توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت فقه الامام الصادق دارای ۱۰۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت فقه الامام الصادق،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت فقه الامام الصادق :

پاورپوینت فقه الامام الصادق

پاورپوینت فقه الامام الصادق اثری ارزشمند، ابتکاری و با اسلوب جدید در فقه شیعی است.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی کتاب پاورپوینت فقه الامام الصادق
۲ – هدف از نگارش
۲.۱ – مقاله‌ای در معرفی کتاب پاورپوینت فقه الامام الصادق
۲.۲ – عنصر فهم اجتماعی نصوص به صورتی مستقل
۳ – ویژگیهای صوری کتاب پاورپوینت فقه الامام الصادق
۳.۱ – عنوانهای زیبا
۳.۲ – تقسیم و دسته بندی
۳.۳ – طرح فروع مبتلا به
۳.۴ – پرهیز از مباحث بی فایده
۴ – روش استنباطی کتاب پاورپوینت فقه الامام الصادق
۴.۱ – اجتهاد در تفسیر نصوص
۴.۱.۱ – اجتهاد در موارد نص قطعی الدلاله
۴.۱.۲ – صیغه طلاق
۴.۱.۳ – اجتهاد در تفسیر نصوص
۴.۱.۴ – خیار حیوان
۴.۱.۵ – ربا میان فرزند و مادر
۴.۱.۶ – سبق و رمایه
۴.۱.۷ – ذبح حیوان
۴.۲ – فرق بین نصوص عبادات و معاملات
۴.۲.۱ – وجود اصطلاح خاص از طرف شارع
۴.۲.۲ – قابل کشف نبودن علل حکمها درعبادات
۴.۳ – نقش زمان و مکان
۴.۳.۱ – اگرگذاری این دو عنصر
۴.۳.۲ – شرح مطلب
۴.۴ – میزان حجت بودن اخبار
۴.۵ – اهمیت ندادن به خبر واحد در دماء
۴.۶ – مخالفت با حیله شرعی در استنباط
۴.۶.۱ – سخن مرحوم حکیم در پذیرش نوعی حیله
۴.۷ – پرهیز از عوام گرایی در استنباط
۵ – آرای فقهی
۵.۱ – طهارت اهل کتاب
۵.۲ – ذبیحه اهل کتاب
۵.۳ – ازدواج با اهل کتاب
۵.۴ – نماز
۵.۵ – حج
۵.۶ – احتکار
۵.۷ – سبق و رمایه
۵.۸ – وسیله شکار
۵.۹ – وسیله ذبح
۵.۱۰ – ازدواج
۵.۱۱ – اختیارات حاکم اسلامی
۶ – پانویس
۷ – منبع

معرفی کتاب پاورپوینت فقه الامام الصادق

فقه الامام جعفرالصادق، ج۶، محمدجوادمغنیه ، دارالجواد دارالتیار الجدید، بیروت،پنجم،۱۴۰۴ه/ ۱۹۸۴م.
استاد محمدجواد مغنیه، محقق ونویسنده برجسته شیعی و دارای آثار و نوشته‌های ارزشمندی است.
در بیشتر کتابهای وی، ابتکار، روانی و شیوایی قلم ، عصری بودن و همگامی با زمان و نیاز، به روشنی پیداست.
این اثر غنی، در سال ۱۳۸۴ه.ق نگاشته شده و تاکنون چند نوبت به چاپ رسیده است.

هدف از نگارش

استاد، در مقدمه کتاب، هدف از نگارش را چنین بیان می‌کند:
این کتاب، برای کسانی که شناختی از فقه جعفری ندارند، ولی شوق آن را دارند که بشناسند، نوشته شده است. برای آنان که راهی برای این آشنایی نمی‌یابند… زیرا منابع موجود در فقه شیعی، دارای عبارتهای مشکل، روش پیچیده، بدون ترتیب و تبویب، با طول و تفصیل و نقل قولهای فراوان است که خواننده (عصری)، جذب آن نمی‌شود و نمی‌تواند با آن انس پیدا کند.

[۱] فقه الامام جعفر الصادق، محمدجواد مغنیه، ج۱، ص‌ ۵.

