توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت حق (حدیث) دارای ۷۳ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت حق (حدیث)،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت حق (حدیث) :

پاورپوینت حق (حدیث)

حق، وصف و مصدری پربسامد در قرآن و حدیث و متون فقهی، دالّ بر راستى و واقعیت. این واژه در فلسفه و عرفان نیز کاربرد فراوان دارد.

فهرست مندرجات

۱ – جوامع حدیثی
۲ – لزوم عمل به حق
۳ – توصیف اهل حق
۴ – تقابل حق و باطل
۵ – معنای حقوقی
۶ – صاحبان حقوق
۶.۱ – رساله الحقوق
۷ – فهرست منابع
۸ – پانویس
۹ – منبع

جوامع حدیثی

در جوامع حدیثی، درباره شناخت حق، استواری در راه حق و تقابل آن با باطل، مطالب بسیاری آمده است.
بنابر روایات، شناخت حق از نشانه‌های بصیرت و دانایی است.

[۱] کلینی، الکافی، ج۵، ص۵۲.

همچنین کمال عقل در پیروی از حق و تواضع در برابر آن نهفته است.

[۲] کلینی، الکافی، ج۱، ص۱۶.

[۳] مجلسی، بحارالأنوار، ج۱، ص۱۳۰.

[۴] مجلسی، بحارالأنوار، ج۷۵، ص۱۲۷.

در مقابل، پیروی از هوای نفس، فراموشی آخرت و کثرتِ نزاع جاهلانه، از جمله عواملی است که انسان را از حق باز می‌دارد.

[۵] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۴۲، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۶] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۸۴، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۷] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، حکمت ۳۱، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۸] کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۴.

طبق حدیثی از پیامبر اکرم، راه معرفت حق، معرفت نفس، راه موافقت با حق، مخالفت با نفس، راه رسیدن به رضایت حق، سخط بر نفس، راه رسیدن به حق، هجرت از نفس، راه طاعت حق، عصیان بر نفس، راه ذکر حق، فراموش کردن نفس و راه قرب به حق و انس با آن، دوری و وحشت از نفس است.

[۹] ابن‌ ابی‌جمهور، عوالی اللئالی العزیزیه فی الاحادیث الدینیه، ج۱، ص۲۴۶، چاپ مجتبی عراقی، قم ۱۴۰۳ـ۱۴۰۵/ ۱۹۸۳ـ۱۹۸۵.

[۱۰] مجلسی، بحارالأنوار، ج۶۷، ص۷۲.

همچنین در حدیثی منسوب به علی علیه‌السلام، معروف به حدیث حقیقت، امام در پی پرسش مُصرّانه کمیل‌ بن زیاد از چیستی حقیقت، در چند عبارت عرفانی آن را وصف می‌کند.

لزوم عمل به حق

در احادیث بر لزوم عمل به حق و پایداری بر آن بسیار تأکید شده است، حتی اگر پیامدهایی سخت، مانند قطعه‌قطعه شدن یا سوزانده شدن، داشته باشد.

[۱۱] کلینی، الکافی، ج۲، ص۹۱.

[۱۲] کلینی، الکافی، ج۸، ص۱۴۱ .

علی علیه‌السلام به فرزند خود سفارش می‌کند برای حق به هر دشواری‌ای وارد شود و شکیبایی ورزیدن در راه حق را نیکوترین خصلت برمی‌شمارد.

[۱۳] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، نامه ۳۱، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

قرین گشتن سفارش التزام به حق با توصیه به صبر، دشواری پایداری در راه حق را به خوبی نشان می‌دهد.

[۱۴] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، نامه ۵۳، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

بنابر حدیثی از امام باقر علیه‌السلام، «اِصبِر عَلَی الحَقِّ وَ اِن کان مُرّآ» وصیتِ همه امامان بوده است.

[۱۵] کلینی، الکافی، ج۲، ص۹۱.

البته به تصریح امام علی علیه‌السلام، حق به رغم سنگینی، گوارا، و باطل در عین سبکی، بدفرجام است و اهل حق مدتی کوتاه در سختی و مدتی طولانی در عافیت و آسایش‌اند.

[۱۶] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، حکمت ۳۷۶، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۱۷] کلینی، الکافی، ج۲، ص۲۵۵.

احادیث بسیاری نیز درباره لزوم بازگو کردن حق حتی در مواردی که به ضرر فرد باشد، و همچنین گفتن حق در رضا و غضب، وارد شده است.

[۱۸] احمد بن علی نسائی، سنن النسائی، ج۳، ص۵۵، بشرح جلال‌الدین سیوطی، بیروت ۱۳۴۸/۱۹۳۰.

[۱۹] ابن‌ حِبّان، صحیح ابن‌ حبّان، ج۲، ص۷۹، بترتیب ابن ‌بلبان، چاپ شعیب ارنؤوط، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.

