توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت حسن بن علی بن حسین دارای ۷۶ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت حسن بن علی بن حسین،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت حسن بن علی بن حسین :

ابن‌شعبه حرانی

ابومحمد، پاورپوینت حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی حلبی، محدّث امامی و مؤلف کتاب مشهور تُحَف ُالعقول، از شخصیت‌های برجسته و از چهره‌های درخشان فقهای شیعه در قرن چهارم هجری می‌باشد. وی از معاصرین شیخ صدوق متوفای ۳۸۱ هجری است و از محمد بن همام متوفای ۳۳۶ هجری روایت نقل می‌کند و از مشایخ شیخ مفید متوفای ۴۱۳ هجری نیز به شمار می‌آید.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی ابن‌شعبه حرّانی
۲ – شخصیت علمی و دینی حرّانی
۳ – تحصیلات
۴ – جایگاه حرانی نزد علما
۵ – استاد
۶ – شاگردان
۷ – آثار
۷.۱ – التمحیص
۷.۲ – تحف‌العقول
۷.۲.۱ – هدف از تألیف تحف‌العقول
۷.۲.۲ – محتوای تحف‌العقول
۷.۲.۳ – اهمیت تحف‌العقول
۷.۲.۴ – ایرادات وارد بر این کتاب
۷.۲.۵ – چاپ و ترجمه
۸ – فهرست منابع
۹ – پانویس
۱۰ – منبع

معرفی ابن‌شعبه حرّانی

در منابع کهن رجالی شیعه درباره وی اطلاعی وجود ندارد. براساس نوشته حسین ‌بن علی ‌بن صادق بحرانی در رساله‌ای که درباره اخلاق و سلوک تألیف کرده، ابن ‌شعبه از قدمای اصحاب امامیه محسوب شده و شیخ مفید از تُحف‌العقولِ وی، مطالبی نقل کرده است.

[۱] عباس قمی، کتاب الکنی و الالقاب، ج۱، ص۳۲۹۳۳۰، صیدا ۱۳۵۷۱۳۵۸، چاپ افست قم.

آقابزرگ طهرانی

[۲] آقابزرگ طهرانی، ج۳، ص۴۰۰.

از نوشته بحرانی استنباط کرده که حرّانی از مشایخ شیخ مفید و معاصر شیخ صدوق بوده، ولی بنابر منابع رجالی، مفید شیخی بدین نام نداشته است.

[۳] محمد بن همام اسکافی، التمحیص، ج۱، ص۱۳ ۱۴، قم (۱۳۸۰).

حرّانی منسوب به خاندان شعبه است که در اصل اهل حلب بودند و محدّثان بزرگی در میان آنان ظهور کرده‌اند.

[۴] علی ‌بن حسن حلبی، اشارهالسبق، ج۱، ص۹، چاپ ابراهیم بهادری، قم ۱۴۱۴.

شخصیت علمی و دینی حرّانی

حرانی، به تصدیق بسیاری از فرهیختگان، عالمی فاضل و عامل بود و در فقه و حدیث مورد توجه عالمان قرار داشت، به ویژه در حدیث که دو اثر «تحف العقول» و «التمحیص» بیانگر تبحر او در علم حدیث و وثاقتش در نقل حدیث است، به طوری که علامه مجلسی روایات او را با این که سلسله سندش ذکر نشده، مقبول می داند.

[۵] بحار الانوار ج۱، ص۲۹.

و یا شیخ انصاری کتاب گرانمایه «المکاسب» را با روایتی از «تحف» درباب معاملات آغاز می کند که درباره صناعات و تجارات و بیع و وجه حلال و حرام آن ها است.

[۶] المکاسب ج۱، صص۵-۱۲.

همچنین با نگاهی به مقدمه «تحف» و روایات مذکور در آن و نیز مناجات و توصیه ها به دست می آید که او در اخلاق و حقوق نیز دستی داشته با طرحی نو، مجموعه روایات اخلاقی، حکمی و حقوقی را ارائه نموده است، به طوری که بیش از هزار سال این کتاب و روایات آن، نقل محافل علمی، منابر وعظ و مجالس اخلاقی بوده است و این خود نشان از رفعت مقام و جلالت جاه علمی و تقوای اوست.
قدیم‌ترین اظهارنظر درباره شخصیت علمی و دینی حرّانی، از ابراهیم ‌بن سلیمان قطیفی ، از علمای سده دهم، است که بنا به نقل شوشتری ،

[۷] نوراللّه‌ بن شریف‌الدین شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۱، ص۳۸۳، تهران ۱۳۵۴ش.

او در کتاب الوافیه خود از حرّانی با عنوان «شیخِ عالم فاضلِ عاملِ فقیه» نام‌برده است. اظهارنظر علمای بعدی، همه از بحرانی و قطیفی گرفته شده است.

[۸] محمد بن حسن حرّعاملی، امل‌الآمل، ج۱، ص۷۴، چاپ احمد حسینی، بغداد (۱۹۶۵)، چاپ افست قم ۱۳۶۲ش.

