توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت خواب اصحاب کهف (قرآن) دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت خواب اصحاب کهف (قرآن)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت خواب اصحاب کهف (قرآن) :

پاورپوینت خواب اصحاب کهف (قرآن)

خواب اصحاب کهف، نکات بسیار مهمی را دربر دارد که عبارت‌اند از: خوابیدن اصحاب کهف به مدت سیصدونه سال در غار با مشیت الهی بود و این یکی از نشانه‌های خداوند است. مدت خواب ایشان از امور غیبی، و تنها خداوند از آن آگاه است. اصحاب کهف پس از پناه گرفتن در غار، از پروردگار متعال رحمت و هدایت را طلب کرده، سپس به خواب رفتند. بنا بر دیدگاه برخی از ایشان، مدت خوابشان یک روز یا کم‌تر از آن بود. ایشان پس از بیداری، ار مدت زمان خواب خود بی‌اطلاع بودند و درباره آن گفت‌وگو کردند. اصحاب کهف در مدت خواب طولانی، هیچ تغییری در بدن و وضع ظاهری‌شان ایجاد نشد؛ چراکه خداوند متعال بدن اصحاب کهف را در حالت خواب به سمت راست و چپ حرکت می‌داد.

فهرست مندرجات

۱ – خوابیدن اصحاب کهف با مشیت الهی
۲ – مدت خواب اصحاب کهف از امور غیبی
۳ – به خواب رفتن پس از پناه گرفتن در غار
۳.۱ – مراد از اوی
۳.۲ – معنی فتیه
۳.۳ – حدیثی از امام صادق
۳.۴ – مراد از رحمه
۴ – مدت خواب اصحاب کهف
۵ – خواب اصحاب کهف از آیات خدا
۵.۱ – تابش غیر مستقیم نور خورشید
۵.۲ – مراد از تزاور
۵.۳ – مراد از محل وسیع
۵.۴ – بهره‌مندی از الطاف خداوند
۶ – بیدار پنداشتن از سوی هر بیننده‌
۶.۱ – خواب غیرطبیعی
۷ – رعب‌انگیز بودن در حال خواب
۸ – تغییر نکردن بدن در مدت خواب
۹ – مخفی بودن خوابگاه از دید مردم
۹.۱ – معنی ایقاظ
۹.۲ – مراد از لو
۱۰ – حرکت بدن به طرفین در خواب
۱۱ – بی‌اطلاع بودن از مدت زمان خواب
۱۱.۱ – پاک‌ترین طعام
۱۱.۲ – تقیه سازنده
۱۱.۳ – قرآن کانون لطف
۱۲ – اختلاف و گفت‌وگو پس از بیداری
۱۳ – فلسفه بیداری پس از خواب
۱۴ – بیداری هم‌زمان با بروز اختلاف
۱۴.۱ – معنی عثر
۱۴.۲ – مراد از بناء
۱۴.۳ – مراد از تنازع
۱۵ – هم‌زمان بودن بیداری نفرات
۱۵.۱ – دیدگاه تفسیر المیزان
۱۵.۱.۱ – مراد از یتسائلوا
۱۵.۱.۲ – مراد از ورق
۱۵.۱.۳ – مراد از کذلک
۱۵.۱.۴ – هدف بیدار شدن از خواب
۱۵.۱.۵ – مراد از قال قائل منهم
۱۵.۱.۶ – معنای لبثنا یوما او بعض
۱۵.۱.۷ – مراد از ربکم اعلم بما
۱۵.۱.۸ – تعداد اصحاب کهف
۱۵.۱.۹ – گفت‌وگو پس از بیداری
۱۵.۱.۱۰ – مراد از ازکی
۱۵.۱.۱۱ – مراد از منه
۱۶ – پانویس
۱۷ – منبع

خوابیدن اصحاب کهف با مشیت الهی

خوابیدن اصحاب کهف به مدت سیصدونه سال در غار با مشیت الهی بود:
•• «وَلَبِثُوا فِی کَهْفِهِمْ ثَلَاثَ مِائَهٍ سِنِینَ وَازْدَادُوا تِسْعًا»؛

[۱] کهف/سوره۱۸، آیه۲۵.

