توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت پیغمبران دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت پیغمبران،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت پیغمبران :

پیامبران

‌پیامبران به برگزیدگان الهی و صاحبان منصب نبوت می‌گویند و از این عنوان در بابهای طهارت، صلات، صوم، تجارت، نکاح و حدود سخن گفته شده است.

فهرست مندرجات

۱ – واژه شناسی
۲ – معنای کلمه رسول
۳ – فرق رسول و نبی
۴ – نسبت میان نبی و رسول
۵ – نسبت میان رسول و نبی از منظر کلامی
۶ – نسبت میان رسول و نبی از منظر آیات و روایات
۷ – تفاضل انبیا بر یکدیگر
۸ – تعداد انبیا
۹ – ویژگی‌ها و صفات انبیا
۱۰ – اصول کلی دعوت انبیا
۱۰.۱ – توحید و نفی شرک
۱۰.۲ – معاد
۱۰.۳ – شکستن سنت های غلط
۱۱ – تفاضل پیامبران و فرشتگان
۱۱.۱ – ادله نقلی برتری انبیا بر فرشتگان
۱۲ – ادله عقلی برتری انبیا بر فرشتگان
۱۳ – ادله برتری فرشتگان بر انبیا
۱۴ – دروغ بستن به پیامبران
۱۵ – احترام انبیا
۱۶ – دشنام به انبیا
۱۷ – صلوات بر پیامبران
۱۸ – استحباب در صلوات بر انبیا
۱۹ – تجدید قبور انبیا
۲۰ – ادعای نبوت به دروغ
۲۱ – یادگیری سحر برای مقابله با مدعیان نبوت
۲۲ – فهرست منابع
۲۳ – پانویس
۲۴ – منابع

واژه شناسی

انبیا جمع «نبی» است و کلمه نبی بنابر یک احتمال از ریشه «نبأ» به معنای خبر است و به کسی گفته می‌شود که دارای خبر است و دیگران را اخبار می‌کند

[۱] لسان العرب، ابن منظور، محمد بن مکرم،ج۱۴، ص۹، قم، ادب الحوزه.

[۲] ج۲۰، تاج العروس، زبیدی حنفی، سید محمد، بیروت، دارالفکر للطباعه والنشر.

[۳] تاج العروس، زبیدی حنفی، ج۱، ص۲۱۳، سید محمد، بیروت، دارالفکر للطباعه والنشر.

البته «نبا» به هر خبری گفته نمی‌شود بلکه خبری را نبأ می‌گویند که فایده عظیمی داشته و مفید علم یا ظن غالب باشد.

[۴] المفردات، راغب، ج۱، ص۴۸۱، حسین بن محمد، بیروت، دارالمعرفه.

و احتمال دیگر اینکه
ریشه نبی، نبوه به معنای بلندی و ارتفاع باشد و نبی کسی است که از شأنی والا و مقامی بلند برخوردار است.

[۵] معجم مقاییس اللغه، احمد بن فارس، ج۵، ص۳۸۵، مکتبه الاعلام الاسلامی.

[۶] الصحاح، جوهری، اسماعیل بن حماد،ج۶، ص۲۵۰۰، بیروت، دارالعلم للملایین.

[۷] لسان العرب، ابن منظور، ج۱۴، ص۳۰، محمد بن مکرم، قم، ادب الحوزه.

احتمال دیگراین است که «نبی» به معنای طریق باشد و پیامبران را از آن جهت نبی خوانند که راه های هدایت بشری به سوی خداوند می‌باشند.

[۸] لسان العرب، ابن منظور، محمد بن مکرم،ج۱۴، ص۳۰، قم، ادب الحوزه.

[۹] معجم مقاییس اللغه، احمد بن فارس، ج۵، ص۳۸۵، مکتبه الاعلام الاسلامی.

احتمال دیگر که غیر مشهور است این است که نبی از «النباه» و به معنای صوت خفی است و شاید اطلاق نبی بر پیامبر به این معنا به خاطر سخنگوی خداوند بودن پیامبر باشد.

