پاورپوینت خمریه
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت خمریه دارای ۹۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت خمریه،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت خمریه :
پاورپوینت خمریه
خَمریّه، سرودههایی که درونمای اصلی آنها باده و بادهخواری، و ملزومات و مقتضیات آن باشد.
[۱] حسین واعظ کاشفی، بدایعالافکار فی صنایع الاشعار، ج۱، ص ۳۷، چاپ رحیم مسلمانقلف، مسکو، ۱۹۷۷ میلادی.
فهرست مندرجات
۱ – کلمات مترادف
۲ – پیشینه
۳ – آشنایی ایرانیان با تاک و می
۴ – آغاز پاورپوینت خمریهسرایی در زبان فارسی
۵ – مراحل تهیه می در اشعار شعرا
۶ – نوآوری در شعر فارسی
۷ – گرایش شعرا به موضوع باده
۸ – محبوبیت خمر
۹ – اشعار خمری و تصوف
۱۰ – بازشناسی خمر مادّی از خمر معنوی در اشعار
۱۱ – قالبهای اشعار
۱۲ – فهرست منابع
۱۳ – پانویس
۱۴ – منبع
کلمات مترادف
مرادفهای متداول خمر در فارسی، باده ، می ، شراب ، مُل، صهبا، و نبید (نبیذ) است.
بیش از صد معادل عربی برای باده وجود دارد که معدودی از آنها، مانند راح و رحیق، در اشعار فارسی نیز به کار رفته است.
[۲] دهخدا،«باده»، «شراب»، ذیل «خمر».
پیشینه
از نخستین مراحل ظهور و تکوین شعر فارسی در سدههای آغازین اسلامی، پاورپوینت خمریه یکی از مهمترین موضوعات فارسی سرایان بوده است.
گرایش به پاورپوینت خمریه سرایی، پس از اسلام ، امری خلق السّاعه و بی پیشینه نبوده است.
مجاورت جغرافیایی و داد و ستد فرهنگی میان ایران و جهان عرب ، به ویژه پس از ورود اسلام به ایران، سبب تأثیرپذیری شعر فارسی از ادب عرب شده است،
[۳] محمدجعفر محجوب، سبک خراسانی در شعر فارسی، ج۱، ص ۹۱ـ۹۲، تهران، ۱۳۵۵ ش.
بهویژه از حیث قالبها، پارهای ویژگیهای صوری و بعضی مضامین خمری، نه اصل پیوند شعر و شراب.
آشنایی ایرانیان با تاک و می
شواهد فراوانی بیانگر این است که ایرانیان از روزگار بسیار کهن با تاک آشنا بوده و میگساری در میان آنان رواج داشته است.
مثلاً، منوچهری در قصیدهای، می را دختر جمشید خوانده که هفتصد هشتصد سال در خانه گبرکان محبوس بوده است.
[۴] احمد بن قوص منوچهری دامغانی، دیوان، ج۱، ص۱۴۳، چاپ محمود دبیرسیاقی، ۱۳۴۷ ش.
اشارات متعدد شاهنامه، از اهمیت می در شادیها و جشنهای ایرانیان عهد باستان حکایت میکند.
[۵] ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه، ج۱، ص۴۴، چاپ جلال خالقی مطلق، نیویورک، ۱۳۶۶ ش ـ.
[۶] ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه، ج۱، ص۶، چاپ جلال خالقی مطلق، نیویورک، ۱۳۶۶ ش ـ.
[۷] ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه، ج۱، ص ۳۲۴، چاپ جلال خالقی مطلق، نیویورک، ۱۳۶۶ ش ـ.
[۸] ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه، ج۱، ص۳۳۹، چاپ جلال خالقی مطلق، نیویورک، ۱۳۶۶ ش ـ.
[۹] محمد معین، فردیسناو ادب پارسی، ج ۱، ص ۴۵۰ـ۴۵۱، تهران، ۱۳۳۸ ش.
از آغاز ظهور شعر فارسی، پاورپوینت خمریه و پاورپوینت خمریهسرایی در کنار وصف معشوق، یکی از درون مایههای اصلی شعر فارسی و دارای گذاشتهای کهن بوده است.
اینکه در یکی از مسمطهای منوچهری از زردشت به رزبان پیام میرسد که دخترکان تاک را «دگرباره بباید کشت»
[۱۰] احمد بن قوص منوچهری دامغانی، ج۱، ص ۲۰۲،بیت ۲۴۹۵، دیوان، چاپ محمود دبیرسیاقی، ۱۳۴۷ ش.
