفونند؟ فرمودند: چون آن حضرت وفات یافتند، حضرت امام حسن (علیهالسّلام) ایشان را برداشت و آورد به پشت کوفه، به طرف چپ غری و به طرف راست حیره، در میان تلکهای سفید دفن کرد. صفوان گفت: بعد از چندگاه رفتم و تفحّص کردم، یک موضعی را گمان کردم و زیارت کردم و چون به خدمت حضرت آمدم عرض کردم. حضرت فرمودند که درست دیدهای خدا ترا رحمت کند! سه مرتبه این عبارت را فرمودند.
[۱۷] کلینی، محمد بن یعقوب، الاصول من الکافی، ج۱، ص۴۵۶، ناشر:اسلامیه، تهران، الطبعه الثانیه، ۱۳۶۲ ه.
[۱۸] حسنی، سید عبدالکریم بن طاووس، فرحه الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی، ص۹۱، تحقیق:السید تحسین آل شبیب الموسوی، الناشر:مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه الطبعه الاولی۱۴۱۹ ه – ۱۹۹۸ م.
خبردادن امام کاظم به ایوب بن نوح
سید بن طاووس مینویسد:
قَرَاْتُ بِخَطِّ السَّیِّدِ الشَّرِیفِ اَبِی یَعْلَی الْجَعْفَرِیِّ صِهْرِ الشَّیْخِ الْمُفِیدِ فِی کِتَابِهِ مَاصُورَتُهُ وَرَوَی اَصْحَابُنَا عَنْ اَیُّوبَ بْنِ نُوحٍ قَالَ کَتَبْتُ اِلَی اَبِی الْحَسَنِ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ (علیهالسّلام) اَنَّ اَصْحَابَنَا قَدِ اخْتَلَفُوا فِی زِیَارَهِ قَبْرِ اَمِیرِالْمُؤْمِنِینَ (علیهالسّلام) فَقَالَ بَعْضُهُمْ بِالرَّحَبَهِ وَقَالَ بَعْضُهُمْ بِالرَّیِّ فَکَتَبَ زُرْهُ بِالْغَرِی.
سید بن طاوس میگوید: در کتاب ابییعلی جعفری (داماد شیخ مفید) این روایت را خواندم که ایوب بن نوح میگوید: عریضهای خدمت حضرت امام موسی کاظم (علیهالسّلام) نوشتم که اصحاب ما در موضع قبر حضرت امیرالمؤمنین اختلاف دارند، بعضی میگویند در رحبه کوفه است و بعضی میگویند در غری است. حضرت نوشتند: در غری آن حضرت را زیارت کن.
[۱۹] حسنی، سید عبدالکریم بن طاووس، فرحه الغری فی تعیین قبر امیرالمؤمنین علی، ص۱۲۹، تحقیق:السید تحسین آل شبیب الموسوی، الناشر:مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، الطبعه الاولی ۱۴۱۹ ه – ۱۹۹۸ م.
خبردادن امام رضا به ابنابینصر
ابنقولویه با سند صحیح روایت کرده است:
حَدَّثَنِی اَبِی عَنْ سَعْدِ بْنِ عَبْدِ اللَّهِ عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عِیسَی عَنْ اَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ اَبِی نَصْرٍ قَالَ سَاَلْتُ الرِّضَا (علیهالسّلام) فَقُلْتُ اَیْنَ مَوْضِعُ قَبْرِ اَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ (علیهالسّلام) فَقَالَ الْغَرِیُّ فَقُلْتُ لَهُ جُعِلْتُ فِدَاکَ اِنَّ بَعْضَ النَّاسِ یَقُولُونَ دُفِنَ فِی الرَّحْبَهِ قَالَ لَا وَ لَکِنْ بَعْضُ النَّاسِ یَقُولُ دُفِنَ بِالْمَسْجِد.
احمد بن محمّد بن ابینصر میگوید: از حضرت رضا (علیهالسّلام) پرسیدم: جای قبر امیرالمؤمنین (علیهالسّلام) کجا است؟ حضرت فرمودند: غریّ. محضرش عرضه داشتم: فدایت شوم برخی میگویند آن حضرت در رحبه دفن شدهاند؟ حضرت فرمودند: خیر ولی پارهای معتقدند که آن جناب در مسجد دفن گردیده است.
[۲۰] قمی، جعفر بن محمد، کامل الزیارات، ص۳۷.
نتیجه روایات
طبق این روایات مشخص شد که مضجع شریف امیرمؤمنان علی بن ابیطالب (علیهالسّلام) در نجف اشرف قرار دارد که در تعبیر روایات، واژه «غری» به این مکان مقدس اطلاق شده است و این مکان دقیقاً همان جایی است که فعلاً قبر حضرت در آنجا واقع شده و نظر شیعیان بر گرفته از همین روایات صحیح است.
دیدگاه اهلسنت
در میان اهل سنت درباره محل دفن حضرت اختلاف اقوال بسیار در کتابهایشان نقل شده است:
۱. زاویه مسجد کوفه.
۲. رحبه کوفه.
۳. قصر الاماره در کوفه.
۴. قبرستان بقیع.
۵. برخی به اهل عراق نسبت دادهاند که حضرت در آسمان بالای ابرها رفت.
۶. جمعی از قبیله طی، تابوت حضرت را یافتند و دفن کردند که محل آن معلوم نیست. به گفته ابنابیالحدید این اعتقاد بنیامیه و پیروانشان است.
۷. نجف، بارگاه ملکوتی حضرت که محل زیارت عاشقان است.
عاصمی مکی
عاصمی مکی شافعی، تقریباً بیشترین اقوال را آورده و در پایان تصریح میکند صحیحترین قول این است که حضرت در قصرالاماره در کوفه دفن شده است:
وقد اختلف فی قبره فقیل فی زاویه الجامع بالکوفه وقیل بالرحبه من الکوفه وقیل بقصر الاماره منها وقیل بنجف الحیره فی المشهد الذی یزار به الیوم واصح ما قیل انه مدفون بقصر الاماره بالکوفه.
[۲۱] عاصمی مکی، عبدالملک بن حسین، سمط النجوم العوالی فی انباء الاوائل والتوالی، ج۳، ص۱۸، دار النشر:دار الکتب العلمیه، بیروت- ۱۴۱۹ه- ۱۹۹۸م.
ابنسمعون
ابنسمعون بغدادی، علاوه بر نقل بعضی اقوال، مینویسد بعضی گفته، آن حضرت در بقیع د
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.