پاورپوینت فقهای حوزه علمیه اصفهان
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت فقهای حوزه علمیه اصفهان دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت فقهای حوزه علمیه اصفهان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت فقهای حوزه علمیه اصفهان :
علمای حوزه علمیه اصفهان
حوزه علمیه اصفهان از آن دسته حوزههای علمیه شیعی است که علمای طراز اول بسیاری را در خود پرورش داده است.
فهرست مندرجات
۱ – علمای مشهور
۱.۱ – بهاءالدین عاملی
۱.۲ – شاگردان شیخ بهایی
۱.۳ – شیخ بهایی
۱.۴ – لطفالله میسی
۱.۵ – مصطفی تفرشی
۱.۶ – میرداماد
۱.۷ – میرفندرسکی
۱.۸ – حسنعلی تستری
۱.۹ – محمدتقی مجلسی
۱.۱۰ – رجبعلی تبریزی
۱.۱۱ – رفیعا
۱.۱۲ – حسین بروجردی
۱.۱۳ – محمدصالح مازندرانی
۱.۱۴ – رفیعالدین گیلانی
۱.۱۵ – محقق سبزواری
۱.۱۶ – آقاحسین خوانساری
۱.۱۷ – محمد بن حسن شروانی
۱.۱۸ – حسین بن رفیعالدین
۱.۱۹ – خلیل بن غازی قزوینی
۲ – علمای قرن دوازدهم
۲.۱ – جعفر کمرهای
۲.۲ – نعمتالله جزایری
۲.۳ – ابوطالب فندرسکی
۲.۴ – محمد فیض کاشانی
۲.۵ – جمال خوانساری
۲.۶ – فاضل سراب
۲.۷ – خاتونآبادی
۲.۸ – حسین گیلانی
۲.۹ – افندی اصفهانی
۲.۱۰ – دیگر علما
۳ – علمای تحصیل کرده در نجف
۳.۱ – شفتی
۳.۲ – کلباسی
۳.۳ – اعرجی اصفهانی
۳.۴ – شیخ انصاری
۳.۵ – ملا هادی سبزواری
۳.۶ – محمدباقر نجفی
۳.۷ – محمدباقر خوانساری
۳.۸ – محدباقر فشارکی
۳.۹ – محمدحسن هزارجریبی
۳.۱۰ – خوانساری چهارسوقی
۳.۱۱ – بدیع موسوی
۳.۱۲ – جهانگیرخان قشقایی
۳.۱۳ – محمد کاشانی
۳.۱۴ – شریعت اصفهانی
۳.۱۵ – آقامنیر
۳.۱۶ – ابوالقاسم دهکردی
۳.۱۷ – موسوی عاملی
۴ – علمای تحصیل کرده در اصفهان
۴.۱ – سید حسن مدرس
۴.۲ – محمدحسین نائینی
۴.۳ – ابوالحسن اصفهانی
۴.۴ – ابوالمجد
۴.۵ – جمالالدین گلپایگانی
۴.۶ – حسین بروجردی
۵ – شخصیتهای علمی و فقهی
۵.۱ – ثقه الاسلام
۵.۲ – حاجآقا رحیم ارباب
۶ – قرن چهاردهم
۷ – زنان عالم
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع
علمای مشهور
بهاءالدین عاملی
عالم بزرگ دیگری که در شکوفایی حوزه اصفهان حضوری تأثیرگذار داشت، بهاءالدین عاملی بود.
شاه عباس منصب شیخ الاسلامی اصفهان را پس از فوت شیخ علی منشار به وی سپرد.
وی به مدد دانش گسترده و متنوع خود به تدریس پرداخت و شاگردان بزرگی تربیت کرد.
وی در سلسله اجازات روایی، از محدّثان امامی برجسته است و طرق بسیاری از اجازات محدّثان در قرون اخیر به او و سپس پدرش و شهید ثانی منتهی میشود.
شاگردان شیخ بهایی
محمدتقی مجلسی، صدرالدین شیرازی، ملا محسن فیض کاشانی، سید ماجد بحرانی، سید حسین مجتهد کرکی، جواد بن سعد بغدادی مشهور به فاضل جواد (متوفی ۱۰۶۵)، ملا حسنعلی تستری، ملا خلیل بن غازی قزوینی، ملا صالح مازندرانی، علی بن سلیمان بحرانی و رفیعالدین محمد نائینی مشهور به میرزا رفیعا، که هر کدام سهم درخوری در بالندگی حوزه علمیه اصفهان داشتند، از مشهورترین شاگردان شیخ بهائی بودند.
شیخ بهائی با تربیت این شاگردان موجب ارتقای حوزه اصفهان شد و حتی چندین مدرسه نیز در اصفهان تأسیس کرد.
شیخ بهایی
روش تدریس او (شیخ بهایی) به گونهای بود که شاگردان بسیار جذب درسش او میشدند.
از مهمترین اقدامات او در حوزه اصفهان، سوق دادن شاگردان مبرِّزش به شرح و تبیین متون حدیثی بوده است.
[۱] محمدتقی بن مقصود علی مجلسی، روضه المتقین فی شرح مَن لایَحضُرُه الفقیه، ج۱۴، ص۴۳۴، چاپ حسن موسوی کرمانی و علی پناه اشتهاردی، قم ۱۴۰۶ـ۱۴۱۳.
[۲] محمدیوسف واله اصفهانی، خلد برین: ایران در روزگار صفویان، ج۱، ص۴۴۳ـ ۴۳۷، چاپ میرهاشم محدث، تهران ۱۳۷۲ ش.
