دنیای فایل |
یک سایت خوب برای یافتن مطالب مورد نیازتان پاورپوینت حکمت خدا و حمایت از هجرت کنندگان (قرآن)
در حال بارگذاری
توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد
پاورپوینت حکمت خدا و حمایت از هجرت کنندگان (قرآن) دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است
شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.
لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت حکمت خدا و حمایت از هجرت کنندگان (قرآن)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن پاورپوینت حکمت خدا و حمایت از هجرت کنندگان (قرآن) :
حکمت خدا (قرآن)
یکی از صفات الهی، حکمت خداوند است. در این مقاله آیات مرتبط با حکمت خداوند معرفی می‌شوند.
فهرست مندرجات
۱ – آمیختگی حکمت و عزت الهی
۲ – آمیختگی حکمت و علم الهی
۳ – آثار حکمت خدا
۳.۱ – آفرینش انسان
۳.۲ – آمرزش
۳.۳ – اتقان قرآن
۳.۴ – اتمام نعمت بر حضرت یوسف
۳.۵ – اختیار انسانها
۳.۶ – اعطای حجت به حضرت ابراهیم
۳.۷ – اعطای فرزند به همسر ابراهیم
۳.۸ – الفت مؤمنان
۳.۹ – الوهیت
۳.۱۰ – امیدواری بندگان
۳.۱۱ – امداد مؤمنان
۳.۱۲ – ایجاد خوف و رجا
۳.۱۳ – بازگشت اثر گناه
۳.۱۴ – بعثت انبیا
۳.۱۵ – بعثت حضرت محمد
۳.۱۶ – پاداش
۳.۱۷ – پذیرش توبه
۳.۱۸ – تبیین آیات
۳.۱۹ – تدبیر امور
۳.۲۰ – تسبیح موجودات
۳.۲۱ – تشریع جهاد
۳.۲۲ – تشریع حدود
۳.۲۳ – تشریع دیات
۳.۲۴ – تشریع سهام ارث
۳.۲۵ – تشریع طلاق
۳.۲۶ – تعیین مصرف صدقات
۳.۲۷ – تنزه از شریک
۳.۲۸ – تنزه از نقص
۳.۲۹ – توصیه به تقوا
۳.۳۰ – توکل
۳.۳۱ – حمایت از هجرت‌کنندگان
۳.۳۲ – داوری
۳.۳۳ – دعا
۳.۳۴ – رحمت
۳.۳۵ – رخصت شکستن سوگند
۳.۳۶ – سختگیری بر بانیان مسجد ضرار
۳.۳۷ – سخن گفتن با حضرت موسی
۳.۳۸ – شایستگی برای ولایت
۳.۳۹ – شکل‌گیری جنین
۳.۴۰ – فضل
۳.۴۱ – کیفر
۳.۴۲ – مصونیت قرآن از تحریف
۳.۴۳ – مصونیت وحی از شیطان
۳.۴۴ – معاد
۳.۴۵ – منع مشرکان از مسجدالحرام
۳.۴۶ – ناکامی خائنان
۳.۴۷ – نجات از خلود در جهنم
۳.۴۸ – نجات حضرت عیسی
۳.۴۹ – نجات حضرت محمد
۳.۵۰ – نزول آرامش بر مؤمنان
۳.۵۱ – نزول احکام
۳.۵۱.۱ – نزول احکام خانواده
۳.۵۱.۲ – نزول احکام ازدواج
۳.۵۱.۳ – نزول احکام جهاد
۳.۵۱.۴ – نزول حکیمانه احکام لعان
۳.۵۱.۵ – نزول احکام آسان
۳.۵۲ – نزول قرآن
۳.۵۳ – نظم آفرینش
۳.۵۴ – نفع و ضرررسانی
۳.۵۵ – نهی از اطاعت کافران
۳.۵۶ – نهی از اطاعت منافقان
۳.۵۷ – وحی
۳.۵۸ – هدایت
۳.۵۹ – هدفمندی آفرینش
۴ – پانویس
۵ – منبع
آمیختگی حکمت و عزت الهی
حکمت خداوند، آمیخته با عزّت او:
«…الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱] بقره/سوره۲، آیه۱۲۹.
… تو توانا و حکیمی.»نیز
[۲] بقره/سوره۲، آیه۲۰۹.
[۳] بقره/سوره۲، آیه۲۲۰.
[۴] بقره/سوره۲، آیه۲۲۸.
[۵] بقره/سوره۲، آیه۲۴۰.
[۶] بقره/سوره۲، آیه۲۶۰.
[۷] آل عمران/سوره۳، آیه۶.
[۸] آل عمران/سوره۳، آیه۱۸.
[۹] آل عمران/سوره۳، آیه۶۲.
[۱۰] آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۶.
[۱۱] نساء/سوره۴، آیه۵۶.
[۱۲] نساء/سوره۴، آیه۱۵۸.
[۱۳] نساء/سوره۴، آیه۱۶۵.
[۱۴] مائده/سوره۵، آیه۳۸.
[۱۵] مائده/سوره۵، آیه۱۱۸.
[۱۶] انفال/سوره۸، آیه۱۰.
[۱۷] انفال/سوره۸، آیه۴۹.
[۱۸] انفال/سوره۸، آیه۶۳.
[۱۹] انفال/سوره۸، آیه۶۷.
[۲۰] توبه/سوره۹، آیه۴۰.
[۲۱] توبه/سوره۹، آیه۷۱.
[۲۲] ابراهیم/سوره۱۴، آیه۴.
[۲۳] نحل/سوره۱۶، آیه۶۰.
[۲۴] نمل/سوره۲۷، آیه۹.
[۲۵] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۶.
[۲۶] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۴۲.
[۲۷] روم/سوره۳۰، آیه۲۷.
[۲۸] لقمان/سوره۳۱، آیه۹.
[۲۹] لقمان/سوره۳۱، آیه۲۷.
[۳۰] سبا/سوره۳۴، آیه۲۷.
[۳۱] فاطر/سوره۳۵، آیه۲.
[۳۲] زمر/سوره۳۹، آیه۱.
[۳۳] غافر/سوره۴۰، آیه۸.
[۳۴] شوری/سوره۴۲، آیه۳.
[۳۵] جاثیه/سوره۴۵، آیه۲.
[۳۶] جاثیه/سوره۴۵، آیه۳۷.
[۳۷] احقاف/سوره۴۶، آیه۲.
[۳۸] فتح/سوره۴۸، آیه۷.
[۳۹] فتح/سوره۴۸، آیه۱۹.
[۴۰] حدید/سوره۵۷، آیه۱.
[۴۱] حشر/سوره۵۹، آیه۱.
[۴۲] حشر/سوره۵۹، آیه۲۴.
[۴۳] ممتحنه/سوره۶۰، آیه۵.
[۴۴] صف/سوره۶۱، آیه۱.
[۴۵] جمعه/سوره۶۲، آیه۱.
[۴۶] تغابن/سوره۶۴، آیه۱۸.
آمیختگی حکمت و علم الهی
حکمت خداوند، آمیخته با علم او:
۱. «… إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ؛
[۴۷] بقره/سوره۲، آیه۳۲.
… تو دانا و حکیمی.» نیز.
