توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت زکات مال کودک دارای ۸۸ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت زکات مال کودک،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت زکات مال کودک :

زکات اموال کودک

زکات حقی واجب بر مال و مشروط به نصاب معین است. در رابطه با زکات اموال کودک در برخی موارد مانند: نقدین، غلات و حیوانات، روایت خاص دلالت دارد بر این‌که بر کودک واجب نیست زکات آنان را پرداخت نماید، اما در رابطه با پرداخت زکات دیگر اموال وی بین علما اختلاف‌نظر وجود دارد. البته اگر ولی کودک با رعایت مصلحت کودک با اموال وی تجارت کند و سودی بدست بیاورد مستحب است زکات آن را پرداخت نماید.
به اتفاق فقها، زکات بدن که آن را زکات فطره می‌نامند، بر کودک واجب نیست، اعمّ از این‌که ثروتمند باشد و یا فقیر، پدر وی زنده باشد یا مرده باشد.

فهرست مندرجات

۱ – تعریف زکات
۲ – زکات نقدین
۳ – زکات غلّات و حیوان
۴ – استحباب پرداخت زکات از سرمایه تجاری کودک
۵ – استحباب زکات در دیگر اموال کودک
۶ – عدم وجوب زکات فطره
۷ – پانویس
۸ – منبع

تعریف زکات

زکات در لغت به معنی طهارت و پاکی است

[۱] ابن منظور، محمد بن مکرم، لسان العرب، ج۱۴، ص۳۵۸.

[۲] فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ص۲۵۴.

[۳] جمعی از نویسندگان، معجم الوسیط، ج۱، ص۳۹۶.

و در اصطلاح فقها حقی واجب بر مال و مشروط به نصاب (زکات دو قسم است: ۱. زکات اموال، یعنی نقدین (طلا و نقره) و انعام ثلاثه (شتر، گاو و گوسفند) و غلات اربعه (گندم، جو، خرما، کشمش و یا مویز) و برای هر یک از اموال مزبور نصاب و‌ اندازه معینی است که در فقه توضیح داده شده است. ۲. زکات فطره، به این معنی که مسلمانِ عاقل و بالغ که واجد معاش سال خود و عیال خویش می‌باشند، باید در پایان ماه رمضان، برای هر یک از افراد عائله‌اش که در حین غروب آفتاب، پیش از مغرب نان‌خور او محسوب می‌شوند، صاعی از گندم یا جو یا خرما یا مویز و یا قوت غالب خود را به فقیر بدهد و آن را زکات الفطره می‌نامند. زکات فطره را روز عید فطر با قصد قربت باید پرداخت.) معین می‌باشد.

[۴] محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر، ج۲، ص۴۸۵.

[۵] علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء، ج۵، ص۷.

[۶] فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله، التنقیح الرائع، ج۱، ص۳۲۹.

[۷] طباطبایی، سیدعلی، ریاض المسائل، ج۵، ص۷.

زکات نقدین

در مورد کودکان این پرسش مطرح است که چنان‌چه دارای اموال مشمول زکات باشند، آیا پرداخت زکات واجب می‌باشد یا بر فرض عدم وجوب، پرداخت آن از اموال کودک مستحب است؟ و چه کسی مسئول پرداخت آن می‌باشد؟ در ادامه به تحقیق در این‌باره می‌پردازیم:
این حکم مورد توافق فقها است که اگر کودک، مالک طلا یا نقره باشد و به حدّ نصاب شرعی وجوب زکات برسد، پرداخت زکات آن واجب نیست.

[۸] شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعه، ص۲۳۸.

[۹] طوسی، محمد بن حسن، النهایه، ص۱۷۴.

[۱۰] ابن ادریس، محمد بن منصور، السرائر، ج۱، ص۴۳۲.

[۱۱] محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۱، ص۱۰۵.

دلیل آن، علاوه بر اجماع

[۱۲] محقق حلی، جعفر بن حسن، المختصر النافع، ص۵۲.