لطفالله میسی
لطفاللّه بن عبدالکریم میسی (متوفی ۱۰۳۲) از مهاجران جبل عامل و از مدرّسان فقه و حدیث در اصفهان بود.
وی تا ۹۹۷ در مشهد اقامت داشت، ولی به دنبال حمله ازبکان به مشهد و شهادت استادش، ملا عبداللّه بن محمود تستری، از مشهد به قزوین رفت و سرانجام به خواست شاه عباس اول در اصفهان اقامت گزید و در مسجد و مدرسهای که شاه به نام او ساخت ساکن شد.
[۳] اسکندر منشی، ج۱، ص۲۴۹ـ۲۵۰.
[۴] محمدیوسف واله اصفهانی، خلد برین: ایران در روزگار صفویان، ج۱، ص۴۳۸ـ۴۳۹، چاپ میرهاشم محدث، تهران ۱۳۷۲ ش.
[۵] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۴، ص۴۱۷ـ۴۲۰، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
اسکندر منشی تاریخی برای اقامت وی در اصفهان ذکر نکرده، اما زمان این مهاجرت بعد از ۱۰۰۶، سال انتخاب اصفهان به عنوان پایتخت، بوده است.
شیخ لطفاللّه میسی تا آخر عمر خویش در آن مدرسه به تدریس و ارشاد مشغول بود.
[۶] اسکندر منشی، ج۱، ص۱۵۷.
میسی و فرزندش جعفر از بهاءالدین عاملی اجازه روایت دریافت کردهاند،
[۷] محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۶، ص۱۴۸۱۴۹، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
همچنانکه شیخ بهائی به وی توجه جدّی داشته و مردم را به او ارجاع میداده است.
[۸] محمد بن حسن حرّ عاملی، املالآمل، ج۱، ص۱۳۶، چاپ احمد حسینی، بغداد (۱۳۸۵)، چاپ افست قم ۱۳۶۲ ش.
مصطفی تفرشی
سید مصطفی تفرشی (متوفی بعد از ۱۰۴۴) فقیه و رجالی امامی صاحب کتاب مشهور نقد الرجال، نیز از استادان مبرِّز حوزه اصفهان در این دوران بود که نزد ملا عبداللّه تستری حدیث و رجال آموخته و از او اجازه روایت کتب اربعه را دریافت کرده بود.
[۹] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۷، ص۳۲۷ـ۳۳۸.
در این دوره، شهرت بهاءالدین عاملی باعث شد از شهرهای دور و نزدیک برای کسب فیض از محضر او به اصفهان روی آورند؛ چنانکه زینالدین بن محمد بن حسن جبعی، نواده شهید ثانی (متوفى ۱۰۶۳ یا ۱۰۶۴) از جبل عامل به ایران سفر کرد و در خانه شیخ بهائی منزل گزید و مدتها نزد او دانش آموخت.
بعدها شیخ حرّ عاملی نزد وی فقه، حدیث و ریاضیات خواند،
[۱۰] محمد بن حسن حرّ عاملی، املالآمل، ج۱، ص۹۲، چاپ احمد حسینی، بغداد (۱۳۸۵)، چاپ افست قم ۱۳۶۲ ش.
[۱۱] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۲، ص۳۸۸، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
همچنین فاضل جواد که در کاظمین متولد شد، برای تحصیل به اصفهان کوچ کرد و نزد بهاءالدین عاملی دانش آموخت و از ملازمان او شد.
[۱۲] محمد بن حسن حرّ عاملی، املالآمل، ج۱، ص۵۷۵۸، چاپ احمد حسینی، بغداد (۱۳۸۵)، چاپ افست قم ۱۳۶۲ ش.
[۱۳] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۱، ص۱۱۸ـ۱۱۹، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
میرداماد
محمدباقر بن محمد حسینی استرآبادی مشهور به میرداماد (متوفی ۱۰۴۱) محدّث، فقیه و فیلسوف مشهور امامی که از داییاش عبدالعالی کرکی و حسین بن عبدالصمد حارثی اجازه روایت دریافت کرد، در اصفهان کرسی تدریس و افتا داشت و پس از درگذشت بهاءالدین عاملی ریاست کرسی تدریس به او رسید.
صدرالدین شیرازی معروف به ملاصدرا از معروفترین شاگردان اوست که از شیراز به اصفهان آمد و نزد وی علوم معقول و نزد بهاءالدین عاملی علوم منقول (حدیث) آموخت.
[۱۴] محمدیوسف واله اصفهانی، خلد برین: ایران در روزگار صفویان، ج۱، ص۴۱۷ـ۴۱۹، چاپ میرهاشم محدث، تهران ۱۳۷۲ ش.
[۱۵] محمد بن حسن حرّ عاملی، املالآمل، ج۱، ص۲۴۹، چاپ احمد حسینی، بغداد (۱۳۸۵)، چاپ افست قم ۱۳۶۲ ش.
علاقهمندان به فلسفه نیز که آوازه مجالس درس میرداماد به گوششان رسیده بود از شهرهای مختلف به اصفهان میآمدند تا در کلاس درس وی بنشینند.
مثلا عبدالغفار بن محمد رشتی (متوفی قبل از ۱۰۴۱) به مجلس درس میرداماد حاضر شد و حاشیهای بر التقدیسات استادش نوشت.
[۱۶] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۳، ص۱۵۷ـ ۱۵۸، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۱۷] امین، ج۸، ص۳۱.