«آنها در غارشان سیصد سال درنگ کردند، و نه سال (نیز) بر آن افزودند».

مدت خواب اصحاب کهف از امور غیبی

مدت خواب اصحاب کهف از امور غیبی، و تنها خداوند از آن آگاه است:
•• «وَلَبِثُوا فِی کَهْفِهِمْ ثَلَاثَ مِائَهٍ سِنِینَ وَازْدَادُوا تِسْعًا»؛

[۲] کهف/سوره۱۸، آیه۲۵.

«آنها در غارشان سیصد سال درنگ کردند، و نه سال (نیز) بر آن افزودند».
•• «قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثُوا لَهُ غَیْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَبْصِرْ بِهِ وَأَسْمِعْ مَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِیٍّ وَلَا یُشْرِکُ فِی حُکْمِهِ أَحَدًا»؛

[۳] کهف/سوره۱۸، آیه۲۶.

«بگو: خداوند از مدت توقفشان آگاه‌تر است؛ غیب آسمان‌ها و زمین از آن اوست! راستى چه بینا و شنواست! آنها هیچ ولىّ و سرپرستى جز او ندارند! و او هیچ‌کس را در حکم خود شرکت نمى‌دهد!».

به خواب رفتن پس از پناه گرفتن در غار

اصحاب کهف پس از پناه گرفتن در غار، از پروردگار متعال رحمت و هدایت را طلب کردند و به خواب رفتند:
•• «إِذْ أَوَى الْفِتْیَهُ إِلَى الْکَهْفِ فَقَالُوا رَبَّنَا آتِنَا مِن لَّدُنکَ رَحْمَهً وَهَیِّئْ لَنَا مِنْ أَمْرِنَا رَشَدًا»؛

[۴] کهف/سوره۱۸، آیه۱۰.

«زمانى را به خاطر بیاور که آن جوانان به غار پناه بردند، و گفتند: «پروردگارا! ما را از سوى خودت رحمتى عطا کن، و راه نجاتى براى ما فراهم ساز!».

مراد از اوی

جمله اوی الفتیه از ماده ماوی گرفته شده که به معنی جایگاه امن و امان است، اشاره به اینکه این جوانان فراری از محیط فاسد هنگامی که به غار رسیدند، احساس آرامش کردند.

معنی فتیه

فتیه جمع فتی در اصل به معنی جوان نوخاسته و شاداب است؛ ولی گاهی به افراد صاحب سن و سالی که روحی جوان و شاداب دارند نیز گفته می‌شود، و معمولا این کلمه با یک نوع مدح به خاطر صفات جوانمردی و مقاومت و شهامت و تسلیم در مقابل حق همراه است.

حدیثی از امام صادق

شاهد این سخن حدیثی است که از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است: امام (علیه‌السلام) از یکی از یاران خود پرسید فتی به چه کسی می‌گویند؟ او در پاسخ عرض کرد: فتی را به جوان می‌گوییم، امام (علیه‌السلام) فرمود: اما علمت ان اصحاب الکهف کانوا کلهم کهولا، فسماهم الله فتیه بایمانهم: آیا تو نمی‌دانی که اصحاب کهف همگی کامل مرد بودند، اما خدا از آنها به‌عنوان فتیه نام برده؛ چون ایمان به پروردگار داشتند.
سپس اضافه فرمود من آمن بالله و اتقی فهو الفتی: هر کس به خدا ایمان داشته باشد و تقوا پیشه کند، جوان‌مرد است.
نظیر همین حدیث در روضه کافی از امام صادق (علیه‌السلام) نقل شده است.