و اینکه در سیرالملوک نظامالملک
[۱۱] ابوعلی حسن نظامالملک طوسی، سیرالملوک، ج۱، ص ۱۷۳ـ۱۷۴، چاپ محمد استعلامی، تهران، ۱۳۸۵ ش.
و قابوسنام عنصرالمعالی
[۱۲] عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر، قابوسنامه، ج۱، ص ۶۷ـ۷۰، چاپ غلامحسین یوسفی، تهران، ۱۳۶۴ ش.
و راحهالصدور راوندی
[۱۳] محمد بن علی راوندی، راحهالصدور و آیهالسرور، ج۱، ص ۴۱۶ـ۴۲۸، چاپ محمد اقبال، تهران، ۱۳۳۳ ش.
فصلی به آداب مجلس شراب و شرایط و سود و زیان شراب اختصاص دارد، نشان میدهد که پاورپوینت خمریهسرایان سدههای آغازین شعر فارسی، از قرنها میسازی و میگساری در تاریخ ایران آگاهی گستردهای داشته و بیشتر اصطلاحات و صور خیال خود را بر پای آن پیشینه ساختهاند.
به سبب نفوذ زبان و ادب عربی در ایران، پاورپوینت خمریهسرایی عرب نیز در کار شاعران ایرانی تأثیر گذاشته است.
[۱۴] ویکتور الکِک، «رابط خمریات منوچهری با مضامین شعرای عرب»، ج۱، ص ۵۲ ـ۶۱، مجموع مقالات چهارمین کنگر تحقیقات ایران، بهکوشش محمدعلی صادقیان، شیراز، ۱۳۵۳ ش.
آغاز پاورپوینت خمریهسرایی در زبان فارسی
نخستینبار در سرودههای شاعران عهد سامانی (۲۶۱ـ۳۸۹) خمر وصف شد.
به نظر هرمان اته، احتمالاً سرایند اولین خمری فارسی ابوعبداللّه محمد جنیدی ، از شاعران عصر سامانی، بوده است.
[۱۵] هرمان اته، تاریخ ادبیات فارسی، ج۱، ص ۲۲، ترجم صادق رضازاد شفق، تهران، ۱۳۳۷ ش.
نخستین شعر مهم و مفصّلی که با درونمای خمر از عهد سامانیان در دست است، قصید نونی۹۲ بیتی رودکی سمرقندی (متوفی ۳۲۹) است که سرمشق بسیاری از پاورپوینت خمریهسرایان پس از او شد.
مراحل تهیه می در اشعار شعرا
رودکی مراحل تهی می را با بیانی شاعران وصف کرده است: از زمانی که انگور از درخت چیده میشود تا زمانی که شیر آن به صورت باد گلرنگ، رامشافزای مجلس انس ممدوحش، نصر بن احمد سامانی ، میگردد؛ مجلسی که در آن امیر خراسان و بزرگان و اطرافیان او به یاد ابوجعفر، شهریار سجستان، باده مینوشند.
[۱۶] تاریخ سیستان، چاپ محمدتقی بهار، ج۱، ص ۳۱۷ـ۳۱۹، تهران، بیتا.
در برخی اشعار سرایندگان دور سامانی و اوایل عهد غزنوی ، مضامین خمری به چشم میخورد، مانندِ دو بیت از شعرهای ابوالحسن علی لوکری (متوفی ۳۸۷)،
[۱۷] ذبیحاله صفا، تاریخادبیات در ایران، ج ۱، ص ۴۲۲، تهران، ۱۳۷۸ ش.
سرودههای طاهر بن فضل چغانی ،
[۱۸] ذبیحاله صفا، تاریخادبیات در ایران، ج ۱، ص ۴۲۸، تهران، ۱۳۷۸ ش.
ابوالعلاء شوشتری ،
[۱۹] ذبیحاله صفا، تاریخادبیات در ایران، ج۱، ص ۴۳۹، تهران، ۱۳۷۸ ش.
ابوعبداللّه محمد جنیدی،
[۲۰] ذبیحاله صفا، تاریخادبیات در ایران، ج۱، ص ۴۴۱، تهران، ۱۳۷۸ ش.
ابوالمؤید بلخی ،
[۲۱] ذبیحاله صفا، تاریخادبیات در ایران، ج۱، ص ۴۰۳، تهران، ۱۳۷۸ ش.