در مقدمه کتاب (علم اصول الفقه) که نوشته دیگری است از مؤلف و پس از کتاب فقه امام الصادق – علیه السلام-، تحریر شده است هدف خود را چنین باز می‌گوید:
هدف از نگارش، تنها آسان سازی و هموارسازی این گنج پربهاست برای طالبان و جست وجوگران، زیرا منابع اصلی فقه تشیع، نیاز به مترجمی چیره دست دارد که بتواند طلسم آن را بشکند و کتاب(فقه الامام) این طلسم را شکسته و از آن پرده برداشته است.

[۲] علم اصول الفقه فی ثوبه الجدید، محمدجواد مغنیه، ص۶،

مقاله‌ای در معرفی کتاب پاورپوینت فقه الامام الصادق

شهید بزرگوار، آیه الله العظمی سید محمدباقر صدر ، مقاله‌ای در معرفی از این کتاب می‌نگارد، با عنوان: فهم و تفسیر اجتماعی نصوص دینی در فقه جعفری در آن مقاله می‌نویسد:
به گمان قوی، این نخستین بار باشد که از یک فقیه اسلامی در مدرسه امام صادق – علیه السلام-، نظریه‌ای‌ گسترده تر در باره عنصر فهم اجتماعی نصوص دینی می‌خوانم که در آن با ژرف نگری و باریک بینی میان مفهوم لغوی و لفظی نص، با مدلول اجتماعی آن تفاوت نهاده و حدود قانونی مدلول اجتماعی را روشن کرده است.

[۳] همراه با تحول اجتهاد، سید محمدباقر صدر، ترجمه علی اکبر نبوت، ص۲۵.

عنصر فهم اجتماعی نصوص به صورتی مستقل

اکنون، برای نخستین بار ملاحظه می‌کنیم که عنصر فهم اجتماعی نصوص، به صورتی مستقل مطرح می‌شود و هنگامی که برخی از بخشهای کتاب (پاورپوینت فقه الامام الصادق) را می‌خوانیم، می‌بینیم استاد بزرگ ما،شیخ محمدجواد مغنیه، در این تألیف خود، این موضوع را طرح کرده و با دست خویش، فقه جعفری را به شکلی زیبا از نظر شیوه و تعبیر و بیان درآورده است.
آری، در این ک تاب می‌بینیم عنصر جنبه اجتماعی از فهم دلیل و تمایز میان آن و جنبه لفظی خالص، در موارد متعدد، مورد تاکید قرار می‌گیرد.

[۴] همراه با تحول اجتهاد، سید محمدباقر صدر، ترجمه علی اکبر نبوت، ص ۲۶.

با آن که من اکنون در باره فهم اجظتماعی نص ، با احتیاط سخن می‌گویم، بازهم ایمان دارم، قاعده‌ای‌ که استاد محقق ما مغنیه، برای این موضوع وضع کرده است، گره بزرگی را در فقه می‌گشاید.

[۵] همراه با تحول اجتهاد، سید محمدباقر صدر، ترجمه علی اکبر نبوت، ص ۳۵.

در این گفتار، برای معرفی این کتاب، مطالبی را در سه بخش ارائه می‌کنیم:

ویژگیهای صوری کتاب پاورپوینت فقه الامام الصادق

عنوانهای زیبا

عنوانهای زیبا و گویا در نوشته‌ای علمی، بسان نشانه‌های راهنمائی و رانندگی در جاده‌های پرپیچ وخم هستند.
با تأسف فراوان، بسیاری از کتابهای فقهی قدیم و جدید، یا عنوان ندارند، یا در آنها به عنوانهای کلی اکتفا شده است. دست کم با یک عنوان کوتاه، رسا و زیبا، روبه روییم. مثلاً در بحث شرکت آمده: معناها، اقسام الشرکه ، الشروط، احکام الشرکه، انتهاء الشرکه، مسائل والتنازع.

[۶] فقه الامام جعفر الصادق، ج۴، ص‌۱۰۳ ۱۱۲.