مراد از رحمه

تعبیر به من لدنک رحمه (رحمتی از ناحیه خودت) اشاره به این است که آنها وقتی به غار پناه بردند، دست خود را از همه جا کوتاه می‌دیدند و تمام اسباب و وسایل ظاهری در برابرشان از کار افتاده بود و تنها به رحمت خدا امیدوار بودند.

[۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۳۵۷.

•• «فَضَرَبْنَا عَلَى آذَانِهِمْ فِی الْکَهْفِ سِنِینَ عَدَدًا»؛

[۶] کهف/سوره۱۸، آیه۱۱.

«ما (پرده خواب را) در غار بر گوششان زدیم، و سال‌ها در خواب فرو رفتند».

مدت خواب اصحاب کهف

مدت خواب اصحاب کهف در غار، در میان مردم عصر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله) مورد اختلاف است:
•• «قُلِ اللَّهُ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثُوا لَهُ غَیْبُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ أَبْصِرْ بِهِ وَأَسْمِعْ مَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَلِیٍّ وَلَا یُشْرِکُ فِی حُکْمِهِ أَحَدًا»؛

[۷] کهف/سوره۱۸، آیه۲۶.

«بگو: خداوند از مدت توقفشان آگاه‌تر است؛ غیب آسمان‌ها و زمین از آن اوست! راستى چه بینا و شنواست! آنها هیچ ولىّ و سرپرستى جز او ندارند! و او هیچ‌کس را در حکم خود شرکت نمى‌دهد!».
جمله «قل اللَّه أعلم بما لبثوا…» نشانه آن است که برخی از مردم درباره مدت بیان شده در آیه قبل، تشکیک کرده و نظری غیر از آن را مطرح کرده بودند.
بنا بر دیدگاه برخی اصحاب کهف، مدت خوابشان یک روز یا کم‌تر از آن بود:
•• «وَکَذَلِکَ بَعَثْنَاهُمْ لِیَتَسَاءَلُوا بَیْنَهُمْ قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ کَمْ لَبِثْتُمْ قَالُوا لَبِثْنَا یَوْمًا أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ قَالُوا رَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ فَابْعَثُوا أَحَدَکُم بِوَرِقِکُمْ هَذِهِ إِلَى الْمَدِینَهِ فَلْیَنظُرْ أَیُّهَا أَزْکَى طَعَامًا فَلْیَأْتِکُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ وَلْیَتَلَطَّفْ وَلَا یُشْعِرَنَّ بِکُمْ أَحَدًا»؛

[۸] کهف/سوره۱۸، آیه۱۹.

«این‌گونه آنها را (از خواب) برانگیختیم تا از یک‌دیگر سؤال کنند؛ یکى از آنها گفت: «چه مدت خوابیدید؟!» گفتند: «یک روز، یا بخشى از یک روز!» (و چون نتوانستند مدت خوابشان را دقیقاً بدانند) گفتند: «پروردگارتان از مدت خوابتان آگاه‌تر است! اکنون یک نفر از خودتان را با این سکه‌اى که دارید به شهر بفرستید، تا بنگرد کدام‌یک از آنها غذاى پاکیزه‌ترى دارند، و مقدارى از آن براى روزى شما بیاورد. اما باید دقت کند، و هیچ‌کس را از وضع شما آگاه نسازد…».

خواب اصحاب کهف از آیات خدا

خواب چند صد ساله اصحاب کهف، از نشانه‌های خداوند است:
•• «أَمْ حَسِبْتَ أَنَّ أَصْحَابَ الْکَهْفِ وَالرَّقِیمِ کَانُوا مِنْ آیَاتِنَا عَجَبًا»؛

[۹] کهف/سوره۱۸، آیه۹.

«آیا گمان کردى اصحاب کهف و رقیم از آیات عجیب ما بودند؟!».
•• «فَضَرَبْنَا عَلَى آذَانِهِمْ فِی الْکَهْفِ سِنِینَ عَدَدًا»؛

[۱۰] کهف/سوره۱۸، آیه۱۱.

