توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت عبدالله بن زبیر اسدی دارای ۶۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت عبدالله بن زبیر اسدی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت عبدالله بن زبیر اسدی :

عبدالله بن زبیر حمیدی

عبداللّه بن زُبَیر، حُمَیدی، محدث و فقیه مشهور سده دوم و سوم می‌باشد.

فهرست مندرجات

۱ – کنیه‌های حمیدی
۲ – ولادت حمیدی
۳ – مشایخ حمیدی
۳.۱ – حمیدی جانشین سفیان در مکه
۳.۲ – مصاحبت با شافعی
۳.۳ – حمیدی پس از مرگ شافعی
۳.۴ – تعابیر درباره حمیدی بعد از شافعی
۴ – راویان حدیث حمیدی
۵ – جایگاه حمیدی نزد بخاری
۶ – ثقه بودن حمیدی
۶.۱ – تعریف غیلانیات
۷ – کتب حمیدی
۷.۱ – کتاب الدلائل و کتاب الرد علی‌ النعمان
۷.۱.۱ – اختلاف در کتاب الرد علی‌ النعمان
۷.۲ – کتاب المسند
۷.۳ – اصول‌السنه
۸ – وفات حمیدی
۹ – فهرست منابع
۱۰ – پانویس
۱۱ – منبع

کنیه‌های حمیدی

کنیه‌اش ابوبکر بود و چون موطن وی مکه بوده و سالها در آن شهر به نشر حدیث پرداخته، او را مکّی نیز خوانده‌اند.

[۱] ابن‌سعد، طبقات (بیروت)، ج۵، ص۵۰۲.

[۲] محمد بن اسماعیل بخاری، التاریخ‌ الصغیر، ج۲، ص۳۱۰، چاپ محمود ابراهیم زاید، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.

از او با عناوین قُرَشی،

[۳] محمد بن اسماعیل بخاری، کتاب ‌التاریخ ‌الکبیر، ج۵، جزء۳، قسم ۱، ص۹۶، (بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۶).

اسدی

[۴] ابن‌حِبّان، کتاب‌ الثقات، ج۸، ص۳۴۱، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ ۱۴۰۳/۱۹۷۳ـ۱۹۸۳.

و زبیری

[۵] عبدالرحیم‌ بن حسن اسنوی، طبقات‌ الشافعیه، ج۱، ص۲۲، چاپ کمال یوسف حوت، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

نیز یاد شده است، اما عنوان مشهور وی حمیدی است

[۶] ابن‌سعد، طبقات (بیروت)، ج۵، ص۵۰۲.

[۷] محمد بن اسماعیل بخاری، التاریخ‌ الصغیر، ج۵، جزء۳، قسم ۱، ص۹۶، چاپ محمود ابراهیم زاید، بیروت ۱۴۰۶/۱۹۸۶.

که منسوب به قبیله حُمیدات است.

[۸] سمعانی، الانساب، ج۲، ص۲۶۸.

ولادت حمیدی

تاریخ ولادت حمیدی معلوم نیست.

مشایخ حمیدی

وی از محدّثانی چون فُضیل‌ بن عِیاض

[۹] محمد بن اسماعیل بخاری، کتاب‌ التاریخ‌ الکبیر، ج۵، جزء۳، قسم ۱، ص۹۷، (بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۶).

[۱۰] ابن‌حِبّان، کتاب ‌الثقات، ج۸، ص۳۴۱، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ ۱۴۰۳/۱۹۷۳ـ۱۹۸۳.

و مسلم‌ بن خالد زنگی و دَراوَردی

[۱۱] ابواسحاق شیرازی، طبقات‌ الفقهاء، ج۱، ص۹۹ـ۱۰۰، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

سماع حدیث کرده است، اما سفیان‌ بن عُیَینه و شافعی تأثیر بیشتری بر وی گذاشته‌اند.

حمیدی نوزده سال

[۱۲] محمد بن اسماعیل بخاری، کتاب‌ التاریخ ‌الکبیر، ج۵، جزء۳، قسم ۱، ص۹۷، (بیروت ۱۴۰۷/ ۱۹۸۶).