شاه سلیمان اول صفوی که به میرداماد علاقه وافر داشت، در سفری برای زیارت عتبات عراق او را با خود همراه کرد و در همان سفر میرداماد از دنیا رفت و در نجف به خاک سپرده شد.
میرفندرسکی
سید ابوالقاسم موسوی حسینی فندرسکی (متوفی ۱۰۵۰) معروف به میرفندرسکی فیلسوف مشهور امامی و عالم ریاضیات، دیگر دانشمند معروف حوزه اصفهان است.
وی در دوره شاه عباس و شاه صفی به تدریس فلسفه و ریاضیات مشغول و نزد آن دو محترم بود.
میرزا رفیعا نائینی، محمدباقر خراسانی و آقاحسین خوانساری از جمله شاگردان وی بودند.
[۱۸] عبدالحسین بن محمدباقر خاتونآبادی، وقایع السنین و الاعوام، ج۱، ص۵۱۴، یا، گزارشهای سالیانه از ابتدای خلقت تا سال ۱۱۹۵ هجری، چاپ محمدباقر بهبودی، تهران ۱۳۵۲ ش.
[۱۹] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۹۹ـ۵۰۱، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
قاسم بن محمد حسنی طباطبائی قُهپایی (متوفی ح۱۰۶۰)، رجالشناس مشهور سده یازدهم، در اصفهان نزد بهاءالدین عاملی و ملا عبداللّه تستری علوم حدیث و رجال آموخت و محمدباقر مجلسی، ابوالقاسم بن محمد جرف اذقانی و محمد بن علی استرآبادی از شاگردان وی بودند.
[۲۰] محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۲، ص۲۱، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۱] محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۷، ص۱۵۶، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۲] عبداللّه بن نورالدین جزایری، الاجازه الکبیره، ج۱، ص۷۸، چاپ محمد سمامی حائری، قم ۱۴۰۹.
[۲۳] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۴، ص۴۱۱.
حسنعلی تستری
حسنعلی بن عبداللّه تستری (متوفی ۱۰۶۹) نزد پدرش ملا عبداللّه تستری دانش آموخت و به درجه اجتهاد رسید.
شاه سلیمان اول صفوی و شاه عباس دوم او را تکریم میکردند.
وی در مدرسهای که شاه عباس اول برای پدرش ساخته بود تدریس میکرد و آنگاه که سلطان العلماء در ۱۰۵۵ برای بار دوم به منصب وزارت رسید کرسی تدریس را از او گرفت.
محمدتقی مجلسی
محمدتقی مجلسی (متوفی ۱۰۷۰) فقیه و محدّث مشهور که در اصفهان به دنیا آمد و در خردسالی از ابوالبرکات واعظ اصفهانی اجازه روایت گرفت، نزد بهاءالدین عاملی و ملا عبداللّه تستری دانش آموخت و از آن دو اجازه دریافت کرد و در اصفهان شاگردان زیادی از جمله فرزندانش عزیزاللّه، عبداللّه و محمدباقر مجلسی، آقاحسین خوانساری، ملا صالح مازندرانی و محمدصادق کرباسی را پرورش داد.
سهم او در پرورش اهل علم و دانشمندان برجسته اصفهان بسیار زیاد بوده و خود نیز به این امر وقوف داشته و از رؤیایش در نجف گزارش داده و بیان کرده است که کلام امام علی علیهالسلام در آن رؤیا ناظر به همین وظیفه تربیت طالبان علم بوده است.
[۲۴] عباس قمی، الفوائد الرضویه فی احوال علماء المذهب الجعفریه، ج۲، ص۷۰۶ـ۷۰۷، چاپ ناصر باقری بیدهندی، قم ۱۳۸۵ ش.
دو شرح عربی و فارسی او بر کتاب مَن لایَحضُرُه الفقیه ابن بابویه از تأثیرگذارترین اقدامات حوزه اصفهان است که به دلالت استادش، شیخ بهائی انجام داده است.
[۲۵] محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۲، ص۸۲، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۲۶] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۷، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۲۷] محمد بن سلیمان تنکابنی، قصص العلماء، ج۱، ص۲۸۷ـ۲۸۹، چاپ محمد برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۸۳ ش.
رجبعلی تبریزی
ملا رجبعلی تبریزی، عارف و حکیم امامیِ اهل تبریز که به دلیل اقامت طولانی در اصفهان به اصفهانی نیز شهرت یافت، در این شهر شاگردان برجستهای تربیت کرد که از آن جملهاند: ملا محمد تنکابنی، قاضی سعید قمی، امیر قوامالدین محمد اصفهانی، ملا محمدشفیع اصفهانی، محمدرفیع پیرزاده، محمد بن عبدالفتاح تنکابنی معروف به فاضل سراب.
وی مدتی در مدرسه شیخ لطفاللّه تدریس میکرد.
[۲۸] محمدطاهر نصرآبادی، تذکره نصرآبادی، ج۱، ص۲۲۳، چاپ احمد مدقّق یزدی، یزد ۱۳۷۸ ش.
رفیعا
رفیعالدین محمد بن حیدر حسنی طباطبائی مشهور به رفیعا (متوفی ۱۰۸۰ یا ۱۰۸۲)، فقیه اصولی و متکلم امامی در اصفهان، نزد بهاءالدین عاملی و ملا عبداللّه تستری دانش آموخت و در علوم عقلی و نقلی تبحر یافت و شاگردان زیادی از جمله محمدباقر مجلسی را پرورش داد.