و یا در بحث ( نماز آیات) آمده: صلاه الآیات ، دلیل الوجوب، الوقت، الصوره، الفقهاء ومسائل.

[۷] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۱، ص‌ ۲۷۴ ۲۷۸.

این ویژگی در تمام قسمتهای کتاب رعایت شده است.

تقسیم و دسته بندی

در بخش عبادات که جلد اول و دوم کتاب، بدان اختصاص دارد، بیشتر، پس از عنوان بحث، به دلیل آن از روایات یا منابع دیگر اشاره می‌کند و پس از آن، اگر اختلاف نظری میان فقیهان باشد، با عنوان (الفقهاء) به دگر آرای مختلف می‌پردازد. این نسق و روش واحد، در کل این دو جزء، رعایت شده است. در بخش معاملات ، در هریک از دادوستدها، ابتدا آن را تعریف می‌کند و سپس مشروعیت آن را بیان می‌دارد، آن گاه، شرایط را یادآور می‌شود و سپس، چند فرع و مسأله لازم را یادآوری می‌کند و اختلاف دیدگاه در آن معامله را مورد بررسی قرار می‌دهد.

طرح فروع مبتلا به

ویژگی دیگر این کتاب، بیان مسائل مبتلابه است، از جمله: در بحث اجاره ، این فرع را مطرح می‌سازد: در بسیاری از کشورها، به حکم قانون مالک نمی‌تواند پس از پایان مدت اجاره ، مستأجر را بیرون کند، آیا مستأجر می‌تواند به قانون حکومتی عمل کند، گرچه مالک راضی نباشد؟

[۸] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۴، ص‌ ۲۶۲ ۲۶۴.

یا می‌نویسد: اگر مردی، با زنی که کارمند دولت، یا شرکت است، ازدواج کند، آیا حق دارد پس از ازدواج، زن را از ادامه کار، بازدارد؟ آیا زن با سرپیچی ناشزه به حساب می‌آید.

[۹] فقه الامام جعفر الصادق‌، ص‌ ۲۶۵ ۲۶۶.

در بحث طلاق، به طرح مسأله‌ای‌ می‌پردازد که به نظر نویسنده، از مهم ترین مسائل مورد نیاز است. این گونه: آیا حاکم می‌تواند زنی را که شوهرش از پرداخت نفقه خودداری می‌کند، طلاق دهد یا خیر؟

[۱۰] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۶، ص‌ ۵۳.

در مبحث قضاوت ، می‌نویسد: آیا قاضی می‌تواند براساس عرف و استفاضه ( شیاع و رواج ) قضاوت کند یا خیر؟

[۱۱] فقه الامام جعفر الصادق‌، ص‌۱۲۲.

و نیز به بررسی دادرسی برپایه معاینات پزشکی که امروزه نقش عمده‌ای‌ در دادگاهها دارد، می‌پردازد و جایگاه آن را در آیین دادرسی اسلام، بیان می‌دارد.

[۱۲] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۶، ص‌ ۱۳۴ ۱۳۹.

همچنین مسائل زندان را با توجه به نیاز کنونی، در بخشی مستقل، به بررسی می‌گذارد.

[۱۳] فقه الامام جعفر الصادق‌، ص‌۳۴۵ ۳۴۹.

پرهیز از مباحث بی فایده

نویسنده از بحثهای بی فایده و بحثهایی که امروز کاربردی ندارد، دوری می‌جوید و این را از ویژگیهای کتاب وی می‌توان شمرد.
در موضوع صَرف (معاملات طلا و نقره)می‌نویسد: ما، به اختصار، از آن می‌گذریم، زیرا امروزه، کاربرد عملی ندارد.

[۱۴] فقه الامام جعفر الصادق‌ ج۳، ص‌ ۲۶۵.

در تعریف غصب می‌نویسد:
فقهاء تلاش فراوان کرده اند تا غصب را تعریف بکنند و حد و مرز آن را مشخص سازند، ولی ما بارها گفته ایم که تعریفهای فقهی، تنها اشاره است به پاره‌ای‌ از آثار و ویژگیهای واژه مورد نظر

[۱۵] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۵، ص‌۵.