کسائیمروزی،
[۲۲] ذبیحاله صفا، تاریخادبیات در ایران، ج۱، ص ۴۴۷، تهران، ۱۳۷۸ ش.
عمار مروزی، ابوشکور بلخی، آقاچی و رونقی بخاری.
[۲۳] محمدجعفر محجوب، سبک خراسانی در شعر فارسی، ج۱، ص ۹۳، تهران، ۱۳۵۵ ش.
به نظر میرسد که بشار مرغزی بهترین و کاملترین وصف می را، بعد از رودکی، سروده باشد.
این قصید هجده بیتی، نمون پاورپوینت خمریهای تقریباً کامل است که یکی از الگوهای پاورپوینت خمریهسرای عهد غزنوی، منوچهری دامغانی (متوفی ۴۳۲)، بوده است.
[۲۴] ذبیحاله صفا، تاریخادبیات در ایران، ج۱، ص ۴۵۲، تهران، ۱۳۷۸ ش.
پاورپوینت خمریهسرایی در چکامهها و چامههای منوچهری به اوج زیبایی خود میرسد.
نوآوری در شعر فارسی
با هم تأثیری که ممکن است منوچهری از شعر عرب پذیرفته باشد، بسیاری از تشبیهات و استعارات و مضمونهایی که او در وصف شراب آفریده، نو و با ذوق و طبع عرب ناسازگار است.
[۲۵] ویکتور الکِک، «رابط خمریات منوچهری با مضامین شعرای عرب»، ج۱، ص ۵۴ ـ۶۳، مجموع مقالات چهارمین کنگر تحقیقات ایران، بهکوشش محمدعلی صادقیان، شیراز، ۱۳۵۳ ش.
پاورپوینت خمریهسرایی گرچه به وسعت و کیفیت اشعار منوچهری ادامه نیافت، ولی خمر و پاورپوینت خمریهسرایی بهگونهای رکن ثابت شعر فارسی باقی ماند.
هر جا شاعر از شادی یا غم سخن میراند، باده حضور دارد؛ وی افزایش فرح و کاهش افسردگی را در باده میبیند.
گرایش شعرا به موضوع باده
حتی شاعران متدین و پرهیزکاری چون سنایی
[۲۶] مجدود بن آدم سنائی غزنوی، در اقلیم روشنائی، ج۱، ص ۱۲ـ۱۳،، تفسیر چند غزل از حکیم سنائی غزنوی، چاپ محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، ۱۳۷۳ ش.
[۲۷] مجدود بن آدم سنائی غزنوی، در اقلیم روشنائی، ج۱، ص۲۸ـ۲۹،، تفسیر چند غزل از حکیم سنائی غزنوی، چاپ محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، ۱۳۷۳ ش.
[۲۸] مجدود بن آدم سنائی غزنوی، در اقلیم روشنائی، ج۱، ص۱۰۷ـ۱۰۹،، تفسیر چند غزل از حکیم سنائی غزنوی، چاپ محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران، ۱۳۷۳ ش.
و خاقانی ،
[۲۹] افضلالدین بدیل خاقانی شروانی، دیوان، ج۱، ص ۳۹، چاپ ضیاءالدین سجادی، تهران، ۱۳۶۸ ش.
[۳۰] افضلالدین بدیل خاقانی شروانی، دیوان، ج۱، ص۱۴۳ـ۱۴۴، چاپ ضیاءالدین سجادی، تهران، ۱۳۶۸ ش.
[۳۱] افضلالدین بدیل خاقانی شروانی، دیوان، ج۱، ص ۶۳۰ـ۶۳۱، چاپ ضیاءالدین سجادی، تهران، ۱۳۶۸ ش.
در اشعار خود از باده سخن گفتهاند.
نسیب قصایدی که در وصف شراب، ساقی، حلقه بادهنوشان در خانهها یا در دامان دشت و صحرا است، از دلنشینترین و زندهترین نسیبهاست.
یکی از شاعران پاورپوینت خمریهسرا، سراجالدین قمری (متوفی ۶۲۵) است که مقدم بعضی از چکامههایش را به وصف شراب اختصاص داده است.
عبید زاکانی (متوفی ۷۷۱) نیز در برخی از قصاید و در ترکیببندش از می و باده گساری سخن گفته است.
[۳۲] عبید زاکانی، کلیات عبید زاکانی، ج۱، ص ۳۳ـ۳۴، چاپ عباس اقبال آشتیانی، تهران، ۱۳۷۶ ش.
