توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت سیدمیرزامحمدرحیم‌بن محمد بیدل شیرازی دارای ۵۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت سیدمیرزامحمدرحیم‌بن محمد بیدل شیرازی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت سیدمیرزامحمدرحیم‌بن محمد بیدل شیرازی :

سیدمیرزامحمدرحیم بن محمد بیدل‌شیرازی

بیدل شیرازی، سیدمیرزا محمدرحیم شاعر و طبیب و ندیم فتحعلی شاه  و محمدشاه قاجار  می‌باشد.

فهرست مندرجات

۱ – نام بیدل
۲ – نیاکان
۳ – پدر
۴ – تحصیل طب
۵ – شاعری و تخلص
۶ – دوران فتحعلی شاه
۷ – وفات
۸ – دوره بازگشت ادبی
۹ – پیروی از سعدی
۱۰ – اشعار بیدل
۱۰.۱ – قصاید
۱۱ – برادران بیدل
۱۲ – فهرست منابع
۱۳ – پانویس
۱۴ – منبع

نام بیدل

تذکره‌نویسانِ زمان وی نام او را محمدرحیم ذکر کرده‌اند

[۱] محمد فاضل خان گروسی، تذکره انجمن خاقان، ج۱، ص۷۸، نسخه خطی کتابخانه ملی ایران، ش ۱۲۱۵۳.

[۲] بهمن میرزا قاجار، تذکره محمد شاهی، ج۱، ص۴۵۲، نسخه خطی کتابخانه (شماره ۱) مجلس شورای اسلامی، ش ۹۰۳.

[۳] هلاکو قاجار، مصطبه خراب، ج۱، ص۲۸، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۴ ش.

اما در تذکره‌های بعدی به صورت رحیم ضبط شده است.

[۴] احمدعلی دیوان بیگی، حدیقه الشعراء، ج۱، ص۲۸۸، چاپ عبدالحسین نوائی، تهران ۱۳۶۴ـ۱۱۳۶۶ ش.

[۵] حسن بن حسن فسائی، فارسنامه ناصری، ج۲، ص۱۰۹۸، چاپ منصور رستگار فسائی، تهران ۱۳۶۷ ش.

[۶] حسن بن حسن فسائی، فارسنامه ناصری، ج۲، ص۱۱۵۹، چاپ منصور رستگار فسائی، تهران ۱۳۶۷ ش.

[۷] محمدنصیر بن جعفر فرصت شیرازی، آثارالعجم: در تاریخ و جغرافیای مشروح بلاد و اماکن فارس، ج۱، ص۵۲۶، چاپ سنگی بمبئی ۱۳۱۴، چاپ علی دهباشی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ ش.

نیاکان

نیاکانش از سادات موسوی اصفهان و در اصل از جهرم فارس و از خاندان میرزا رحیم حکیم‌باشی بودند که در دوره صفویه به اصفهان رفتند.

آنان در خدمت پادشاهان صفوی به طبابت اشتغال داشتند.

[۸] محمد فاضل خان گروسی، تذکره انجمن خاقان، ج۱، ص۷۸، نسخه خطی کتابخانه ملی ایران، ش ۱۲۱۵۳.

[۹] علی اکبر بن آقاعلی بسمل شیرازی، تذکره دلگشا، ج۱، ص۵۳۲، چاپ منصور رستگار فسائی، شیراز ۱۳۷۱ ش.

[۱۰] محمودمیرزا قاجار، سفینه المحمود، ج۲، ص۵۰۵، ج ۲، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۶ ش.

[۱۱] عبدالرزاق بن نجفقلی مفتون دنبلی، تذکره نگارستان دارا، ج۱، ص۶۷، ج ۱، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۲ ش.

[۱۲] حسن بن حسن فسائی، فارسنامه ناصری، ج۲، ص۱۰۹۸، چاپ منصور رستگار فسائی، تهران ۱۳۶۷ ش.

فرصت‌الدوله شیرازی،

[۱۳] محمدنصیر بن جعفر فرصت شیرازی، آثارالعجم: در تاریخ و جغرافیای مشروح بلاد و اماکن فارس، ج۱، ص۵۲۶، چاپ سنگی بمبئی ۱۳۱۴، چاپ علی دهباشی، چاپ افست تهران ۱۳۶۲ ش.

شاه صفی (حک: ۱۰۳۸ـ۱۰۵۲) را نیای بیدل دانسته است که شاید به دلیل قرابت نیاکان بیدل با صفویه باشد.