[۴۸] نساء/سوره۴، آیه۱۱.
[۴۹] نساء/سوره۴، آیه۱۷.
[۵۰] نساء/سوره۴، آیه۲۴.
[۵۱] نساء/سوره۴، آیه۲۶.
[۵۲] نساء/سوره۴، آیه۹۲.
[۵۳] نساء/سوره۴، آیه۱۰۴.
[۵۴] نساء/سوره۴، آیه۱۱۱.
[۵۵] نساء/سوره۴، آیه۱۷۰.
[۵۶] انعام/سوره۶، آیه۸۳.
[۵۷] انعام/سوره۶، آیه۱۲۸.
[۵۸] انعام/سوره۶، آیه۱۳۹.
[۵۹] انفال/سوره۸، آیه۷۱.
[۶۰] توبه/سوره۹، آیه۱۵.
[۶۱] توبه/سوره۹، آیه۲۸.
[۶۲] توبه/سوره۹، آیه۶۰.
[۶۳] توبه/سوره۹، آیه۹۷.
[۶۴] توبه/سوره۹، آیه۱۰۶.
[۶۵] توبه/سوره۹، آیه۱۱۰.
[۶۶] یوسف/سوره۱۲، آیه۶.
[۶۷] یوسف/سوره۱۲، آیه۸۳.
[۶۸] یوسف/سوره۱۲، آیه۱۰۰.
[۶۹] حجر/سوره۱۵، آیه۲۵.
[۷۰] حج/سوره۲۲، آیه۵۲.
[۷۱] نور/سوره۲۴، آیه۱۸.
[۷۲] نور/سوره۲۴، آیه۵۸.
[۷۳] نور/سوره۲۴، آیه۵۹.
[۷۴] نمل/سوره۲۷، آیه۶.
[۷۵] احزاب/سوره۳۳، آیه۱.
[۷۶] زخرف/سوره۴۳، آیه۸۴.
[۷۷] فتح/سوره۴۸، آیه۴.
[۷۸] حجرات/سوره۴۹، آیه۸.
[۷۹] ذاریات/سوره۵۱، آیه۳۰.
[۸۰] ممتحنه/سوره۶۰، آیه۱۰.
[۸۱] تحریم/سوره۶۶، آیه۲.
[۸۲] انسان/سوره۷۶، آیه۳۰.
۲. «… وَ هُوَ الْحَکِیمُ الْخَبِیرُ؛
[۸۳] انعام/سوره۶، آیه۱۸.
… اوست حکیم و آگاه.»و نیز:
[۸۴] انعام/سوره۶، آیه۷۳.
۳. «الر کِتابٌ أُحْکِمَتْ آیاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَکِیمٍ خَبِیرٍ؛
[۸۵] هود/سوره۱۱، آیه۱.
این کتابی است که آیاتش استحکام یافته سپس تشریح شده و از نزد خداوند حکیم و آگاه (نازل گردیده) است! »
۴. «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِی الْآخِرَهِ وَ هُوَ الْحَکِیمُ الْخَبِیرُ؛
[۸۶] سبا/سوره۳۴، آیه۱.
حمد (و ستایش) مخصوص خداوندی است که تمام آنچه در آسمانها و زمین است از آن اوست و (نیز) حمد (و سپاس) برای اوست در سرای آخرت و او حکیم و آگاه است.»
[۸۷] طباطبائی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۷، ص۲۰۸.
آثار حکمت خدا
آثار حکمت خداوند باتوجه به آیات قرآن عبارتند از:
آفرینش انسان
اعتراف ملائکه، به حکیمانه بودن آفرینش انسان، در جایگاه خلیفه خدا در زمین:
«وَ إِذْ قالَ رَبُّکَ لِلْمَلائِکَهِ إِنِّی جاعِلٌ فِی الْأَرْضِ خَلِیفَهً … قالُوا سُبْحانَکَ لا عِلْمَ لَنا إِلَّا ما عَلَّمْتَنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ؛
[۸۸] بقره/سوره۲، آیه۳۰.
[۸۹] بقره/سوره۲، آیه۳۲.
(به خاطر بیاور) هنگامی را که پروردگارت به فرشتگان گفت: من در روی زمین، جانشینی (نماینده ای) قرار خواهم داد… فرشتگان عرض کردند: منزهی تو! ما چیزی جز آنچه به ما تعلیم داده‌ای، نمی‌دانیم تو دانا و حکیمی.»
[۹۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۱۷۷.
آمرزش
حکمت خداوندى، منشأ آمرزش بندگان:
۱. «… وَ إِنْ تَغْفِرْ لَهُمْ فَإِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۹۱] مائده/سوره۵، آیه۱۱۸.
… و اگر آنها را ببخشی توانا و حکیمی (نه مجازات تو نشانه عدم حکمت و نه بخشش تو نشانه ضعف است). »
[۹۲] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۶، ص۳۵۵.
۲. «… فَاغْفِرْ لِلَّذِینَ تابُوا … وَ أَدْخِلْهُمْ جَنَّاتِ عَدْنٍ … إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۹۳] غافر/سوره۴۰، آیه۷.
[۹۴] غافر/سوره۴۰، آیه۸.
.. و برای مؤمنان استغفار می‌نمایند… آنها را در باغهای جاویدان بهشت که به آنها وعده فرموده ای وارد کن، … که تو توانا و حکیمی.»
[۹۵] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۷، ص۴۷۰.
۳. «… وَ اغْفِرْ لَنا رَبَّنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۹۶] ممتحنه/سوره۶۰، آیه۵.
… و ما را ببخش ای پروردگار ما که تو عزیز و حکیمی.»
[۹۷] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۲.
اتقان قرآن
اتقان قرآن و روشنى آیات آن، جلوه‌اى از حکیم و خبیر بودن خداوند:
«الر کِتابٌ أُحْکِمَتْ آیاتُهُ ثُمَّ فُصِّلَتْ مِنْ لَدُنْ حَکِیمٍ خَبِیرٍ؛
[۹۸] هود/سوره۱۱، آیه۱.
الر، این کتابی است که آیاتش استحکام یافته سپس تشریح شده و از نزد خداوند حکیم و آگاه (نازل گردیده) است! »
[۹۹] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۹، ص۸.
[۱۰۰] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۰، ص۲۰۲.
اتمام نعمت بر حضرت یوسف
برگزیدگى یوسف علیه‌السلام، بهره‌مندى وى از علم تعبیر خواب و اتمام نعمت بر او و آل‌یعقوب، جلوه‌اى از حکمت خدا:
«وَ کَذلِکَ یَجْتَبِیکَ … وَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ عَلى آلِ یَعْقُوبَ … إِنَّ رَبَّکَ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۱۰۱] یوسف/سوره۱۲، آیه۶.
و این گونه پروردگارت تو را برمی گزیند … و نعمتش را بر تو و بر خاندان یعقوب تمام و کامل می‌کند… به یقین، پروردگار تو دانا و حکیم است! »
[۱۰۲] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج ۵، ص ۳۶۱
اختیار انسانها
••• اختیار انسانها در انتخاب ایمان و کفر، برخاسته از حکمت خداوند:
«یا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَکُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّکُمْ فَآمِنُوا خَیْراً لَکُمْ وَ إِنْ تَکْفُرُوا فَإِنَّ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۱۰۳] نساء/سوره۴، آیه۱۷۰.
