توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت قیاس مرکب از دو متصله دارای ۴۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت قیاس مرکب از دو متصله،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت قیاس مرکب از دو متصله :

قیاس اقترانی مرکب از دو متصله

قیاس اقترانی مرکب از دو متصله، به‌معنای قیاس اقترانی مشتمل بر دو قضیه شرطیه متصله است.

فهرست مندرجات

۱ – توضیح اصطلاح
۲ – اقسام این ترکیب
۲.۱ – قسم اول
۲.۲ – قسم دوم
۲.۲.۱ – شیوه انتاج
۲.۲.۲ – تفصیل صور
۲.۳ – قسم سوم
۳ – لزومی یا اتفاقی بودن نتیجه قیاس
۴ – مستندات مقاله
۵ – پانویس
۶ – منبع

توضیح اصطلاح

قیاس اقترانی مرکب از دو متصله، قیاسی است که هر دو مقدمه قیاس، قضیه شرطیه متصله باشد.

[۱] ابن‌سینا، حسین بن عبدالله، النجاه، ص۸۳.

اقسام این ترکیب

این قیاس بر سه گونه است: اول این که مقدمات قیاس در جزء تام با هم اشتراک داشته باشند و دوم آن که در جزء غیر تام مشترک باشند و سوم آن که وجه مشترک، جزء تام در یک مقدمه و جزء غیر تام در مقدمه دیگر باشد.

[۲] شیرازی، قطب‌الدین، دره التاج (منطق)، ص۱۳۹.

[۳] مجتهد خراسانی (شهابی)، محمود، رهبر خرد، ص۳۲۳.

قسم اول

اشتراک هر دو مقدمه در جزء تام؛ هرگاه تالیف میان دو مقدمه در جزء تام باشد یعنی تمام مقدم یا تمام تالی در هر یک از مقدمات حد وسط قرار گیرد، از هر جهت یعنی از جهت اشکال چهارگانه، شرایط قیاس در کم و کیف، و انتاج و روش اثبات آن از طریق عکس، خلف و افتراض، شبیه قیاس اقترانی حملی است.
۱. مثال ضرب اول از شکل اول: “هرگاه (ا) (ب) باشد (ج) (د) است، و هرگاه (ج) (د) باشد (ه) (ز) است. پس هرگاه (ا) (ب) باشد (ه) (ز) است”.
۲. مثال از شکل دوم: “هرگاه (ا) (ب) باشد (ج) (د) است، و هرگز چنین نیست که چون (ه) (ز) باشد (ج) (د) باشد. پس هرگز چنین نیست که اگر (ا) (ب) باشد (ه) (ز) باشد”.
۳. مثال از شکل سوم: “هرگاه (ا) (ب) باشد (ج) (د) است، و هرگاه (ا) (ب) باشد (ه) (ز) است. پس گاهی چنین است که اگر (ج) (د) باشد (ه) (ز) است”.
۴. مثال از شکل جهارم: “هرگاه (ا) (ب) باشد (ج) (د) است، و هرگاه (ه) (ز) باشد (ا) (ب) است. پس گاه چنین است که اگر (ج) (د) باشد (ه) (ز) است.
اگر مقدمات قیاس، متصله لزومیه باشند نتیجه نیز لزومی خواهد بود و در غیر این صورت، اتفاقی خواهد بود. هر چند قیاس مرکب از اتفاقیات در علوم کاربرد چندانی ندارد و برخی، لزومی بودن مقدمات را شرط دانسته‌اند.

[۴] شیرازی، قطب‌الدین، دره التاج (منطق)، ص۱۲۵.

[۵] شهاب‌الدین سهروردی، یحیی بن حبش، منطق التلویحات، ص۵۶.

قسم دوم

اشتراک هر دو مقدمه در جزء غیر تام؛ در صورتی که صغرا و کبرا در جزء غیر تام اشتراک داشته باشند چهار صورت متصور است که در هر چهار صورت ایجاب هر دو مقدمه و کلیت یکی از دو مقدمه شرط است.

