توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت قاعده لاضرر و لاضرار (سیستانی) دارای ۴۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت قاعده لاضرر و لاضرار (سیستانی)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت قاعده لاضرر و لاضرار (سیستانی) :

قاعده لاضرر و لاضرار (سیستانی)

«قاعده لا ضرر و لا ضرار»، تقریرات درس آیه الله سید علی سیستانی است که توسط فرزندشان به زبان عربی تدوین شده است.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی اجمالی
۲ – ساختار
۳ – گزارش محتوا
۳.۱ – فصل اول
۳.۱.۱ – خلاصه داستان سمره
۳.۱.۲ – حدیث شفعه
۳.۱.۳ – حدیث نهی از منع فضل الماء
۳.۱.۴ – روایت پنجم
۳.۱.۵ – حدیث عذق ابی لبابه
۳.۱.۶ – حدیث هفتم
۳.۱.۷ – روایت هشتم
۳.۲ – فصل دوم
۳.۲.۱ – مفاد ماده لاضرر
۳.۲.۲ – هیئت ترکیبیه
۳.۳ – فصل سوم
۳.۳.۱ – تقدیم لاضرر بر ادله احکام اولیه
۴ – پانویس
۵ – منبع

معرفی اجمالی

قاعده لا ضرر از قواعد مهم و مشهور فقهی است که در ابواب گوناگون فقه کاربرد دارد. تاکنون فقها و مجتهدان بسیاری از مشهورین و غیر مشهورین در مورد این قاعده قلم فرسایی نموده و نظرات خود را در قالب درس، رساله و کتاب اعلام نموده‌اند و به بررسی قاعده، پرداخته‌اند. نگاه ویژه ایشان به قاعده، موجب تمایز آن از دیدگاه‌های دیگر گردیده و مطالعه آن را برای اهل علم و پژوهش لازم نموده است. ریشه روایی بسیار متقن این قاعده، از دیگر ویژگی‌های آن است که در ادامه، مفصل تر توضیح خواهیم داد.

[۱] قاعده لاضرر و لاضرار، سید علی سیستانی، ص۹.

ساختار

کتاب، از سه بخش تشکیل یافته که در بخش نخست آن به تحقیق موارد ذکر حدیث لا ضرر در احادیث پرداخته و با بررسی متن این روایات به نتایجی دست یافته‌اند. در بخش دوم، مفاد حدیث، مورد نقد و بررسی واقع شده و در سومین بخش آن تنبیهات قاعده لا ضرر بیان شده است که از شش تنبیه گوناگون در این زمینه تشکیل یافته است.

گزارش محتوا

فصل اول

این فصل، دو بحث دارد که در بحث اول آن قضایای لا ضرر بیان شده و در بحث دومش لفظ حدیث بررسی گردیده است. حدیث سمره بن جندب که شیعه و سنی مدعی روایت آن هستند، به اعتقاد مؤلف فقط از سوی شیعه به این صورت نقل شده است. راوی آن در طبقه اول، زراره بن اعین است که آن را از امام صادق علیه‌السّلام روایت کرده است و در طبقه دوم عبدالله بن بکیر و عبدالله بن مسکان است که از زراره نقل کرده‌اند و تفاوت‌هایی اندک در این دو نقل به چشم می‌خورد، ضمن آنکه خود روایت ابن بکیر از زراره نیز به دو صورت نقل شده است.

[۲] قاعده لاضرر و لاضرار، سید علی سیستانی، ص۱۱.

خلاصه داستان سمره

خلاصه‌ای از داستان در نقل‌های مذکور، به این صورت است که سمره بن جندب در خانه یکی از انصار درختی داشت که برای سرکشی به آن درخت، بدون اجازه وارد آن جا می‌شد و باعث آزار و اذیت آن انصاری می‌گشت؛ این قضیه به گوش رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم رسید و او از سمره خواست که هنگام ورود به منزل انصاری اجازه بگیرد؛ وی به خواسته رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ترتیب اثری نداد و وقتی ایشان خواستند درخت از وی خریداری شود، از فروشش نیز ابا کرد؛ حضرت فرمود: در ازای این درخت در بهشت پاداشی را برایت تضمین می‌کنم؛ وی بار دیگر نیز ابا کرد تا اینکه رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم به انصاری فرمود: برو و درخت را از خانه ات بکن و بیرون بینداز، زیرا ضرر و ضراری در اسلام نیست. این روایت از سند معتبری برخوردار است که مرحوم شیخ طوسی نیز در تهذیب آورده است. این نقل موافق آنچه در کافی آمده می‌باشد. نقل دیگر توسط صدوق در فقیه آمده است. نوع دیگر نقل روایت که در بعضی از کتب ما و کتب عامه آمده بدون عبارت لا ضرر و لا ضرار می‌باشد که احتمال مناقشه در اعتبار این روایت وجود دارد. مناقشه نیز از دو جهت است: اول، به خاطر عدم توثیق حسن صیقل و دیگر، به جهت وجود علی بن حسین سعدآبادی و محمد بن موسی بن متوکل در سند.