کتاب مشهور او الشجره الالهیه در اصول دین است.
[۲۹] محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۱، ص۳۲۱ـ ۳۲۲، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۰] محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج۶، ص۱۲۸، تهران ۱۳۷۴ ش.
حسین بروجردی
آخوند ملا حسین بروجردی (متوفی ۱۰۸۴) در مسجد جامع عباسی تدریس میکرد و عبدالحسین حسینی خاتونآبادی، صاحب وقایع السنین و الاعوام، کتاب حکمه العین کاتبی قزوینی (متوفی ۶۷۵) را نزد او خوانده است.
[۳۱] عبدالحسین بن محمدباقر خاتونآبادی، وقایع السنین و الاعوام، ج۱، ص۵۳۲، یا، گزارشهای سالیانه از ابتدای خلقت تا سال ۱۱۹۵ هجری، چاپ محمدباقر بهبودی، تهران ۱۳۵۲ ش.
محمدصالح مازندرانی
محمدصالح مازندرانی (متوفی ۱۰۸۶) برای تحصیل علم به اصفهان رفت وعلوم عقلی و نقلی را از عالمان بزرگ اصفهان آموخت.
او نزد ملا عبداللّه تستری و محمدتقی مجلسی دانش آموخت.
[۳۲] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۴، ص۱۱۸ـ۱۲۰.
رفیعالدین گیلانی
رفیعالدین محمد بن محمد مؤمن گیلانی (زنده در ۱۰۸۸) فقیه و محدّث مشهور نیز نزد محمدباقر مجلسی علوم حدیث آموخت و مدتی نیز نزد محمد بن حسن حرّ عاملی شاگردی کرد.
او رسالهای به نام رساله فی طریقه الاخباریین و الاصولیین و نیز کتابی با نام الذریعه الی احکام الشریعه نوشته است
[۳۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۱۰، ص۲۷، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۴] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۸، چاپ علینقی منزوی و احمد منزوی، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۵] موسوعه طبقات الفقهاء، اشراف جعفر سبحانی، ج۱۱، ص۳۰۶۳۰۷، قم:مؤسسه الامام الصادق، ۱۴۱۸۱۴۲۴.
محقق سبزواری
محمدباقر بن محمد مؤمن سبزواری (متوفی ۱۰۹۰)، معروف به محقق سبزواری، فقیه محدّث و متکلم مشهور امامی در اصفهان نزد سید ابوالقاسم میرفندرسکی و قاضی معزالدین اصفهانی علوم عقلی و نزد حیدرعلی اصفهانی و حسنعلی بن عبداللّه تستری علوم نقلی را آموخت.
وی علاوه بر منصب شیخ الاسلامی، در مدرسه ملا عبداللّه تستری تدریس میکرد و شاگردان زیادی پرورش داد.
[۳۶] محمدطاهر نصرآبادی، تذکره نصرآبادی، ج۱، ص۲۲۰، چاپ احمد مدقّق یزدی، یزد ۱۳۷۸ ش.
[۳۷] محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۷، ص۹۲، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۳۸] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۴۴ـ ۴۵، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۳۹] محمد بن سلیمان تنکابنی، قصص العلماء، ج۱، ص۴۹۷، چاپ محمد برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۸۳ ش.
آقاحسین خوانساری
از مشهورترین عالمان و مدرّسان این دوره در اصفهان آقاحسین بن جمالالدین محمد خوانساری (متوفی ۱۰۹۸) است که در خردسالی برای کسب علم از خوانسار به اصفهان رفت و در مدرسه خواجه ملک سکنا گزید و نزد محمدتقی مجلسی و محقق سبزواری علوم منقول و نزد میرفندرسکی علوم معقول را آموخت و سپس متصدی تدریس شد و بسیاری از عالمان آن دوران از شاگردان او به حساب میآمدند.
از روش تدریس او مکتب جدیدی در فقه و اصول شکل گرفت که آقا محمدباقر بهبهانی (متوفی ۱۲۰۶) از رهروان آن به شمار میرود.
محمدباقر مجلسی (متوفی ۱۱۱۰)، دو فرزند آقاحسین، جمالالدین محمد (متوفی ۱۱۲۱) و رضیالدین (متوفی ۱۱۱۳)، علیرضا حسینی اردکانی معروف به تجلی (متوفی ۱۰۸۵)، میرزا عبداللّه افندی، سید محمدصالح خاتونآبادی و بسیاری دیگر نزد خوانساری علم آموختند.
وی به محمد بن حسن حرّ عاملی و محمدحسین مازندرانی اجازه روایت داد و چند کتاب در فقه و اصول و فلسفه نوشت.
[۴۰] محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۱، ص۲۳۵، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۱] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۲، ص۵۷ـ۶۰، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
محمد بن حسن شروانی
محمد بن حسن شروانی (متوفی ۱۰۹۸ یا ۱۰۹۹) داماد و شاگرد محمدتقی مجلسی که در فقه، فلسفه و کلام صاحبنظر بود، شرحی بر شرایع الاسلام و حواشی زیادی بر کتابهای فلسفی، کلامی و فقهی نوشت.
وی که از دانشآموختگان حوزه نجف بود، به اصفهان مهاجرت کرد و در این شهر به تدریس پرداخت.
میرزا عبداللّه افندی، محمد اکمل اصفهانی پدر وحید بهبهانی و محمدصالح خاتونآبادی از شاگردان او بودند.