و یا بحث اِماء و عبید را، که امروزه موضوع ندارند، حذف می‌کند.

روش استنباطی کتاب پاورپوینت فقه الامام الصادق

در این مجموعه، برخی قواعد و باورهای زیربنائی در اجتهاد و استنباط ، به چشم می‌خورد که در راه گشایی فقهی، سهم فراوان دارند و می‌توان با کمک آنها و برخی قواعد دیگر، اجتهاد را از وضع موجود، به وضع مطلوب رساند و بن بستهای اجتهاد مصطلح را گشود.
گرچه نویسنده در همه اینها مبتکر نبوده و فقیهان دیگری نیز برخی از اینها را با اشاره، یا صراحت گفته اند، اما تحلیل و تبین و گردآوری همه آنها در یک مجموعه فقهی، کاری است نو، و در خور ستایش.

اجتهاد در تفسیر نصوص

اصطلاح اجتهاد در تفسیر نص و اجتهاد در مورد نص، از نوآوریهای نویسنده این کتاب است. وی در موارد زیادی، میان این دو فرق می‌گذارد، اولی را ضروری در استنباط و دومی را مضر به استنباط می‌داند.
وی، اجتهاد در تفسیر نص غیرقطعی الدلاله و به تعبیر دیگر، ظنی الدلاله را از اموری می‌داند که شیعیان در گذشته و حال، بدان ملتزم بوده و این را از امامان و اولیای خود، آموخته اند.
امام صادق می‌فرماید:
علینا ان نلقی الیکم الاصول وعلیکم ان تفرعوا.

[۱۶] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۶، ص‌ ۳۷۹، ۳۸۰، ۳۸۱ و۳۸۲.

اجتهاد در موارد نص قطعی الدلاله

امّا، اجتهاد در موارد نص قطعی الدلاله را باطل و سبب از میان رفتن دین و شریعت می‌داند. از جمله:در بحث مفهوم سفر که سبب قصر نماز است می‌نویسد:
شارع، نسبت به سفر، اصطلاح خاص و تعریف ویژه دارد و نمی‌توان سفر را به معنای عرفی گرفت؛ زیرا که اجتهاد در برابر نص، روا نیست، بویژه در عبادات. و جا برای فلسفه بافی و حمل سفر بر مسافرتهای پرمشقت و سخت، نیست

[۱۷] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۱، ص‌ ۲۴۷.

.

صیغه طلاق

در باره صیغه طلاق می‌نویسد:
شارع، تعبد خاص دارد و تنها جمله (انت طالق) را معتبر می‌داند و امام صادق – علیه السلام- فرموده: (وکل ماسوی ذلک فهو ملغی). و این جمله تفسیر و توجیه برنمی‌دارد و اجتهاد در آن، اجتهاد در مورد نص است.

[۱۸] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۶، ص‌ ۱۱.

اجتهاد در تفسیر نصوص

در این جا، برای آگاهی بیشتر خوانندگان، نمونه‌هایی از اجتهاد، در تفسیر نصوص را می‌آوریم:در باب احتکار می‌نویسد:
ذکر گندم و جو و خرما و کشمش در پاره‌ای‌ روایات به جهت نیاز مردم آن عصر بوده و ذکر اینها نمی‌تواند قاعده عامه را در مورد احتکار تقیید کند.

[۱۹] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۳، ص‌ ۱۴۴.

و در پایان بحث می‌نویسد:
جمود بر واژه خاص در چنین مواردی سبب بدنام کردن دین و شریعت است.

[۲۰] فقه الامام جعفر الصادق‌، ص‌۱۴۵.

خیار حیوان

در مبحث خیار حیوان ، مشهور فقهاء بر این باورند: این خیار از آنِ مُشتری است، ولی مغنیه می‌نویسد:
این خیار، برای کسی است که حیوان به او منتقل شود، خواه فروشنده باشد یا مشتری، زیرا مصلحت این حکم، آزمودن حیوانات و شناخت عیوب آن است و تعبد بر الفاظ، اختصاص به عبادات دارد، اما در معاملات، باید میان نص و مصلحت روشن حکم، جمع کرد.