ای مردم! پیامبر (ی که انتظارش را می‌کشیدید،) حق را از جانب پروردگارتان آورد به او ایمان بیاورید که برای شما بهتر است! و اگر کافر شوید، (به خدا زیانی نمی‌رسد، زیرا) آنچه در آسمانها و زمین است از آن خداست، و خداوند، دانا و حکیم است. »
••• اختیار انسانها در انتخاب راه هدایت، ناشی از مشیت و حکمت خداوند:
«وَ ما تَشاؤُنَ إِلَّا أَنْ یَشاءَ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۱۰۴] انسان/سوره۷۶، آیه۳۰.
و شما هیچ چیز را نمی‌خواهید مگر اینکه خدا بخواهد، خداوند دانا و حکیم بوده و هست!»
[۱۰۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۵، ص۳۸۵.
اعطاى حجت به حضرت ابراهیم
اعطاى حجّت به ابراهیم علیه‌السلام و رفعت درجات معنوى وى، بر اساس حکمت الهى:
«وَ تِلْکَ حُجَّتُنا آتَیْناها إِبْراهِیمَ عَلى قَوْمِهِ نَرْفَعُ دَرَجاتٍ مَنْ نَشاءُ إِنَّ رَبَّکَ حَکِیمٌ عَلِیمٌ؛
[۱۰۶] انعام/سوره۶، آیه۸۳.
اینها دلایل ما بود که به ابراهیم در برابر قومش دادیم! درجات هر کس را بخواهیم (و شایسته بدانیم،) بالا می‌بریم پروردگار تو، حکیم و داناست.»
[۱۰۷] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۵، ص۳۲۲.
اعطاى فرزند به همسر ابراهیم
اعطاى فرزند به همسر پیر و عقیم ابراهیم، نشئت گرفته از حکمت و علم الهى:
«… وَ قالَتْ عَجُوزٌ عَقِیمٌ قالُوا کَذلِکَ قالَ رَبُّکِ‌إِنَّهُ هُوَ الْحَکِیمُ الْعَلِیمُ؛
[۱۰۸] ذاریات/سوره۵۱، آیه۲۹.
[۱۰۹] ذاریات/سوره۵۱، آیه۳۰.
و گفت: (آیا پسری خواهم آورد در حالی که) پیر زنی نازا هستم؟! گفتند: پروردگارت چنین گفته است، و او حکیم و داناست! »
[۱۱۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۲، ص۳۴۸.
تصریح به علم و حکمت الهى، در پى نوید به اعطاى فرزند، بیانگر مطلب مزبور است.
الفت مؤمنان
ایجاد الفت و محبت بین مؤمنان، پرتوى از حکمت خداوند:
«وَ أَلَّفَ بَیْنَ قُلُوبِهِمْ … وَ لکِنَّ اللَّهَ أَلَّفَ بَیْنَهُمْ إِنَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ؛
[۱۱۱] انفال/سوره۸، آیه۶۳.
و دلهای آنها را با هم، الفت داد! اگر تمام آنچه را روی زمین است صرف می‌کردی که میان دلهای آنان الفت دهی، نمی‌توانستی! ولی خداوند در میان آنها الفت ایجاد کرد! او توانا و حکیم است!»
[۱۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۷، ص۲۳۱.
الوهیت
حکمت مطلق خدا، مقتضاى الوهیّت و شایستگى او براى عبادت:
۱. «اللَّهُ لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ … لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۱۳] آل عمران/سوره۳، آیه۲.
[۱۱۴] آل عمران/سوره۳، آیه۶.
هیچ معبودی نیست جز خداوند یگانه زنده، که قائم به ذات خویش است… معبودی جز خداوند توانا و حکیم، نیست.»
[۱۱۵] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۳، ص۱۹.
۲. «… لا إِلهَ إِلَّا هُوَ … لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۱۶] آل عمران/سوره۳، آیه۱۸.
… معبودی جز او نیست … معبودی جز او نیست، که هم توانا و هم حکیم است.»
۳. «… وَ ما مِنْ إِلهٍ إِلَّا اللَّهُ وَ إِنَّ اللَّهَ لَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۱۷] آل عمران/سوره۳، آیه۶۲.
… و هیچ معبودی، جز خداوند یگانه نیست و خداوند توانا و حکیم است.»
[۱۱۸] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۳، ص۳۵۹.
۴. «وَ هُوَ الَّذِی فِی السَّماءِ إِلهٌ وَ فِی الْأَرْضِ إِلهٌ وَ هُوَ الْحَکِیمُ الْعَلِیمُ؛
[۱۱۹] زخرف/سوره۴۳، آیه۸۴.
او کسی است که در آسمان معبود است و در زمین معبود و او حکیم و علیم است! »
[۱۲۰] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۸، ص۱۹۱.
امیدوارى بندگان
حکیمانه بودن افعال خداوند، زمینه‌ساز اتکا و امید به او در دشواریها:
«… فَصَبْرٌ جَمِیلٌ عَسَى اللَّهُ أَنْ یَأْتِیَنِی بِهِمْ جَمِیعاً إِنَّهُ هُوَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ؛
[۱۲۱] یوسف/سوره۱۲، آیه۸۳.
… صبری زیبا (و خالی از کفران)! امیدوارم خداوند همه آنها را به من بازگرداند چرا که او دانا و حکیم است!»
[۱۲۲] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۱، ص۳۱۶.
امداد مؤمنان
امداد مؤمنان در جهاد، نمودى از عزّت و حکمت خداوند:
۱. «بَلى إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا وَ یَأْتُوکُمْ مِنْ فَوْرِهِمْ هذا یُمْدِدْکُمْ رَبُّکُمْ بِخَمْسَهِ آلافٍ مِنَ الْمَلائِکَهِ مُسَوِّمِینَ وَ ما جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرى لَکُمْ وَ لِتَطْمَئِنَّ قُلُوبُکُمْ بِهِ وَ مَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ؛
[۱۲۳] آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۵.
[۱۲۴] آل عمران/سوره۳، آیه۱۲۶.
آری، (امروز هم) اگر استقامت و تقوا پیشه کنید، و دشمن به همین زودی به سراغ شما بیاید، خداوند شما را به پنج هزار نفر از فرشتگان، که نشانه‌هایی با خود دارند، مدد خواهد داد! • ولی اینها را خداوند فقط بشارت، و برای اطمینان خاطر شما قرار داده و گر نه، پیروزی تنها از جانب خداوند توانای حکیم است! »
[۱۲۵] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۴، ص۱۲.
۲. «إِذْ تَسْتَغِیثُونَ رَبَّکُمْ فَاسْتَجابَ لَکُمْ أَنِّی مُمِدُّکُمْ بِأَلْفٍ مِنَ الْمَلائِکَهِ مُرْدِفِینَ وَ ما جَعَلَهُ اللَّهُ إِلَّا بُشْرى وَ لِتَطْمَئِنَّ بِهِ قُلُوبُکُمْ وَ مَا النَّصْرُ إِلَّا مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ؛
[۱۲۶] انفال/سوره۸، آیه۹.
[۱۲۷] انفال/سوره۸، آیه۱۰.