[۴۲] محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۲، ص۹۳، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۳] محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۵، ص۱۳۷، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۴۴] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۷، ص۹۳ـ۹۶.
حسین بن رفیعالدین
حسین بن رفیعالدین مرعشی حسینی آملی (متوفی ۱۰۶۶)، وزیر حکومت صفوی معروف به سلطان العلماء و خلیفه سلطان، در فقه، اصول، حدیث، تفسیر و کلام صاحبنظر بود و نزد پدرش بهاءالدین عاملی و دیگران دانش آموخته بود.
شاه عباس به او بسیار علاقه داشت و دخترش را به همسری او در آورد و منصب صدارت را به او سپرد.
شاه صفی (حک: ۱۰۳۸ـ۱۰۵۲) او را در ۱۰۴۱ عزل کرد و سپس شاه عباس دوم صفوی (حک: ۱۰۵۲ـ۱۰۷۷) او را به وزارت رسانید.
وی در اصفهان مدارس و درمانگاههایی ساخت و خود از مشهورترین مدرّسان اصفهان بود.
حاضران در مجلس درس او را تا دو هزار نفر نوشتهاند.
بیشتر آثار او حاشیههایی است بر کتابهای فقهی، اصولی، کلامی و تفسیری.
از معروفترین آنها حواشی شرح لمعه و معالم الاصول است.
[۴۵] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۲، ص۵۱ـ۵۶، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۴۶] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۲، ص۳۴۶ـ۳۴۹.
خلیل بن غازی قزوینی
خلیل بن غازی قزوینی (متوفی ۱۰۸۹) عالم اخباری و آگاه از علوم عقلی و نقلی، نزد بهاءالدین عاملی و میرداماد دانش آموخت و شاگردان زیادی تربیت کرد.
[۴۷] محمد بن حسن حرّ عاملی، املالآمل، ج۱، ص۱۱۲، چاپ احمد حسینی، بغداد (۱۳۸۵)، چاپ افست قم ۱۳۶۲ ش.
[۴۸] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۲، ص۲۶۱ـ۲۶۶، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۴۹] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۳، ص۲۶۹ـ۲۷۴.
به طور کلی میتوان گفت در آن زمان علمای بزرگ در بلاد مختلف، برآمده از حوزه اصفهان بودند؛ عالمانی نیز از شهرهای دیگر، از جمله قم و نجف، به این شهر پیوستند و شاگردان مبرِّزی پرورش دادند.
در این دوره، حوزه اصفهان در جایگاهی قرارداشت که عالمان شهرهای دیگر نظر آنان را در موارد خاص جویا میشدند؛ مثلا استرآبادیِ مؤسس مکتب اخباری کتاب فوائد مدنیه خود را برای اظهارنظر به اصفهان فرستاد.
[۵۰] محمدتقی بن مقصود علی مجلسی، لوامع صاحبقرانی، ج۱، ص۴۷، المشتهر بشرح الفقیه، ج ۱، قم ۱۴۱۴.
علمای قرن دوازدهم
در قرن دوازدهم نیز حوزه اصفهان همچنان شکوفا بود عالمان زیادی آن را رونق بخشیدند.
جعفر کمرهای
از جمله قاضی جعفر بن عبداللّه کمرهای (متوفی ۱۱۱۵) که علوم نقلی و عقلی را در اصفهان نزد عالمان بزرگ آن شهر از جمله محقق سبزواری و آقا حسین خوانساری و حدیث را نزد محمدتقی مجلسی آموخت و از او اجازه روایت گرفت.
اطلاع او از دانشهای مختلف و مخصوصآ فقه باعث شد منصب قضا در اصفهان به او واگذار شود.
پس از درگذشت محمدباقر مجلسی منصب شیخ الاسلامی نیز به او رسید.
او کتابی به نام ذخائر العُقبی به اشاره شاه سلطان حسین صفوی تألیف کرد.
[۵۱] محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواه و ازاحه الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۱، ص۱۵۳، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۵۲] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۲، ص۱۹۲ـ ۱۹۳.
نعمتالله جزایری
سید نعمتاللّه جزایری (متوفی ۱۱۱۲) که مدتها در اصفهان نزد محمدباقر مجلسی و ملا محسن فیض کاشانی و دیگران حدیث و فقه و حکمت آموخت، فرزندش نورالدین جزایری و نوهاش عبداللّه جزایری نیز در اصفهان تحصیل علم کردهاند.
ابوطالب فندرسکی
ابوطالب بن میرزا بیک بن ابوالقاسم موسوی فندرسکی (زنده بعد از ۱۱۰۰) فقیه، محدّث و حکیم امامی نزد محمدباقر مجلسی و آقاحسین خوانساری و محقق سبزواری شاگردی کرد و علوم عقلی و نقلی را فرا گرفت و حواشی زیادی بر کتابهای فقهی، حدیثی و فلسفی نوشت.
[۵۳] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۵، ص۵۰۰ـ ۵۰۱، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۵۴] موسوعه طبقات الفقهاء، اشراف جعفر سبحانی، ج۱۲، ص۲۳، قم:مؤسسه الامام الصادق، ۱۴۱۸۱۴۲۴.
محمد فیض کاشانی
محمد بن محمدمحسن فیض کاشانی، ملقب به علم الهدی (متوفی ۱۱۱۵)، فقیه و محدّث امامی نیز در حوزه اصفهان تحصیل کرد.
وی نزد پدرش ملا محسن فیض کاشانی، محقق سبزواری و سید نعمتاللّه جزایری حدیث و فقه و حکمت آموخت.