[۲۱] فقه الامام جعفر الصادق‌، ص‌۱۵۸.

ربا میان فرزند و مادر

نویسنده بر همین اساس، ربا میان فرزند و مادر را جایز دانسته، با این که مشهور فقهاء فقط ربا میان پدر و فرزند را جایز دانسته اند.

[۲۲] فقه الامام جعفر الصادق‌، ص‌ ۲۷۹.

سبق و رمایه

در مبحث ( سبق و رمایه) آن را با سلاحهای جنگی جدید و وسایل نقلیه کنونی گسترش داده و نوشته است:
معیار، سلاح متعارف هرزمان است و ذکر نمونه‌های خاص در سخن پیامبر- صلی الله علیه وآله-به جهت عصر و زمان ایشان بوده است… و این، اجتهاد در برابر نص نیست، بلکه اجتهاد در تفسیر نص است که با مقاصد شریعت سازگار است… خلاصه، اجتهاد در تفسیر نص جایز است و اجتهاد در برابر نص حرام.

[۲۳] فقه الامام جعفر الصادق‌ ج۴، ص‌۲۳۵.

بر همین اساس، وسایل امروزی را برای شکار کافی می‌داند.

[۲۴] فقه الامام جعفر الصادق‌، ص‌۳۳۸.

ذبح حیوان

روی همین معیار، در ذبح حیوان ، آهن را شرط نمی‌داند، بلکه هروسیله برنده‌ای‌ را کافی می‌داند. می‌نویسد:
این اجتهاد در برابر نص نیست، بلکه اجتهاد در تفسیر نص است اجتهاد در برابر نص، آن است که گفته شود با استخوان و سنگ، با دسترسی به آهن، می‌توان حیوان را ذبح کرد

[۲۵] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۴، ص‌۳۵۳.

.

فرق بین نصوص عبادات و معاملات

وی، از چند جهت، فرق می‌نهد بین نصوص مربوط به عبادات و نصوص معاملات.

وجود اصطلاح خاص از طرف شارع

آنچه شارع در آن اصطلاح خاص دارد مانند عبادات، باید نص شرعی نسبت بدان وجود داشته باشد، تا بدان ملتزم شویم، زیرا عبادات توقیفی اند:یعنی بر نص شارع تکیه دارند. اما آنچه شارع در آن اصطلاح ویژه‌ای‌ ندارد، مانند عقود، نبود نهی شرعی برای جواز کافی است، خواه آن موضوع در زمان شارع وجود داشته، یا نداشته است.

[۲۶] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۱، ص‌ ۱۶.

می‌نویسد:در قسمت معاملات و لزوم آنها به نص شرعی نیاز نیست، بلکه نبود نهی از سوی شارع کفایت می‌کند. به دیگر سخن، داد و ستدها که از ضرورت حیات اجتماعی نشأت گرفته، قابل حصر و شمارش نیست، بلکه با تکامل و تحول حیات گسترده می‌شود.
وهرمعامله‌ای‌ عرفی، خواه جدید یا کهنه، بر همان صورت متداول میان اهل داد و ستد نافذ و صحیح خواهد بود و تنها، نباید با مبانی شریعت ناسازگاری داشته باشد.

[۲۷] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۱، ص‌ ۱۸.

قابل کشف نبودن علل حکمها درعبادات

درعبادات، علل حکمها قابل کشف و درک نیست، اما در غیر عبادات، علل حکمها را می‌شود فهمید.
برای عبادات، می‌توان به سخن وی، در مبحث نماز مسافر اشاره کرد که می‌نویسد:
سفر، مفهومی شرعی دارد و با معنای عرفی آن متفاوت است. برای فهم آن نمی‌توان فلسفه بافی کرد و گفت ملاک سفر سختی و مشقت بوده و چون در سفرهای امروزی، چنین دشواری وجود ندارد، پس باید نمازها را کامل خواند.

[۲۸] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۱، ص‌ ۲۴۴.

زیرا دین خدا ، با عقل قابل فهم نیست، بلکه باید به منابع و مصادر شرعی رجوع کرد و آنها را به سخن درآورد.