و به روایتی بیست سال،

[۱۳] ابن‌حِبّان، کتاب ‌الثقات، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ ۱۴۰۳/۱۹۷۳ـ۱۹۸۳.

مصاحب سفیان‌ بن عیینه بود و از او سماع حدیث می‌کرد

[۱۴] ابواسحاق شیرازی، طبقات ‌الفقهاء، ج۱، ص۱۰۰، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

تا آن‌جا که حمیدی را از بزرگ‌ترین یاران و موثق‌ترین راویان وی دانسته‌اند.

[۱۵] عبدالوهاب‌ بن علی سبکی، طبقات‌ الشافعیه الکبری، ج۲، ص۱۴۰، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، (قاهره) ۱۹۶۴ـ (۱۹۷۶).

حمیدی جانشین سفیان در مکه

او پس از مرگ سفیان جانشین وی در مکه شد و راویانی که طالب احادیث سفیان بودند به وی مراجعه می‌کردند.

[۱۶] یوسف‌ بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۱۴، ص۵۱۴، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.

وی از سفیان‌ بن عیینه حدود ده هزار حدیث نقل کرده است.

[۱۷] عبدالوهاب‌ بن علی سبکی، طبقات‌ الشافعیه الکبری، ج۲، ص۱۴۰، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، (قاهره) ۱۹۶۴ـ (۱۹۷۶).

مصاحبت با شافعی

حمیدی در آغاز به دلیل منسوب بودن شافعی به تشیع

[۱۸] ذهبی، تاریخ اسلام، ج۱۰، ص۵۸.

از وی دوری می‌جست، اما بعدها با او دوست و هم‌نشین شد.

[۱۹] ابن‌عماد، شذرات الذهب فی اخبار من ذهب، ج۲، ص۴۵ـ۴۶.

حمیدی، به منظور کسب آگاهی از احادیث سفیان‌ بن عیینه، شافعی را در سفر مصر همراهی کرد و تا پایان زندگی شافعی در مصر ماند.

[۲۰] ابواسحاق شیرازی، طبقات ‌الفقهاء، ج۱، ص۱۰۰، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

[۲۱] محمد کوثری، تأنیب‌ الخطیب علی ماساقه فی ترجمه ابی‌حنیفه من الاکاذیب، ج۱، ص۱۹۰، بیروت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

در مصر، در کنار ابوعثمان، فرزند شافعی، از دانش استادش در زمینه علم کلام

[۲۲] محمد بن احمد عَبّادی، کتاب طبقات الفقهاء الشافعیه، ج۱، ص۲۶، چاپ یوستا ویتستام، لیدن ۱۹۶۴.

و فقه

[۲۳] عبدالوهاب‌ بن علی سبکی، طبقات ‌الشافعیه الکبری، ج۲، ص۱۴۰، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، (قاهره) ۱۹۶۴ـ (۱۹۷۶).

بهره برد و در صدر اصحاب شافعی قرار گرفت.

[۲۴] ذهبی، تاریخ اسلام، ج۱۰، ص۵۹.

حمیدی پس از مرگ شافعی

به نوشته ذهبی،

[۲۵] ذهبی، تاریخ اسلام، ج۱۰، ص۶۱۹.

پس از مرگ شافعی میان حمیدی و محمد بن عبداللّه‌ بن عبد الحکم (ابن‌ عبد الحکم، خاندان)، بر سر تصدی درس شافعی، رقابت درگرفت که به پیروزی محمد بن عبداللّه انجامید، اما بنابر گزارش ابن‌ خلّکان،

[۲۶] ابن ‌خلّکان، وفیات الاعیان، ج۷، ص۶۳.

میان یوسف‌ بن یحیی بُوَیطی و ابن ‌عبدالحکم رقابت درگرفت و حمیدی حق را به بویطی داد.

از سخنان کوثری

[۲۷] محمد کوثری، تأنیب‌ الخطیب علی ماساقه فی ترجمه ابی‌حنیفه من الاکاذیب، ج۱، ص۱۹۰، بیروت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

چنین برمی‌آید که هر دو گزارش ممکن است درست باشد و دفاع حمیدی از بویطی پس از آن بوده که نتوانسته است جانشین شافعی شود.