[۱۰] الصحاح، جوهری، ج۱، ص۷۴، اسماعیل بن حماد، بیروت، دارالعلم للملایین.

[۱۱] المفردات، راغب، ج۱، ص۲۶۰، حسین بن محمد، بیروت، دارالمعرفه.

[۱۲] لسان العرب، ابن منظور، ج۹، ص۱۰، محمد بن مکرم، قم، ادب الحوزه.

معنای کلمه رسول

کلمه دیگری که در متون اسلامی برای اشاره به پیامبران الهی به کار رفته است «رسول» به معنای فرستاده است.

[۱۳] المفردات، راغب، حسین بن محمد،ج۱، ص۳۵۳، بیروت، دارالمعرفه.

البته این کلمه در قرآن درباره غیر پیامبران هم به کار رفته است همانند: (انّ رسلنا یکتبون ما تمکرون)

[۱۴] یونس/سوره۱۰، آیه۲۱.

که منظور از «رسل»، فرشتگان الهی است.

فرق رسول و نبی

از ظاهر برخی آیات قرآن برمی آید که اختلافی میان مصادیق این دو مفهوم (رسول و نبی) وجود دارد همچون آیه (وما أرسلنا من قبلک من رسول ولا نبیّ)

[۱۵] حج/سوره۲۲، آیه۵۲.

اگر رسول و نبی بر مصادیق واحدی دلالت کنند ذکر آن دو لغو خواهد بود، بنابراین نسبت میان نبی و رسول تساوی نیست.

نسبت میان نبی و رسول

اما این‌که چه نسبتی برقرار است چهار قول وجود دارد که در سه قول نبی اعم از رسول به شمار آمده است، زیرا:
الف. نبی عبارت است از انسان مخبری که از جانب خداوند خبر آورده است اعم از آن‌که مأمور به تبلیغ باشد یا نباشد ولی رسول، مأمور به تبلیغ است.

[۱۶] النکت الاعتقادیه، شیخ مفید، محمد بن محمد،ص ۴۷، بیروت، دارالمفید للطباعه والنشر.

[۱۷] اوائل المقالات، شیخ مفید، ج۱، ص۴۵، محمد بن محمد، بیروت، دارالمفید للطباعه والنشر.

[۱۸] مجمع البیان، طبرسی، ج۹، ص۹۱، فضل بن حسن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

[۱۹] تفسیر المنار، ج۹، ص ۲۲۵.

[۲۰] تفسیر التبیان، ج۷، ص ۳۳۱.

[۲۱] المیزان، طباطبایی، محمدحسین،ج۲، ص۲۰۹، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

ب. نبی کسی است که تبلیغ احکام الهی را به عهده دارد ولی کتاب آسمانی ندارد لکن رسول واجد کتاب آسمانی است.

[۲۲] اسرار الحکم، سبزواری، ج۱، ص۳۹۵، هادی، تهران، المکتبه الاسلامیه، ۱۳۶۲ش.

[۲۳] التعریفات، جرجانی، علی بن محمد،ج۱، ص۳۰۷، بیروت، دارالکتاب العربی.

ج. نبی انسانی است که از طرف خداوند برای تبلیغ اوامر و نواهی الهی مبعوث شده است چه واجد کتاب و یا شریعت خاص باشد و یا نباشد و رسول کسی است که واجد کتاب و شریعت خاص باشد..

[۲۴] شرح المقاصد، تفتازانی، سعدالدین، مسعود، ج۵، ص۶، منشورات شریف رضی، قم، ۱۴۰۹ق.

[۲۵] شرح العقائد النسفیه، تفتازانی، سعدالدین، مسعود بن عمر، ج۱، ص۶۵، مطبعه مولوی محمد عارف، ۱۳۶۴ش.

[۲۶] سرمایه ایمان، لاهیجی، عبدالرزاق،ج۱، ص۸۵ـ ۸۶، انتشارات الزهراء، قم، ۱۳۶۲ش.