[۲۰] ابن ‌بابویه، کتاب الخصال، ج۲، ص۵۲۶، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

[۲۱] الاختصاص، (منسوب به) محمد بن محمد مفید، ج۱، ص۳۲، چاپ علی‌اکبر غفاری، بیروت:مؤسسه الاعلمی للمطبوعات، ۱۴۰۲/۱۹۸۲.

بر اساس حدیث مشهور نبوی، برترین جهاد، گفتن کلام حق در برابر سلطانِ جائر است.

[۲۲] ابن‌ حنبل، مسند الامام احمد بن حنبل، ج۳، ص۱۹، بیروت: دارصادر، (بی‌تا).

[۲۳] ابن ‌ماجه، سنن ابن‌ ماجه، ج۲، ص۱۳۳۰، چاپ محمدفؤاد عبدالباقی، (قاهره ۱۳۷۳/ ۱۹۵۴)، چاپ افست (بیروت، بی‌تا).

[۲۴] علی‌ بن حسام‌الدین متقی، کنزالعُمّال فی سنن الاقوال و الافعال، ج۱۵، ص۹۲۳، چاپ بکری حیانی و صفوه سقا، بیروت ۱۴۰۹/۱۹۸۹.

برخی از خطبه‌های حضرت علی علیه‌السلام، بر آمیختگی مداوم حق و باطل و در نتیجه لزوم افشای باطل برای جلوه‌گر ساختن حق دلالت دارد؛ در کلام علی علیه‌السلام این وضعیت شبهه‌ناک، جولانگاه شیطان برای استیلا یافتن بر اهل باطل خوانده شده، اما در عین حال بر این نکته تأکید شده است که دوستان خدا به لطف حق و با هدایت نور یقین، نجات می‌یابند.

[۲۵] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۳۸، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۲۶] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۵۰، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۲۷] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۱۰۴، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

توصیف اهل حق

از جمله مسائلی که در احادیث شیعی بسیار مورد توجه قرار گرفته، توصیف اهل حق است. بر اساس این روایات، امامان علیهم‌السلام با حق‌اند و حق با آنهاست، امر ایشان حق است و هر قضاوت حقی نزد آنهاست.

[۲۸] محمد بن حسن صفار قمی، بصائر الدرجات فی فضائل آل ‌محمد «صلّی الله علیه و آله»، ص ۴۹، چاپ محسن کوچه‌باغی تبریزی، قم ۱۴۰۴.

[۲۹] کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۹۹.

[۳۰] ابن‌ ابی ‌زینب، الغیبه، ج۱، ص۷۷، چاپ فارس حسون کریم، قم ۱۴۲۲.

[۳۱] ابن ‌بابویه، کمال‌الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۲۷۸، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

علی علیه‌السلام تصریح می‌کند که رایت حق در دست اهل‌بیت علیهم‌السلام است و تنها راه رستگاری، همراهی با آنان و پیروی از آنان است.

[۳۲] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۸۷، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۳۳] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۱۰۰، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۳۴] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۲۳۹، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

همچنین نقل شده که دین حق دین همراه با ولایت است؛

[۳۵] کلینی، الکافی، ج۱، ص۴۳۲.

و روی‌گردانی از ولایت اهل حق مایه هلاک است.

[۳۶] ابن ‌بابویه، کتاب الخصال، ج۱، ص۶۲۶، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۲ش.

اگرچه سخن مشهور علی علیه‌السلام («اِعرِف الحَقَ تَعرِف اَهلَهُ») به حارث‌ بن حوط در جنگ جمل،

[۳۷] احمد بن یحیی بلاذری، انساب ‌الاشراف، ج۱، ص۲۳۹، چاپ محمدباقر محمودی، بیروت ۱۳۹۴/۱۹۷۴.

[۳۸] یعقوبی، تاریخ، ج۲، ص۲۱۰.

[۳۹] محمد بن محمد مفید، الامالی، ج۱، ص۵، چاپ حسین استادولی و علی‌اکبر غفاری، بیروت ۱۴۱۴/۱۹۹۳.

[۴۰] محمد بن حسن طوسی، الامالی، ج۱، ص۶۲۶، قم ۱۴۱۴.

بر این دلالت دارد که شناختن حق بر شناختن اهلِ آن مقدّم است؛ اما در احادیث متعددی از رسول خدا، که در کتابهای فریقین آمده است، علی علیه‌السلام و عمار یاسر، صراحتا معیار شناخت حق و اهل آن معرفی شده‌اند.

[۴۱] سلیمان ‌بن احمد طبرانی، کتاب‌الدعاء، ج۱۰، ص۹۶، چاپ مصطفی عبدالقادر عطا، بیروت ۱۴۱۳.

[۴۲] ابن ‌بابویه، الامالی، ج۱، ص۸۳، قم ۱۴۱۷.

[۴۳] ابن‌ عبدالبرّ، الاستیعاب فی معرفه الاصحاب، ج۳، ص۱۱۳۹، چاپ علی‌محمد بجاوی، بیروت ۱۴۱۲/ ۱۹۹۲.

