توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت خاندان مهلب و امویان دارای ۷۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت خاندان مهلب و امویان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت خاندان مهلب و امویان :

خاندان مهلب

نام این خاندان برگرفته از نام مهلب پسر ابوصفره است. برخی ابی صفره را معرب بسخره نام مردی از دیار خارک می‌دانند. وی به عمان رفت و ادعا کرد از قبیل ازد است. در این صورت آل مهلب خاندانی ایرانی تبار خواهند بود. نمایندگان این قبیله در روزگار پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و در حضور ایشان اسلام آوردند.

فهرست مندرجات

۱ – نام و نسب قبیله
۲ – روند قدرتگیری این خاندان
۳ – مهلب بن ابی صفره
۳.۱ – شرکت در جنگ سیستان
۳.۲ – فرزندان مهلب
۳.۳ – شکست پادشاه سغد
۳.۴ – مهلب پس از مرگ یزید
۳.۵ – مناصب مهلب
۳.۶ – مرگ مهلب
۴ – یزید بن مهلب
۴.۱ – نیرنگ حجاج برای عزل یزید
۴.۲ – امارت عراق و خراسان
۴.۳ – زندانی شدن یزید
۴.۴ – امان نامه برای یزید
۴.۵ – جمع آوری سپاه در بصره
۴.۶ – قتل یزید و فرار خاندانش
۵ – پانویس
۶ – منبع

نام و نسب قبیله

نام این خاندان برگرفته از نام مهلب پسر ابوصفره است. برخی ابی صفره را معرب بسخره

[۱] حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج۲، ص۳۳۷.

نام مردی از دیار خارک می‌دانند.

[۲] حموی، یاقوت، معجم البلدان، ج۲، ص۳۳۷.

وی به عمان رفت و ادعا کرد از قبیل ازد است. در این صورت آل مهلب خاندانی ایرانی تبار خواهند بود. بعضی نیز گفته‌اند: ابوصفره نامش ظالم فرزند سراق بن صبیح بن کندی بن عمرو بن عدی بن وائل بن… مازن بن ازد

[۳] ابن اثیر، ابو الحسن، اسد الغابه فی معرفه الصحابه، ج۲، ص۴۸۵.

و از قبیله‌ ازد دباء (ناحیه‌ای میان عمان و بحرین) بود.

[۴] ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۳۹۹.

نمایندگان این قبیله در روزگار پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم) و در حضور ایشان اسلام آوردند

[۵] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۷۱.

و چون ظالم هنگام اسلام آوردن ردای زرد رنگی بر تن داشت، ابی صفره نام گرفت.

[۶] ابن قتیبه، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۳۹۹.

پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) حذیفه بن یمان را که از مردم دباء بود، برای تعیین و دریافت زکات و تقسیم آن برگزید.

[۷] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۲۳۰.

[۸] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۷۱.

روند قدرتگیری این خاندان

با رحلت پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) قبیله ازد از پرداخت زکات به ابوبکر خودداری کرد. سپاهیان ابوبکر به فرماندهی عکرمه پسر ابوجهل، با آنان جنگیدند و صد تن از اشراف قبیله را کشتند و زنان و کودکان را به اسارت نزد ابوبکر در مدینه فرستادند. ابوبکر خواست اسیران را بکشد، عمر مانع شد و آنان را در خانه رمله دختر حارث زندانی کردند. ابوصفره نیز که نوجوانی نابالغ بود، به گفته‌ی ابن سعد، همراه آنان بود.

[۹] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۷۱.

(این رای با منابع دیگر در تضاد است، زیرا مهلب، پسر ابی صفره در فتح مکه زاده شده بود).

[۱۰] گردیزی، عبدالحی، تاریخ گردیزی (زین الاخبار)، ص۲۳۶.

با به خلافت رسیدن عمر اسیران ازدی آزاد شدند، برخی به سرزمین خویش و عده‌ای از جمله ابوصفره به بصره کوچیدند.