(به خاطر بیاورید) زمانی را (که از شدت ناراحتی در میدان بدر،) از پروردگارتان کمک می‌خواستید و او خواسته شما را پذیرفت (و گفت): من شما را با یکهزار از فرشتگان، که پشت سر هم فرود می‌آیند، یاری می‌کنم. »
[۱۲۸] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۲۴.
۳. «وَ إِذْ زَیَّنَ لَهُمُ الشَّیْطانُ أَعْمالَهُمْ وَ قالَ لا غالِبَ لَکُمُ الْیَوْمَ مِنَ النَّاسِ وَ إِنِّی جارٌ لَکُمْ فَلَمَّا تَراءَتِ الْفِئَتانِ نَکَصَ عَلى عَقِبَیْهِ وَ قالَ إِنِّی بَرِی‌ءٌ مِنْکُمْ إِنِّی أَرى ما لا تَرَوْنَ إِنِّی أَخافُ اللَّهَ وَ اللَّهُ شَدِیدُ الْعِقابِ إِذْ یَقُولُ الْمُنافِقُونَ وَ الَّذِینَ فِی قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ غَرَّ هؤُلاءِ دِینُهُمْ وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ؛
[۱۲۹] انفال/سوره۸، آیه۴۸.
[۱۳۰] انفال/سوره۸، آیه۴۹.
و (به یاد آور) هنگامی را که شیطان، اعمال آنها (مشرکان) را در نظرشان جلوه داد، و گفت: امروز هیچ کس از مردم بر شما پیروز نمی‌گردد! و من، همسایه (و پناه دهنده) شما هستم! اما هنگامی که دو گروه (کافران، و مؤمنان مورد حمایت فرشتگان) در برابر یکدیگر قرار گرفتند، به عقب برگشت و گفت: «من از شما (دوستان و پیروانم) بیزارم! من چیزی می‌بینم که شما نمی‌بینید من از خدا می‌ترسم، خداوند شدید العقاب است! »
[۱۳۱] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۱۳۰.
۴. «لَقَدْ رَضِیَ اللَّهُ عَنِ الْمُؤْمِنِینَ إِذْ یُبایِعُونَکَ تَحْتَ الشَّجَرَهِ … وَ أَثابَهُمْ فَتْحاً قَرِیباً وَ مَغانِمَ کَثِیرَهً یَأْخُذُونَها وَ کانَ اللَّهُ عَزِیزاً حَکِیماً؛
[۱۳۲] فتح/سوره۴۸، آیه۱۸.
[۱۳۳] فتح/سوره۴۸، آیه۱۹.
خداوند از مؤمنان- هنگامی که در زیر آن درخت با تو بیعت کردند- راضی و خشنود شد خدا آنچه را در درون دلهایشان (از ایمان و صداقت) نهفته بود می‌دانست از این رو آرامش را بر دلهایشان نازل کرد و پیروزی نزدیکی بعنوان پاداش نصیب آنها فرمود.»
[۱۳۴] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۹، ص۱۹۴.
ایجاد خوف و رجا
قرار دادن بندگان در حالت خوف و رجا، مقتضاى حکمت خدا:
«وَ آخَرُونَ مُرْجَوْنَ لِأَمْرِ اللَّهِ إِمَّا یُعَذِّبُهُمْ وَ إِمَّا یَتُوبُ عَلَیْهِمْ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۱۳۵] توبه/سوره۹، آیه۱۰۶.
و گروهی دیگر، به فرمان خدا واگذار شده‌اند (و کارشان با خداست) یا آنها را مجازات می‌کند، و یا توبه آنان را می‌پذیرد (، هر طور که شایسته باشند) و خداوند دانا و حکیم است!»
[۱۳۶] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۳۰.
بازگشت اثر گناه
بازگرداندن آثار زیانبار گناه به گناهکاران، برخاسته از حکمت خدا:
«وَ مَنْ یَکْسِبْ إِثْماً فَإِنَّما یَکْسِبُهُ عَلى نَفْسِهِ وَ کانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۱۳۷] نساء/سوره۴، آیه۱۱۱.
و کسی که گناهی مرتکب شود، به زیان خود مرتکب شده خداوند، دانا و حکیم است. »
[۱۳۸] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۱۱۸.
بعثت انبیا
••• فرستادن پیامبران براى تبیین تعالیم الهى براى مردم، ناشى از حکمت خداوند:
۱. «رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِکَ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ یُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۳۹] بقره/سوره۲، آیه۱۲۹.
پروردگارا! در میان آنها پیامبری از خودشان برانگیز، تا آیات تو را بر آنان بخواند، و آنها را کتاب و حکمت بیاموزد، و پاکیزه کند زیرا تو توانا و حکیمی (و بر این کار، قادری)! »
[۱۴۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱، ص۴۵۶.
۲. «وَ ما أَرْسَلْنا مِنْ رَسُولٍ إِلَّا بِلِسانِ قَوْمِهِ لِیُبَیِّنَ لَهُمْ فَیُضِلُّ اللَّهُ مَنْ یَشاءُ وَ یَهْدِی مَنْ یَشاءُ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۴۱] ابراهیم/سوره۱۴، آیه۴.
ما هیچ پیامبری را، جز به زبان قومش، نفرستادیم تا (حقایق را) برای آنها آشکار سازد سپس خدا هر کس را بخواهد (و مستحق بداند) گمراه، و هر کس را بخواهد (و شایسته بداند) هدایت می‌کند و او توانا و حکیم است»
[۱۴۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۰، ص۲۷۰.
••• ارسال رسل، براى بشارت و انذار، و اتمام‌حجّت بر انسانها، مقتضاى حکمت خداوندى:
«رُسُلًا مُبَشِّرِینَ وَ مُنْذِرِینَ لِئَلَّا یَکُونَ لِلنَّاسِ عَلَى اللَّهِ حُجَّهٌ بَعْدَ الرُّسُلِ وَ کانَ اللَّهُ عَزِیزاً حَکِیماً؛
[۱۴۳] نساء/سوره۴، آیه۱۶۵.
پیامبرانی که بشارت دهنده و بیم دهنده بودند، تا بعد از این پیامبران، حجتی برای مردم بر خدا باقی نماند، (و بر همه اتمام حجت شود) و خداوند، توانا و حکیم است.»
[۱۴۴] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۲۱۳.
بعثت حضرت محمد
بعثت پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله، بر اساس حکمت خداوند:
۱. «رَبَّنا وَ ابْعَثْ فِیهِمْ رَسُولًا مِنْهُمْ یَتْلُوا عَلَیْهِمْ آیاتِکَ وَ یُعَلِّمُهُمُ الْکِتابَ وَ الْحِکْمَهَ وَ یُزَکِّیهِمْ إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۴۵] بقره/سوره۲، آیه۱۲۹.
پروردگارا! در میان آنها پیامبرى از خودشان برانگیز، تا آیات تو را بر آنان بخواند، و آنها را کتاب و حکمت بیاموزد، و پاکیزه کند زیرا تو توانا و حکیمى (و بر این کار، قادرى)!»
[۱۴۶] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۹۳.
۲. یا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جاءَکُمُ الرَّسُولُ بِالْحَقِّ مِنْ رَبِّکُمْ … وَ کانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۱۴۷] نساء/سوره۴، آیه۱۷۰.