[۳۳] عبید زاکانی، کلیات عبید زاکانی، ج۱، ص ۹۷ـ ۹۸، چاپ عباس اقبال آشتیانی، تهران، ۱۳۷۶ ش.
بدر چاچی، از شاعران سده هشتم، در قصیدهای پر استعاره به وصف جام و باد ممدوح خود پرداخته است.
[۳۴] بدر چاچی، قصاید، ج۱، ص ۳۳ـ۳۴، کانپور، ۱۸۹۸ میلادی.
مثنوی ۵۷۷ بیتی دستورنامه، سرود نزاری قهستانی (متوفی ۷۲۱)، در واقع نوعی ستایش می و آداب میخواری است.
[۳۵] بدر چاچی، قصاید، ج۱، ص ۲۶۴ـ۲۶۵، کانپور، ۱۸۹۸ میلادی.
[۳۶] بدر چاچی، قصاید، ج۱، ص۲۶۷، کانپور، ۱۸۹۸ میلادی.
[۳۷] بدر چاچی، قصاید، ج۱، ص۲۷۲، کانپور، ۱۸۹۸ میلادی.
[۳۸] بدر چاچی، قصاید، ج۱، ص۲۹۵، کانپور، ۱۸۹۸ میلادی.
[۳۹] بدر چاچی، قصاید، ج۱، ص ۲۵۴، کانپور، ۱۸۹۸ میلادی.
از شاعران دیگری که به نظر میرسد گرایش بیشتری به پاورپوینت خمریهسرایی داشته و آثاری در این نوع ادبی آفریدهاند، یغمای جندقی (متوفی ۱۲۷۶)
[۴۰] جندقی، ص ۱۰۸ـ۱۱۰.
[۴۱] جندقی، ص۱۴۱ـ۱۴۲.
و میرزا حبیب قاآنی (متوفی ح ۱۲۷۲)
[۴۲] حبیب قاآنی، دیوان، ج۱، ص ۵۰۵ ـ۵۰۶، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران، ۱۳۳۶ ش.
[۴۳] حبیب قاآنی، دیوان، ج۱، ص۵۸۲، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران، ۱۳۳۶ ش.
[۴۴] حبیب قاآنی، دیوان، ج۱، ص۹۲۴، چاپ محمدجعفر محجوب، تهران، ۱۳۳۶ ش.
بودهاند.
از معاصران، ملکالشعرای بهار (متوفی ۱۳۳۰ ش) علاوه بر اشعار خمری پراکنده،
[۴۵] محمد تقی بهار، دیوان، ج ۱، ص ۱۷۳ـ۱۷۴، چاپ مهرداد بهار، تهران، ۱۳۶۸ ش.
[۴۶] محمد تقی بهار، دیوان، ج ۱، ص ۲۵۰، چاپ مهرداد بهار، تهران، ۱۳۶۸ ش.
[۴۷] محمد تقی بهار، دیوان، ج ۱، ص۲۶۸، چاپ مهرداد بهار، تهران، ۱۳۶۸ ش.
قصید مفصّلِ «شب و شراب»
[۴۸] محمد تقی بهار، دیوان، ج ۱، ص ۶۰۲ـ۶۰۶، چاپ مهرداد بهار، تهران، ۱۳۶۸ ش.
را در وصف می، بر وزن و قافی خمری بشار مرغزی، و قصید «در وصف انگور»
[۴۹] محمد تقی بهار، دیوان، ج ۱، ص ۱۱۸ـ۱۱۹، چاپ مهرداد بهار، تهران، ۱۳۶۸ ش.
را در حال و هوای خمری رودکی سروده است.
عماد خراسانی (متوفی ۱۳۸۲ ش) نیز در کمتر غزلی از غزلهایش، یکی دو بیت را به می و میخواری اختصاص نداده است.
[۵۰] عماد خراسانی، دیوان، ج۱، ص ۱۱۳، تهران، ۱۳۷۲ ش.
[۵۱] عماد خراسانی، دیوان، ج۱، ص۱۱۶، تهران، ۱۳۷۲ ش.
[۵۲] عماد خراسانی، دیوان، ج۱، ص۱۳۵، تهران، ۱۳۷۲ ش.
[۵۳] عماد خراسانی، دیوان، ج۱، ص۲۴۱، تهران، ۱۳۷۲ ش.
محبوبیت خمر
پاورپوینت خمریهها انگیز ابداع صدها نام، لقب، استعاره و کنایه شدهاند.