«ما (پرده خواب را) در غار بر گوششان زدیم، و سال‌ها در خواب فرو رفتند».
•• «وَتَرَى الشَّمْسَ إِذَا طَلَعَت تَّزَاوَرُ عَن کَهْفِهِمْ ذَاتَ الْیَمِینِ وَإِذَا غَرَبَت تَّقْرِضُهُمْ ذَاتَ الشِّمَالِ وَهُمْ فِی فَجْوَهٍ مِّنْهُ ذَلِکَ مِنْ آیَاتِ اللَّهِ مَن یَهْدِ اللَّهُ فَهُوَ الْمُهْتَدِی وَمَن یُضْلِلْ فَلَن تَجِدَ لَهُ وَلِیًّا مُّرْشِدًا»؛

[۱۱] کهف/سوره۱۸، آیه۱۷.

«و (اگر در آنجا بودى) خورشید را مى‌دیدى که به هنگام طلوع، به سمت راست غارشان متمایل مى‌گردد؛ و به هنگام غروب، به سمت چپ؛ و آنها در محل وسیعى از آن (غار) قرار داشتند؛ این از آیات خداست! هر کس را خدا هدایت کند، هدایت یافته واقعى اوست؛ و هر کس را گمراه نماید، هرگز ولىّ و راه‌نمایى براى او نخواهى یافت!».

تابش غیر مستقیم نور خورشید

دهانه غار رو به شمال گشوده می‌شد و چون در نیم‌کره شمالی زمین قطعا بوده است، نور آفتاب به درون آن مستقیما نمی‌تابید؛ چنان‌که قرآن می‌گوید: اگر به خورشید نگاه می‌کردی، می‌دیدی که به هنگام طلوع، در طرف راست غار آنها قرار می‌گیرد، و به هنگام غروب در طرف چپ (و تری الشمس اذا طلعت تزاور عن کهفهم ذات الیمین و اذا غربت تقرضهم ذات الشمال)
و به این ترتیب نور مستقیم آفتاب که تداوم آن ممکن است موجب پوسیدگی و فرسودگی شود، به بدن آنها نمی‌تابید؛ ولی نور غیر مستقیم به‌قدر کافی وجود داشت.

مراد از تزاور

تعبیر به تزاور که به معنی تمایل پیدا کردن است، این نکته را دربر دارد که گویی خورشید مأموریت داشت از سمت راست غار بگذرد و هم‌چنین تعبیر تقرض که معنی قطع کردن و بریدن دارد، نیز مفهوم مأموریت را دربر دارد، و از این گذشته تزاور که از ماده زیارت است، توأم با آغازگری است که مناسب طلوع [[]] آفتاب می‌باشد، و تقرض قطع و پایان را که در مفهوم غروب نهفته است نیز، مشخص می‌کند.
بودن دهانه غار به سوی شمال سبب می‌شد که بادهای ملایم و لطیفی که معمولا از سمت شمال می‌وزد، به‌آسانی در درون غار وارد شود و در همه زوایای آن روح تازه‌ای بدمد.

[۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۳۶۸.

مراد از محل وسیع

آنها در یک محل وسیع از غار قرار داشتند (و هم فی فجوه منه).
اشاره به اینکه دهانه غار که معمولا تنگ است، جایگاه آنها نبود؛ بلکه قسمت‌های وسط غار را انتخاب کرده بودند که هم از چشم بینندگان دور بود، و هم از تابش مستقیم آفتاب.