ای مردم! پیامبر (ی که انتظارش را می‌کشیدید،) حق را از جانب پروردگارتان آورد … و خداوند، دانا و حکیم است.»
[۱۴۸] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۲۱۹.
پاداش
عزّت و حکمت خدا، مقتضاى کیفر گمراهان و اعطاى پاداش به مؤمنان:
«وَ مِنَ النَّاسِ مَنْ یَشْتَرِی لَهْوَ الْحَدِیثِ لِیُضِلَّ عَنْ سَبِیلِ اللَّهِ بِغَیْرِ عِلْمٍ وَ یَتَّخِذَها هُزُواً أُولئِکَ لَهُمْ عَذابٌ مُهِینٌ وَ إِذا تُتْلى عَلَیْهِ آیاتُنا وَلَّى مُسْتَکْبِراً کَأَنْ لَمْ یَسْمَعْها کَأَنَّ فِی أُذُنَیْهِ وَقْراً فَبَشِّرْهُ بِعَذابٍ أَلِیمٍ إِنَّ الَّذِینَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَهُمْ جَنَّاتُ النَّعِیمِ خالِدِینَ فِیها وَعْدَ اللَّهِ حَقًّا وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۴۹] لقمان/سوره۳۱، آیه۶ – ۹.
و بعضی از مردم سخنان بیهوده را می‌خرند تا مردم را از روی نادانی، از راه خدا گمراه سازند و آیات الهی را به استهزا گیرند برای آنان عذابی خوارکننده است! • و هنگامی که آیات ما بر او خوانده می‌شود، مستکبرانه روی برمی گرداند، گویی آن را نشنیده است گویی اصلا گوشهایش سنگین است! او را به عذابی دردناک بشارت ده! • (ولی) کسانی که ایمان آورده و اعمال صالح انجام داده‌اند، باغهای پرنعمت بهشت از آن آنهاست• جاودانه در آن خواهند ماند این وعده حتمی الهی است و اوست عزیز و حکیم (شکست ناپذیر و دانا).»
[۱۵۰] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۶، ص۳۱۴.
پذیرش توبه
پذیرش توبه گناهکاران، جلوه‌اى از حکمت الهى:
۱. «إِنَّمَا التَّوْبَهُ عَلَى اللَّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَهٍ ثُمَّ یَتُوبُونَ مِنْ قَرِیبٍ فَأُولئِکَ یَتُوبُ اللَّهُ عَلَیْهِمْ وَ کانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۱۵۱] نساء/سوره۴، آیه۱۷.
پذیرش توبه از سوی خدا، تنها برای کسانی است که کار بدی را از روی جهالت انجام می‌دهند، سپس زود توبه می‌کنند. خداوند، توبه چنین اشخاصی را می‌پذیرد و خدا دانا و حکیم است.»
۲. «یُرِیدُ اللَّهُ لِیُبَیِّنَ لَکُمْ وَ یَهْدِیَکُمْ سُنَنَ الَّذِینَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَ یَتُوبَ عَلَیْکُمْ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۱۵۲] نساء/سوره۴، آیه۲۶.
خداوند می‌خواهد (با این دستورها، راه‌های خوشبختی و سعادت را) برای شما آشکار سازد، و به سنتهای (صحیح) پیشینیان رهبری کند. و خداوند دانا و حکیم است.»
[۱۵۳] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۴، ص۴۴۸.
۳. «… وَ یَتُوبُ اللَّهُ عَلى مَنْ یَشاءُ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۱۵۴] توبه/سوره۹، آیه۱۵.
و خشم دلهای آنان را از میان می‌برد! و خدا توبه هر کس را بخواهد (و شایسته بداند)، می‌پذیرد و خداوند دانا و حکیم است.»
[۱۵۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۷، ص۳۰۶.
۴. «وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ وَ رَحْمَتُهُ وَ أَنَّ اللَّهَ تَوَّابٌ حَکِیمٌ؛
[۱۵۶] نور/سوره۲۴، آیه۱۰.
و اگر فضل و رحمت خدا شامل حال شما نبود و اینکه او توبه پذیر و حکیم است (بسیاری از شما گرفتار مجازات سخت الهی می‌شدید)»
[۱۵۷] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۳۸۵.
تبیین آیات
تبیین آیات از طرف خداوند، پیامد حکمت او:
۱. «وَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیاتِ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۱۵۸] نور/سوره۲۴، آیه۱۸.
خدا آیات را برای شما بیان می‌کند. و خدا دانا و حکیم است.»
[۱۵۹] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۴، ص۴۰۲.
۲. «… کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمُ الْآیاتِ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۱۶۰] نور/سوره۲۴، آیه۵۸.
… خدا آیات را اینچنین برای شما بیان می‌کند، و خدا دانا و حکیم است.»
[۱۶۱] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۵، ص۲۲۷.
۳. «… کَذلِکَ یُبَیِّنُ اللَّهُ لَکُمْ آیاتِهِ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۱۶۲] نور/سوره۲۴، آیه۵۹.
… خدا آیات را اینچنین برای شما بیان می‌کند. و خدا دانا و حکیم است.»
تدبیر امور
••• جنود الهى در آسمانها و زمین و تدبیر امور از جانب او، نمودى از حکمت خداوند:
۱. «… وَ لِلَّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۱۶۳] فتح/سوره۴۸، آیه۴.
… لشکریان آسمانها و زمین تنها از آن خداست و خداوند شکست ناپذیر و حکیم است.!»
۲. «وَ لِلَّهِ جُنُودُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ کانَ اللَّهُ عَزِیزاً حَکِیماً؛
[۱۶۴] فتح/سوره۴۸، آیه۷.
… لشکریان آسمانها و زمین تنها از آن خداست و خداوند شکست ناپذیر و حکیم است.!»
[۱۶۵] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۸، ص۳۹۲.
••• بى‌شمارى کلمات الهى و تدبیر آنها، بر اساس حکمت او:
«وَ لَوْ أَنَّ ما فِی الْأَرْضِ مِنْ شَجَرَهٍ أَقْلامٌ وَ الْبَحْرُ یَمُدُّهُ … ما نَفِدَتْ کَلِماتُ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ؛
[۱۶۶] لقمان/سوره۳۱، آیه۲۷.
و اگر همه درختان روی زمین قلم شود، و دریا برای آن مرکب گرد… کلمات خدا پایان نمی‌گیرد خداوند عزیز و حکیم است.»
[۱۶۷] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۶، ص۳۴۸.
جمله «إنّ اللّه عزیز حکیم» به منزله تعلیل براى «ما نفدت کلمات اللّه» است، بنابراین، پایان‌ناپذیرى کلمات خداوند به دلیل حکیم بودن اوست
•••سرگذشت یوسف علیه‌السلام و فراز و نشیبهاى آن، براساس تدبیر عالمانه و حکیمانه خداوند:
«وَ رَفَعَ أَبَوَیْهِ عَلَى الْعَرْشِ وَ خَرُّوا لَهُ سُجَّداً وَ قالَ یا أَبَتِ هذا تَأْوِیلُ رُءْیایَ مِنْ قَبْلُ قَدْ جَعَلَها رَبِّی حَقًّا وَ قَدْ أَحْسَنَ بِی إِذْ أَخْرَجَنِی مِنَ السِّجْنِ وَ جاءَ بِکُمْ مِنَ الْبَدْوِ … إِنَّ رَبِّی لَطِیفٌ لِما یَشاءُ إِنَّهُ هُوَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ؛
[۱۶۸] یوسف/سوره۱۲، آیه۱۰۰.
