توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت حجیت ظاهر دارای ۴۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت حجیت ظاهر،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

بخشی از متن پاورپوینت حجیت ظاهر :

حجیت ظواهر

ـــ یکی از بحث هایی که در علم اصول مطرح است حجیت ظواهر است ،اقوال مختلفی در این زمینه مطرح است و اندیشمندان علم اصول نظریه های مختلفی ارائه داده انمد.

ـــ صحت استناد به ظواهر کتاب و سنّت در استنباط حکم شرعی را حجیت ظواهر گویند.

فهرست مندرجات

۱ – تعریف
۲ – تعاریفی دیگر
۳ – حجیت ظواهر نزد شهید صدر
۴ – مقدمات پاورپوینت حجیت ظاهر کلام
۵ – ظاهر ظن خاص است یا قطع است
۵.۱ – توضیح نظریه استاد سبحانی
۶ – تقسیم اراده به استعمالی و جدی
۷ – اشکالی بر حجیت ظواهر
۷.۱ – پاسخ استاد سبحانی از اشکال
۷.۲ – پاسخ اول استاد سبحانی
۷.۳ – پاسخ دوم استاد سبحانی
۷.۴ – پاسخ سوم استاد سبحانی
۷.۵ – پاسخ چهارم استاد سبحانی
۸ – حجیت ظواهر و ظن شخصی
۹ – خلاصه نظریه استاد سبحانی
۱۰ – پانویس
۱۱ – منبع

تعریف

مراد از حجیت ظواهر، صحت تمسک به ظواهر قرآن و سنت برای دست یابی به حکم شرع می‌باشد که لازمه آن، منجّزیت و معذّریت است؛ به این معنا که اگر مکلفی به حکم به دست آمده از ظاهر قرآن یا روایتی عمل کند، در صورتی که عمل او مطابق واقع باشد، واقع در حق او منجّز است و در غیر این صورت، عمل به ظاهر برای او عذر می‌آورد.

تعاریفی دیگر

در کتاب «اصول الفقه» آمده است:
«فی ان اللفظ الذی قد احرز ظهوره هل حجه عند الشارع فی ذلک المعنی فیصح ان یحتج به المولی علی المکلفین و یصح ان یحتج به المکلفون».

[۱] اصول الفقه، مظفر، محمد رضا، ج۲، ص۱۳۰.

ظواهر، فی الجمله، حجت می‌باشد. در کتاب «اجود التقریرات» آمده است:
«ان اصل حجیه الظهور فی الجمله مما هو مسلّم بین الکلّ».

[۲] اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۲، ص۹۱.

برخی از اصولیون، حجیت ظواهر را به «من قصد افهامه» (کسانی که افهام آنها قصد شده است) اختصاص داده‌اند و اخباری‌ها، ظواهر کتاب را از حجیت ظواهر استثنا کرده‌اند.
برخی نیز ظواهر را تنها در صورتی حجت دانسته‌اند که ظن به وفاق آن یا عدم ظن به خلاف آن وجود داشته باشد.

[۳] اجود التقریرات، نائینی، محمد حسین، ج۲، ص۹۱.

حجیت ظواهر نزد شهید صدر

در این که دلیل حجیت ظواهر چیست، اختلاف وجود دارد؛ برخی آن را منحصر در بنای عقلا می‌دانند و برخی دیگر دلیل حجیت ظواهر را اصل عدم قرینه می‌دانند. «شهید صدر» به سه وجه بر حجیت ظواهر استدلال نموده است: سیره متشرعه؛ سیره عقلا؛ روایاتی که تمسک به کتاب و سنت و عمل به آن دو را الزامی دانسته است.

[۴] دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۲، ص۱۸۰.

[۵] دروس فی علم الاصول، صدر، محمد باقر، ج۱، ص (۳۰۱-۳۰۰).

[۶] فرهنگ تشریحی اصطلاحات اصول، ولایی، عیسی، ص۲۳۶.

[۷] انوار الاصول، مکارم شیرازی، ناصر، ج۲، ص۳۲۳.