[۱۱] ابن سعد، محمد، الطبقات الکبری، ج۷، ص۷۱.

ابوصفره پیشه‌ی نظامی گری اختیار کرد و در زمان عمر به خدمت عثمان بن ابی العاص -امیر عمان و بحرین- درآمد و در ۲۳ (ه. ق)/۶۴۴م همراه حکم بن ابی العاص برادر عثمان، برای جنگ با شهرک به توج رفت.

[۱۲] ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد، دیوان المبتدا و الخبر فی تاریخ العرب و البربر، ج۲، ص۵۶۵.

[۱۳] بلعمی، ابوعلی، تاریخنامه طبری، ج۳، ص۵۴۳.

پس از عزل عثمان بن ابی العاص، ابوصفره همراه او به بصره رفت. در دوران خلافت عثمان (۲۹هجری)، ابوصفره از فرماندهان سپاه عثمان بن ابی العاص در فتح اصطخر و فتوحات فارس شد.

[۱۴] ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد، دیوان المبتدا و الخبر فی تاریخ العرب و البربر، ج۲، ص۵۶۵.

[۱۵] بلعمی، ابوعلی، تاریخنامه طبری، ج۳، ص۵۴۳.

از ابوصفره در زمان خلافت علی (علیه‌السّلام) آگاهی در دست نیست. ابن اثیر به حضور قبیله ی او در جنگ جمل بر ضد علی (علیه‌السّلام) و ناخشنودی ابوصفره از آن اشاره دارد. ابوصفره در ۳۷ (ه. ق) در راه صفین درگذشت.

[۱۶] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۳، ص۳۶۳.

مهلب بن ابی صفره

ابوسعید مهلب بن ابی صفره از شجاعان عرب

[۱۷] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل، البدایه و النهایه، ج۹، ص۴۳ – ۴۴.

و سر سلسله این خاندان (۸-۸۲ق) در دباء عراق در سال ۷ (ه. ق)

[۱۸] گردیزی، عبدالحی، تاریخ گردیزی (زین الاخبار)، ص۲۳۶.

یا در ۸ (ه. ق) (مقارن فتح مکه) زاده شد.

[۱۹] ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی، الاصابه فی تمییز الصحابه، ص۶، ۳۰۳ – ۳۰۶.

وی نقش مهم و مؤثری در سرکوب خوارج که سخت خلافت را در روزگار ابن زبیر و عبدالملک بن مروان تهدید می‌کرد، ایفا نمود.

[۲۰] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۹۱.

[۲۱] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۹۵.

[۲۲] دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، الاخبار الطوال، ص۲۷۰.

شرکت در جنگ سیستان

از شرکت او همراه فاتحان عرب در جنگ با سیستانیان

[۲۳] خلیفه بن خیاط، ابو عمرو، تاریخ خلیفه بن خیاط، ج۱، ص۲۶۱.

در روزگار معاویه (۴۲ق) می‌توان دریافت که او نیز به سپاهیگری می‌پرداخته است. او همراه حکم بن عمرو غفاری (حاکم خراسان در زمان معاویه)، در فتح هرات و جوزجان (۴۴ق) با شجاعت جنگید

[۲۴] یعقوبی، احمد، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۵۱.

و تا مناطقی از کابل پیشروی کرد.

[۲۵] یعقوبی، احمد، تاریخ الیعقوبی، ج۱، ص۲۳۹.

فرزندان مهلب

مهلب ده فرزند داشت. یزید، زیاد، المفضل، مدرک، حبیب، المغیره، قبیصه، محمد، هند و فاطمه.

[۲۶] ابن کثیر دمشقی، اسماعیل، البدایه و النهایه، ج۹، ص۴۳ – ۴۴.

پسران او نقش عمده‌ای در پیشرفت‌های نظامی او داشتند.

شکست پادشاه سغد

در سال ۵۰ (ه. ق) مهلب پس از جنگ کوهستان اشل، خراسان را ترک کرد.

[۲۷] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۴، ص۱۸۶.