[۲۷] مجمع البیان، طبرسی، فضل بن حسن،ج۱، ص۴۰۵، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

د. منظور از نبوت و رسالت دو گروه جدا از پیامبران الهی نیستند بلکه هر کدام به یک حیثیت و جهت خاص و شأنی خاص اشاره دارند پس نبوت ناظر است به جهت گرفتن اخبار و احکام الهی و رسالت ناظر است به جهت ابلاغ آن‌ها به مردم. این شئون مختلف از بعضی از آیات قرآنی قابل استفاده است، در آیه (إِنّا أوحینا إلیک کما أوحینا إلی نوح والنبیّین من بعده)

[۲۸] نساء/سوره۴، آیه۱۶۳.

به شأن نبوت و در آیه (وما علی الرسول إلاّ البلاغ)

[۲۹] عنکبوت/سوره۲۹، آیه۱۸.

به شأن رسالت اشاره دارد.
طبق این معنا، مقام رسالت و نبوت در یک نفر قابل جمع است.

[۳۰] المیزان، طباطبایی، محمدحسین، ج۲، ص۲۱۷، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

[۳۱] المیزان، طباطبایی، محمدحسین، ج۳، ص۳۱۱، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

گواه این مطلب آن است که در آیات نبوت عامه گاهی واژه «نبیین» به کار رفته است (وکان الناس أُمّه واحده فبعث النبیین…)

[۳۲] بقره/سوره۲، آیه۲۱۳.

و گاهی واژه «رسل» به کار رفته است: (لقد أرسلنا رسلنا بالبینات…)

[۳۳] حدید/سوره۵۷، آیه۲۵.

نسبت میان رسول و نبی از منظر کلامی

بنابراین نسبت میان رسول و نبی از منظر کلامی تساوی است. یعنی همه پیامبران هم شأن نبوت داشته‌اند و هم شأن رسالت.

نسبت میان رسول و نبی از منظر آیات و روایات

با این حال از آیات و روایات به دست می‌آید که رسول اخص از نبی است. در روایات آمده است که نبی کسی است که فرشته وحی را در بیداری نمی‌بیند و فقط صدای او را می‌شنود ولی در خواب هم صدای او را می‌شنود و هم او را مشاهده می‌کند، اما رسول کسی است که در بیداری نیز فرشته وحی را مشاهده می‌کند.

[۳۴] الکافی، الأصول، ج۱، ص۱۷۴، کلینی رازی، محمد بن یعقوب،ج۱۱، ص۳۲، المکتبه الإسلامیه، تهران، ۱۳۸۸ق.

[۳۵] بحارالانوار، مجلسی، محمدباقر، المکتبه الاسلامیه، تهران.

تفاضل انبیا بر یکدیگر

این گونه تفاوت‌ها مربوط به مقامات و مراتب کمال پیامبران است نه شأن نبوت و رسالت آنان چنان‌که در قرآن تصریح شده است که برخی پیامبران بر برخی دیگر برتری دارند: (لقد فضلنا بعض النبیین علی بعض)

[۳۶] اسراء/سوره۱۷، آیه۵۵.

و (تلک الرسل فضلنا بعضهم علی بعض)

[۳۷] بقره/سوره۲، آیه۲۵۳.

در دو آیه یاد شده که سخن از تفاضل پیامبری است، هم واژه «نبیین» و هم واژه «رسل» به کار رفته است. بنابراین صاحب کتاب یا شریعت بودن نیز می‌تواند از مزایای برخی پیامبران باشد. که به این جهت به آنان رسول گفته می‌شود. اختصاص واژه رسول به برخی از پیامبران به لحاظ جهات یاد شده با برابری آن با واژه نبی از منظر کلامی منافات ندارد

[۳۸] ایضاح المراد، ربانی، علی، ص ۳۴۰ـ ۳۴۱، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم، ۱۳۸۲ش.