پدر

پدرش میرزا سید محمدطبیب بود که به فرمان کریم‌خان زند از اصفهان به شیراز رفت و سید محمدرحیم در شیراز زاده شد

[۱۴] محمد فاضل خان گروسی، تذکره انجمن خاقان، ج۱، ص۷۸، نسخه خطی کتابخانه ملی ایران، ش ۱۲۱۵۳.

[۱۵] علی اکبر بن آقاعلی بسمل شیرازی، تذکره دلگشا، ج۱، ص۵۳۲، چاپ منصور رستگار فسائی، شیراز ۱۳۷۱ ش.

[۱۶] محمودمیرزا قاجار، سفینه المحمود، ج۲، ص۵۰۵، ج ۲، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۶ ش.

[۱۷] احمدعلی دیوان بیگی، حدیقه الشعراء، ج۱، ص۲۸۸، چاپ عبدالحسین نوائی، تهران ۱۳۶۴ـ۱۱۳۶۶ ش.

[۱۸] رضاقلی بن محمد هادی هدایت، مجمع الفصحا، ج۲، بخش ۱، ص۱۸۳، چاپ مظاهر مصفا، تهران ۱۳۳۶ـ۱۳۴۰ ش.

پدرش در تهران در دربار فتحعلی شاه (حک: ۱۲۱۱ـ ۱۲۵۰) طبابت می‌کرد، اما بعد از مدتی به شیراز بازگشت و در همان‌جا درگذشت.

[۱۹] علی اکبر بن آقاعلی بسمل شیرازی، تذکره دلگشا، ج۱، ص۵۳۳، چاپ منصور رستگار فسائی، شیراز ۱۳۷۱ ش.

تحصیل طب

سید محمدرحیم طب را نزد میرزا حسن علی طبیب فراگرفت و خط نستعلیق را نیکو می‌نوشت.

شاعری و تخلص

گذشته از این‌ها شاعر بود و در اشعارش بیدل تخلص می‌کرد.

[۲۰] محمد فاضل خان گروسی، تذکره انجمن خاقان، ج۱، ص۷۸، نسخه خطی کتابخانه ملی ایران، ش ۱۲۱۵۳.

[۲۱] علی اکبر بن آقاعلی بسمل شیرازی، تذکره دلگشا، ج۱، ص۵۳۳، چاپ منصور رستگار فسائی، شیراز ۱۳۷۱ ش.

[۲۲] مفتون دنبلی، ص ۶۸، ج۲، ص۱۰۹۸، حسن بن حسن فسائی، فارسنامه ناصری، چاپ منصور رستگار فسائی، تهران ۱۳۶۷ ش.

دوران فتحعلی شاه

در آغاز دوران فتحعلی شاه از شیراز به تهران سفر کرد و، همچون پدر، طبیب دربار شد و به منصب حکیم‌باشی نایل آمد و بتدریج از ندیمان خاص شاه شد.

[۲۳] محمد فاضل خان گروسی، تذکره انجمن خاقان، ج۱، ص۷۸، نسخه خطی کتابخانه ملی ایران، ش ۱۲۱۵۳.

[۲۴] علی اکبر بن آقاعلی بسمل شیرازی، تذکره دلگشا، ج۱، ص۵۳۳، چاپ منصور رستگار فسائی، شیراز ۱۳۷۱ ش.

او طبیب خاص فخرجهان، دختر فتحعلی شاه و ملقب به فخرالدوله، بود و بدین جهت به فخرالدوله شهرت یافت.

[۲۵] احمدعلی دیوان بیگی، حدیقه الشعراء، ج۱، ص۲۸۹، چاپ عبدالحسین نوائی، تهران ۱۳۶۴ـ۱۱۳۶۶ ش.

[۲۶] حسن بن حسن فسائی، فارسنامه ناصری، ج۲، ص۱۰۹۸، چاپ منصور رستگار فسائی، تهران ۱۳۶۷ ش.

مدتی نیز در خدمت شجاع‌السلطنه (متوفی ۱۲۷۰) و میرزا فریدون فرمانفرما (متوفی ۱۲۷۲) بود.

[۲۷] هلاکو قاجار، مصطبه خراب، ج۱، ص۲۸، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۴ ش.

[۲۸] رضاقلی بن محمد هادی هدایت، مجمع الفصحا، ج۲، بخش ۱، ص۱۸۳، چاپ مظاهر مصفا، تهران ۱۳۳۶ـ۱۳۴۰ ش.