[۵۵] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۶، ص۸۰.
[۵۶] امین، ج۱۰، ص۴۶.
جمال خوانساری
آقاجمال خوانساری، از محمدباقر مجلسی حدیث شنید و در اصفهان تدریس میکرد و از شاگردان معروف او محمدرفیع گیلانی و محمدحسین خاتونآبادی بودند.
[۵۷] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۱، ص۱۱۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۵۸] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۲، ص۳۱۶، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
فاضل سراب
نیز در همین سالها محمد بن عبدالفتاح تنکابنی (متوفی ۱۱۲۴) مشهور به فاضل سراب که فقه را از محقق سبزواری، حدیث را از محمد بن حسن شروانی و محمدباقر مجلسی و فلسفه را از ملا رجبعلی تبریزی فرا گرفته بود، شاگردان زیادی پرورش داد.
سفینه النجاه در اصول دین و ضیاء القلوب در امامت از آثار وی است.
[۵۹] محمد بن سلیمان تنکابنی، قصص العلماء، ج۱، ص۴۹۸، چاپ محمد برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۸۳ ش.
[۶۰] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماءوانساری، ج۷، ص۱۰۶ـ ۱۱۰.
[۶۱] حسین بن محمدتقی نوری، خاتمه مستدرک الوسائل، ج۲، ص۵۶، قم ۱۴۱۵۱۴۲۰.
خاتونآبادی
از دیگر عالمان مشهور این دوره محمدصالح خاتونآبادی (متوفی ۱۱۲۶) داماد محمدباقر مجلسی است که نزد او و آقاحسین خوانساری شاگردی کرد و از مجلسی اجازه روایت گرفت.
[۶۲] عبداللّه بن نورالدین جزایری، الاجازه الکبیره، ج۱، ص۴۲، چاپ محمد سمامی حائری، قم ۱۴۰۹.
[۶۳] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۲، ص۳۵۲.
حسین گیلانی
آقا حسین گیلانی (متوفی ۱۱۲۹) که به سبب تدریس در مسجد لُنبان به لنبانی شهرت داشت، در حکمت، عرفان، فقه و حدیث خبره بود و در مسجد مزبور علوم و فنون مختلف را تدریس میکرد و محضر درس او در اصفهان اهمیت خاصی داشت.
اثر مشهور وی شرح صحیفه است که به همین سبب به آقا حسین شارح صحیفه نیز شهرت دارد.
[۶۴] علی جناب اصفهانی، رجال و مشاهیر اصفهان (الاصفهان)، ج۱، ص۱۹۱، چاپ رضوان پورعصار، اصفهان ۱۳۸۵ ش.
افندی اصفهانی
میرزا عبداللّه افندی تبریزی اصفهانی (متوفی قبل از ۱۱۳۰)، فقیه و عالم و رحاله امامی مؤلف ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، نیز که در اصفهان به دنیا آمد، نزد عالمان مشهوری چون آقا حسین خوانساری، محقق سبزواری، محمدباقر مجلسی و محمد بن حسن شروانی فقه و اصول و حکمت آموخت.
[۶۵] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۱، ص۱۳، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۶۶] عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، ج۳، ص۲۳۰ـ۲۳۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱.
[۶۷] عبداللّه بن نورالدین جزایری، الاجازه الکبیره، ج۱، ص۱۴۶، چاپ محمد سمامی حائری، قم ۱۴۰۹.
دیگر علما
از عالمان و مدرّسان مشهور این سالها همچنین این نامها درخور ذکرند: محمداکمل اصفهانی پدر آقا وحید بهبهانی و شاگرد علامه مجلسی؛ محمدصادق تنکابنی (زنده ح۱۱۳۰)، شاگردِ پدرش فاضل سراب و علامه مجلسی
[۶۸] محمدباقر بن محمدتقی مجلسی، بحارالانوار، ج۱۰۲، ص۹۹، بیروت ۱۴۰۳/۱۹۸۳.
[۶۹] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۷، ص۱۰۶.
[۷۰] حسین بن محمدتقی نوری، خاتمه مستدرک الوسائل، ج۲، ص۵۶، قم ۱۴۱۵۱۴۲۰.
عبداللّه بن صالح بحرانی سماهیجی (متوفی ۱۱۳۵) عالم اخباری که آخرین شیخ الاسلام اصفهان از جانب شاه سلطان حسین بود
[۷۱] عبداللّه بن نورالدین جزایری، الاجازه الکبیره، ج۱، ص۲۰۰ـ۲۰۷، چاپ محمد سمامی حائری، قم ۱۴۰۹.
[۷۲] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۴، ص۲۴۷ـ۲۴۹.
محمدزمان بن کلبعلی تبریزی اصفهانی (متوفی ۱۱۳۱ یا ۱۱۳۷)، که در مدرسه شیخ لطفاللّه اصفهان نزد علمایی چون محمدباقر مجلسی، محمدصالح خاتونآبادی و آقا حسین خوانساری درس خواند و از جانب سلطان حسین صفوی تولیت و نظارت این مدرسه را بر عهده گرفت.
فرائد الفوائد در احوال مدارس و مساجد، اثر مهم اوست.
ابوالفضل بهاءالدین محمد بن حسن اصفهانی مشهور به فاضل هندی (متوفی ۱۱۳۷) که به جهت نام کتابش کشف اللثام به کاشف اللثام نیز شهرت دارد و از شاگردان محمدتقی و محمدباقر مجلسی است، از فقها و اصولیان دوران آخر حکومت صفوی به شمار میرود.