[۱۳] موسوی عاملی، سیدمحمد، مدارک الاحکام، ج۵، ص۱۵.

[۱۴] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۲۵.

و اصل

[۱۵] طباطبایی، سیدعلی، ریاض المسائل، ج۵، ص۸.

(عدم اشتغال ذمّه) و این‌که وجوب زکات، تکلیف است و در تکلیف، بلوغ شرط است، حدیث رفع است،

[۱۶] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۱، ص۴۵، باب ۴ من ابواب مقدمات العبادات، ح۱۱.

زیرا به موجب آن، هر نوع حکم الزامی (از جمله وجوب پرداخت زکات) از کودک برداشته می‌شود. هم‌چنین روایاتی وارد شده است که به طور خاص بر این حکم دلالت دارد. از جمله، زراره و محمّد بن مسلم در حدیث صحیح السند، از امام باقر و امام صادق (علیهما‌السّلام) نقل نموده که فرموده‌اند: در مال یتیم، در آن‌چه طلبکار است و دیگر اموالی که به‌عنوان سرمایه دارد، چیزی (زکات) نیست. «قالا: لَیْسَ عَلی مالِ الْیَتِیمِ فِی الدِّینِ وَالْمالِ الصّامِتْ (مقصود از مال صامت، طلا و نقره است، که در زمان‌های گذشته به عنوان سرمایه تجاری محسوب می‌گردید.

[۱۷] فیومی، احمد بن محمد، مصباح المنیر، ص۳۴۷.

) شَیْءٌ…».

[۱۸] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۳، باب ۱ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۲.

در حدیث صحیح دیگری، امام باقر (علیه‌السّلام) فرموده است: در مال یتیم، زکات واجب نمی‌شود. «لَیْسَ عَلی مالِ الْیَتِیمِ زَکاهٌ».

[۱۹] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۵، باب ۱ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۶.

ظاهر این روایات، دلیل است بر این‌که مال یتیم موضوع وجوب زکات قرار نمی‌گیرد، بلکه موضوع و متعلّق آن، اموال شخص بالغ است، بنابراین بلوغ، شرط وجوب زکات است و در روایات هرچند عنوان یتیم آمده است، ولی به اجماع قطعی ثابت است در این حکم بین یتیم و دیگر اطفال غیربالغ، فرقی نیست و به این‌جهت که غالباً یتیم، صاحب اموالی است که از پدرش به وی منتقل شده، فقط لفظ یتیم به‌کار رفته است.

زکات غلّات و حیوان

اگر کودک مالک غلاّت اربعه (جو، گندم، خرما و کشمش) و حیوانات (گاو، شتر و گوسفند) باشد و به حدّ نصاب شرعی برسد، آیا پرداخت زکات بر وی واجب می‌شود؟ در این‌باره دو نظریّه مطرح گردیده است.
الف‌: بسیاری از بزرگان فقها که غالباً در دوران‌های گذشته می‌زیسته‌اند (متقدّمین) آن را واجب دانسته‌اند.

[۲۰] شیخ مفید، محمد بن محمد، المقنعه، ص۲۳۸.

[۲۱] طوسی، محمد بن حسن، النهایه، ص۱۷۵.

[۲۲] طوسی، محمد بن حسن، الخلاف، ج۲، ص۴۰، مساله ۴۲.

[۲۳] ابن براج، عبدالعزیز، المهذّب، ج۱، ص۱۶۸.

[۲۴] حلی، یحیی بن سعید، الجامع للشرائع، ص۱۲۵.

آنان برای اثبات مدّعای خود، به ادلّه‌ای استناد نموده‌اند که دیگر فقها در دوران‌های بعدی به آن اشکال کرده‌اند.

[۲۵] جمعی از نویسندگان، موسوعه احکام الاطفال وادلّتها، ج۵، ص۸۶.