بهره‌مندی از الطاف خداوند

در اینجا قرآن رشته سخن را قطع می‌کند، و به یک نتیجه‌گیری معنوی می‌پردازد؛ چرا‌که ذکر همه این داستان‌ها برای همین منظور است.
می‌گوید: این از آیات خداست، هر کس را خدا هدایت کند، هدایت یافته واقعی اوست، و هر کس را گمراه نماید، سرپرست و راه‌نمایی هرگز برای او نخواهی یافت. (ذلک من آیات الله من یهد الله فهو المهتد و من یضلل فلن تجد له ولیا مرشدا)
آری آنها که در راه خدا گام بگذارند و برای او به جهاد برخیزند، در هر قدمی آنان را مشمول لطف خود می‌سازد، نه فقط در اساس کار، که در جزئیات هم لطفش شامل حال آنهاست.

[۱۳] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۳۶۹.

بیدار پنداشتن از سوی هر بیننده‌

هنگام خواب اصحاب کهف در غار، هر کسی که آن‌ها را می‌دید، می‌پنداشت که اینان بیدار هستند:
•• «وَتَحْسَبُهُمْ أَیْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْیَمِینِ وَذَاتَ الشِّمَالِ وَکَلْبُهُم بَاسِطٌ ذِرَاعَیْهِ بِالْوَصِیدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَیْهِمْ لَوَلَّیْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا»؛

[۱۴] کهف/سوره۱۸، آیه۱۸.

«و (اگر به آنها نگاه مى‌کردى) مى‌پنداشتى بیدارند؛ در حالى که در خواب فرو رفته بودند! و ما آنها را به سمت راست و چپ می‌گرداندیم (تا بدنشان سالم بماند). و سگ آنها دست‌هاى خود را بر دهانه غار گشوده بود (و نگهبانى مى‌کرد). اگر نگاهشان مى‌کردى، از آنان مى‌گریختى؛ و سر تا پاى تو از ترس و وحشت پر مى‌شد!».

خواب غیرطبیعی

خواب آنها یک خواب عادی و معمولی نبود، اگر به آنها نگاه می‌کردی، خیال می‌کردی آنها بیدارند؛ در حالی که در خواب فرو رفته بودند! (و تحسبهم ایقاظا و هم رقود).
و این نشان می‌دهد که چشمان آنها کاملا باز بوده است، درست همانند یک انسان بیدار، این حالت استثنایی شاید برای آن بوده که حیوانات موذی به آنان نزدیک نشوند؛ چراکه از انسان بیدار می‌ترسند، و یا به خاطر اینکه منظره رعب‌انگیزی پیدا کنند که هیچ انسانی جرئت ننماید به آنها نزدیک شود، و این خود یک سپر حفاظتی برای آنها بوده باشد.
برای اینکه بر اثر گذشت سالیان دراز از این خواب طولانی اندام آنها نپوسد: ما آنها را به سمت راست و چپ می‌گرداندیم (و نقلبهم ذات الیمین و ذات الشمال). تا خون بدنشان در یک‌جا متمرکز نشود، و فشار و سنگینی در یک زمان طولانی روی عضلاتی که بر زمین قرار داشتند، اثر زیان‌بار نگذارد.

[۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۲، ص۳۷۰.

رعب‌انگیز بودن در حال خواب

اصحاب کهف در حالت خواب برای هر بیننده‌ای ترسناک بودند:
•• «وَتَحْسَبُهُمْ أَیْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْیَمِینِ وَذَاتَ الشِّمَالِ وَکَلْبُهُم بَاسِطٌ ذِرَاعَیْهِ بِالْوَصِیدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَیْهِمْ لَوَلَّیْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا»؛

[۱۶] کهف/سوره۱۸، آیه۱۸.

«و (اگر به آنها نگاه مى‌کردى) مى‌پنداشتى بیدارند؛ در حالى که در خواب فرو رفته بودند! و ما آنها را به سمت راست و چپ می‌گرداندیم (تا بدنشان سالم بماند). و سگ آنها دست‌هاى خود را بر دهانه غار گشوده بود (و نگهبانى مى‌کرد). اگر نگاهشان مى‌کردى، از آنان مى‌گریختى؛ و سر تا پاى تو از ترس و وحشت پر مى‌شد!».