حمیدی پس از مرگ شافعی به مکه بازگشت و تا پایان زندگی به نشر حدیث و افتی پرداخت.

[۲۸] ابواسحاق شیرازی، طبقات ‌الفقهاء، ج۱، ص۱۰۰، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

تعابیر درباره حمیدی بعد از شافعی

در آن روزگار، شهرت علمی وی به حدی رسید که از او با تعبیراتی نظیر صاحب سنت،

[۲۹] ابن‌حِبّان، کتاب‌ الثقات، ج۸، ص۳۴۱، حیدرآباد، دکن ۱۳۹۳ـ ۱۴۰۳/۱۹۷۳ـ۱۹۸۳.

خیرخواه‌ترین شخص برای اسلام،

[۳۰] ابواسحاق شیرازی، طبقات‌ الفقهاء، ج۱، ص۱۰۰، چاپ احسان عباس، بیروت ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

یکی از سه امام در کنار شافعی و ابو عبید، از نظر نشر حدیث و بدیل احمد بن حنبل برای حجازیان

[۳۱] عبدالوهاب‌ بن علی سبکی، طبقات ‌الشافعیه الکبری، ج۱، ص۱۴۰ـ۱۴۱، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، (قاهره) ۱۹۶۴ـ (۱۹۷۶).

یاد کرده‌اند.

نزد حمیدی مقابله با کسانی که حدیث رسول خدا را مردود می‌شمردند ارزش جهاد با کفار را داشت.

[۳۲] ذهبی، تاریخ اسلام، ج۱۰، ص۶۱۹.

وی خود را در حجاز نظیر احمد بن حنبل در عراق و اسحاق‌ بن راهویه در خراسان می‌دانست و مدعی بود تا آن سه تن در این سرزمینها به سر می‌برند، کسی نمی‌تواند بر مدافعان حدیث و سنت نبوی غالب شود.

[۳۳] عبدالوهاب‌ بن علی سبکی، طبقات‌ الشافعیه الکبری، ج۱، ص۱۴۱، چاپ محمود محمد طناحی و عبدالفتاح محمد حلو، (قاهره) ۱۹۶۴ـ (۱۹۷۶).

راویان حدیث حمیدی

راویان بسیاری از او حدیث نقل کرده‌اند، از جمله بخاری، یعقوب‌ بن شَیبَه، محمد بن یحیی ذُهْلی، سلمه‌ بن شبیب، و ابوزرعه رازی.

[۳۴] ذهبی، تاریخ اسلام، ج۱۰، ص۶۱۶ـ۶۱۷.

علاوه بر بخاری، برخی دیگر از اصحاب صحاح نظیر مسلم‌ بن حجاج

[۳۵] محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح البخاری، ج۱، ص۱۵ـ۱۶، (چاپ محمد ذهنی‌ افندی)، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

و ابن ‌ماجه

[۳۶] ابن‌ ماجه، سنن ‌ابن‌ ماجه، ج۱، ص۴۷۶، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی، (قاهره ۱۳۷۳/ ۱۹۵۴)، چاپ افست (بیروت).

هم از حمیدی حدیث نقل کرده‌اند.

[۳۷] یوسف‌ بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۱۴، ص۵۱۵، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.

جایگاه حمیدی نزد بخاری

اهمیت حمیدی نزد بخاری چندان بود که اگر بخاری حدیثی از وی می‌شنید دیگر نیازی به شنیدن آن از دیگران نمی‌دید

[۳۸] ابن‌حجر عسقلانی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۴۹۲، چاپ مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۵/۱۹۹۵.

و از همین‌رو، کتاب صحیحِ خود را با حدیثی از قول حمیدی آغاز کرد

[۳۹] محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح البخاری، ج۱، ص۲، (چاپ محمد ذهنی ‌افندی)، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

و با این‌که مضمون آن به روایت مالک‌ بن انس هم نقل شده و بخاری نیز آن را در صحیح خود نقل کرده

[۴۰] محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح البخاری، ج۱، ص۲۰، (چاپ محمد ذهنی‌ افندی)، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

اما مقام حمیدی در حدیث و فقه و نیز تصریح تک‌ تک راویان موجود در سلسله سند حدیث به سماع خود و نیز معنعن بودن این حدیث، سبب شده است که بخاری حدیث حمیدی را در آغاز کتاب خود و به منزله خطبه آن قرار دهد.