در ۶۱ (ه. ق) بار دیگر همراه سلم بن زیاد که از سوی یزید بن معاویه به حکمرانی خراسان رسید، به خراسان رفت

[۲۸] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۹۶.

و با طرخون (پادشاه سغد) که به درخواست خاتون فرمانروای بخارا، به جنگ اعراب آمده بود، جنگید

[۲۹] یعقوبی، احمد، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۵۱.

و آنان را مجبور به پرداخت جزیه کرد.

[۳۰] ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد، دیوان المبتدا و الخبر فی تاریخ العرب و البربر، ج۳، ص۷۹.

مهلب پس از مرگ یزید

با مرگ یزید بن معاویه

[۳۱] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۲۵.

و نابسامانی خلافت، مردم خراسان بر عاملان اموی شوریدند. سلم در ۶۴ (ه. ق) به سرخس رفت

[۳۲] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۹۵ – ۹۶.

و مهلب را به جانشینی خود گماشت و بخش‌هایی از خراسان را به سلیمان بن مرثد و عبدالله بن خازم واگذار کرد.

[۳۳] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۵۴.

مهلب که یارای رقابت با دو قبیله ربیعه و مضر را نداشت، از خراسان رفت و به عبدالله بن زبیر پیوست و از سوی او به امارت خراسان رسید. ازارقه (گروهی از خوارج منسوب به نافع بن ازرق)نیز در ۶۵ (ه. ق) با استفاده از نابسامانی خلافت به بصره تاختند. فرماندار بصره، عبیدالله بن زیاد گریخت.

[۳۴] دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، الاخبار الطوال، ص۲۷۰.

بزرگان بصره با تایید عبداللـه بن زبیر، از مهلب خواستند ازارقه را سرکوب کند. مهلب پذیرفت و حدود هفت سال (۶۵-۷۷ق) با خوارج جنگید.

[۳۵] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۱۹۵.

حجاج او و پسرانش را پاداش بسیار داد. در این زمان شبث بن ربعی

[۳۶] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۴، ص۵۰۰.

و محمد بن اشعث با بهره جستن از مصعب بن زبیر

[۳۷] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۴، ص۵۵۸.

و توان نظامی مهلب، مختار را در نیمه ی رمضان ۶۷ (ه. ق) کشتند.

[۳۸] مسعودی، ابو الحسن علی، التنبیه و الاشراف، ص۲۷۰.

مناصب مهلب

سپس مصعب، مهلب را به امارت موصل و جزیره و ارمنستان و آذربایجان گماشت.

[۳۹] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۲۸۱ – ۲۸۲.

با کشته شدن مصعب، مهلب به مروانیان پیوست و برای عبدالملک از مردم بیعت گرفت.

[۴۰] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۳۴.

در ۷۲ (ه. ق) از سوی خالد بن عبداللـه، امیر بصره، به حکومت اهواز منصوب شد و از آن پس تا ۷۷ (ه. ق) با ازارقه جنگید و بر خوارج که از مشکلات جدی خلافت اموی بودند و سراسر فارس چیره شد

[۴۱] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۴۳۷.

و بر اعتبار خود نزد خلیفه و قبیله اش افزودند و در معادلات سیاسی میان قدرت‌ها، مورد توجه قرار گرفت.
حجاج نیز به فرمان عبدالملک خراج فارس و دارابگرد و اصطخر و فسا را به مهلب واگذاشت تا مخارج جنگ با ازارقه را تامین کند.

[۴۲] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۴۳۷.

مهلب در ۷۸ (ه. ق) از سوی عبدالملک به امارت خراسان و سیستان رسید

[۴۳] گردیزی، عبدالحی، تاریخ گردیزی (زین الاخبار)، ص۲۳۶.

[۴۴] دینوری، ابو حنیفه احمد بن داود، الاخبار الطوال، ص۲۸۰.

و به ماوراءالنهر لشکر کشید. در ۸۰ (ه. ق) کش و نسف را محاصره کرد و پسرش یزید را به جنگ امیر ختل فرستاد.