تغییر نکردن بدن در مدت خواب

اصحاب کهف در مدت خواب طولانی، هیچ تغییری در بدن و وضع ظاهری‌شان ایجاد نشد:
•• «وَکَذَلِکَ بَعَثْنَاهُمْ لِیَتَسَاءَلُوا بَیْنَهُمْ قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ کَمْ لَبِثْتُمْ قَالُوا لَبِثْنَا یَوْمًا أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ قَالُوا رَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ فَابْعَثُوا أَحَدَکُم بِوَرِقِکُمْ هَذِهِ إِلَى الْمَدِینَهِ فَلْیَنظُرْ أَیُّهَا أَزْکَى طَعَامًا فَلْیَأْتِکُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ وَلْیَتَلَطَّفْ وَلَا یُشْعِرَنَّ بِکُمْ أَحَدًا»؛

[۱۷] کهف/سوره۱۸، آیه۱۹.

«این‌گونه آنها را (از خواب) برانگیختیم تا از یک‌دیگر سؤال کنند؛ یکى از آنها گفت: «چه مدت خوابیدید؟!» گفتند: «یک روز، یا بخشى از یک روز!» (و چون نتوانستند مدت خوابشان را دقیقاً بدانند) گفتند: «پروردگارتان از مدت خوابتان آگاه‌تر است! اکنون یک نفر از خودتان را با این سکه‌اى که دارید به شهر بفرستید، تا بنگرد کدام‌یک از آنها غذاى پاکیزه‌ترى دارند، و مقدارى از آن براى روزى شما بیاورد. اما باید دقت کند، و هیچ‌کس را از وضع شما آگاه نسازد…».
این‌که پس از سیصد و چند سال به طور معمول به گفت‌و‌گو پرداخته و در مدت خواب خود بین یک تا بخشی از روز اختلاف نظر داشتند، معلوم می‌شود که در وضع ظاهری آنان تغییری پیدا نشده بود.

مخفی بودن خوابگاه از دید مردم

خواب و خوابگاه اصحاب کهف از دید مردم مخفی بود:
•• «وَتَحْسَبُهُمْ أَیْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْیَمِینِ وَذَاتَ الشِّمَالِ وَکَلْبُهُم بَاسِطٌ ذِرَاعَیْهِ بِالْوَصِیدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَیْهِمْ لَوَلَّیْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا»؛

[۱۸] کهف/سوره۱۸، آیه۱۸.

«و (اگر به آنها نگاه مى‌کردى) مى‌پنداشتى بیدارند؛ در حالى که در خواب فرو رفته بودند! و ما آنها را به سمت راست و چپ می‌گرداندیم (تا بدنشان سالم بماند). و سگ آنها دست‌هاى خود را بر دهانه غار گشوده بود (و نگهبانى مى‌کرد). اگر نگاهشان مى‌کردى، از آنان مى‌گریختى؛ و سر تا پاى تو از ترس و وحشت پر مى‌شد!».

معنی ایقاظ

کلمه (ایقاظ) جمع (یقظ) و (یقظان) (بیدار)، و کلمه (رقود) جمع (راقد) (خواب رفته) است. و در کلام اشاره است به اینکه در حال خواب چشم‌هایشان باز بوده است؛ زیرا می‌فرماید: تو آنان را بیدار خیال می‌کنی؛ ولی خوابند.
(و نقلبهم ذات الیمین وذات الشمال) مقصود این است که آنان را یک‌بار از طرف شانه چپ به راست و باری دیگر از راست به چپ می‌گردانیم تا بدن‌هایشان که به زمین چسبیده نپوسد، و زمین لباس‌ها و بدن‌هایشان را نخورد، و قوای بدنی‌شان در اثر رکود، و خمود و بی‌حرکتی در مدتی طولانی از کار نیفتد.
(وکلبهم باسط ذراعیه بالوصید)- کلمه (وصید) به معنای درگاه خانه است و بعضی گفته‌اند به معنای آستانه خانه است، و معنای آیه این است که: اصحاب کهف که وضعشان را گفتیم، در حالی آن وضع را داشتند که سگشان ذراع دست خود را روی زمین پهن کرده بود، این جمله در ضمن از این معنا هم خبر می‌دهد که سگ اصحاب کهف همراه ایشان بوده، و مادام که آنان در کهف بوده‌اند، آن حیوان نیز با ایشان بوده است.