[۴۱] ذهبی، تاریخ اسلام، ج۱۰، ص۶۲۰ـ۶۲۱.

ثقه بودن حمیدی

حافظه حمیدی را قوی

[۴۲] ذهبی، تاریخ اسلام، ج۱۰، ص۶۱۸.

و او را ثقه و کثیر الحدیث

[۴۳] ابن‌سعد، طبقات (بیروت)، ج۱، ص۵۰۲.

وصف کرده‌اند. در طبقه‌بندی ابن‌حجر عسقلانی،

[۴۴] ابن‌حجر عسقلانی، تقریب التهذیب، ج۱، ص۴۹۲، چاپ مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۵/۱۹۹۵.

حمیدی در طبقه دهم راویان قراردارد.

همچنین شماری از احادیث عالی ‌السندِ (با تعداد راویان اندک اما با سند متصل) او در غیلانیات، گرد آمده بود.

[۴۵] ذهبی، تاریخ اسلام، ج۱۰، ص۶۲۰.

تعریف غیلانیات

غیلانیات عبارت‌اند از یازده جزء حدیث که ابوبکر محمد بن عبداللّه بن ابراهیم شافعی آن‌ها را املا و ابوطالب محمد بن محمد بن ابراهیم‌ بن غیلان آن را روایت کرده است.

[۴۶] ذهبی، تاریخ اسلام، ج۱۷، ص۵۹۸.

کتب حمیدی

کتاب الدلائل و کتاب الرد علی‌‌ النعمان

در شمار آثار حمیدی از اثری به نام کتاب الدلائل نام‌ برده شده است

[۴۷] عمررضا کحّاله، معجم ‌المؤلفین، ج۶، ص۵۴، دمشق ۱۹۵۷ـ۱۹۶۱، چاپ افست بیروت.

و کتاب الرد علی‌ النعمان نیز منسوب به اوست.

[۴۸] کاظم طباطبائی، مسند نویسی در تاریخ حدیث، ج۱، ص۳۰۳، قم ۱۳۷۷ش.

اختلاف در کتاب الرد علی‌ النعمان

ابن ابی‌حاتم

[۴۹] ابن ابی‌حاتم، کتاب‌الجرح و التعدیل، ج۸، ص۴۰، حیدرآباد، دکن ۱۳۷۱ـ۱۳۷۳/ ۱۹۵۲ـ۱۹۵۳، چاپ افست بیروت.

در شرح حال یکی از راویان مصاحب خود به نام محمد بن عُمَیر ابوبکر طبری، ادعا کرده که وی این کتاب و کتاب التفسیر را از حمیدی روایت کرده است؛ اما چون محمد بن عمیر در زمره راویان بی‌واسطه حمیدی محسوب نشده

[۵۰] یوسف‌ بن عبدالرحمان مِزّی، تهذیب الکمال فی اسماء الرجال، ج۱۴، ص۵۱۳، چاپ بشار عواد معروف، بیروت ۱۴۲۲/۲۰۰۲.

و از نظر تاریخی هم ممکن نبوده مصاحب و شاگرد حمیدی باشد و از سوی دیگر روایت کتاب دیگران از زبان یکی از مشایخ حدیث نیز متداول بوده، نمی‌توان عبارت ابن ابی‌حاتم را دالّ بر تألیف کتاب یاد شده توسط حمیدی دانست.

شاید کتاب الرد علی‌ النعمان همان کتاب الرد علی ابی‌حنیفه باشد که یکی از ۴۱ کتاب مندرج در المصنّف ابن ابی‌شیبه

[۵۱] ابن ابی‌شیبه، المصنَّف فی الاحادیث و الآثار، ج۸، ص۳۶۳ـ۴۳۴، چاپ سعید محمد لحّام، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.

است.

ابن‌ ابی‌شیبه هم روزگار حمیدی، و در