توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت حجامت طبی دارای ۵۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت حجامت طبی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت حجامت طبی :

حجامت در طب

حجامت، از روش‌های بسیار کهن خون‌گیری در طب پیش‌گیری (حفظ الصحّه) و درمان بیماری‌ها، که معمولا همراه با فصد ذکر می‌شود.

فهرست مندرجات

۱ – معنا
۲ – قدمت
۳ – عربستان
۴ – آثار تألیف شده
۵ – تفاوت حجامت با فصد
۶ – آلات
۷ – جاهای حجامت
۸ – جنس آلات
۹ – زالو
۱۰ – حَجّام
۱۱ – مؤسسه حجامت ایران
۱۲ – فهرست
۱۳ – پانویس
۱۴ – منبع

معنا

واژه حجامت، از ریشه حج م، به معنای مکیدن است.

[۱] محمد بن احمد ازهری، تهذیب اللغه، ذیل «حجم»، چاپ عبدالکریم عزباوی، قاهره (بی تا).

[۲] ابن منظور، لسان العرب، ذیل «حجم».

قدمت

ترجمه برخی آثار یونانی به عربی درباره حجامت، چون الفصد و الحجامه از بقراط، فی الحجامه از جالینوس، نقل قول‌های رازی از پزشکان یونانی (مثلاً

[۳] محمد بن زکریا رازی، الحاوی فی الطب، ج۱، جزء۱، ص۳۵، چاپ محمد محمداسماعیل، بیروت ۱۴۲۱/۲۰۰۰.

[۴] محمد بن زکریا رازی، الحاوی فی الطب، ج۱، جزء۱، ص۱۵۴ـ۱۵۵، چاپ محمد محمداسماعیل، بیروت ۱۴۲۱/۲۰۰۰.

)، اشاراتی در آثاری چون داستان‌های بیدپای،

[۵] کلیله و دمنه، داستانهای بیدپای، ج۱، ص۸۶ـ۸۸، ترجمه محمد بن عبداللّه بخاری، چاپ پرویز ناتل خانلری و محمدروشن، تهران ۱۳۶۱ ش.

برخی نقش‌های باقی مانده از مصر باستان و مطالبی در تلمود، نشان دهنده قدمت و گستردگی جغرافیایی کاربرد این روش در دنیای کهن است.

عربستان

حجامت در عربستان پیش از اسلام نیز رواج داشته ولی ظاهرآ، به سبب توصیه‌های پیامبر و امامان، پس از اسلام رواج بیشتری یافته است.

آثار تألیف شده

در دوره اسلامی، علاوه بر اشارات فراوان در کتاب‌های پزشکی، کتاب‌های مستقلی نیز درباره حجامت نگاشته شد، که برخی از آن‌ها موجودند و برخی در دسترس نیستند.
برخی از این آثار مستقل عبارت‌اند از: فی الحجامه از جبرئیل بن بختیشوع (متوفی ۲۱۳)، فی الفصد و الحجامه از ابن ماسویه (متوفی ۲۴۳)، کتاب فی الحجامه از علی بن ربَّن طبری (متوفی ۲۵۰)، کتاب الحجامه از بختیشوع بن جبرئیل (متوفی ۲۵۶)، و فی الفصد و الحجامه از ابن ماسه (متوفی ح۲۷۵).

[۶] ابن ابی اصیبعه، کتاب عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۴۴، چاپ امرؤالقیس بن طحان (آوگوست مولر)، کونیگسبرگ و قاهره ۱۲۹۹/۱۸۸۲، چاپ افست انگلستان ۱۹۷۲.

[۷] ابن ابی اصیبعه، کتاب عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۳۰۹، چاپ امرؤالقیس بن طحان (آوگوست مولر)، کونیگسبرگ و قاهره ۱۲۹۹/۱۸۸۲، چاپ افست انگلستان ۱۹۷۲.

تفاوت حجامت با فصد

حجامت را، بر خلاف فصد، شیوه‌ای برای خارج کردن خون رقیق و خلط‌های نزدیک پوست از مویرگ‌های پراکنده در گوشت می‌دانستند که کم‌خطرتر و برای کودکان بالای دو سال و بزرگسالان زیر شصت سال قابل اعمال بوده و برای درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها (چون سردرد، لرزه در سر، و بیماری‌های چشم و گوش و نیز اندام‌های داخلی مثل روده‌ها و زهدان و غیره) به کار می‌رفته است.