[۹] عبداللّه ‌بن عیسی افندی‌اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض‌الفضلاء، ج۱، ص۲۴۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱ـ.

تحصیلات

حرانی از محضر محدثان و فقیهان بزرگ عصر خود بهره برد و در علوم حدیث و فقه تبحر یافت، به طوری که همه عالمانی که از او یاد کرده اند، وی را فقیه و محدث فاضل شیعه معرفی نموده اند. متأسفانه از تحصیل و استادان وی جز اطلاعات اندکی در دست نیست و فقط در تراجم به ابو علی محمدبن همام، از محدثان و فقیهان بزرگ شیعی اشاره شده که حرانی نزد وی شاگردی کرد و از او اجازه روایت دریافت داشت.

جایگاه حرانی نزد علما

بسیاری از دانشوران از حرانی به بزرگی، فضل و علم یاد کرده اند و روایت بدون سند او را در «تحف العقول» پذیرفته اند.
شیخ مفید؛ شاگرد حرانی، ضمن تمجید از استاد، درباره کتاب تحف العقول می نویسد:
«تحف العقول کتاب لم یسمح الدهر بمثله.»

[۱۰] سید حسن صدر، تأسیس الشیعه لعلوم الاسلام ، ص۴۱۴.

شیخ ابراهیم قطیفی ـ از عالمان قرن دهم هجری ـ در کتاب «الوافیه» ضمن نقل روایتی از «التمحیص»، می نویسد:«الحدیث الاول ما راواه العالم الفاضل العالم الفقیه ابو محمد الحسن بن علی بن شعبه الحرانی …»
شیخ حر عاملی در «الامل الآمل» بعد از ستودن مولف تحف به فاضل محدث، درباره کتابش می گوید:
حسن کثیر الفوائد مشهور.

[۱۱] الامل الآمل ج۲، ص۷۴.

علامه مجلسی هم درباره تحف می نویسد:« … نظم این کتاب دلالت بر رفعت شأن مولف دارد و بیشتر در مواعظ واصول معلومه ای است که محتاج سند نیست.»

[۱۲] بحار الانوار ج۱، ص۲۹.

میرزا عبدالله افندی اصفهانی در «ریاض العلما» درباره حرانی می نویسد:«عالم، فقیه، محدث»
میرزا محمد باقر خوانساری نیز در «روضات الجنات» می نویسد:«پاورپوینت حسن بن علی بن حسین شعبه حرانی (یا حلبی) فاضلی است فقیه، متبحر، هوشیار، بلند پایه و آبرومند و کتابش مورد اعتماد اصحاب است.»

[۱۳] روضات الجنات ج۲، ص۲۹۰.

شیخ حر عاملی در کتاب «امل الآمل» درباره ایشان می‌فرماید: «ابو محمد، حسن بن علی بن شعبه، دانشمندی با فضل و محدثی بزرگ است.»
علامه مجلسی درباره وی می‌فرماید: «کتاب ایشان، تحف العقول خود بهترین شاهد بر فضل و دانش و عظمت شأن ایشان می‌باشد.»
علامه خوانساری، مؤلف کتاب روضات الجنات درباره او چنین می‌گوید: «محدث بزرگ، پاورپوینت حسن بن علی بن حسین بن شعبه حرانی حلبی، فقیهی اندیشمند و متبحری بزرگ و شخصیتی سرشناس است. او کتابی به رشته تحریر در آورده که اصحاب و فقهای شیعه همه بر آن اعتماد کرده‌اند.»

استاد

ابوعلی محمد بن همام بغدادی، متوفای سال ۳۳۶ را می‌توان از مشایخ ابن شعبه به شمار آورد.

شاگردان

مهم‌ترین شخصیتی که در میان شاگردان او همچون خورشید می‌درخشد شیخ مفید، محمد بن محمد بن نعمان، متوفای سال ۴۱۳ هجری است.

آثار

به حرّانی دو کتاب منسوب است: التمحیص ، که درباره سبب و شیوه‌های آزمایش‌های الهی مؤمنان (شیعه) و همراه روایاتی درباره صبر و زهد و رضاست ؛ و تحف العقول فیما جاء من الحِکَم ‌و المواعظ من آل‌الرسول.

التمحیص

درباره انتساب التمحیص میان صاحب‌نظران اختلاف وجود دارد: قطیفی،

[۱۴] نوراللّه‌ بن شریف‌الدین شوشتری، مجالس المؤمنین، ج۱، ص۳۸۳، تهران ۱۳۵۴ش.

حرّ عاملی

[۱۵] محمد بن حسن حرّعاملی، امل‌الآمل، ج۱، ص۷۴، چاپ احمد حسینی، بغداد (۱۹۶۵)، چاپ افست قم ۱۳۶۲ش.

و افندی اصفهانی

[۱۶] عبداللّه ‌بن عیسی افندی‌اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض‌الفضلاء، ج۱، ص۲۴۴، چاپ احمد حسینی، قم ۱۴۰۱ـ.

آن را تألیف حرّانی دانسته و مجلسی

[۱۷] مجلسی، بحار الانوار، ج۱، ص۱۷.

