توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت بیعت عقبه ثانیه دارای ۸۹ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت بیعت عقبه ثانیه،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت بیعت عقبه ثانیه :

بیعت عقبه دوم

دومین پیمان یثربیان با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در عقبه منا به سال ۱۳ بعثت صورت گرفت که به بیعت عقبه دوم نام گرفت.

فهرست مندرجات

۱ – مقدمات عقبه دوم
۲ – توضیح اجمالی
۳ – دفاع از پیامبر
۳.۱ – آمادگی دفاع ابو هیثم از پیامبر
۳.۲ – هشدار اسعد بن زراره
۳.۳ – کلام عباس بن عباده
۳.۴ – شنیدن صدای پیامبر
۴ – نخستین بیعت کننده با رسول خدا
۵ – حاضرین در بیعت
۵.۱ – حاضرین از قبیله اوس
۵.۲ – حاضرین از قبیله خزرج
۵.۳ – حاضرین از زنان
۶ – علت نامگذاری
۷ – آگاهی قریش از دیدار
۷.۱ – عکس‌العمل مشرکان مکه
۸ – مفاد بیعت
۹ – دستاوردها
۱۰ – فهرست منابع
۱۱ – پانویس
۱۲ – منبع

مقدمات عقبه دوم

اسلام آوردن تعدادی از یثربیان در موسم حج، تبلیغ اسلام و مسلمان شدن گروهی از مردم یثرب

[۱] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا، ج۱، ص۴۲۸-۴۲۹.

[۲] ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸، چاپ دوم، ج۱، ص۱۶۹-۱۷۰.

[۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، بیروت، دارالتراث، ۱۳۸۷، چاپ دوم، ج۲، ص۳۶۰.

که منجر به انعقاد پیمان عقبه اول در سال دوازدهم بعثت در مکه شد،

[۴] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا، ج۱، ص۴۳۱.

زمینه را برای فعالیت هرچه بیشتر پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در یثرب فراهم ساخت. متعاقب این پیمان، ایشان “مصعب” را به عنوان نماینده خویش برای امر تبلیغ دین به همراه بیعت کنندگان عقبه اول به یثرب اعزام داشتند که اسلام آوردن اکثر مردم یثرب نشان دهنده موفقیت‌آمیز بودن دعوت در این سرزمین می‌باشد.

[۵] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا، ج۱، ص۴۳۷.

توضیح اجمالی

با فرا رسیدن موسم حج در سال سیزدهم بعثت، مصعب به همراه تعدادی از اهل یثرب که گروهی از آن را مسلمانان که بزرگان قوم همچون “کعب” و “براء ابن معرور” نیز در بین آنها دیده می‌شدند، رهسپار سرزمین وحی شدند. پس از انجام ملاقات‌هایی با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) و انجام مناسک حج، مقرر گردید، مسلمانان یثرب در روز میانی ایام تشریق، (سه روز پس از ایام عید قربان (روزهای یازدهم، دوازدهم و سیزدهم ذی حجه) ایام تشریق گفته می‌شود)

[۶] ابن منظور، لسان العرب، قم، نشر ادب الحوزه، ۱۴۰۵ق، ج۱۰، ص۱۷۶.

ملاقاتی جمعی با رسول‌خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در مکان عقبه کنار جمره عقبه با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برگزار نمایند.

[۷] ابن حبان‌، ابوحاتم‌ محمد، صحیح ابن حبان، به ترتیب علی بن بلبان الفارسی، ج۱۴، ص۱۷۳.

یثربیان مسلمان همراه حدود ۵۰۰ تن از مشرکان، برای شرکت در مراسم حج راهی مکه شدند. مسلمانان که شمار آن‌ها را۹۰،

[۸] ابن جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن، المنتظم، ج۳، ص۳۹-۴۲.

۷۰ یا ۷۵ تن (سه زن و ۷۲ مرد)

[۹] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۴۵۴.

[۱۰] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۹۸.

به منظور مخفی ماندن این دیدار از دید مشرکان، افراد به صورت جداگانه و شبانه خود را به میعادگاه رسانیدند.

[۱۱] ابن سعد، الطبقات الکبری، بیروت، دارالکتب العلمیه، ۱۴۱۸، چاپ دوم، چ۱، ص۱۷۱-۱۷۲.

نتیجه این گردهمایی، بیعت یثربیان با پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) بود که با نام بیعت عقبه دوم یا بیعه‌الحرب (از آن رو که مفاد بیعت بر دفاع از جان رسول‌خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مبتنی بود)، مشهور گشت.

[۱۲] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا، ج۱، ص۴۵۴.

برخی مورخان با احتساب دیدار شش نفر از خزرجیان در سال یازدهم بعثت، این پیمان را بیعت عقبه سوم می‌داند.

