پاورپوینت عقاید معتزله (قضا و قدر)
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت عقاید معتزله (قضا و قدر) دارای ۵۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت عقاید معتزله (قضا و قدر)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت عقاید معتزله (قضا و قدر) :
پاورپوینت عقاید معتزله (قضا و قدر)
از اصول و مبانی معتزله به معارف و نظرات مختلفی مانند دیدگاه ایشان در مورد قضاء و قدر میرسیم. ایشان با توجه به اندیشه عقل گرائی زمینه بررسی عقلی قضاء و قدر را برای خویش بوجود آوردند، ولی تحلیل نادرست ایشان از قضاء و قدر به مقدمات و اصول عقلی ایشان سرایت میکند و در نتیجه بنیان فکری معتزله در بوته نقد قرار میگیرد. مساله قضاء و قدر از مسائلی است که برای معتزله یک آسیب و لغزشگاه اعتقادی محسوب میشود. به این دیدگاه معتزلی توجه میکنیم.
فهرست مندرجات
۱ – معنای قضاء و قدر
۲ – اهمیت قضاء و قدر
۳ – مبنای انکار قضاء و قدر
۴ – رابطه خداوند و افعال بندگان
۵ – نتایج انکار قضاء و قدر
۶ – قضاء و قدر نزد اهل بیت
۶.۱ – روایات مربوطه
۷ – رابطه امتحانات الهی و قضا و قدر
۸ – پانویس
۹ – منبع
معنای قضاء و قدر
قضاء در لغت به معنی حکم و قدر به معنی قضاء معین شده میباشد.
[۱] الافریقی المصری، محمد بن مکرم بن منظور، لسان العرب، بیروت، دارصادر، بی تا، ج۵، ص۷۴.
[۲] الفراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، بی تا، ج۵، ص۱۱۳.
قدری و قدریه در موارد مختلفی بکار میرود، از جمله به منکرین قضاء و قدر خداوند در امور گفته میشود. در شرح مواقف گفته شده است که به معتزله قدری میگویند؛ زیرا افعال را بدون مشیت الهی، به خود منتسب میکنند.
[۳] فخرالدین، طریحی، مجمع البحرین، تهران، کتابفروشی مرتضوی، ۱۳۷۵ش، ج۲، ص۱۴۵.
[۴] معروف الحسینی، هاشم، الشیعه بین الاشاعره و المعتزله، بی تا، ص۱۷۲.
همچنین به افرادی که با تفسیر ناصحیح از قضاء و قدر به جبر معتقد شدند نیز قدری گفته میشود. در اعتقادات از قضاء و قدر به عنوان کیفیت و نحوه اراده الهی نسبت به افعال بندگان یاد میشود. این اصل اعتقادی موجب اختلاف شدید بین معتزله و اشاعره میباشد.
اهمیت قضاء و قدر
نزد تشیع اهمیت این مساله از اعتقادی بودن آن کشف میشود. رابطه بین قضاء و قدر و اعتراف به توحید و خالقیت خداوند رابطهای همسو است و نمیتوان با اعتراف به یکی دیگری را انکار نمود. در حقیقت مساله قضاء و قدر یکی از شئون توحید را به تصویر میکشد و به همین دلیل یکی از ارکان شناخت توحید قضاء و قدر معرفی شده است، چنانکه در روایت از قول خداوند متعال آمده است که: هرکس به قضاء و بلاء من صبر ندارد و راضی نیست، پروردگار دیگری انتخاب کند.
[۵] کراجکی، ابوالفتح، کنز الفوائد، ج۱، ص۱۶۸.
همچنین امام زین العابدین (علیهالسّلام) فرمودند: فلو لم یکن القدر واقعا علی العمل لم یعرف الخالق من المخلوق
اگر قدر بر اعمال نبود، خالق از مخلوق شناخته نمیشد.
[۶] صدوق، محمد بن علی بن الحسین، التوحید، قم، انتشارات جامعه مدرسین، ۱۳۹۸ ه ق (۱۳۵۷ش)، ص۳۶۶.
در نتیجه منکرین قضاء و قدر (معتزله، مفوضه) از این جهت که شناخت صحیحی از توحید و خالقیت خداوند ندارد، محکوم به لعن و کفر و الحاد و تشبیه شدهاند.
[۷] کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۳۶۵ ه ق، ج۲، ص۲۹۳ و ج۱، ص۱۴۹.
[۸] مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، لبنان، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ ه ق، ج۵، ص۸ و ج۲، ص۳۰۳.
مبنای انکار قضاء و قدر
برداشت و تفسیر ناصحیح از قضاء و قدر باعث شد تا عدهای با اعتقاد به قضاء و قدر به دام جبرگرائی بلغزند و در برابر ایشان عدهای به انکار جبر و قضاء و قدر بپردازند. گروه اول عموم اهل حدیث از جامعه اهل سنت بودند و گروه دوم معتزله بود. تفویض که یکی از اصول اعتقادی معتزله است، برای نفی جبرگرائی و رد توحید افعالی و بالتبع رد قضاء و قدر اهل حدیث در افکار معتزله مطرح شد.
[۹] ا لاسفراینی، طاهربن محمد، التبصیرفی الدین، بیروت، عالم الکتب، ۱۹۸۳م، الطبعه الاولی، ص۶۴.
[۱۰] فخررازی، محمد بن عمر، اعتقادالمسلمین والمشرکین، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۰۲ ه ق، ص۳۸.