شاعران القابی برای خمر ساختهاند که بر محبوبیت آن نزد ایشان دلالت میکند، و بر صفاتی از شراب تأکید میکنند، نظیر گلرنگ، ناب، نوشین، شفقی، خردسوز، کهن، زلال، روشن، زرد، سوری، مردافکن، می دو ساله، کافور (سفید)، دینارگون، صبحگاهی و غیره.
بهعلاوه، درخت رز ، انگور و عصار آن صور متفاوتی را در ذهن شاعر ترسیم کرده و منشأ استعارهها و تشبیههای رنگارنگی شده است.
این توصیفهای کنایی دیدگاه شاعران را به هر چه مربوط به خمر است نشان میدهد، نظیر دختر رز، کودک انگور، فرزند مجوس ، چشم خورشید، خون خروس ، اشک صراحی، سیم مذاب، چشم کبوتر ، گل نشاط، شعل تاک، عیسی هر درمان، امّ الخبائث و آب حرام .
پارهای از صفات بیانگر نوع شراب است، مانند پخته، خام، پشت دار (ادویهدار)، بیپشت، سرجوش (کنایه از باد صاف)، سیکی یا مثلث یا سه منی (شرابی که دو سومش تبخیر شده باشد)، یک آتشه، دو آتشه، دُرد و درده.
[۵۴] دهخدا، ذیل «می» و «شراب».
این تلخ وشِ شیرین اثر را باید در محلهایی خاص انبار کنند، از جمله در میخانه ، میکده، خمخانه، خمستان، خمّارخانه، شرابخانه و بادهخانه؛ افراد خاصی به نام خَمّار ، می فروش، پیر میخانه، شرابی و شراب فروش آن را از خم بیرون آرند؛ به پیمانه و رطل اندازه گیرند و بفروشند؛ در قرابه و سبو و صراحی به مجالس بزم و میگساری بیاورند؛ و باز افرادی خاص به نامهای ساقی، شرابی، شرابدار، پیالهدار آن را در ظرفی با نامهایی نظیر جام، کاسه، پیاله، ساغر، قدح، مینا، شرابه، ساتکین، به طالبان باده بپیمانید، گاه بدان اندازه که فقط شاد شوند و گاه بر اثر افراط، مست لایعقل، میزده، سرانداز و شراب آلوده گردند.
بنابراین، میخوارگی هر گروه حدی دارد که بر دیوار جام با خطوطی مشخص شده است؛ کم طاقتان باید از خط فرودینه (خط هفتم) آغاز کنند و پر تحملترها به خط کاسهگر روند و پلهپله به خط ورشکر (یا خط اشک)، خط ازرق (یا سبز ، سیاه )، خط بصره ، خط بغداد بروند تا سرانجام به خط جود یا خط اول برسند که در اینصورت، هفت خط خواهند بود.
[۵۵] دهخدا، ذیل «خط».
[۵۶] محمد معین، فردیسناو ادب پارسی، ج ۱، ص ۴۴۶، تهران، ۱۳۳۸ ش.
اشعار خمری و تصوف
تا اواخر سد پنجم، می و میگساری در معنای حقیقی و اصلی خود بهکار میرفت و مراد از زلال فرحبخش، عصار سکرآور انگور بود.
با گسترش تصوف و استخدام شعر برای بیان اندیشههای عرفانی، خمریات و اصطلاحات خمری بهصورت مجازی بهکار گرفته شدند.
[۵۷] نصراللّه پورجوادی، «باد عشق»، ج۱، ص ۷ـ۱۳، نشر دانش، سال یازدهم، شماره ششم، مهر و آبان ۱۳۷۰ ش.
متصوفه که رواج شعر را در میان مردم میدیدند، دریافتند که برای انتقال و تعلیم اندیشههای عرفانی، شعر از نثر جذابتر است.
آنچه جذاب بود نه صرف موزون بودن کلام، بلکه چاشنی عشق و شیدایی و شور شراب بود.
شاعران صوفی، از خشکی تعلیمات فلسفیگونه و گاه بسیار انتزاعی با زبان پر طراوت خمریات کاستند و اذهان سالکان طریقت را به اندیشههای صوفیانه راغب کردند.
درنتیجه، شاعرانی که احتمالاً حتی می را نچشیده یا با گرویدن به تصوف دست از باده پیمایی کشیده بودند، تجربیات عرفانی و ذوق معنوی خود را با واژگان خمری بیان کردند.
از جمله باب چهل و چهارم مختارنام عط
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.