[۱۳] ابن عبدالبر، الدرر، بی‌جا، بی‌تا، ج۱، ص۷۰.

دفاع از پیامبر

در این دیدار، نخست عباس بن عبدالمطلب که مسلمان نبود، از آن جا که می‌خواست کار پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) را استحکام بخشد، ضمن آگاه ساختن یثربیان از جایگاه رسول خدا میان مردم خویش، به آن‌ها یادآور شدکه او قصد هجرت به شهر آن‌ها را دارد. از این رو، اگر توان حمایت از او را ندارند، وی را به حال خود رها سازند.

[۱۴] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۴۴۱.

[۱۵] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۹۸.

پس از سخنان عباس، براء بن معرور یثربیان را راستگویان و وفادارانی خواند که جان خود را در راه رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) فدا می‌کنند. سپس پیامبر با خواندن آیاتی از قرآن، آن‌ها را به خدا و اسلام فراخواند. براء، ایمان و تصدیق انصار را به آگاهی پیامبر رساند و همراه بیعت با وی، سوگند یاد کرد که از جان پیامبر، همانند جان زنان و فرزندان خود دفاع کند.

[۱۶] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۴۴۲.

[۱۷] ابن سعد، محمد، الطبقات، ج۱، ص۱۷۲.

آمادگی دفاع ابو هیثم از پیامبر

ابوهیثم بن تیهان نیز آمادگی خود را برای دفاع از پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) اعلام کرد.

[۱۸] ابن سعد، محمد، الطبقات، ج۱، ص۱۷۲.

[۱۹] جوامع الجامع، الطبرسی، ج۱، ص۸۹.

او که اسلام آوردن بیعت کنندگان را موجب گسستن پیمانشان با یهودیان می‌دانست، نگرانی خود را از روزی که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) به میان قوم خود بازگردد و یثربیان را تنها بگذارد، ابراز کرد.

[۲۰] جوامع الجامع، الطبرسی، ج۱، ص۸۹.

رسول خدا با تاکید بر این پیمان،

[۲۱] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۴۴۲.

خود را در نبرد و صلح یثربیان همراه آن‌ها خواند.

[۲۲] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۴۴۲.

[۲۳] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۳۶۳.

هشدار اسعد بن زراره

همچنین اسعد بن زراره خزرجی پیش از انجام بیعت، خطاب به انصار پیامد و دشواری این بیعت، از جمله واکنش عرب و رویارویی با آن‌ها را گوشزد کرد و از آن‌ها خواست اگر از جانشان هراس دارند، از بیعت منصرف شوند. ولی انصار بر بیعت تاکید کردند.

[۲۴] الطبقات، ابن سعد، ج۳، ص۴۵۶-۴۵۷.

[۲۵] احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۳، ص۳۲۲-۳۲۳.

[۲۶] ابن حبان‌، ابوحاتم‌ محمد، صحیح ابن حبان، به ترتیب علی بن بلبان الفارسی، ج۱۴، ص۱۷۳.

کلام عباس بن عباده

به گزارش از عاصم بن عمرو بن قتاده و عبدالله بن ابی بکر، عباس بن عباده خزرجی نیز خطاب به خزرجیان پیامدهای بیعت با پیامبر را که ممکن بود به کشته شدن بزرگان قوم و از دست رفتن اموالشان بینجامد، گوشزد کرد و از آن‌ها خواست تا اگر تحمل این سختی‌ها را ندارند، از بیعت خودداری کنند تا بر اثر پیمان شکنی، رسوایی دنیا و آخرت گریبانشان را نگیرد.

[۲۷] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۴۴۶.

[۲۸] ابن حبان‌، ابوحاتم‌ محمد، الثقات، ج۱، ص۱۱۰.

[۲۹] ابن اثیر، علی بن محمد، اسد الغابه، ج۳، ص۵۹.

اما یثربیان آن گاه که در سؤال از رسول خدا دانستند در برابر همه سختی‌ها بهشت نصیب آن‌ها خواهد شد، همراه اعلام وفاداری، با او بیعت کردند. عباس بن عباده نیز پس از بیعت، برای درگیری با کافران اعلام آمادگی کرد که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) او را منع نمود.

[۳۰] احمد بن حنبل، مسند احمد، ج۳، ص۴۶۲.

ابن قتیبه، عباس

[۳۱] ابن قتبیه، عبدالله بن مسلم، المعارف، ص۲۱.

را و ابن شهر آشوب، امام علی علیه‌السّلام

[۳۲] ابن شهرآشوب، المناقب، ج۲، ص۳۱.