فاضل هندی شاگردان زیادی در اصفهان تربیت کرد که معروفترین آنها سید محمدعلی کشمیری و میرزا عبداللّه افندی بودهاند
[۷۳] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۷، ص۱۱۱ـ۱۱۸.
(برای شرح احوال و آثار او به این منبع رجوع کنید
[۷۴] رسول جعفریان، احوال و آثار بهاءالدین محمد اصفهانی (مشهور به فاضل هندی)، ج۱، ص۱۳ـ۷۰، قم ۱۳۷۴ ش.
).
ابوطالب حزین لاهیجی (متوفی ۱۱۲۷)، شاعر معروف نیز از پروردگان حوزه اصفهان در این سالها بود که پس از حمله افغانها آن شهر را ترک کرد و بخش آخر عمر را در هند زیست.
پدرش نیز به قصد تحصیل در اصفهان از لاهیجان به این شهر مهاجرت کرده بود.
علمای تحصیل کرده در نجف
مشهورترین مجتهدان و مراجع علمی اصفهان که در نجف تحصیل کرده بودند، عبارتاند از:
شفتی
سید محمدباقر بن محمدتقی شفتی (متوفی ۱۲۶۰) مشهور به حجت الاسلام، از شاگردان وحید بهبهانی و سید محمدمهدی بحرالعلوم در کربلا و نجف که در قم نزد میرزای قمی و در کاشان نزد ملا محمدمهدی نراقی نیز درس خواند.
وی پس از ارتقا به مراتب بالای علمی به اصفهان رفت و به تدریس فقه و اصول و دیگر علوم پرداخت.
مجلس تدریس او بسیار گرم بود و شاگردان زیادی پرورش داد.
در اصفهان مسجدی ساخت که به نام اوست.
شفتی به همراه فقیه معاصرش، کلباسی، مدتها مرجعیت دینی مردم و ریاست علمی حوزه را در اختیار داشت.
وی پنج فرزند داشت که همگی از فضلای حوزه علمیه اصفهان بودند و در اداره این حوزه پس از او مشارکت جدّی داشتند.
[۷۵] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۲، ص۹۹ـ۱۰۴.
[۷۶] امین، ج۹، ص۱۸۸.
[۷۷] محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج۲، ص۲۶ـ۲۸، تهران ۱۳۷۴ ش.
[۷۸] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه: الکرام البرره، قسم ۱ـ۲، ص ۱۹۵، مشهد ۱۴۰۴.
[۷۹] محمد بن سلیمان تنکابنی، قصص العلماء، ج۱، ص۱۷۴ـ۱۹۰، چاپ محمد برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۸۳ ش.
[۸۰] محمد بن سلیمان تنکابنی، قصص العلماء، ج۱، ص۲۰۹ـ۲۱۰، چاپ محمد برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۸۳ ش.
کلباسی
محمدابراهیم بن محمد کلباسی/ کرباسی (متوفی ۱۲۶۱) فقیه و اصولی که به جهت احتیاطهایش در فتوا و صرف وجوه شرعی مشهور است، در اصفهان به دنیا آمد و نزد پدرش و محمدعلی بن محمدرفیع گیلانی و دیگران درس خواند.
مدتی به عراق رفت و از درس سید بحرالعلوم بهره برد.
در قم نیز در درس میرزای قمی حاضر شد و اجازه اجتهاد گرفت.
آنگاه به اصفهان بازگشت و در مسجد حکیم اصفهان به تدریس فقه و اصول و وعظ و ارشاد مردم پرداخت و عالمان و فقیهان زیادی پرورش داد.
[۸۱] محمد بن سلیمان تنکابنی، قصص العلماء، ج۱، ص۱۴۴ـ۱۴۹، چاپ محمد برزگر خالقی و عفت کرباسی، تهران ۱۳۸۳ ش.
[۸۲] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۱، ص۳۴ـ۳۷.
[۸۳] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه: الکرام البرره، قسم ۱ـ۲، ص ۱۴، مشهد ۱۴۰۴.
اعرجی اصفهانی
حسن بن علی حسینی اعرجی اصفهانی، مشهور به مدرس (متوفی ۱۲۷۳) فقیه و اصولی مشهور، در اصفهان به دنیا آمد و پس از تحصیل مقدمات در اصفهان به عتبات عراق هجرت کرد و نزد محمدحسن نجفی، صاحب جواهر الکلام، فقه و اصول آموخت و به اصفهان بازگشت.
در اصفهان در مجلس درس محمدتقی اصفهانی و برادرش شیخ محمدحسین، صاحب فصول، شرکت کرد.
او همچنین نزد ملا علی نوری و سید زینالعابدین بن جعفر خوانساری، پدر صاحب روضات الجنات، فلسفه آموخت و متصدی تدریس فقه و اصول در اصفهان شد و بسیاری از طلاب زمانش نزد او علم فقه و اصول آموختند.
مجلس درس وی مورد اقبال بسیاری از طلاب و فضلای اصفهان قرار گرفت و از شهرهای دیگر نیز افرادی برای استفاده از درس او راهی این شهر شدند، به گونهای که در دوره او به رغم شیوه معمول، طلاب برای فراگیری علوم شرعی به عراق سفر نمیکردند.
از جمله شاگردان او سید محمدحسن شیرازی معروف به میرزای شیرازی، سید محمدهاشم بن زینالعابدین خوانساری، ابوالمعالی بن محمدابراهیم کرباسی بودهاند.
