توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت تقویم‌البلدان دارای ۶۷ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت تقویم‌البلدان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت تقویم‌البلدان :

پاورپوینت تقویم‌البلدان

تقویم البُلدان، کتابی جغرافیایی به عربی، تألیف ابوالفداء است.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی کتاب تقویم البلدان
۱.۱ – نظر ابوالفداء درباره کتابهای جغرافیایی
۱.۲ – ویژگیهای تقویم البلدان
۱.۳ – تقویم البلدان حلقه اتصال
۱.۴ – بخشها و موضوعات تقویم البلدان
۱.۵ – اقلیم حقیقی و اقلیم عرفی
۱.۶ – اقلیم عرفی و عالم مسکون
۱.۷ – طرح ابوالفداء در شرح سرزمینها
۱.۸ – ساحل دریای غربی مبدأ طول جغرافیایی
۱.۹ – شهرت تقویم البلدان
۱.۱۰ – شهرت تقویم البلدان در ارپا
۲ – فهرست منابع
۳ – پانویس
۴ – منبع

معرفی کتاب تقویم البلدان

تقویم البُلدان، کتابی جغرافیایی به عربی، تألیف ابوالفداء عمادالدین اسماعیل بن نورالدین علی بن محمود ایوبی، حکمران حماه (۷۱۰ـ۷۳۲).

ابوالفداء این کتاب را در ۷۲۱ به پایان رساند، اما احتمالاً تا پایان عمر آن را تکمیل می‌کرده است، زیرا نسخه‌ای از آن در کتابخانه لیدن موجود است که مؤلف در آن تجدیدنظر کرده است.

[۱] ایگناتی یولیانوویچ کراچکوفسکی، تاریخ نوشته های جغرافیایی در جهان اسلامی، ج۱، ص۳۰۶، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران ۱۳۷۹ش.

[۲] عبدالرحمان حمیده، اعلام الجغرافییّن العرب و مقتطفات من آثارهم، ج۱، ص۵۳۷، دمشق ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.

[۳] اسماعیل بن علی ابوالفداء، مقدمه، ص هشت، ترجمه عبدالمحمدآیتی، تهران ۱۳۴۹.

ابوالفداء، بر خلاف معاصرانش، از جمله مارکوپولو (۱۲۵۶ـ۱۳۲۳)، اهل سفر نبوده است؛ ازینرو کتابش اقتباسی از کتابهای جغرافیایی دیگر و گردآوری گفته‌های تاجران و مسافران است.

[۴] عبدالرحمان حمیده، اعلام الجغرافییّن العرب و مقتطفات من آثارهم، ج۱، ص۵۳۷، دمشق ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.

[۵] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۳۶، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۶] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۳۵۳، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۷] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۳۵۹، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

نظر ابوالفداء درباره کتابهای جغرافیایی

از نظر ابوالفداء، کتابهای جغرافیایی که تا زمان وی نوشته شده بودند، ناقص بودند و مقصود او را بر نمی‌آوردند؛ مثلاً کتابهای ابن حوقل و ادریسی و ابن خرداذبه، با وجود تفصیل در باره اوصاف بلاد به طول و عرض جغرافیایی و ضبط نامها اشاره‌ای ندارند و زیجها و کتابهایی که به طول و عرض جغرافیایی پرداخته‌اند، از اوصاف شهرها اطلاعی نمی‌دهند و در الانساب سمعانی و المشترک وضعاً و المفترقُ صُقعاً یاقوت حموی با آن‌که به تصحیح نامها و ضبط آن‌ها توجه شده، طول و عرض شهرها ذکر نشده است.

[۸] اسماعیل بن علی ابوالفداء، ترجمه عبدالمحمدآیتی،مقدمه، ص ۵۳۷، ج۱، ص۳ـ۴، تهران ۱۳۴۹.

با وجود این نقایص، ابوالفداء به کتابهای ابن حوقل، ابن سعید مغربی، مهلّبی و ابن اثیر اعتماد می‌کرده است.

[۹] عبدالرحمان حمیده، اعلام الجغرافییّن العرب و مقتطفات من آثارهم، ج۱، ص۵۳۷، دمشق ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.

وی از کتاب المسالک و الممالک، معروف به «العزیزی»، تألیف حسن بن احمد مهلّبی (قرن چهارم)

[۱۰] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۲۲، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۱۱] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۴۸، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۱۲] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۳۷۱، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

بهره گرفته، که سبب بیش‌تر شناخته شدن این جغرافی نگار فاطمی شده است.