عبدالوهاب نشاطِ اصفهانی (متوفی ۱۲۴۴)، ملقب به معتمدالدوله، منشی‌الممالک دربار فتحعلی شاه، با او خویشاوندی داشت و به این سبب بیدل گاه در غیبت او جانشین وی می‌شد و از این‌رو به منشی‌الممالک نیز ملقب گردید.

[۲۹] عبدالرزاق بن نجفقلی مفتون دنبلی، تذکره نگارستان دارا، ج۱، ص۶۸، ج ۱، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۲ ش.

[۳۰] حسن بن حسن فسائی، فارسنامه ناصری، ج۲، ص۱۰۹۸، چاپ منصور رستگار فسائی، تهران ۱۳۶۷ ش.

وفات

وی در دوران حکومت محمدشاه، ظاهراً در ۱۲۵۷، هنگامی که از سفر حج بازمی‌گشت، در قم بیمار شد و همان‌جا درگذشت.

[۳۱] احمدعلی دیوان بیگی، حدیقه الشعراء، ج۱، ص۲۸۹، چاپ عبدالحسین نوائی، تهران ۱۳۶۴ـ۱۱۳۶۶ ش.

[۳۲] رضاقلی بن محمد هادی هدایت، مجمع الفصحا، ج۲، بخش ۱، ص۱۸۳، چاپ مظاهر مصفا، تهران ۱۳۳۶ـ۱۳۴۰ ش.

دوره بازگشت ادبی

بیدل در عصری می‌زیست که به دوره بازگشت ادبی مشهور است.

پیروی از سعدی

تذکره‌نویسان معاصرش شعر او را ستوده و در پیروی از شیوه غزل‌سرایی سعدی بی همتا دانسته‌اند.

[۳۳] محمد فاضل خان گروسی، تذکره انجمن خاقان، ج۱، ص۷۸، نسخه خطی کتابخانه ملی ایران، ش ۱۲۱۵۳.

[۳۴] محمودمیرزا قاجار، سفینه المحمود، ج۲، ص۵۰۵، ج ۲، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۶ ش.

[۳۵] عبدالرزاق بن نجفقلی مفتون دنبلی، تذکره نگارستان دارا، ج۱، ص۶۸، ج ۱، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۲ ش.

[۳۶] هلاکو قاجار، مصطبه خراب، ج۱، ص۲۸، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۴ ش.

اشعار بیدل

درباره تعداد اشعارش اتفاق‌نظر وجود ندارد.

[۳۷] محمودمیرزا قاجار، سفینه المحمود، ج۲، ص۵۰۶، ج ۲، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۶ ش.

[۳۸] عبدالرزاق بن نجفقلی مفتون دنبلی، تذکره نگارستان دارا، ج۱، ص۶۸، ج ۱، چاپ عبدالرسول خیامپور، تبریز ۱۳۴۲ ش.

[۳۹] احمدعلی دیوان بیگی، حدیقه الشعراء، ج۱، ص۲۸۹، چاپ عبدالحسین نوائی، تهران ۱۳۶۴ـ۱۱۳۶۶ ش.

ظاهراً تاکنون دیوان این شاعر به طبع نرسیده و نسخه‌های خطی دیوان او نیز بسیار کمیاب است.

قصاید

نسخه‌ای به شماره ۲۳۸۸، شامل قصاید او، در دو بخش، در کتاب‌خانه مجلس شورای اسلامی محفوظ است.

بخش نخست آن مدحیات است و از جمله شامل منقبت حضرت محمد  صلی الله علیه وآله وسلم،

[۴۰] محمدرحیم بن محمد بیدل شیرازی، دیوان بیدل شیرازی، ج۱، ص۲۶ـ۳۱، نسخه خطی کتابخانه (شماره ۱) مجلس شورای اسلامی، ش ۲۳۸۸.

علی علیه‌السلام،

[۴۱] محمدرحیم بن محمد بیدل شیرازی، دیوان بیدل شیرازی، ج۱، ص۱ـ۶، نسخه خطی کتابخانه (شماره ۱) مجلس شورای اسلامی، ش ۲۳۸۸.

حضرت مهدی علیه‌السلام،

[۴۲] محمدرحیم بن محمد بیدل شیرازی، دیوان بیدل شیرازی، ج۱، ص۲۰ـ۲۵، نسخه خطی کتابخانه (شماره ۱) مجلس شورای اسلامی، ش ۲۳۸۸.

و مدح فتحعلی شاه ک