[۸۴] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۲، ص۳۰۷ـ ۳۰۸.
[۸۵] حسین بن محمدتقی نوری، خاتمه مستدرک الوسائل، ج۲، ص۱۴۱، قم ۱۴۱۵۱۴۲۰.
[۸۶] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه: الکرام البرره، قسم ۱ـ۲، ص ۳۳۴ـ ۳۳۶، مشهد ۱۴۰۴.
شیخ انصاری
شیخ مرتضی انصاری، فقیه و اصولی دورانساز شیعه نیز پس از تحصیل نزد سید محمد مجاهد در کربلا، در سفری که برای آشنایی با عالمان بزرگ شیعه و مراوده علمی با آنان به شهرهای ایران داشت، مدت کوتاهی را در اصفهان گذراند و در مجلس درس حجت الاسلام شفتی شرکت کرد.
[۸۷] مرتضی انصاری، زندگانی و شخصیت شیخ انصاری قدسسره، ج۱، ص۸۹ـ۹۰، قم ۱۳۷۳ ش.
بعدها برخی از شاگردان انصاری در نجف، پس از مراجعت به اصفهان آرا و آثار او را تدریس کردند؛ نخستین کسی که رسائل شیخ انصاری را در اصفهان تدریس کرد شیخ مرتضی بن عبدالوهاب ریزی لنجانی (متوفی ۱۳۳۰) بوده است.
[۸۸] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه: نقباءالبشر فی القرن الرابع عشر، ج۱، ص۳۵۰، مشهد، قسم ۵، چاپ محمد طباطبائی بهبهانی، ۱۳۸۸ ش.
ملا هادی سبزواری
ملا هادی سبزواری (متوفی۱۲۸۹) فقیه و فیلسوف مشهور نیز مدتی در اصفهان در درس محمدابراهیم کلباسی و شیخ محمدتقی اصفهانی حاضر شد و سپس ملازم درس فلسفه ملا علی نوری و ملا اسماعیل اصفهانی شد.
[۸۹] محمدعلی مدرس تبریزی، ریحانه الادب، ج۲، ص۴۲۳، تهران ۱۳۷۴ ش.
[۹۰] امین، ج۱۰، ص۲۳۴ـ۲۳۵.
محمدباقر نجفی
از مشهورترین مدرّسان فقه و اصول شیخ محمدباقر نجفی (متوفی ۱۳۰۱) فقیه و مدرّس مشهور اصفهان، فرزند شیخ محمدتقی اصفهانی است که پس از کسب درجه اجتهاد در عراق نزد عالمان بزرگ حوزه نجف، به اصفهان بازگشت و کرسی تدریس فقه و اصول را در آن شهر، در مسجد شاه (نام کنونی آن: مسجد امام) دایر کرد و شاگردان زیادی پرورش داد.
[۹۱] امین، ج۹، ص۱۸۶.
برخی از فرزندان محمدباقر نیز پس از تحصیل در نجف، به اصفهان بازگشتند و به تدریس در حوزه علمیه این شهر پرداختند.
معروفترین و شاخصترین آنها محمدتقی مشهور به آقا نجفی (متوفی ۱۳۳۲) بود که پس از درگذشت پدر، در جای او به تدریس فقه و اصول پرداخت و جایگاه ویژهای میان طلاب و عموم مردم داشت.
او به جهت مخالفت با برخی اعمال ظلال سلطان، والی اصفهان و مقابله جدّی با فرقه بابیّه و پیشگیری از فعالیتهای آنان، مدتی به تهران فراخوانده شد و بیدرنگ حلقه درس تشکیل داد، اما دیری نگذشت که محل توجه و مراجعه خواص و عوام شد و به همین سبب از او خواستند به اصفهان برگردد؛ وی نیز چنین کرد و در اصفهان در جایگاه زعامت و مرجعیت دینی فعالیت کرد.
[۹۲] امین، ج۹، ص۱۹۶.
[۹۳] موسوعه طبقات الفقهاء، اشراف جعفر سبحانی، ج۱۴، قسم ۲، ص۶۳۸ ۶۴۰، قم:مؤسسه الامام الصادق، ۱۴۱۸۱۴۲۴.
محمدباقر خوانساری
محمدباقر خوانساری (متوفی ۱۳۱۳) صاحب روضات الجنات، پس از وفات جدش به اصفهان رفت و مدتی نزد پدرش در اصفهان شاگردی کرد و سپس برای تکمیل تحصیلات به عراق رفت.
او پس از تحصیل در عراق به اصفهان بازگشت و به تدریس و تألیف روی آورد.
[۹۴] خوانساری، روضات الجنان فی احوال العلماء، ج۲، ص۱۰۵.
[۹۵] موسوعه طبقات الفقهاء، اشراف جعفر سبحانی، ج۱۴، قسم ۲، ص۶۱۰۶۱۱، قم:مؤسسه الامام الصادق، ۱۴۱۸۱۴۲۴.
محدباقر فشارکی
محمدباقر فشارکی (متوفی ۱۳۱۴) نزد محمدباقر نجفی اصفهانی و سید حسن مدرس اصفهانی شاگردی کرد و پس از کسب درجه اجتهاد به تدریس فقه و اصول در جامع قطبیه اصفهان پرداخت.
محمدحسن هزارجریبی
محمدحسن بن محمدعلی هزارجریبی مشهور به نجفی (متوفی ۱۳۱۷) فقیه و اصولی مشه
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.