[۱۳] ایگناتی یولیانوویچ کراچکوفسکی، تاریخ نوشته های جغرافیایی در جهان اسلامی، ج۱، ص۳۰۸، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران ۱۳۷۹ش.

به عقیده آیتی، ابوالفداء به اقتضای مقام خود به عنوان امیرحماه می‌خواسته در‌باره سرزمینهای مختلف اطلاعات دقیق داشته باشد.

[۱۴] اسماعیل بن علی ابوالفداء، مقدمه، ص ۸، ترجمه عبدالمحمدآیتی، تهران ۱۳۴۹.

ویژگیهای تقویم البلدان

یکی از ویژگیهای تقویم البلدان ــ که آن را سرآمد کتابهای دوره خود کرده ــ این است که مؤلف، اولین کسی است که روش جدول بندی را در جغرافیا به کار برده و تصریح کرده است.

این شیوه را از تقویم الابدان ابن جَزْله (متوفی ۴۹۳) گرفته است.

جدولهای ابوالفداء بسیار کامل و در ارائه واضح و منظم مطالب علمی در عهد خود ممتاز بوده است.

[۱۵] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۷۵، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۱۶] ایگناتی یولیانوویچ کراچکوفسکی، تاریخ نوشته های جغرافیایی در جهان اسلامی، ج۱، ص۳۰۹، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران ۱۳۷۹ش.

تقویم البلدان حلقه اتصال

تقویم البلدان حلقه اتصال جغرافیای ادبی و جغرافیای ریاضی است.

[۱۷] عبدالرحمان حمیده، اعلام الجغرافییّن العرب و مقتطفات من آثارهم، ج۱، ص۵۳۷، دمشق ۱۴۰۴/ ۱۹۸۴.

مؤلف در آغاز کتاب، به نجوم و جغرافیای ریاضی توجه داشته و در این باب از کتاب قانون مسعودی ابوریحان بیرونی استفاده کرده است.

[۱۸] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۱۰ـ۱۱، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۱۹] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۱۳، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۲۰] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۷۴، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

تقویم البلدان، با وجود اقتباس از کتابهای دیگر، در باره سرزمینهای اقوام غیر‌مسلمان، اطلاعات مفیدتر و کاملتری نسبت به آثار گذشتگان دارد.

[۲۱] دائره المعارف بزرگ اسلامی، زیرنظر کاظم موسوی بجنوردی، ذیل «ابوالفداء»، تهران ۱۳۶۷، ذیل «ابوالفداء» (از عنایت الهی رضا).

با این حال، مؤلف به کاستیهای اثرش اذعان داشته، از جمله اطلاعات کتاب را در باره سرزمینهای چین، هند، بلغار، چَرکَس، روس، سِرب (صرب)، اولَق و فرنگ ــ که از خلیج قسطنطنیه تا دریای مدیترانه گسترده است ــ ناقص دانسته و از سرزمین سیاهان که در جنوب است، اطلاعات اندکی ارائه داده است.

[۲۲] اسماعیل بن علی ابوالفداء، ترجمه عبدالمحمدآیتی، ج۱، ص۴، تهران ۱۳۴۹.

بخشها و موضوعات تقویم البلدان

تقویم البلدان بخشها و موضوعاتی متفاوت دارد.

بخشی از آن جنبه جغرافیای عمومی دارد و مشتمل است بر مطالبی در باره شناخت زمین از جمله اثبات کرویّت زمین، هیئت، آب و هوای زمین، خط استوا، دریاها، دریاچه ها، رودها و کوهها.

[۲۳] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۳ـ۴، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۲۴] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۶ـ۷، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۲۵] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۱۵ـ۱۶، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۲۶] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۱۸ـ۲۷، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۲۷] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۳۷ـ۷۲، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

اقلیم حقیقی و اقلیم عرفی

مؤلف در این بخش از دو اقلیم نام می‌برد: اقلیم حقیقی که شامل اقالیم هفت ‌ ‌گانه است و اقلیم عرفی که شامل سرزمینهاست.