و نوری

[۱۸] حسین ‌بن محمدتقی نوری، خاتمه مستدرک الوسائل، ج۱، ص۱۸۶۱۸۷، قم ۱۴۱۵۱۴۲۰.

در انتساب آن به حرّانی یا ابن‌ همام اسکافی تشکیک کرده‌اند. موحدی ابطحی در مقدمه التمحیص

[۱۹] محمد بن همام اسکافی، التمحیص، مقدمه موحدی ابطحی،ص۱۰ ۱۴، قم (۱۳۸۰).

به نقد و بررسی ادله کسانی که کتاب را به حرّانی یا ابن‌ همام اسکافی نسبت داده‌اند پرداخته و یادآور شده است که بحث در این نیست که روایات التمحیص از آنِ ابن‌ شعبه است یا ابن ‌همام تا گفته شود هر دو ثقه‌اند، بلکه در این است که این کتاب تألیف یا املای ابن‌ همام اسکافی است یا تألیف شخصِ دیگری نظیر ابن ‌شعبه به روایت ابن‌ همام. موحدی ابطحی نتیجه می‌گیرد که اصل کتاب از محمد بن همام است و شک در این است که التمحیص را شخصِ دیگری از او روایت کرده، که در این صورت روایات آن با واسطه است، یا کتاب به املای ابن‌ همام است که در این صورت این کتاب نظیر امالیِ مشایخ حدیثی چون مفید و مرتضی و طوسی خواهد بود.

تحف‌العقول

اما کتابی که سبب شهرت حرّانی شده و در انتساب آن به او هیچ‌اختلافی وجود ندارد، تحف‌العقول است.

هدف از تألیف تحف‌العقول

به نوشته ابن‌ شعبه،

[۲۰] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۲ـ۳، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

هدف وی از تألیف این کتاب در دسترس قراردادن دانش‌های پیامبر اکرم و امامان است که دربردارنده کار دین و دنیا و صلاح امروز و فرداست و چون دانشمندان شیعه درباره حلال و حرام و فرائض و سنن از گفتار ائمه کتاب فراهم کرده‌اند ولی درباره حکمت‌ها و اندرزهای پیامبر و ائمه، خاصه کلمات قصار آنها، کتابی تألیف نکرده‌اند، وی دست به این کارزده است. این کتاب مشتمل‌ بر احادیثی در اصول و فروع ‌دین و کلیات و دسته‌ای از سنّت‌ها و آداب دین و پند و اندرزهای امامان و سخنان حکیمانه آنان است.

[۲۱] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۳، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

محتوای تحف‌العقول

در این کتاب گزیده‌ای از سخنان پیامبر و امامان شیعه ، به جز امام دوازدهم علیهم‌السلام آمده است. بخشی از مهم‌ترین مطالب کتاب عبارت‌اند از: وصایای پیامبر اکرم به امام علی علیه‌السلام،

[۲۲] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۶۱۴، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

پاسخ‌های پیامبر به شمعون‌ بن لاوی مسیحی ،

[۲۳] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۱۵ ۲۴، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

سفارش پیامبر به معاذ بن جبل هنگام اعزام وی به یمن ،

[۲۴] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۲۵۲۶، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

سخنان پیامبر در حجهالوداع ،

[۲۵] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۳۰۳۴، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

خطبه امام علی در اخلاص توحید ،

[۲۶] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۶۱۶۷، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

اندرزهای آن حضرت به امام‌حسن ،

[۲۷] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۶۸ ۸۸، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

خطبهالوسیله،

[۲۸] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۹۲ ۱۰۰، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

نامه امام علی به مالک‌اشتر ،

[۲۹] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۱۲۶ ۱۴۹، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

سخنان امام‌علی با کمیل ،

[۳۰] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۱۶۹۱۷۶، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

جواب امام حسن به حسن بصری ،

[۳۱] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۲۳۱۲۳۲، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

خطبه امام حسن بعد از صلح با معاویه ،

[۳۲] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۲۳۲ ۲۳۳، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

سخنان امام حسین در امر به معروف و نهی از منکر ،

[۳۳] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۲۳۷۲۳۹، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

نامه امام حسین به اهل کوفه ،

[۳۴] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۲۴۰ ۲۴۲، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

رساله حقوق امام زین‌العابدین ،

[۳۵] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۲۵۵ ۲۷۲، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

سفارش امام باقر به جابر بن یزید جعفی ،

[۳۶] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۲۸۴۲۸۶، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

سفارش امام صادق به مؤمن طاق ،

[۳۷] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۳۰۷ ۳۱۳، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

سخنانی از امام صادق علیه‌السلام که برخی از شیعیان آن را نثرالدرر نامیده‌اند،

[۳۸] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۳۱۵۳۲۴، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

سفارش امام کاظم به هشام،

[۳۹] ابن ‌شعبه، تحف‌العقول عن آل‌الرسول صلی‌اللّه علیهم، ج۱، ص۳۸۳ ۴۰۲، چاپ علی‌اکبر غفاری، قم ۱۳۶۳ش.

پاسخ امام رضا به مأمون درباره احکام شریعت ،

[۴۰] ابن ‌شعبه، تحف‌ا