ب‌: نظریّه دیگری که مشهور است و برخی دیگر از فقهای گذشته

[۲۶] ابن ادریس، محمد بن منصور، السرائر، ج۱، ص۴۲۹.

[۲۷] محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۱، ص۱۰۵.

و بعد از آنها

[۲۸] علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء، ج۵، ص۱۱.

[۲۹] شهید اول، محمد بن جمال‌الدین، الدروس الشرعیّه، ج۱، ص۲۲۹.

[۳۰] شهید اول، محمد بن جمال‌الدین، غایه المراد، ج۱، ص۲۳۳.

[۳۱] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام۱۵، ص۱۴.

[۳۲] محقق ثانی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۳، ص۵.

تا معاصرین،

[۳۳] سبزواری، سیدعبدالاعلی، مهذب الاحکام، ج۱۱، ص۱۱.

[۳۴] فاضل لنکرانی، محمد، محمد، العروه الوثقی مع تعلیقات الفاضل اللنکرانی، ج۲، ص۸۵.

[۳۵] امام خمینی، سیدروح‌الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۳۲۹.

[۳۶] حکیم، سیدمحسن، مستمسک العروه الوثقی، ج۹، ص۳-۴.

آن را پذیرفته‌اند، این‌ است که در فرض مزبور زکات واجب نیست و دلیل آن، هم بعضی از آیات است مثل آیه شریفه «خُذْ مِنْ اَمْوالِهِمْ صَدَقَهً تُطَهِّرُهُمْ وَتُزَکِّیهِمْ بِها

[۳۷] توبه/سوره۹، آیه۱۰۳.

» چرا که از آن استفاده می‌شود، پرداخت زکات سبب محو گناهان می‌باشد و غیربالغ به‌دلیل این‌که تکلیف ندارد، گناهی بر او نیست

[۳۸] میلانی، سیدمحمدهادی، محاضرات فی فقه الامامیّه، کتاب الزکاه، ج۱، ص۱۲.

و همچنین اصل،

[۳۹] نراقی، ملااحمد، مستند الشیعه، ج۹، ص۱۲.

[۴۰] عراقی، ضیاءالدین، شرح تبصره المتعلّمین، ج۳، ص۸.

[۴۱] نجفی، محمدحسن، جواهر الکلام، ج۱۵، ص۱۴-۱۵.

به این معنی که به مقتضای اصل، زکات بر اموال کودکان واجب نیست. هم‌چنین اجماع

[۴۲] محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر، ج۲، ص۴۸۶.

[۴۳] علامه حلی، حسن بن یوسف، نهایه الاحکام، ج۲، ص۲۹۸.

و حدیث رفع. افزون بر این‌ها بعضی از روایات به‌طور خاص بر این حکم دلالت دارند، مانند:

۱. در روایت صحیح، زراره از امام باقر (علیه‌السّلام) نقل نموده که فرموده است: در اموال یتیم، زکات واجب نمی‌شود. «لَیْسَ فیِ مالِ الْیَتیِمِ زَکاهٌ».

[۴۴] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۵‌، باب ۱ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۸.

۲. در روایت موثقه، ابی بصیر می‌گوید: از امام صادق (علیه‌السّلام) شنیدم که می‌فرمود: در مال یتیم زکات واجب نیست و بر او نماز واجب نمی‌باشد. هم‌چنین بر جمیع غلاّت وی، اعمّ از نخل و زراعت و … زکات واجب نیست. «سَمِعَهُ یَقُولُ: لَیْسَ فیِ مالِ الْیَتیِمِ زَکاهٌ وَلَیْسَ عَلَیْهِ صَلاهٌ وَلَیْسَ عَلی جَمِیعِ غَلاّتِهِ مِنْ نَخْلٍ اَوْ زَرْعٍ اَوْ غَلَّهٍ زَکاهٌ»

[۴۵] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۶‌، باب ۱ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۱۱.

و روایات دیگر.