[۴۴] ابن‌ ابی‌الحدید، شرح نهج‌البلاغه، ج۲، ص۲۹۷، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، قاهره ۱۳۸۵۱۳۸۷/ ۱۹۶۵۱۹۶۷، چاپ افست بیروت (بی‌تا).

مضمون این روایات، که به وقوع اختلاف و نبرد میان مسلمانان پس از رحلت پیامبر اشاره دارد، در واقع به مسلمانان کمک می‌کرد که در فضایی که حق و باطل به‌ هم آمیخته بود، حق را از باطل تمیز دهند.

تقابل حق و باطل

در احادیث شیعی به تقابل دولت حق با دولت باطل نیز اشاره شده و مصداق اَتمِّ دولت حق، دولت قائم آل‌محمد علیه‌السلام دانسته شده است که در آن حق و عدلْ ظاهر، دلها به هم نزدیک، و حدود الهی اجرا می‌شود و حق به اهلش بازمی‌گردد.

[۴۵] کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۳۳.

[۴۶] کلینی، الکافی، ج۲، ص۴۴۷.

[۴۷] ابن‌ ابی ‌زینب، الغیبه، ج۱، ص۳۳۴، چاپ فارس حسون کریم، قم ۱۴۲۲.

[۴۸] ابن ‌بابویه، کمال‌الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۶۴۶، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

معنای حقوقی

واژه حق در بسیاری از احادیث بر معنای حقوقی دلالت دارد. این معنا در ابعاد گوناگون (مانند حق خدا بر انسان، حق اعضا و جوارح و حقوق متقابل انسانها در مناسبات اجتماعی) مطرح می‌شود.
بر اساس روایات، منشأ تمامی حقوق، حق خدا بر بندگان است،

[۴۹] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۲۱۶، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۵۰] ابن ‌شعبه، تحف العقول عن آل‌الرسول صلی ‌اللّه علیهم، ج۱، ص۲۵۴، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

که از جمله آن‌ها عبادت خالصانه و اطاعت خدا، شریک نگرفتن برای او و تقوای الهی است؛

[۵۱] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۱۹۱، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۵۲] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۲۱۶، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۵۳] محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح البخاری، ج۳، ص۲۱۶، (چاپ محمد ذهنی‌افندی)، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

[۵۴] محمد بن عیسی ترمذی، سنن الترمذی و هو الجامع الصحیح، ج۴، ص۱۳۶، چاپ عبدالوهاب عبداللطیف، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.

[۵۵] ابن ‌بابویه، کتاب مَن لایحضُرُه الفقیه، ج۲، ص۶۱۹، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۴۱۴.

اگرچه به گفته علی علیه‌السلام حق خدا بر بندگان، موجب ایجاد حق متقابل برای بنده نمی‌شود، اما در صورت التزام بنده به حقوق الهی، خداوند از سر فضل بر خود لازم کرده است به او پاداشی دوچندان دهد.

[۵۶] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۲۱۶، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

و امر دنیا و آخرتش را کفایت و او را از عذاب رها کند.

[۵۷] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۲۱۶، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

[۵۸] محمد بن اسماعیل بخاری، صحیح البخاری، ج۳، ص۲۱۶، (چاپ محمد ذهنی‌افندی)، استانبول ۱۴۰۱/۱۹۸۱.

[۵۹] ابن ‌بابویه، کتاب مَن لایحضُرُه الفقیه، ج۲، ص۶۱۹، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۴۱۴.

اما در مناسبات انسانها هر حقی موجب بوجود آمدن حقی برای طرف متقابل می‌شود.

[۶۰] علی‌ بن ابی‌طالب (ع)، امام اول، نهج‌البلاغه، خطبه ۲۱۶، چاپ صبحی صالح، بیروت ۱۳۸۷/۱۹۶۷، چاپ افست قم (بی‌تا).

صاحبان حقوق

از مجموع احادیث چنین برمی‌آید که صاحبان حقوق بسیارند، از آن جمله‌اند والدین، فرزند، همسر، همسایه، مهمان، برادر، و دوست. صاحبان حقوق فقط انسانها نیستند. بر اساس روایات، اعضای بدن و فرایض دینی (مانند نماز، حج، روزه و صدقه) نیز بر انسان حق دارند.

[۶۱] محمد بن عیسی ترمذی، سنن الترمذی و هو الجامع الصحیح، ج۲، ص۳۱۵، چاپ عبدالوهاب عبداللطیف، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.

[۶۲] محمد بن عیسی ترمذی، سنن الترمذی و هو الجامع الصحیح، ج۳، ص۲۲۳، چاپ عبدالوهاب عبداللطیف، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.

[۶۳] محمد بن عیسی ترمذی، سنن الترمذی و هو الجامع الصحیح، ج۴، ص۳۳، چاپ عبدالوهاب عبداللطیف، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.

[۶۴] محمد بن عیسی ترمذی، سنن الترمذی و هو الجامع الصحیح، ج۴، ص۳۳۸، چاپ عبدالوهاب عبداللطیف، بیروت ۱۴۰۳/ ۱۹۸۳.

[۶۵]