اما غافل از اینکه با اصل تفویض به توحید ضربه زدند؛ زیرا خدای مکتب معتزلی ارادهای حاکم بر افعال مخلوقات خویش ندارد. این متفکرین قائل به آزادی عمل و خارج دانستن افعال از اراده خداوند هستند. به همین دلیل قضاء و قدر نیز به تبع انکار تاثیر اراده الهی نفی میشود.
رابطه خداوند و افعال بندگان
همانطور که دانستیم معتزله با اعتقاد به تفویض منکر قضاء و قدر شدند و گمان میکردند که با این اصل میتوان در رد جبرگرائی استفاده کرد. اهل حدیث نیز با اعتقاد نادرست از قضاء و قدر جبرگرا شدند. این اختلافات تماما از بررسی نسبت بین اراده خدا و افعال بندگان بوجود آمد. در این رابطه سه نظریه مهم به صورت افراط و تفریط و اعتدال وجود دارد.
[۱۱] الشهرستانی، عبدالکریم، الملل والنحل، بیروت، دارالمعرفه، ۱۴۰۴ هـ ق، ص۴۴.
[۱۲] البغدادی، عبدالقاهربن طاهربن محمد، الفرق بین الفرق وبیان الفرقه الناجیه، بیروت، دارالآفاق الجدیده، ۱۹۷۷، الطبعهالثانیه، ص۹۴.
[۱۳] معروف الحسینی، هاشم، الشیعه بین الاشاعره و المعتزله، بی تا، ص۱۸۳ الی ۱۸۵.
۱. اشاعره معتقدند که خداوند قدرت را برای بندگان خلق ننموده و قائل به جبر شدند. به همین دلیل تمام افعال را از خود سلب نموده و به خدا نسبت میدهند حتی قبایح را به خداوند نسبت دادند.
۲. معتزله معتقداست که خداوند هیچ قدرتی بر فعل بندگان ندارد و قائل به تفویض شدند و قدرت و اراده و علم و قضاء و قدر خداوند را نسبت به افعال بندگان نفی میکنند و در واقع قدرت خدا را کاسته و نسبت عجز به خدا میدهند.
۳. امامیه معتقداست که خداوند همانطور که انسانها را خلق نموده است، قدرت (قدرت بر فعل و ترک) را نیز در ایشان نهاده است و به همین دلیل او را به انجام واجبات و ترک محرمات امر نموده است. به این ترتیب افعال اختیاری و خیر و شر حقیقتا به انسانها انتساب دارد و این درحالی است که خداوند علاوه بر اینکه قدرت بر فعل و ترک را به انسانها داده، میتواند بدون بوجود آمدن جبر مانع از اعمال ایشان شود و یا به ایشان توفیق عمل عنایت کند و هرگز به خداوند نسبت عجز داده نمیشود، همانطور که فعل قبیح را از او نفی میکنند.
نتایج انکار قضاء و قدر
توفیق و توکل و استعانت از خداوند و دعا و طلب مغفرت که تماما وابسته به اراده و قضاء و قدرالهی است، از معارف معتزلی حدف میشود. حتی وعد و ترغیب به حسنات و وعید از گناهان که تماما قضاء و قدرالهی در افعال ما محسوب میشود
[۱۴] کراجکی، ابوالفتح، کنز الفوائد، قم، انتشارات دار الذخائر، ۱۴۱۰ هـ ق، ج۱، ص۳۶۳.
بدون معنی خواهد شد.
قضاء و قدر نزد اهل بیت
در مکتب شیعه گاهی از قضاء و قدرالهی به عنوان اراده تشریعی خداوند در امور یاد میشود و گاهی به عنوان علم و اراده و توفیق و لطف خداوند در امور معرفی شده که از امور تکوینی است. در هر صورت تمام امور حتی افعال انسان به قدرت و مشیت الهی صورت میگیرد، بدون اینکه جبر و اضطراری باشد و این همان معنائی است که جبر و تفویض را باطل میکند. اکنون به چند روایت اشاره میکنیم:
بعد از جنگ صفین مردی از یاران حضرت سوال نمود که: آیا حرکت ما به سوی شام به قضاء و قدرالهی بود یا نه؟
امام (علیهالسّلام) فرمود: قسم به آنکه دانه را شکافت و روح را خلق نمود، هیچ گامی بر نداشتی و بر هیچ وادی فرود نیامدی مگر بواسطه قضاء و قدر خداوند.
سائل گفت: پس در این صورت دیگر اجری ندارم.
امام (علیهالسّلام) توضیح دادند که خداوند اجر شما را در این راه عظیم نهاده، در حالی که شما مجبور نبودید.
سائل پرسید: پس چگونه قضاء و قدر ما را حرکت داد؟
حضرت فرمود: وای بر تو گمان کردی که قضاء و قدر حتمی و تکوینی است (جبر)، اگر اینگونه بود که تو میپنداشتی، ثواب و عقاب و وعد و وعید و امر و نهی و مذمت گناهکار و مدح نیکوکار معنی نداشت. این (جبر) اعتقاد بت پرستان و یاران شیطان و کوردلان از راه صحیح است.
[۱۵] مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، بیروت، لبنان، مؤسسه الوفاء، ۱۴۰۴ ه ق، ج۵، ص۹۵.
در این روایت کاملا واضح شد که قضاء و قدر امری تشریعی است و به جبر منجر نمیشود. نتیجه این است که قضاء و قدر اهل سنت که منجربه جبر میشود و برای اراده انسان هیچ تاثیری قائل نیست، باطل است. اما باید متوجه بود که خداوند به فحشاء و منکرات امر ننموده بلکه نهی نموده اما مطابق جبر و تفسیر ناصحیح از قضاء و قدر فحشاء و منکرات و معاصی و تکالیف غیرمقدور مورد امر و اراده الهی است.
[۱۶] مع
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.