تعداد انبیا

قرآن کریم در صدد بیان نام همه پیامبران الهی نبوده است چنان‌که فرموده است: (ولقد أرسلنا رسلاً من قبلک منهم من قصصنا إلیک ومنهم من لم نقصص علیک)

[۳۹] غافر/سوره۴۰، آیه۷۸.

در قرآن کریم نام بیست و شش پیامبر الهی آمده است که عبارتند از: آدم، نوح، ادریس، هود، صالح، ابراهیم، لوط، اسماعیل، یسع، ذوالکفل، الیاس، یونس، اسحاق، یعقوب، یوسف، شعیب، موسی، هارون، داود، سلیمان، ایوب، زکریا، یحیی، عیسی و محمد.
البته در آیات دیگری از پیامبرانی نه به اسم بلکه با وصف و کنایه یاد شده است مانند پیامبرانی از بنی اسرائیل پس از موسی (علیه‌السلام

[۴۰] بقره/سوره۲، آیه۲۴۶.

که نام او را شمعون یا یوشع ابن نون یا اشموئیل (اسماعیل) گفته اند.

[۴۱] مجمع البیان، طبرسی، ج۱، ص۳۵۰، فضل بن حسن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

و پیامبری که بر آبادیی گذر کرد که ویران شده بود

[۴۲] بقره/سوره۲، آیه۲۵۹.

و او را عزیز یا ارمیا نامیده اند.

[۴۳] مجمع البیان، طبرسی، ج۱، ص۳۷۰، فضل بن حسن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

در روایات تعداد انبیاء متفاوت ذکر شده است.

[۴۴] تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیر، ج۹، ص۲۱۴، اسماعیل، دارالاندلس، بیروت، ۱۴۱۶هـ.

[۴۵] بحارالانوار، مجلسی، ج۱۱، ص۳۲، محمدباقر، المکتبه الاسلامیه، تهران.

ولی در حدیث مشهور ابوذر از رسول خدا که شیعه و اهل سنت روایت کرده‌اند و روایات متعدد دیگری شمار انبیاء یکصد و بیست و چهار هزار نفر بیان شده است که سیصد و سیزده نفر از آن‌ها رسول بوده اند

[۴۶] خصال، شیخ صدوق، ج۱، ص۵۲۴، محمد بن علی، قم، منشورات جامعه مدرسین.

[۴۷] الکافی، الأصول، کلینی رازی، محمد بن یعقوب،ج۱، ص ۱۷۴، المکتبه الإسلامیه، تهران، ۱۳۸۸ق.

[۴۸] ۷۶، کنزالعمال، ج۱، ص۳۲۲، متقی هندی، علی بن حسام الدین، مؤسسه الرساله، بیروت، ۱۴۰۵ق.

[۴۹] بحارالانوار، مجلسی، ج۱۱، ص۲۸، محمدباقر، المکتبه الاسلامیه، تهران.

[۵۰] نورالثقلین، حویزی، ج۵، ص۲۳، عبدعلی بن جمعه، تصحیح سید هاشم رسولی محلاتی، حکمت، قم.

[۵۱] تفسیر کنزالدقائق، ج۹، ص ۱۲۵ .

گروهی از انبیا به اولوالعزم توصیف شده اند

[۵۲] احقاف/سوره۴۶، آیه۳۵.

درباره تعداد و اوصاف آنان اقوال مختلفی مطرح شده است (اولوالعزم).

ویژگی‌ها و صفات انبیا

یکی از مهم ‌ترین ویژگی های انبیا برخورداری از وحی است. پیامبران از طریق وحی الهی بر حقایق و معارف دینی واقف می‌شوند بدون آن‌که در این دریافت دچار خطا و یا تردید گردند.
یکی دیگر از مهم ‌ترین صفات انبیاء که موجب امتیاز و برتری ایشان بر انسان های عادی است «عصمت» است. متکلمان اسلامی بر این مسئله که پیامبران از عصمت برخوردارند اتفاق نظر دارند هر چند در تعیین حدود و ثغور آن اختلافاتی هست.
ویژگی دیگر پیامبران بشر بودن آنان است. قرآن کریم بر این ویژگی تأکید دارد و غالباً این مطلب را در جواب بهانه گیری های منکران و مخالفان مطرح می‌کند که می‌گفتند چرا انبیا از جنس بشرند و فرشته نیستند

[۵۳] انعام/سوره۶، آیه۸.