[۴۶] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۳‌، باب ۱ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۱.

[۴۷] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۴‌، باب ۱ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۴.

[۴۸] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۵‌، باب ۱ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۷.

لفظ یتیم در این روایات، حمل بر غالب می‌شود و بین او و دیگر کودکان در این حکم فرقی نیست.

استحباب پرداخت زکات از سرمایه تجاری کودک

در بین فقیهان اختلافی دیده نشده است‌ که اگر ولی صغیر با اموال وی به‌طوری که مصلحت او اقتضا داشته باشد، تجارت نمود و از آن سودی حاصل شد، مستحب است زکات آن پرداخت شود.

[۴۹] محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۱، ص۱۰۵.

[۵۰] علامه حلی، حسن بن یوسف، قواعد الاحکام، ج۱، ص۳۲۹.

[۵۱] محقق ثانی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۳، ص۵.

[۵۲] نراقی، ملااحمد، مستند الشیعه، ج۹، ص۲۳.

[۵۳] حکیم، سیدمحسن، مستمسک العروه الوثقی، ج۹، ص۱۹.

امام خمینی در این‌باره می‌نویسد: اگر ولی شرعی برای صغیر تجارت نمود، مستحب است زکات آن را بپردازد و مستحب است زکات غلات آن را نیز بپردازد.

[۵۴] امام خمینی، سیدروح‌الله، تحریر الوسیله، ج۱، ص۳۲۹.

و دلیل آن، علاوه بر اجماع

[۵۵] محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر، ج۲، ص۴۸۷.

[۵۶] ابن زهره، حمزه بن علی، غنیه النزوع، ص۱۲۸.

[۵۷] علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب، ج۸، ص۲۶.

، روایات بسیاری است که به‌طور خاص بر حکم مزبور دلالت دارد؛ مانند:

۱. در حدیث صحیح، یونس بن یعقوب می‌گوید: به امام صادق (علیه‌السّلام) نوشتم برادرانی صغیر دارم، چه زمانی به اموال آنها زکات تعلّق می‌گیرد؟ در جواب فرمود: آن‌گاه که نماز بر آنها واجب شود، پرداخت زکات واجب می‌شود، از ایشان سؤال کردم تا زمانی‌که نماز واجب نشده، زکات واجب نیست؟ فرمود: اگر با اموال آنها تجارت شود، باید زکات آن پرداخت گردد. «قالَ: اِذا اتُّجِرَ بِهِ فَزَکِّهِ».

[۵۸] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۵، باب ۱ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۵.

۲. در روایت صحیح دیگری، همین سؤال را راوی دیگری از امام صادق (علیه‌السّلام) نموده و در جواب، آن حضرت فرموده: مال صغیر متعلّق زکات قرار نمی‌گیرد، مگر آن‌که با آن تجارت شود یا شخصی به‌عنوان عامل در آن تصرّف نماید. «قالَ: لا، اِلاّ اَنْ تَتَّجِرَ بِهِ اَوْ تَعْمَلَ بِهِ».

[۵۹] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۷، باب ۲ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۱.

قریب به این مضامین، در روایات

[۶۰] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۷، باب ۲ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۲.

[۶۱] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۸، باب ۲ من ابواب من تجب علیه الزکاه، ح۴.

دیگری نیز آمده است. هرچند صریح برخی از این روایات و ظهور برخی دیگر، بر وجوب پرداخت زکات دلالت دارد، ولی به اتفاق فقها باید از این وجوب، رفع ید شود و حمل بر استحباب گردد.

[۶۲] خوئی، سیدابوالقاسم، موسوعه الامام الخویی، کتاب الزکاه، ج۲۳، ص۵۷.

به‌ همین‌جهت هیچ‌کس قائل به وجوب نشده و شیخ طوسی هم روایات را حمل بر استحباب نموده است.

[۶۳] طوسی، محمد بن حسن، تهذیب الاحکام، ج۴، ص۲۷، ذیل ح ۶۴.