و پدر و مادر خود را بر تخت نشاند و همگی بخاطر او به سجده افتادند و گفت: «پدر! این تعبیر خوابی است که قبلا دیدم پروردگارم آن را حق قرار داد! و او به من نیکی کرد هنگامی که مرا از زندان بیرون آورد، و شما را از آن بیابان (به اینجا) آورد بعد از آنکه شیطان، میان من و برادرانم فساد کرد. پروردگارم نسبت به آنچه می‌خواهد (و شایسته می‌داند،) صاحب لطف است چرا که او دانا و حکیم است!»
[۱۶۹] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۱، ص۳۳۹.
••• تدبیر خداوند بر هستى، متّکى بر حکمت و کاردانى او:
«فَلِلَّهِ الْحَمْدُ رَبِّ السَّماواتِ وَ رَبِّ الْأَرْضِ رَبِّ الْعالَمِینَ … وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۷۰] جاثیه/سوره۴۵، آیه۳۶.
[۱۷۱] جاثیه/سوره۴۵، آیه۳۷.
پس حمد و ستایش مخصوص خداست، پروردگار آسمانها و پروردگار زمین و پروردگار همه جهانیان!•و براى اوست کبریا و عظمت در آسمانها و زمین، و اوست عزیز و حکیم!»
[۱۷۲] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج ۱۸، ص ۲۷۶.
تسبیح موجودات
حکمت الهى، مستلزم تسبیح موجودات:
۱. «سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۷۳] حدید/سوره۵۷، آیه۱.
آنچه در آسمانها و زمین است برای خدا تسبیح می‌گویند و او عزیز و حکیم است.»
۲. «سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۷۴] حشر/سوره۵۹، آیه۱.
[۱۷۵] صف/سوره۶۱، آیه۱.
آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است، برای خدا تسبیح می‌گوید و او عزیز و حکیم است!»
۳. «… یُسَبِّحُ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۷۶] حشر/سوره۵۹، آیه۲۴.
او خداوندی است خالق، آفریننده‌ای بی سابقه، و صورتگری (بی نظیر) برای او نامهای نیک است آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح او می‌گویند و او عزیز و حکیم است!»
[۱۷۷] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۵۵۵.
۴. «یُسَبِّحُ لِلَّهِ ما فِی السَّماواتِ وَ ما فِی الْأَرْضِ الْمَلِکِ الْقُدُّوسِ الْعَزِیزِ الْحَکِیمِ؛
[۱۷۸] جمعه/سوره۶۲، آیه۱.
آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همواره تسبیح خدا می‌گویند، خداوندی که مالک و حاکم است و از هر عیب و نقصی مبرا، و عزیز و حکیم است!»
تشریع جهاد
فرمان جهاد و تعقیب دشمن، حتّى در شرایط بحرانى، فرمانى حکیمانه از سوى خداوند:
«وَ لا تَهِنُوا فِی ابْتِغاءِ الْقَوْمِ إِنْ تَکُونُوا تَأْلَمُونَ فَإِنَّهُمْ یَأْلَمُونَ کَما تَأْلَمُونَ وَ تَرْجُونَ مِنَ اللَّهِ ما لا یَرْجُونَ وَ کانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۱۷۹] نساء/سوره۴، آیه۱۰۴.
و در راه تعقیب دشمن، (هرگز) سست نشوید! (زیرا) اگر شما درد و رنج می‌بینید، آنها نیز همانند شما درد و رنج می‌بینند ولی شما امیدی از خدا دارید که آنها ندارند و خداوند، دانا و حکیم است.»
[۱۸۰] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۱۰۹.
تشریع حدود
تشریع حدّ سرقت، جلوه‌اى از حکمت خداوند:
«وَ السَّارِقُ وَ السَّارِقَهُ فَاقْطَعُوا أَیْدِیَهُما جَزاءً بِما کَسَبا نَکالًا مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَزِیزٌ حَکِیمٌ؛
[۱۸۱] مائده/سوره۵، آیه۳۸.
دست مرد دزد و زن دزد را، به کیفر عملی که انجام داده‌اند، بعنوان یک مجازات الهی، قطع کنید! و خداوند توانا و حکیم است.»
[۱۸۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۳۷۴.
تشریع دیات
قانون دیه و کفّاره قتل خطایى، برخاسته از علم و حکمت خداوند:
«وَ ما کانَ لِمُؤْمِنٍ أَنْ یَقْتُلَ مُؤْمِناً إِلَّا خَطَأً وَ مَنْ قَتَلَ … فَتَحْرِیرُ رَقَبَهٍ مُؤْمِنَهٍ وَ دِیَهٌ مُسَلَّمَهٌ إِلى أَهْلِهِ … وَ کانَ اللَّهُ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۱۸۳] نساء/سوره۴، آیه۹۲.
هیچ فرد باایمانی مجاز نیست که مؤمنی را به قتل برساند، مگر اینکه این کار از روی خطا و اشتباه از او سر زند (و در عین حال،) کسی که مؤمنی را از روی خطا به قتل رساند، باید یک برده مؤمن را آزاد کند و خونبهایی به کسان او بپردازد مگر اینکه آنها خونبها را ببخشند… و خداوند، دانا و حکیم است.»
[۱۸۴] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۴، ص۶۳.
تشریع سهام ارث
سهام تعیین‌شده در ارث، نشئت‌گرفته از حکمت و دانش خداوند:
«یُوصِیکُمُ اللَّهُ فِی أَوْلادِکُمْ لِلذَّکَرِ مِثْلُ حَظِّ الْأُنْثَیَیْنِ فَإِنْ کُنَّ نِساءً فَوْقَ اثْنَتَیْنِ فَلَهُنَّ ثُلُثا ما تَرَکَ وَ إِنْ کانَتْ واحِدَهً فَلَهَا النِّصْفُ وَ لِأَبَوَیْهِ لِکُلِّ واحِدٍ مِنْهُمَا السُّدُسُ مِمَّا تَرَکَ إِنْ کانَ لَهُ وَلَدٌ فَإِنْ لَمْ یَکُنْ لَهُ وَلَدٌ وَ وَرِثَهُ أَبَواهُ فَلِأُمِّهِ الثُّلُثُ فَإِنْ کانَ لَهُ إِخْوَهٌ فَلِأُمِّهِ السُّدُسُ مِنْ بَعْدِ وَصِیَّهٍ یُوصِی بِها أَوْ دَیْنٍ آباؤُکُمْ وَ أَبْناؤُکُمْ لا تَدْرُونَ أَیُّهُمْ أَقْرَبُ لَکُمْ نَفْعاً فَرِیضَهً مِنَ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۱۸۵] نساء/سوره۴، آیه۱۱.