[۴۵] ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد، دیوان المبتدا و الخبر فی تاریخ العرب و البربر، ج۳، ص۶۰.

لشکرکشی او به ماوراءالنهر تا ۸۲ (ه. ق) طول کشید و با مردم کش در مقابل فدیه صلح کرد.

[۴۶] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۱۶۰.

[۴۷] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۴۵۳.

مرگ مهلب

مهلب در بازگشت به مرو (۸۲ق) در محلی به نام زاغول بیمار شد و چون مغیره بن مهلب بزرگ‌ترین پسرش مدتی قبل در سال ۸۲ (ه. ق) درگذشته بود،

[۴۸] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۴۷۲.

[۴۹] بلعمی، ابوعلی، تاریخنامه طبری، ج۴، ص۸۰۴.

دیگر فرزندش یزید را به جانشینی برگزید

[۵۰] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۱۶۱- ۱۶۲.

و پسرانش را به فرمانبرداری از او خواند

[۵۱] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۱۶۲.

و مرد.
مغیره در نبرد‌های مهلب با خوارج حضور داشت. در ۶۸ (ه. ق) مهلب، مغیره را به جای خود در فارس گمارد و خود نزد مصعب بن زبیر آمد.

[۵۲] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۲۸۲.

با آغاز جنگ میان زبیریان و مروانیان، مغیره به خالد بن عبداللـه بن خالد بن اسید پیوست.

[۵۳] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۳۰۷.

در ۷۳ (ه. ق) به فرمان خلیفه همراه عمر بن عبیدالله بن معمر به جنگ ابن فدیک در بحرین رفت.

[۵۴] ابن خلدون، عبد الرحمن بن محمد، دیوان المبتدا و الخبر فی تاریخ العرب و البربر، ج۳، ص۱۸۹.

زمانی که مهلب حکومت خراسان یافت، مغیره به جای پدرش در مرو ماند و مهلب در ۸۰ (ه. ق) به ماوراءالنهر حمله برد. سرانجام در ماه رجب سال ۸۲ (ه. ق) چنان که گفته شد، در گذشت

[۵۵] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۴۷۲.

و یزید بن مهلب (۵۳-۱۰۲ق) دومین شخصیت مقتدر خاندان مهلب جایگزین او شد.

یزید بن مهلب

یزید دومین پسر مهلب یکی از قدرتمند‌ترین شخصیت‌های خاندان مهلب بود تا بدان جا که قدرت او خلافت بنی مروان را در روزگار یزید بن عبدالملک تهدید می‌کرد که شرح آن خواهد آمد. وی در تصرف بخش‌هایی از ایران و ماوراءالنهر همراه پدرش بود و در ۷۷ (ه. ق) از سوی او حکومت کرمان یافت.

[۵۶] ابن اثیر، ابو الحسن، الکامل فی التاریخ، ج۴، ص۴۴۱.

او در سال ۸۰ (ه. ق) با سبل، پادشاه ختل، جنگید و مدتی او را محاصره و سرانجام به شرط گرفتن خراج با او صلح کرد و بازگشت.

[۵۷] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۵، ص۱۳۹.

پس از مرگ پدرش، با تایید حجاج به حکومت خراسان رسید. حجاج هند، خواهر یزید بن مهلب را به همسری برگزید. اما مدتی بعد روابط آنان به تیرگی گرائید.

[۵۸] گردیزی، عبدالحی، تاریخ گردیزی (زین الاخبار)، ص۲۴۶.

زیرا یزید پس از دستگیری شرکت کنندگان قیام ابن اشعث (۸۳ق) تنها مضری‌ها را برای حبس نزد حجاج فرستاد و هم قبیله ای‌های خود (یمنی‌ها) را آزاد کرد.

[۵۹] عبد دیکسون، عبدالامیر، خلافت اموی، گیتی شکری، ص۱۵۵.

نیرنگ حجاج برای عزل یزید

از این رو حجاج، از مهلبیان