شیوه انتاج

اگر آن رکن (مقدم یا تالی) از قضیه شرطی را که مشتمل بر جزء مشترک است به تنهایی اعتبار کنیم، یک قضیه حملیه خواهد بود که با قضیه شرطی دیگر، تشکیل قیاسی مرکب از حملیه و شرطیه می‌دهد و قواعد مربوط به آن بر وی جاری می‌شود. پس از آن، ملاحظه می‌کنیم که از اتصال آن رکن به رکن دیگر چه تفاوتی در حکم مذکور حادث می‌شود تا آن تفاوت را در نتیجه قیاس منعکس کنیم.
مثال: در قیاس: “کلّما کان (ا) (ب) فکلّ (ج) (د)، و کلّما کان (ه) (ز) فکلّ (د) (ه) ” اشتراک هر دو مقدمه در تالی و بر هیات شکل اول است. و اگر کلّ (د) (ه) را منفرداً ملاحظه کنیم، با مقدمه اول (صغرا) ترکیبی از متصله و حملیه پدید می‌آید که نتیجه آن عبارت است از: “کلّما کان (ا) (ب) فکلّ (ج) (ه)”. اما از آنجا که به مقتضای مقدمه دوم (کبرا)، ثبوت “کلّ (د) (ه)” مشروط به ثبوت “کلّ (ه) (ز) ” شده، بایستی این شرط در نتیجه هم اضافه گردد. بنابراین نتیجه قیاس مذکور عبارت است از: “کلّما کان (ه) (ز) فکلّما کان (ا) (ب) فکلّ (ج) (ه)”. یعنی نتیجه، قضیه متصله‌ای است که مقدم آن یک قضیه حملی، و تالیِ آن یک قضیه شرطیه متصله است.
مثال دیگر: در قیاس: “کلّما کان (ا) (ب) فکلّ (ج) (د)، و کلّما کان (د) (ز) فکلّ (ح) (ط)” جزء مشترک، در تالیِ صغرا و در مقدمِ کبرا قرار دارد، و نتیجه ترکیب صغرا با مقدمِ کبرا عبارت است از: “کلّما کان (ا) (ب) فکلّ (ج) (ز)”. اما از آنجا که به مقتضای مقدمه دوم (کبرا)، ثبوت “کلّ (د) (ز)”، به حکم انعکاس کبرا، مقیّد است به بعضی از اوقاتِ تحققِ ” (ح) (ط)”، بایستی این قید در نتیجه انعکاس یابد. پس نتیجه قیاس عبارت است از: “قد یکون اذا کان (ح) (ط) فکلّما کان (ا) (ب) فکلّ (ج) (ز)”.

[۶] تفتازانی، عبدالله بن شهاب‌الدین، الحاشیه علی تهذیب المنطق، ص۳۰۸.

[۷] قطب‌الدین رازی، محمد بن‌ محمد، تحریر القواعد المنطقیه فی شرح رساله الشمسیه، ص۱۶۰.