[۸] علی بن سهل طبری، فردوس الحکمه فی الطب، ج۱، ص۳۳۵، چاپ محمدزبیر صدیقی، برلین ۱۹۲۸.

[۹] محمد بن زکریا رازی، المنصوری فی الطب، ج۱، ص۳۳۱ـ ۳۳۲، چاپ حازم بکری صدیقی، کویت ۱۴۰۸/۱۹۸۷.

[۱۰] علی بن عباس مجوسی، کامل الصناعه الطبیه، ج۲، ص۴۶۳ـ۴۶۵، بولاق ۱۲۹۴.

[۱۱] ابن سینا، قانون، ج۱، کتاب ۱، ص۳۰۹ـ۳۱۰.

[۱۲] اسماعیل بن حسن جرجانی، کتاب الأغراض الطبیه و المباحث العلائیه، ج۱، ص۲۴۴، عکس نسخه مکتوب در سال ۷۸۹ هجری محفوظ در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران، تهران ۱۳۴۵ ش.

چهارده جای بدن را محل حجامت می‌دانستند.

[۱۳] ابن سینا، قانون، ج۱، کتاب ۱، ص۳۰۹ـ۳۱۰.

[۱۴] خلف بن عباس زهراوی، جراحی و ابزارهای آن، ج۱، ص۲۱۵، ترجمه فارسی بخش سی ام از کتاب التصریف لمن عجز عن التألیف، چاپ احمد آرام و مهدی محقق، تهران ۱۳۷۴ ش.

آلات

حجامت به سه وسیله انجام می‌شد: با نیشتر، با آتش، و با شاخ یا آلت حجامت.

[۱۵] علی بن عباس مجوسی، کامل الصناعه الطبیه، ج۲، ص۴۶۳، بولاق ۱۲۹۴.

از نیشتر برای کودکان استفاده می‌شد، زیرا نمی‌شد آنان را فصد کرد؛ از شاخ یا آلت حجامت بر روی اندام‌هایی چون جگر و سپرز استفاده می‌شد که نمی‌شد آن‌ها را نیشتر زد.
آلت حجامت که با آتش به کاربرده می‌شد، ساختار مشخصی داشت که بنا بر سن و نوع بیماری، کوچک‌تر یا بزرگ‌تر بود.

جاهای حجامت

برای هر نوع بیماری جاهای بخصوصی را حجامت می‌کردند، مثلا برای بیماری‌های سر و چشم ناحیه پشت گردن را نیشتر می‌زدند (مثلاً

[۱۶] محمد بن زکریا رازی، المنصوری فی الطب، ج۱، ص۳۳۱ـ ۳۳۲، چاپ حازم بکری صدیقی، کویت ۱۴۰۸/۱۹۸۷.

[۱۷] علی بن عباس مجوسی، کامل الصناعه الطبیه، ج۲، ص۴۶۳ـ۴۶۶، بولاق ۱۲۹۴.

[۱۸] ابن سینا، قانون، ج۱، کتاب ۱، ص۳۰۹ـ۳۱۰.

[۱۹] خلف بن عباس زهراوی، جراحی و ابزارهای آن، ج۱، ص۲۱۵ـ۲۲۱، ترجمه فارسی بخش سی ام از کتاب التصریف لمن عجز عن التألیف، چاپ احمد آرام و مهدی محقق، تهران ۱۳۷۴ ش.

).
گودی سطح پشت «نُقْرَه» پرکاربردترین قسمت بود.

[۲۰] اسماعیل بن حسن جرجانی، ذخیره خوارزمشاهی، ج۱، ص۱۹۹ـ۲۰۰، چاپ عکسی از نسخه ای خطی، چاپ علی اکبر سعیدی سیرجانی، تهران ۱۳۵۵ ش.

هم‌چنین زمان‌های خاصی را برای حجامت بهتر می‌دانستند و عموماً پس از میانه ماه (ماه قمری) را توصیه می‌کردند، چنان که جرجانی

[۲۱] اسماعیل بن حسن جرجانی، ذخیره خوارزمشاهی، ج۱، ص۱۹۹، چاپ عکسی از نسخه ای خطی، چاپ علی اکبر سعیدی سیرجانی، تهران ۱۳۵۵ ش.