[۵۴] انعام/سوره۶، آیه۹.

[۵۵] ابراهیم/سوره۱۴، آیه۱۰.

[۵۶] حجر/سوره۱۵،آیه۷.

[۵۷] حجر/سوره۱۵، آیه۸.

[۵۸] [۲۲] .

[۵۹] اسرا/سوره۱۷،آیه۹۵.

[۶۰] فرقان/سوره۲۵، آیه۷.

[۶۱] فرقان/سوره۲۵، آیه۸.

[۶۲] فرقان/سوره۲۵، آیه۲۱.

[۶۳] فرقان/سوره۲۵، آیه۲۳.

[۶۴] تغابن/سوره۶۴، آیه۶.

[۶۵] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۲۴.

[۶۶] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۲۵.

[۶۷] مؤمنون/سوره۲۳، آیه۳۳.

[۶۸] اعراف/سوره۷، آیه۱۵۳.

[۶۹] اعراف/سوره۷، آیه۱۵۴.

[۷۰] اعراف/سوره۷، آیه۱۸۵.

[۷۱] اعراف/سوره۷، آیه۱۸۶.

[۷۲] یس/سوره۳۶، آیه۱۴.

[۷۳] یس/سوره۳۶، آیه۱۵.

[۷۴] بقره/سوره۲، آیه۲۱۰.

مفسرین شیعه و سنی ذیل آیات شریفه فوق استدلال‌هایی را بر لزوم بشر بودن انبیا بیان کرده اند

[۷۵] تفسیر الصافی، فیض کاشانی، ج۳، ص۲۲۴، ملامحسن، تحقیق حسن اعلمی، انتشارات صدر، تهران، ۱۴۱۵ق.

[۷۶] بحارالانوار، مجلسی، ج۱۱، ص۳۰۰، محمدباقر، المکتبه الاسلامیه، تهران.

[۷۷] الکاشف، مغنیه، ج۵، ص۸۷، محمدجواد، دارالکتب الاسلامیه، تهران، ۱۴۲۴ق.

[۷۸] کنزالدقائق، قمی، ج۷، ص۵۲۰، مشهدی، محمد بن محمدرضا، انتشارات وزارت ارشاد، تهران، ۱۳۶۸ش.

[۷۹] فتح القدیر، شوکانی، ج۳، ص۳۰۹، محمد بن علی، عالم الکتب.

که ما در این جا تنها به نقل یکی از آن‌ها اکتفا می‌کنیم، و آن این‌که در دعوت دینی و الهی، حکمت اقتضا می‌کند که اختیار انسان در فعل و ترک محفوظ باشد و اگر فرشته به همان صورت ملکوتی و آسمانی خود نازل شود و در نتیجه عالم غیب مبدل به عالم شهود شود پای اجبار به میان آمده و دعوت اختیاری از بین خواهد رفت.

[۸۰] المیزان، طباطبایی، محمدحسین،ج۷، ص۲۹، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

[۸۱] المیزان، طباطبایی، محمدحسین،ج۷، ۳۰، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

مرد بودن از ویژگی های دیگری است که قرآن برای انبیا ذکر می‌کند.

[۸۲] یوسف/سوره۱۲، آیه۱۰۹.

[۸۳] نحل/سوره۱۶، آیه۴۳.

[۸۴] انبیاء/سوره۲۱، آیه۷.

از دیگر اوصاف عمومی پیامبران در قرآن این است که هر پیامبری به زبان امت خویش سخن می‌گفته است. حتی پیامبرانی که دارای رسالت عمومی و جهانی‌اند به زبان آن قومی که از میان آنان برخاسته و در بین آنان می‌زیسته‌اند تکلم می‌کرده اند

[۸۵] دخان/سوره۴۴، آیه۵۸.