[۳] قاعده لاضرر و لاضرار، سید علی سیستانی، ص۱۱.

حدیث شفعه

دیگر روایت قاعده، حدیث شفعه می‌باشد که در قضاوت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم بین دو شریک واقع گردیده و حضرت به جمله لا ضرر و لا ضرار تاکید نموده‌اند. این روایت را مشایخ ثلاث؛ یعنی کلینی ، طوسی و صدوق نقل کرده‌اند که در این نقل‌ها نیز اندک تفاوت‌هایی به چشم می‌خورد. کلام، در باره این روایت نیز از سه جهت می‌باشد: نخست، از جهت سند روایت است که روایت کلینی و شیخ به گونه‌ای و روایت صدوق به گونه‌ای دیگر می‌باشد. جهت دیگر این است که آیا ضعف سند با عمل اصحاب قابل جبران است یا نه؟ جهت سوم آنکه آیا ارتباطی بین جمله «لا ضرر و لا ضرار» با حکم موجود در روایت و ثبوت شفعه برای شرکا وجود دارد یا نه؟

[۴] قاعده لاضرر و لاضرار، سید علی سیستانی، ص۲۵.

حدیث نهی از منع فضل الماء

روایت بعدی، حدیث نهی از منع فضل الماء است که بیان جمله مزبور از سوی رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم در جریان قضاوتی بین اهل مدینه، راجع به تقسیم آب چاه برای آبیاری نخل‌ها می‌باشد. در این روایت نیز از سه جهت بحث شده که مشروحش در کتاب آمده است. چهارمین روایت از روایات هشت گانه قاعده لا ضرر، حدیث هدم الحائط نام دارد که قاضی نعمان مصری آن را در کتاب معروف خود به نام «دعائم الاسلام» به نقل از امام صادق علیه‌السّلام آورده است. این روایت، بیان گر حکمی است که در مورد دیوار واقع بین دو همسایه که به عنوان ساتر بینشان بوده و ریخته بوده، می‌باشد. در این روایت نیز رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم روی جمله معروف لا ضرر و لا ضرار تاکید نموده‌اند.

[۵] قاعده لاضرر و لاضرار، سید علی سیستانی، ص۵۲.

روایت پنجم

روایت پنجم، حدیث قسمه العین المشترکه است که در مورد درخت مشترکی بین دو نفر می‌باشد که یکی از آن دو، تقاضای شق درخت از وسط را داشته تا به حق خود برسد، لکن پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم با استناد به جمله لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام، از این کار ممانعت نمودند.

[۶] قاعده لاضرر و لاضرار، سید علی سیستانی، ص۶۸.

حدیث عذق ابی لبابه

ششمین روایت این باب است که ابو داود در مراسیل از واسع بن حبان نقل نموده است. روایت، شبیه روایت سمره می‌باشد؛ یعنی ابی لبابه، نخلی در منزل مردی داشته که مرد می‌خواسته عوض آن را در جای دیگر بدهد تا از ورود ابی لبابه در منزلش آسوده شود، لکن وی ابا کرده و پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم طبق همین قاعده بینشان حکم نمودند.

[۷] قاعده لاضرر و لاضرار، سید علی سیستانی، ص۶۹.

حدیث هفتم

از روایات عبد الرزاق صنعانی در المصنف است که روایت ابن عباس از پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم می‌باشد. در این روایت نیز پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم با توجه و اشاره به قاعده مذکور، مانع از آزار و اذیت شخصی به همسایه خود در قرار دادن هیزم خود در داخل حیاط وی گردیدند.

[۸] قاعده لاضرر و لاضرار، سید علی سیستانی، ص۷۰.

روایت هشتم

آخرین روایت، مشارب النخل نام دارد، لکن این روایت با قاعده مذکور هم خوانی چندانی ندارد.