تصریح کرده است که در شانزدهم و هفدهم ماه که نور ماه نقصان می‌گیرد باید حجامت کرد و در این باره گفته جالینوس را، از قول ابن ماسویه، نقل کرده است که پیش از او حارث بن کَلَده نیز زمان مناسب برای حجامت را هنگام کاسته شدن هلال ماه می‌دانست.

[۲۲] ابن ابی اصیبعه، کتاب عیون الانباء فی طبقات الاطباء، ج۱، ص۱۱۰ـ۱۱۱، چاپ امرؤالقیس بن طحان (آوگوست مولر)، کونیگسبرگ و قاهره ۱۲۹۹/۱۸۸۲، چاپ افست انگلستان ۱۹۷۲.

جنس آلات

آلات حجامت (مَحْجَمه) را ــکه به گفته زهراوی

[۲۳] خلف بن عباس زهراوی، جراحی و ابزارهای آن، ج۱، ص۲۱۵، ترجمه فارسی بخش سی ام از کتاب التصریف لمن عجز عن التألیف، چاپ احمد آرام و مهدی محقق، تهران ۱۳۷۴ ش.

از قرن‌ها پیش از او رواج داشته است ــ از چوب، مس یا شیشه می‌ساختند (برای تصویر محجمه‌ها به این منبع رجوع کنید

[۲۴] خلف بن عباس زهراوی، جراحی و ابزارهای آن، ج۱، ص۲۲۰ـ۲۲۱، ترجمه فارسی بخش سی ام از کتاب التصریف لمن عجز عن التألیف، چاپ احمد آرام و مهدی محقق، تهران ۱۳۷۴ ش.

).

زالو

از اندام‌هایی که قرار دادن آلت حجامت بر آن‌ها امکان‌پذیر نبود، با زالو خون می‌گرفتند.

[۲۵] خلف بن عباس زهراوی، جراحی و ابزارهای آن، ج۱، ص۲۲۲، ترجمه فارسی بخش سی ام از کتاب التصریف لمن عجز عن التألیف، چاپ احمد آرام و مهدی محقق، تهران ۱۳۷۴ ش.

گاه پس از زالو گذاشتن، برای سودمندی بیشتر، موضع را با وسیله حجامت می‌مکیدند.

[۲۶] ابن سینا، قانون، ج۱، کتاب ۱، ص۳۱۱.

[۲۷] خلف بن عباس زهراوی، جراحی و ابزارهای آن، ج۱، ص۲۲۰ـ۲۲۱، ترجمه فارسی بخش سی ام از کتاب التصریف لمن عجز عن التألیف، چاپ احمد آرام و مهدی محقق، تهران ۱۳۷۴ ش.

حَجّام

حَجّام‌ها از لحاظ اجتماعی افرادی فرودست و پست شمرده می‌شدند و این وجه در ادب و امثال عرب نیز راه یافته است (مثلاً

[۲۸] اسلم بن سهل بحشل، تاریخ واسط، ج۱، ص۱۷۱، چاپ کورکیس عوّاد، بغداد ۱۳۸۷/۱۹۶۷.

[۲۹] عبدالرحمان برقوقی، شرح دیوان المتنبیّ، ج۴، ص۲۸۰، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۶.

[۳۰] احمد بن محمد میدانی، مجمع الامثال، ج۲، ص۴۶۵، چاپ محمد ابوالفضل ابراهیم، بیروت ۱۴۰۷/۱۹۸۷.

).
خارج از حرفه خود آن‌ها کسی با ایشان ازدواج نمی‌کرد؛ احتمالاً بدان علت که خدمات مربوط به بدن را به طورکلی پست می‌شمردند.
حرفه سلمانیان، دلاکان و حجّامان از لحاظ اجتماعی از یک سنخ بود و چه بسا هر یک از آنان کار دو گروه دیگر را نیز انجام می‌داد (مثلاً

[۳۱] عمر بن ابراهیم خیام، نوروزنامه، ج۱، ص۳۲، چاپ علی حصوری، تهران ۱۳۵۷ ش.

[۳۲] یاکوب ادوارد پولاک، سفرنامه پولاک، ج۱، ص۴۰۱، ترجمه کیکاوس جهانداری، تهران ۱۳۶۱ ش.

[۳۳] جعفر شهری باف، طهران قدیم،