[۸۶] شعرا/سوره،آیه۱۹۵.

[۸۷] ابراهیم/سوره۱۴، آیه۴.

دلیل این مطلب طبق آیه چهارم سوره ابراهیم آن است که هدف از ارسال پیامبر تبیین اهداف الهی رسالت به واسطه اوست اگر زبان پیامبر که اصیل ‌ترین ابزار مفاهمه اوست با زبان قومش تفاوت داشته باشد در تبیین کامل رسالت و تحقق بخشیدن اهداف بعثت خویش کامیاب نخواهد بود.

[۸۸] المیزان، طباطبایی، محمدحسین، ج۱۲، ص۱۵، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

[۸۹] تفسیر مراغی، مراغی، ج۱۳، ص۱۲۶، احمد بن مصطفی، داراحیاء التراث العربی، بیروت.

این نکته در روایات مختلف مورد تأکید قرار گرفته است..

[۹۰] الکافی، الأصول، ج۸، ص۲۶۸، کلینی رازی، محمد بن یعقوب، المکتبه الإسلامیه، تهران، ۱۳۸۸ق.

[۹۱] کنزالعمال، متقی هندی، ج۱، ص۳۲۲۸، علی بن حسام الدین، مؤسسه الرساله، بیروت، ۱۴۰۵ق.

اصول کلی دعوت انبیا

پیامبران الهی با وجود این‌که هر یک متناسب با شرایط مکانی و زمانی و مقتضیات عصر خود وظایفی برعهده داشتند لکن از سنت های ثابتی پیروی می‌کردند و اصول مشترکی در دعوت ایشان حاکم بود. این اصول کلی و مشترک از یک سو ما را به خطوط اساسی ادیان الهی آشنا می‌سازد و از سوی دیگر حقانیت دعوت آنان را آشکار می‌کند. در آیاتی از قرآن کریم به این مطلب اشاره شده است مانند: (لا نفرّق بین أحد منهم ونحن له مسلمون)

[۹۲] بقره/سوره۲، آیه۱۳۶.

یا (لا نفرّق بین أحد من رسله)

[۹۳] بقره/سوره۲، آیه۲۸۵.

که تأکید می‌کند مؤمنان واقعی کسانی هستند که میان پیامبران الهی تفاوتی نمی‌گذارند و به تعلیمات همه آنان ایمان دارند و این گواه روشنی است بر یگانگی اصول کلی تعلیمات انبیا و به همین دلیل کسی که نبوت یک پیامبر را انکار کند مثل آن است که نبوت همه انبیا را نپذیرفته است. قرآن در مورد قوم ثمود و لوط می‌فرماید همه رسولان را تکذیب می‌کردند

[۹۴] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۴۱.

[۹۵] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۶۰.

با این‌که این دو قوم هر کدام بیش از یک پیامبر نداشتند و این به آن دلیل است که دعوت یک پیامبر دعوت همه انبیا است. در این جا به بعضی از این اصول مشترک اشاره می‌کنیم:

توحید و نفی شرک

اصل توحید و نفی شرک یکی از مهمترین اصول دعوت انبیا است و به شهادت آیات مختلف قرآن

[۹۶] انبیاء/سوره۲۱، آیه۲۵.

[۹۷] نحل/سوره۱۶، آیه۳۶.

هر یک از آن‌ها که مبعوث به نبوت می‌شوند نخستین گفتارشان توحید بود و به خاطر تحقق این اصل مهم است که آیات قرآن مکرراً بیان می‌کند که مبارزه با طاغوت‌ها و تخصیص پرستش به خداوند در سرلوحه تعلیمات همه انبیا بود چرا که تا انسان بنده طاغوت است در اسارت است و آن گاه آزاد می‌شود که تنها بنده خداوند باشد..