مقدمات پاورپوینت حجیت ظاهر کلام

اگر بخواهیم با کلام کسی استدلال کنیم باید چهار مرحله را احراز کنیم:
مرحله ی اول اصل الصدور است یعنی باید ثابت شود که متکلم این کلام را گفته است. (این بحث را حجیت قول ثقه بر عهده گرفته است)
مرحله ی دوم اصل الظهور است که بحثی است صغروی یعنی ثابت شود که این کلام ظاهر در همین است یعنی امر ظهور در وجوب دارد. (این بحث در علم لغت، ادبیات و حتی در علم اصول مطرح شده است)
مرحله ی سوم جهه الصدور است یعنی ثابت شود که آن فرد از روی تقیه و یا شوخی آن حرف را نزده است بلکه در مقام بیان واقع بوده است (این اصل عقلائی است و عقلاء عالم می گویند که وقتی متکلم حرف می زند در مقام بیان مراد جدی خودش است.)
مرحله ی چهارم: حجیه الظهور است که بحثی است کبروی یعنی ثابت شود که الظهور حجه للمتکلم علی المخاطب و للمخاطب علی المتکلم. (همه ی فقها و اصولیون اتفاق دارند که ظهور حجت است).

ظاهر ظن خاص است یا قطع است

آیا این ظهور ظنی است که حجت است و از اصل کلی عدم حجیت ظنون استثناء شده است.
استاد سبحانی معتقد است که: این ظهور جنبه ی ظنی ندارد بلکه جنبه ی قطعی دارد و حجیت آن از باب استثناء از عدم جواز عمل به ظنون نیست.
همگان اتفاق دارند که ظواهر حجت است. سخن کسی که سخن می گوید همه از باب ظواهر حجت است و اگر ظواهر حجت نباشد زندگی مختل می شود ولی بحث در آن است که ما قائلیم که ظواهر از قبیل قطعیات است نه از باب ظواهر

[۸] درس خارج اصول حضرت آیت الله سبحانی، یکشنبه ده خرداد هشتاد و هشت

توضیح نظریه استاد سبحانی

برای توضیح این معنا دو مقدمه ذکر می کنیم:

تقسیم اراده به استعمالی و جدی

المقدمه الاولی: متکلم دو اراده دارد یکی استعمالیه و یکی جدیه.
اراده ی استعمالیه همان احضار معنا در ذهن مخاطب است که به وسیله ی لفظ صورت می گیرد گاه این اراده ی صد در صد با اراده ی جدیه ی موافق است و گاه صد در صد مغایر است یعنی فرد فقط اراده ی استعمالیه دارد و اصلا اراده ی جدیه ندارد مثلا در جائی که فرد شوخی می کند و یا در حال توریه و یا تقیه است و گاه بخشی مطابق اراده ی استعمالیه و جدیه است (مانند عالم عادل) و چند درصد فقط مطابق اراده ی استعمالیه می باشد (مانند عالم) مانند آنجا که از عام خاص و از مطلق مقید اراده کند.
المقدمه الثانیه: بحث در ظواهر است ولی مجمل و متشابه از بحث ما خارج است. زیرا مجمل ظهور ندارد و در متشابه ظهوری لرزان و غیر ثابت وجود دارد که چه بسا مراد حقیقی آن واضح نیست.
بعد از بیان این دو مقدمه می گوییم:
ظواهر (و به بیان دیگر اراده ی استعمالی) چه مسئولیتی را به دوش می کشد؟ مسئولیت آن این است که معنا را بوسیله ی لفظ در ذهن مخاطب ایجاد کند. واضح است که اگر مسئولیت ظواهر همین است دلالت ظواهر نسبت به آن مسئولیت دلالت قطعیه دارد نه ظنیه زیرا الفاظ برای معانی وضع شده است و متکلم هم به اراده ی استعمالیه همان لفظ را در همان معنا وضع کرده است و با بردن کلام معنا در ذهن متکلم ایجاد می شود.

اشکالی بر حجیت ظواهر

علت اینکه می گویند ظواهر ظنی است این است که احتمال می دهیم
متکلم لفظ را در معنا استعمال نکرده باشد مثلا کسانی که مشغول یادگیری زبان خارجی هستند الفاظ را تکرار می کنند در حالی که معانی را قصد نمی کند.
هکذا احتمال می دهیم که متکلم لفظ را در معنای مجازی به کار برده باشد و قرینه ای هم نصب نکرده باشد.
همچنین احتمال می دهیم که متکلم هازل باشد و از باب شوخی آن سخن را گفته باشد و جدیتی در کار نبوده باشد و هکذا ممکن است متکلم