[۲۹] فقه الامام جعفر الصادق‌، ص‌۲۴۷.

و نیز می‌توان به سخن ایشان در مسائل روزه استشهاد کرد. آن جا که می‌نویسد:
آیا زن حایض ، حکم جنب را دارد؟ یعنی اگر شب ماه رمضان ، به خواب رفت و تصمیم غسل قبل از اذان صبح را داشت، ولی پس از اذان صبح بیدار شد، در برخی صور،روزه وی درست و در برخی موارد، تنها قضا بر عهده او باشد.
ایشان با صاحب جواهر مخالفت کرده و نوشته است:
نمی‌توان حایض را به جنب قیاس کرد، زیرا علل شرعی قابل استنباط نیست، حتی برای فقیهی مانند صاحب جواهر و تنها نص شارع ، میزان استنباط است.

[۳۰] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۲، ص‌۱۹ ۲۰.

اما در مورد غیر عبادات می‌نویسد:
معاملات، تعبد بردار نیست و مصلحت آن در بیشتر موارد، روشن است. بنابراین، در عبادات، باید به الفاظ نص شرعی اکتفا کرد، خواه مصلحت را بدانیم یا ندانیم، ولی در معاملات، باید پیوندی نزد یک میان نص و مصلحت معلومِ آن، برقرار ساخت.

[۳۱] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۳، ص‌ ۱۵۸.

برهمین اساس، خیار حیوان را از مشتری به هرکس که حیوان بدو منتقل شود، گسترش می‌دهد

[۳۲] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۳، ص‌ ۱۵۸.

و جواز ربا بین پدر و فرزند را به مادر و فرزند نیز گسترش می‌دهد، زیرا ملاک آن را معلوم و روشن می‌داند.

[۳۳] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۳، ص‌ ۲۷۹.

نقش زمان و مکان

نویسنده به نقش زمان، در دگرگونی احکام، فی الجمله باور دارد و مواردی را در ضمن مباحث کتاب، برآن مترتب ساخته است:
سزاوار است اشاره شود که پذیرش دگرگونی احکام در پرتو دگرگونی زمان، تنها نسبت به موضوعات احکام در خور پذیرش است. و در این ناحیه، شارع حد و مرز آن را به عرف وانهاده است، امّا تغییر زمان و مکان تأثیری در خود احکام شرعی و مبادی آن ندارد…

[۳۴] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۳، ص‌ ۵۲.

البته، باید توجه داشت که نقش زمان و مکان در استنباط به این مقدار که ایشان پذیرفته، دیگران هم پذیرفته‌اند. گرچه در مصداق و صغرای آن اختلاف نظر وجود دارد.

اگرگذاری این دو عنصر

مهم، اگرگذاری این دو عنصر، در ناحیه احکام و مصالح و ملاک احکام است که جای درنگ و ژرف اندیشی دارد که متأسفانه، هنوز پژوهشی روشن، در این زمینه صورت نگرفته است.
نویسنده براساس این مبنی، تعریف مثلی و قیمی را در معاملات، وابسته به شرایط زمان و مکان می‌داند.

[۳۵] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۳، ص‌ ۵۲.

و همچنین، مدت مجاز تأخیر ، در خیار تأخیر را، نسبت به چیزهای فاسد شدنی، مانند میوه‌ها، با شرایط زمانی در پیوند می‌داند.

[۳۶] فقه الامام جعفر الصادق‌، ج۳، ص‌ ۲۰۳.

همچنین، نصوص وارد شده در حریم زمین و خانه را حمل بر وضع خاص آن زمان می‌کند و معتقد است در زمان کنونی، نیازها و مصالح فعلی را باید در نظر گرفت وبرآن اساس تعیین حریم کرد.

شرح مطلب

در شرح این مطلب، می‌نویسد: برخی از احکام شرعی، موافق با طبع انسان ، چون انسان است، تشریع شده و این به دور از دگرگونی ثابت و جاودانه اند. اما برخی از احکام، برای انسان با توجه به جامعه، محیط زندگی و عادات و رسوم او تشریع شده است. اینها، با تغییر جامعه و نیازهای آن تغییر می‌کند. اندازه خ