تفصیل صور

تفصیل چهار صورت گونه دوم به شرح ذیل است:
۱. اشتراک بین تالی دو مقدمه باشد. مثل: “کلّما کان (ا) (ب) فکلّ (ج) (د)، و کلّما کان (ه) (ز) فکلّ (د) (ط)”. شرط انتاج این صورت آن است که دو جزء مشتمل بر وجه اشتراک بایستی به هیات یکی از ضروب منتج اشکال اربعه باشند تا منتجِ قضیه متصله‌ای باشند که مقدم آن، مقدم صغرا و تالی آن، متصله‌ای باشد متشکل از مقدم کبرا و نتیجه دو تالی.
۲. اشتراک بین مقدمِ صغرا و مقدمِ کبرا باشد. مثل: “کلّما کان لیس کلّ (ا) (ب) ف: (ج) (د)، و کلّما کان لیس کلّ (ب) (ه) ف: (ج) (ط) ینتج: کلّما کان لیس (ج) (د) فان کان لیس (ج) (ط) فکلّ (ا) (ه)”. شرط انتاج این صورت آن است که نقیض دو جزء مشتمل بر وجه اشتراک بایستی به هیات یکی از ضروب منتج اَشکال اربعه باشند تا به وسیله عکس نقیض، به صورت شکل اول برگردد و منتجِ قضیه متصله‌ای باشند که مقدم آن، نقیض تالی صغرا و تالی آن، متصله‌ای باشد که مقدمِ آن، نقیض تالیِ کبرا و تالیِ آن، نتیجه ترکیب نقیض‌های دو مقدم است. در مثال فوق، عکس نقیض صغرا عبارت است از: “کلّما کان لیس (ج) (د) فکلّ (ا) (ب)”. و عکس نقیض کبرا عبارت است از: “کلّما کان لیس (ج) (ط) فکلّ (ب) (ه)”.
۳. اشتراک بین تالیِ صغرا و مقدمِ کبرا باشد. در این صورت، هیات انتاج گاهی بین عین تالی صغرا و عین مقدمِ کبرا است، مانند: “کلّما کان (ج) (د) فکلّ: (ا) (ب)، و کلّما کان کلّ (ب) (ه) ف: (ج) (ط) ینتج: کلّما کان (ج) (د) فقد یکون اذا کان (ج) (ط) فکلّ (ا) (ه)”. شرط انتاج این صورت آن است که دو جزء مشتمل بر وجه اشتراک بایستی به هیات یکی از ضروب منتج اَشکال اربعه باشند تا به وسیله عکس مستوی مقدمه‌ای که جزء مشترک در مقدّمِ آن قرار دارد (یعنی مقدمه کبرا)، به صورت شکل اول برگردد.
و گاهی بین عین تالی صغرا و نقیض مقدمِ کبرا است، مانند: “کلّما کان (ا) (ب) فکلّ: (ج) (د)، و کلّما کان لیس کلّ (د) (ه) ف: (ج) (ط) ینتج: کلّما کان (ا) (ب) فان کان (ج) (ط) فکلّ (ج) (ه)”. شرط انتاج این صورت آن است که دو جزء مشتمل بر وجه اشتراک بایستی به هیات یکی از ضروب منتج اَشکال اربعه باشند تا به وسیله عکس نقیضِ مقدمه‌ای که جزء مشترک در مقدّمِ آن قرار دارد (یعنی مقدمه کبرا)، به صورت شکل اول برگردد (عکس نقیض کبرا عبارت است از: “کلّما کان لیس کلّ (ج) (ط) ف: (د) (ه)”) برگردد و منتجِ قضیه متصله‌ای باشد که مقدم آن، مقدّمِ صغرا و تالی آن، متصله‌ای باشد که مقدمِ آن، تالیِ کبرا و تالیِ آن، نتیجه ترکیبِ تالی صغرا و نقیض‌ مقدم کبرا است.
۴. اشتراک بین مقدمِ صغرا و تالیِ کبرا باشد. در این صورت نیز، هیات انتاج گاهی بین عین مقدّمِ صغرا و عین تالیِ کبرا است، مانند: “کلّما کان (ا) (ب) ف: (ج) (د)، و کلّما کان (ج) (ط) فکلّ (ب) (ه)، ینتج: قد یکون اذا کان (ج) (د) فکلّما کان (ج) (ط) فکلّ (ا) (ه)”. شرط انتاج این صورت آن است که دو جزء مشتمل بر وجه اشتراک بایستی به هیات یکی از ضروب منتج اَشکال اربعه باشند تا به وسیله عکس مستوی مقدمه‌ای که جزء مشترک در مقدّمِ آن قرار دارد (یعنی مقدمه صغرا)، به صورت شکل اول ب