[۱۹] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۳، ص۳۵۵.

مراد از لو

حرف «لو» در «لو اطّلعت…» برای امتناع و بر میسر نبودن اطلاع دلالت دارد.

حرکت بدن به طرفین در خواب

خداوند متعال بدن اصحاب کهف را در حالت خواب به سمت راست و چپ حرکت می‌داد:
•• «وَتَحْسَبُهُمْ أَیْقَاظًا وَهُمْ رُقُودٌ وَنُقَلِّبُهُمْ ذَاتَ الْیَمِینِ وَذَاتَ الشِّمَالِ وَکَلْبُهُم بَاسِطٌ ذِرَاعَیْهِ بِالْوَصِیدِ لَوِ اطَّلَعْتَ عَلَیْهِمْ لَوَلَّیْتَ مِنْهُمْ فِرَارًا وَلَمُلِئْتَ مِنْهُمْ رُعْبًا»؛

[۲۰] کهف/سوره۱۸، آیه۱۸.

«و (اگر به آنها نگاه مى‌کردى) مى‌پنداشتى بیدارند؛ در حالى که در خواب فرو رفته بودند! و ما آنها را به سمت راست و چپ می‌گرداندیم (تا بدنشان سالم بماند). و سگ آنها دست‌هاى خود را بر دهانه غار گشوده بود (و نگهبانى مى‌کرد). اگر نگاهشان مى‌کردى، از آنان مى‌گریختى؛ و سر تا پاى تو از ترس و وحشت پر مى‌شد!».

بی‌اطلاع بودن از مدت زمان خواب

اصحاب کهف پس از بیداری، از مدت زمان خواب خود بی‌اطلاع بودند:
•• «فَضَرَبْنَا عَلَى آذَانِهِمْ فِی الْکَهْفِ سِنِینَ عَدَدًا»؛

[۲۱] کهف/سوره۱۸، آیه۱۱.

«ما (پرده خواب را) در غار بر گوششان زدیم، و سال‌ها در خواب فرو رفتند».
•• «وَکَذَلِکَ بَعَثْنَاهُمْ لِیَتَسَاءَلُوا بَیْنَهُمْ قَالَ قَائِلٌ مِّنْهُمْ کَمْ لَبِثْتُمْ قَالُوا لَبِثْنَا یَوْمًا أَوْ بَعْضَ یَوْمٍ قَالُوا رَبُّکُمْ أَعْلَمُ بِمَا لَبِثْتُمْ فَابْعَثُوا أَحَدَکُم بِوَرِقِکُمْ هَذِهِ إِلَى الْمَدِینَهِ فَلْیَنظُرْ أَیُّهَا أَزْکَى طَعَامًا فَلْیَأْتِکُم بِرِزْقٍ مِّنْهُ وَلْیَتَلَطَّفْ وَلَا یُشْعِرَنَّ بِکُمْ أَحَدًا»؛

[۲۲] کهف/سوره۱۸، آیه۱۹.

«این‌گونه آنها را (از خواب) برانگیختیم تا از یک‌دیگر سؤال کنند؛ یکى از آنها گفت: «چه مدت خوابیدید؟!» گفتند: «یک روز، یا بخشى از یک روز!» (و چون نتوانستند مدت خوابشان را دقیقاً بدانند) گفتند: «پروردگارتان از مدت خوابتان آگاه‌تر است! اکنون یک نفر از خودتان را با این سکه‌اى که دارید به شهر بفرستید، تا بنگرد کدام‌یک از آنها غذاى