[۲۸] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۷۲، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

اقلیم عرفی و عالم مسکون

بخش دیگر کتاب ــ که حجم آن بیش‌تر است ــ در باره اقلیم عرفی و عالم مسکون است که از جزایر خالدات (قناری) در غرب تا گَنْگدِز در شرق کشیده شده است و مؤلف، آن را قبه الارض نامیده است.

[۲۹] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۷، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

وی پیش از شرح اقالیم عرفی، زایجه‌ای رسم کرده و در آن تمام اقالیم را کنار یکدیگر آورده

[۳۰] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۷۵، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۳۱] اسماعیل بن علی ابوالفداء، ترجمه عبدالمحمدآیتی، ج۱، ص۱۰۶، تهران ۱۳۴۹.

و در ترتیب مناطق، مانند ابن حوقل، از سرزمین عرب آغاز کرده است.

مناطق دیگر بترتیب عبارت‌اند از: مصر، مغرب، سودان، اندلس، جزیره بحر روم (دریای مدیترانه) و محیط غربی (اقیانوس اطلس)، مناطق شمالی (از جمله سرزمین فرنگان و ترکان)، شام، جزیره میان دجله و فرات، عراق، خوزستان، فارس، کرمان، سجستان، سند، هند، چین، جزایر دریای شرق، روم و مضافات آن، ارمینیه /ارمنستان، ارّان و آذربایجان، سرزمین جبال (عراق عجم)، دیلم و گیلان، طبرستان و قومس، خراسان و مضافات آن، زابلستان و غور، طخارستان/ تُ خارستان، بدخشان، خوارزم، ماوراءالنهر و مضافات آن.

[۳۲] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۷۷ـ ۵۰۵، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

در این بخش، ابوالفداء به سرزمینهای ایران توجهی خاص دارد که ظاهراً نشانه آن است که تحت تأثیر اطلس اسلام قرار گرفته

[۳۳] ایگناتی یولیانوویچ کراچکوفسکی، تاریخ نوشته های جغرافیایی در جهان اسلامی، ج۱، ص۱۶۵ـ ۱۶۷، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران ۱۳۷۹ش.

و به مکتب جغرافی نگاران قرن چهارم روی آورده بوده است.

[۳۴] ایگناتی یولیانوویچ کراچکوفسکی، تاریخ نوشته های جغرافیایی در جهان اسلامی، ج۱، ص۳۰۷، ترجمه ابوالقاسم پاینده، تهران ۱۳۷۹ش.

[۳۵] دائره المعارف بزرگ اسلامی، زیرنظر کاظم موسوی بجنوردی، ذیل «ابوالفداء»، تهران ۱۳۶۷، ذیل «ابوالفداء» (از عنایت الهی رضا).

طرح ابوالفداء در شرح سرزمینها

طرح ابوالفداء در شرح سرزمینها، به دو بخش تقسیم می‌شود: بخش نخست، در شرح عمومی سرزمین، حدود، تقسیمات، اقوام، سنّتها، آثار کهن، راهها، نواحی مسکون، طول و عرض جغرافیایی، رویدادهای تاریخی و حتی مشاهیر آن.

بخش دوم، شامل جدولهایی که در آن‌ها نام منطقه، نواحی مسکون، ضبط صحیح اسامی، مأخذ مورد استفاده و طول و عرض جغرافیایی آمده است.

[۳۶] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۷۲ـ۷۵، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

[۳۷] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱، ص۷۹ـ۸۲، چاپ رنو و دسلان، پاریس ۱۸۴۰.

ساحل دریای غربی مبدأ طول جغرافیایی

ابوالفداء مبدأ طول جغرافیایی را از ساحل دریای غربی (اقیانوس اطلس) و جزایر خالدات، و عرض جغرافیایی را از خط استوا درنظر گرفته است.

وی طول و عرض صحیح برخی اقالیم را نمی‌دانسته، ازینرو برپایه فاصله این اقالیم ازسرزمینهایی که طول و عرضشان معلوم بوده، طول و عرض آن‌ها را حساب و در این محاسبات از بیرونی پیروی کرده است و به نقل از وی، بیشتر طول و عرضها را غلط انگاشته است.

او علاوه بر بیرونی، از الاطوال و العروض فرس، رسم الرّبع المعمور (که برای مأمون از یونانی ترجمه شده بود) و کتاب ابن سعید مغربی استفاده کرده است.

[۳۸] اسماعیل بن علی ابوالفداء، کتاب تقویم البلدان، ج۱