[۹۸] المیزان، طباطبایی، محمدحسین،ج۳، ص۳۸۹، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

[۹۹] المیزان، طباطبایی، محمدحسین،ج۳، ۳۹۱، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

[۱۰۰] تفسیر القرآن العظیم، ابن کثیر، ج۷، ص۲۱۱، اسماعیل، دارالاندلس، بیروت، ۱۴۱۶هـ.

[۱۰۱] روح البیان، حقی بروسوی، ج۸، ص۲۴، اسماعیل، دارالفکر، بیروت، بی تا.

معاد

اعتقاد به معاد یکی دیگر از اصول دعوت انبیا است، آیه ۱۳۰سوره انعام نشان می‌دهد که تمام پیامبرانی که مبعوث شدند مردم را از روز رستاخیز، مجازات‌ها و کیفرهای آن برحذر داشتند و همه در این اصل اساسی مشترک بودند.

[۱۰۲] المیزان، طباطبایی، محمدحسین،ج۷، ص۳۵۴، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

[۱۰۳] تفسیر ابن کثیر، ج۳، ص ۳۰۵.

دعوت به تقوا نیز از اصول کلی دعوت انبیا است

[۱۰۴] نساء/سوره۴، آیه۱۳۱.

چرا که هدف نهایی آفرینش بشر و نظم زندگی فردی و اجتماعی او بدون این امر ممکن نیست

[۱۰۵] تفسیر قرطبی، قرطبی، ج۳، ص۱۹۷۸، محمد بن احمد، تحقیق: عبدالرزاق المهدی، دارالکتاب العربی، بیروت، ۱۴۲۳ق.

در قرآن کریم به صورت مکرر از زبان انبیا، مردم به رعایت تقوا دعوت شده اند..

[۱۰۶] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۳۰۱۳۲.

[۱۰۷] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۴۱ ۱۴۴.

[۱۰۸] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۶۰.

[۱۰۹] شعراء/سوره۲۶، آیه۱۷۶ ۱۷۹.

دعوت به عدالت اجتماعی یکی دیگر از این اصول اساسی است

[۱۱۰] حدید/سوره۵۷، آیه۲۵.

چرا که بدون اقامه قسط و عدالت اجتماعی هرگز جامعه بشری به اهداف نهایی خود یعنی تکامل معنوی نخواهد رسید..

[۱۱۱] المیزان، طباطبایی، محمدحسین،ج۱۹، ص۱۷۱، مؤسسه الأعلمی، بیروت، ۱۳۹۳ق.

شکستن سنت های غلط

شکستن سنت های غلط که مایه انحراف و عقب ماندگی جوامع بشری است نیز از اصول کلی دعوت انبیا بوده است. چون برنامه اصلی همه انبیا تعلیم کتاب و حکمت و تحقیق درباره معارف آنهاست و جهل زدایی و رفع تقلید مقدمه ضروری هرگونه تعلیم و تحقیق به شمار می‌رود ازاین‌رو پیامبران با تقلید باطل و جهل و سنت های نادرست مبارزه کردند آیات متعدد قرآن

[۱۱۲] بقره/سوره۲، آیه۱۷۰.

[۱۱۳] مائده/سوره۵، آیه۱۰۴.

[۱۱۴] اعراف/سوره۷، آیه۲۸.

[۱۱۵] لقمان/سوره۳۱، آیه۲۱.

[۱۱۶] زخرف/سوره۴۳، آیه۲۰ ۲۴.

نشان می‌دهد مبارزه با تقلید کورکورانه سیره قطعی هر پیامبر بوده و از لوازم رسالت عامه به شمار می‌رود. قرآن کریم از پیامبران نقل می‌کند که به قوم خویش می‌گفتند سخن ما را بسنجید اگر بهتر از سخن پیشینیان شما بود آن گاه بپذیرید و این نشان می‌دهد که دعوت به عقل و برهان و پرهیز از وهم و گمان، سنت مشترک همه انبیا بوده است.