افزون بر این، روایاتی در حدّ تواتر وارده شده مبنی بر این‌که وجوب پرداخت زکات فقط در نُه چیز می‌باشد (طلا، نقره، شتر، گاو، گوسفند، گندم، جو، خرما و کشمش) و رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) زکات در غیر این اموال، را عفو نموده است، بنابراین چون اموال صغیر که با آن تجارت می‌شود، غیر از این نُه چیز است، مشمول عفو آن حضرت قرار می‌گیرد، از این‌رو باید روایاتی که دلالت بر وجوب دارد حمل بر استحباب گردد.

[۶۴] میلانی، سیدمحمدهادی، محاضرات فی فقه الامامیّه، کتاب الزکاه، ج۱، ص۲۰.

ناگفته نماند فقها در کتب فقهی، تجارت ولی کودک با اموال وی را مشروط به مصلحت کودک دانسته و برای آن اقسام مختلفی ذکر نموده‌اند، مانند این‌که ولی، دارا و توانمند باشد، یا فقیر و محتاج برای خود تجارت کند یا برای کودک و یا هر دو شریک باشند و نیز مطرح شده که در چه صورت می‌تواند از اموال کودک برای خود حق الزحمه بردارد، و معیار آن چیست؟ و در صورتی‌که تجارت به ضرر منتهی شد، چگونه باید جبران شود؟ منافع تجارت چگونه تقسیم شود؟ و این‌که آیا ولی حق دارد به فرد ثالثی اجازه دهد با اموال کودک تجارت نماید؟ و از این قبیل مباحث که به جهت پرهیز از طولانی شدن، از ذکر آنها در این تحقیق خودداری می‌گردد.

[۶۵] جمعی از نویسندگان، موسوعه احکام الاطفال وادلّتها، ج۵، ص۱۱۱ و بعد از آن.

(برای آگاهی بیشتر به آدرس ذیل مراجعه کنید.

[۶۶] مرکز پروژه های دانشجویی، مقاله ولایت بر اموال صغار.

).

استحباب زکات در دیگر اموال کودک

درباره این که آیا پرداخت زکات از اموال دیگر کودک (غلّات چهارگانه و حیوانات «گاو، شتر و گوسفند») مستحب است، چند نظریّه مطرح گردیده است:
الف: برخی از فقها قائل به استحباب آن می‌باشند.

[۶۷] محقق حلی، جعفر بن حسن، المعتبر، ج۲، ص۴۸۷-۴۸۸.

[۶۸] علامه حلی، حسن بن یوسف، تذکره الفقهاء، ج۵، ص۱۴.

[۶۹] علامه حلی، حسن بن یوسف، منتهی المطلب، ج۸، ص۲۸-۲۹.

[۷۰] محقق ثانی، علی بن حسین، جامع المقاصد، ج۳، ص۵.

[۷۱] موسوی عاملی، سیدمحمد، مدارک الاحکام، ج۵، ص۲۲.

محقّق حلی در شرائع الاسلام می‌نویسد: «مستحب است پرداخت زکات از غلاّت کودک و نیز از حیوانات وی، و بعضی واجب دانسته‌اند».

[۷۲] محقق حلی، جعفر بن حسن، شرائع الاسلام، ج۱، ص۱۰۵.

دلیل این دیدگاه، روایت صحیحه زراره و محمّد بن مسلم از امام باقر و امام صادق (علیهما‌السّلام) است که فرموده‌اند: در مال یتیم که طلبکار است و نیز در سرمایه نقدی وی، زکات نیست و امّا غلاّت وی متعلّق صدقه واجبه (زکات) می‌شود. «فَاَمَّا الْغَلاتُ فَعَلَیْهَا الصَّدَقَهُ واجِبَهً».

[۷۳] حرعاملی، محمد بن حسن، وسائل الشیعه، ج۹، ص۸۳، باب ۱ من ابواب من تجب علیه الزکاه،