خداوند در باره فرزندانتان به شما سفارش می‌کند که سهم (میراث) پسر، به اندازه سهم دو دختر باشد و اگر فرزندان شما، (دو دختر و) بیش از دو دختر باشند، دو سوم میراث از آن آنهاست و اگر یکی باشد، نیمی (از میراث،) از آن اوست. و برای هر یک از پدر و مادر او، یک ششم میراث است، اگر (میت) فرزندی داشته باشد و اگر فرزندی نداشته باشد، و (تنها) پدر و مادر از او ارث برند، برای مادر او یک سوم است (و بقیه از آن پدر است) و اگر او برادرانی داشته باشد، مادرش یک ششم می‌برد (و پنج ششم باقیمانده، برای پدر است). (همه اینها،) بعد از انجام وصیتی است که او کرده، و بعد از ادای دین است- شما نمی‌دانید پدران و مادران و فرزندانتان، کدامیک برای شما سودمندترند! – این فریضه الهی است و خداوند، دانا و حکیم است.»
[۱۸۶] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۳، ص۳۲.
[۱۸۷] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج ۴، ص ۳۳۳.
تشریع طلاق
تشریع طلاق براى زندگیهاى مسالمت‌ناپذیر، ناشى از حکمت خداوند:
«وَ إِنْ یَتَفَرَّقا … وَ کانَ اللَّهُ واسِعاً حَکِیماً؛
[۱۸۸] نساء/سوره۴، آیه۱۳۰.
(اما) اگر (راهی برای اصلاح در میان خود نیابند، و) از هم جدا شوند… و خداوند، دارای فضل و کرم، و حکیم است.»
[۱۸۹] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۳۲، ص۳۲.
تعیین مصرف صدقات
انحصار مصارف صدقات، به موارد هشتگانه (فقرا، مساکین، جمع‌آورى‌کنندگان زکات، تألیف قلوب، آزادسازى بردگان، بدهکاران، راه‌خدا و درراه‌ماندگان) براساس حکمت خداوند:
«إِنَّمَا الصَّدَقاتُ لِلْفُقَراءِ وَ الْمَساکِینِ وَ الْعامِلِینَ عَلَیْها وَ الْمُؤَلَّفَهِ قُلُوبُهُمْ وَ فِی الرِّقابِ وَ الْغارِمِینَ وَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ وَ ابْنِ السَّبِیلِ فَرِیضَهً مِنَ اللَّهِ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۱۹۰] توبه/سوره۹، آیه۶۰.
زکاتها مخصوص فقرا و مساکین و کارکنانی است که برای (جمع آوری) آن زحمت می‌کشند، و کسانی که برای جلب محبتشان اقدام می‌شود، و برای (آزادی) بردگان، و (ادای دین) بدهکاران، و در راه (تقویت آیین) خدا، و واماندگان در راه این، یک فریضه (مهم) الهی است و خداوند دانا و حکیم است!»
[۱۹۱] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۴۲۱.
تنزه از شریک
حکمت و عزّت خداوندى، مقتضاى نبود هرگونه شریک براى او:
«قُلْ أَرُونِیَ الَّذِینَ أَلْحَقْتُمْ بِهِ شُرَکاءَ کَلَّا بَلْ هُوَ اللَّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۹۲] سبا/سوره۳۴، آیه۲۷.
بگو: کسانی را که بعنوان شریک به او ملحق ساخته‌اید به من نشان دهید! هرگز چنین نیست! (او شریک و شبیهی ندارد)، بلکه او خداوند عزیز و حکیم است!»
[۱۹۳] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۸، ص۸۶.
تنزه از نقص
عزّت و حکمت، از عالى‌ترین صفات الهى و بیانگر تنزّه او از هر نقصى:
۱. «وَ یَجْعَلُونَ لِلَّهِ الْبَناتِ سُبْحانَهُ … وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۹۴] نحل/سوره۱۶، آیه۵۷.
[۱۹۵] نحل/سوره۱۶، آیه۶۰.
آنها (در پندار خود،) برای خداوند دختران قرار می‌دهند- منزه است (از اینکه فرزندی داشته باشد) – … و او قدرتمند و حکیم است.»
[۱۹۶] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۱، ص۲۶۸.
۲. «هُوَ اللَّهُ الَّذِی لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِکُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَیْمِنُ الْعَزِیزُ الْجَبَّارُ الْمُتَکَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا یُشْرِکُونَ هُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى یُسَبِّحُ لَهُ ما فِی السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۱۹۷] حشر/سوره۵۹، آیه۲۳.
[۱۹۸] حشر/سوره۵۹، آیه۲۴.
و خدایی است که معبودی جز او نیست، حاکم و مالک اصلی اوست، از هر عیب منزه است، به کسی یتم نمی‌کند، امنیت بخش است، مراقب همه چیز است، قدرتمندی شکست ناپذیر که با اراده نافذ خود هر امری را اصلاح می‌کند، و شایسته عظمت است خداوند منزه است از آنچه شریک برای او قرار می‌دهند! او خداوندی است خالق، آفریننده‌ای بی سابقه، و صورتگری (بی نظیر) برای او نامهای نیک است آنچه در آسمانها و زمین است تسبیح او می‌گویند و او عزیز و حکیم است! »
[۱۹۹] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۳، ص۵۵۵.
توصیه به تقوا
توصیه پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله به تقوا، برخاسته از حکمت خدا:
«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللَّهَ وَ لا تُطِعِ الْکافِرِینَ وَ الْمُنافِقِینَ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلِیماً حَکِیماً؛
[۲۰۰] احزاب/سوره۳۳، آیه۱.
ای پیامبر! تقوای الهی پیشه کن و از کافران و منافقان اطاعت مکن که خداوند عالم و حکیم است.»
[۲۰۱] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۷، ص۱۸۸.
توکل
••• حکمت و عزّت خداوندى، مورد اتّکاى ابراهیم علیه‌السلام، در هجرت خویش:
«… وَ قالَ إِنِّی مُهاجِرٌ إِلى رَبِّی إِنَّهُ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۲۰۲] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۶.
و لوط به او(ابراهیم ) ایمان آورد، و (ابراهیم) گفت: «من بسوی پروردگارم هجرت می‌کنم که او صاحب قدرت و حکیم است! »
[۲۰۳] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۶، ص۱۸۰.
••• ایمان به حکیم بودن خداوند، زمینه‌ساز توکّل و اتّکا بر وى:
«… وَ مَنْ یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَإِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ؛
[۲۰۴] انفال/سوره۸، آیه۴۹.
… هر کس بر خدا توکل کند، (پیروز میگردد) خداوند قدرتمند و حکیم است!»
[۲۰۵] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۱۳۰.
حمایت از هجرت‌کنندگان
عزّت و حکمت خدا، مقتضاى حمایت از هجرت‌کنندگان به سوى او:
«فَآمَنَ لَهُ لُوطٌ وَ قالَ إِنِّی مُهاجِرٌ إِلى رَبِّی إِنَّهُ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۲۰۶] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۲۶.
و لوط به او(ابراهیم ) ایمان آورد، و (ابراهیم) گفت: «من بسوی پروردگارم هجرت می‌کنم که او صاحب قدرت و حکیم است!»
[۲۰۷] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۸، ص۲۱.
داورى
داوریهاى خداوند میان خلق، متکى به علم و حکمت گسترده او:
«… یَحْکُمُ بَیْنَکُمْ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۲۰۸] ممتحنه/سوره۶۰، آیه۱۰.