[۱۱۷] انعام/سوره۶، آیه۵۷.

[۱۱۸] یوسف/سوره۱۲، آیه۱۰۸.

تفاضل پیامبران و فرشتگان

علاوه بر بحث تفاضل میان پیامبران الهی بحث دیگری که متکلمان اسلامی مطرح کرده‌اند تفاضل پیامبران و فرشتگان است. آراء آنان در این باره مختلف است:
متکلمان امامیه و اشاعره به برتری انبیا معتقدند ولی در مقابل، معتزله فرشتگان را از پیامبران برتر می‌دانند.

[۱۱۹] اوائل المقالات، شیخ مفید، ج۱، ص۴۹، محمد بن محمد، بیروت، دارالمفید للطباعه والنشر.

برخی نیز در این باره به تفصیل قائل شده‌اند بدین نحو که انبیای مرسل افضل از ملائکه‌اند و خواص ملائکه افضل از انبیای غیر مرسل می‌باشند و انبیای غیر مرسل افضل از ملائکه عام اند.

[۱۲۰] الحبائک فی اخبار الملائک، سیوطی، ج۱، ص۸۰، عبدالرحمن.

ادله نقلی برتری انبیا بر فرشتگان

گروه نخست برای اثبات ادعای خویش به آیات مختلفی از قرآن کریم استدلال کرده‌اند که از جمله می‌توان به آیه ۳۱ سوره آل عمران اشاره کرد که می‌فرماید: (إنّ اللّه اصطفی آدم ونوحاً وآل إبراهیم وآل عمران علی العالمین) زیرا عبارت (علی العالمین) شامل فرشتگان نیز می‌شود و از آن‌جا که معنای «اصطفی» در این جا متضمن برتری و افضلیت است از آیه بدست می‌آید که انبیا بر فرشتگان برتری دارند.

[۱۲۱] الاعتقادات، صدوق، ج۱، ص۸۹، محمد بن علی، بیروت، دارالمفید للطباعه والنشر.

[۱۲۲] ارشاد الطالبین، فاضل مقداد، ج۱، ص۳۲۱ـ ۳۲۴، جمال الدین مقداد بن عبد اللّه، مکتبه المرعشی، قم، ۱۴۰۵ق.

[۱۲۳] شرح المقاصد، تفتازانی، ج۵، ص۶۲ـ ۷۹، سعدالدین، مسعود، منشورات شریف رضی، قم، ۱۴۰۹ق.

[۱۲۴] سرمایه ایمان، لاهیجی، ج۱، ص۱۰۳ و ۱۰۴، عبدالرزاق، انتشارات الزهراء، قم، ۱۳۶۲ش.

[۱۲۵] روح المعانی، آلوسی، ج۲، ص۱۲۷، سید محمود، بیروت، دارالکتب.

[۱۲۶] بحارالانوار، مجلسی، ج۱۱، ص۱۲، محمدباقر، المکتبه الاسلامیه، تهران.

[۱۲۷] مجمع البیان، طبرسی، ج۴، ص۴۲، فضل بن حسن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

[۱۲۸] مجمع البیان، طبرسی، ج۶، ص۱۴۷، فضل بن حسن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

از دیگر آیاتی که بر این مطلب استدلال شده است آیه ۳۵ سوره بقره است: (وإذ قلنا للملائکه اسجدوا). در این آیه فرشتگان مأموریت یافته‌اند که در برابر آدم سجده کنند و مقتضای این مطلب تقدیم و تفضیل حضرت آدم به عنوان پیامبر الهی بر فرشتگان است، پس نبی بر فرشته برتری دارد

[۱۲۹] مجمع البیان، طبرسی، ج۱، ص۱۶۱، فضل بن حسن، بیروت، مؤسسه الاعلمی للمطبوعات.

[۱۳۰] کشاف، زمخشری، محمود،ج۴، ص ۱۰۶، بیروت، دارالکتاب العربی.

[۱۳۱] فتح القدیر، شوک