… در میان شما حکم می‌کند، و خداوند دانا و حکیم است!»
[۲۰۹] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۴۱.
[۲۱۰] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۹، ص۴۰۸.
دعا
توجّه به حکمت خدا، برانگیزاننده انسان به دعا و استغفار:
«رَبَّنا لا تَجْعَلْنا فِتْنَهً لِلَّذِینَ کَفَرُوا وَ اغْفِرْ لَنا رَبَّنا إِنَّکَ أَنْتَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۲۱۱] ممتحنه/سوره۶۰، آیه۵.
پروردگارا! ما را مایه گمراهی کافران قرار مده، و ما را ببخش، ای پروردگار ما که تو عزیز و حکیمی!»
[۲۱۲] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۲.
[۲۱۳] طباطبائی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۹، ص۳۹۸.
رحمت
••• گشایش رحمت و امساک آن، ناشى از حکمت الهى:
«ما یَفْتَحِ اللَّهُ لِلنَّاسِ مِنْ رَحْمَهٍ فَلا مُمْسِکَ لَها وَ ما یُمْسِکْ فَلا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۲۱۴] فاطر/سوره۳۵، آیه۲.
هر رحمتی را خدا به روی مردم بگشاید، کسی نمی‌تواند جلو آن را بگیرد و هر چه را امساک کند، کسی غیر از او قادر به فرستادن آن نیست و او عزیز و حکیم است!»
[۲۱۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۸ ص۱۷۰.
••• حکمت الهى، تضمین‌کننده تحقّق وعده رحمت‌آفرین او بر مؤمنان:
«وَ الْمُؤْمِنُونَ وَ الْمُؤْمِناتُ … أُولئِکَ سَیَرْحَمُهُمُ اللَّهُ إِنَّ اللَّهَ عَزِیزٌ حَکِیمٌ؛
[۲۱۶] توبه/سوره۹، آیه۷۱.
مردان و زنان با ایمان،… بزودی خدا آنان را مورد رحمت خویش قرار می‌دهد خداوند توانا و حکیم است!»
[۲۱۷] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۹، ص۴۵۵.
رخصت شکستن سوگند
حکم خداوند، براى شکستن سوگند، در مورد محرومیّت از مباحات، حکیمانه و در جهت مصالح انسانها:
«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ لِمَ تُحَرِّمُ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَکَ … قَدْ فَرَضَ اللَّهُ لَکُمْ تَحِلَّهَ أَیْمانِکُمْ وَ اللَّهُ … وَ هُوَ الْعَلِیمُ الْحَکِیمُ؛
[۲۱۸] تحریم/سوره۶۶، آیه۱.
[۲۱۹] تحریم/سوره۶۶، آیه۲.
ای پیامبر! چرا چیزی را که خدا بر تو حلال کرده حرام می‌کنی؟! … خداوند راه گشودن سوگندهایتان را (در این گونه موارد) روشن ساخته … و او دانا و حکیم است.»
[۲۲۰] طباطبایی، محمدحسین، المیزان فی تفسیر القرآن، ترجمه موسوی همدانی، ج۱۹، ص۵۵۳.
[۲۲۱] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۲۴، ص۲۷۴.
سختگیرى بر بانیان مسجد ضرار
سختگیرى خداوند بر بانیان مسجد ضرار، برخاسته از حکمت او:
«وَ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مَسْجِداً ضِراراً … لا تَقُمْ فِیهِ أَبَداً … لا یَزالُ بُنْیانُهُمُ الَّذِی بَنَوْا رِیبَهً فِی قُلُوبِهِمْ إِلَّا أَنْ تَقَطَّعَ قُلُوبُهُمْ وَ اللَّهُ عَلِیمٌ حَکِیمٌ؛
[۲۲۲] توبه/سوره۹، آیه۱۰۷.
[۲۲۳] توبه/سوره۹، آیه۱۰۸.
[۲۲۴] توبه/سوره۹، آیه۱۱۰.
(گروهی دیگر از آنها) کسانی هستند که مسجدی ساختند برای زیان (به مسلمانان)… • هرگز در آن (مسجد به عبادت) نایست!… (اما) این بنایی را که آنها ساختند، همواره بصورت یک وسیله شک و تردید، در دلهایشان باقی می‌ماند مگر اینکه دلهایشان پاره پاره شود (و بمیرند و گر نه، هرگز از دل آنها بیرون نمی‌رود) و خداوند دانا و حکیم است! »
[۲۲۵] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۸، ص۱۴۲.
[۲۲۶] طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ج۵، ص۱۲۸.
سخن گفتن با حضرت موسى
سخن گفتن خداوند با موسی علیه‌السلام در وادى طور به واسطه آتش، جلوه‌اى از حکمت او:
«إِذْ قالَ مُوسى لِأَهْلِهِ إِنِّی آنَسْتُ ناراً سَآتِیکُمْ مِنْها بِخَبَرٍ أَوْ آتِیکُمْ بِشِهابٍ قَبَسٍ لَعَلَّکُمْ تَصْطَلُونَ فَلَمَّا جاءَها نُودِیَ أَنْ بُورِکَ مَنْ فِی النَّارِ وَ مَنْ حَوْلَها وَ سُبْحانَ اللَّهِ رَبِّ الْعالَمِینَ یا مُوسى إِنَّهُ أَنَا اللَّهُ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۲۲۷] نمل/سوره۲۷، آیه۷ – ۹.
(به خاطر بیاور) هنگامی را که موسی به خانواده خود گفت: من آتشی از دور دیدم (همین جا توقف کنید) بزودی خبری از آن برای شما می‌آورم، یا شعله آتشی تا گرم شوید. هنگامی که نزد آتش آمد، ندایی برخاست که: مبارک باد آن کس که در آتش است و کسی که در اطراف آن است( فرشتگان و موسی )و منزه است خداوندی که پروردگار جهانیان است! ای موسی! من خداوند عزیز و حکیمم.»
[۲۲۸] مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ج۱۵، ص۴۰۵.
شایستگى براى ولایت
حکمت و عزّت خداوند، دلیل شایستگى او براى ولایت:
«مَثَلُ الَّذِینَ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِ اللَّهِ أَوْلِیاءَ کَمَثَلِ الْعَنْکَبُوتِ اتَّخَذَتْ بَیْتاً وَ إِنَّ أَوْهَنَ الْبُیُوتِ لَبَیْتُ الْعَنْکَبُوتِ لَوْ کانُوا یَعْلَمُونَ إِنَّ اللَّهَ یَعْلَمُ ما یَدْعُونَ مِنْ دُونِهِ مِنْ شَیْ‌ءٍ وَ هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ؛
[۲۲۹] عنکبوت/سور
- لینک دانلود فایل بلافاصله بعد از پرداخت وجه به نمایش در خواهد آمد.
- همچنین لینک دانلود به ایمیل شما ارسال خواهد شد به همین دلیل ایمیل خود را به دقت وارد نمایید.
- ممکن است ایمیل ارسالی به پوشه اسپم یا Bulk ایمیل شما ارسال شده باشد.
- در صورتی که به هر دلیلی موفق به دانلود فایل مورد نظر نشدید با ما تماس بگیرید.