را مامور گرفتن بیعت از یثربیان دانسته‌اند. پیامبر نه تن ازخزرجیان و سه تن از اوسیان را به عنوان نقیب خود میان قبایل یثرب برگزید و اسعد بن زراره را «نقیب نقیبان» خواند.

[۳۳] ابن ابی شیبه، المصنف، ج۸، ص۵۸۷.

[۳۴] عسقلانی، ابن حجر، فتح الباری، ج۷، ص۱۷۳.

برخی این سخنان را به عباس ابن عبدالمطلب عموی پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)نسبت داده اند که “علامه جعفر مرتضی”، انتساب این گفته‌های موحدانه به عباس ابن عبدالمطلب که در آن زمان مشرک بوده را زیر سوال برده است و گوینده این سخنان را به علت تشابه اسمی و نیز تشابه سخنان، همان “عباس ابن عباده” دانسته‌اند.

[۳۵] جعفر مرتضی العاملی، الصحیح من سیره النبی الاعظم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم)، ج۴، ص۱۳۶.

شنیدن صدای پیامبر

به گزارش ابونعیم، هنگامی که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) مشغول گفت وگو با نقبای انصار بود، عباس بن عبدالمطلب صدای آن‌ها را شنید و به سوی آن‌ها رفت و با اوس و خزرج به گونه‌ای سخن گفت که موجب ناخرسندی آن‌ها شد. اسعد از رسول خدا اجازه خواست و پاسخ او را بدون تعرض داد تا روشن شود که دعوت آن‌ها از سر صدق است و بر آن وفادار خواهند بود. اسعد در سخنان خود، بر اطاعت از فرمان‌های پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) تاکید کرد.

[۳۶] اصفهانی، ابونعیم، معرفه الصحابه، ج۱، ص۲۶۲.

نخستین بیعت کننده با رسول خدا

در تعیین نخستین شخص بیعت کننده با رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در عقبه دوم اختلاف است.

[۳۷] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۰۰.

از ابوهیثم بن تیهان،

[۳۸] ابن اثیر، علی بن محمد، الکامل فی التاریخ، ج۲، ص۱۰۰.

اسعد بن زراره، و براء بن معرور

[۳۹] الاستیعاب، ابن عبدالبر، ج۳، ص۱۳۴۸.

[۴۰] بحار الانوار، المجلسی، ج۱۵، ص۳۷۰.

در این میان یاد شده است. به نظر می‌رسد رقابت‌های قبیله‌ای گزارشگران، منشا اختلاف گزارش‌ها باشد.

[۴۱] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۴۴۷.

حاضرین در بیعت

اجتماع عقبه دوم بنابر مشهور با حضور هفتاد و سه نفر مرد از تیره‌های مختلف دو قبیله اوس و خزرج که یازده تن آنان از اوس و شصت و دو نفر از خزرج و دو زن از اهل یثرب تشکیل گردید.

[۴۲] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا، ج۱، ص۴۶۶-۴۵۴.

[۴۳] بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، بیروت، دارالفکر، ۱۴۱۷ق.، ج۱، ص۲۵۲-۲۴۰.

حاضرین از قبیله اوس

اسید ابن حضیر، ابوالهیثم ابن تیهان (مالک)، سلمه ابن سلامه، ظهیر ابن رافع، ابوبرده (هانی)، نهیر ابن هیثم، سعد ابن خیثمه، رفاعه ابن عبدالمنذر، عبدالله ابن جبیر، معن ابن عدی، عویم ابن ساعده.

[۴۴] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا، ج۱، ص۴۵۶-۴۵۴.

حاضرین از قبیله خزرج

ابوایوب ابن زید، معاذ ابن حارث، عوف ابن حارث، معوذ ابن حارث، عماره ابن حزم، اسعد ابن زراره، سهل ابن عتیک، اوس ابن ثابت، ابوطلحه ابن سهل، قیس ابن ابی‌صعصعه، عمرو ابن غزّیه، سعد ابن ربیع، خارجه ابن زید، عبدالله ابن رواحه، بشیر ابن سعد، عبدالله ابن زید، خلاد ابن سوید، عقبه ابن عمرو ابن ثعلبه، زیاد ابن لبید، فروه ابن عمرو، خالد ابن قیس، رافع ابن مالک، ذکوان ابن عبد قیس، عباد ابن قیس، حارث ابن قیس، براء ابن معرور، بشر ابن براء، سنان ابن صیفی، طفیل ابن نعمان، معقل ابن منذر، یزید ابن منذر، مسعود ابن یزید، ضحاک ابن حارثه، یزید ابن حرام، جبار ابن صخر، طفیل ابن مالک، کعب ابن مالک، سلیم ابن عمرو، قطبه ابن عامر، یزید ابن عامر، ابوالیسر (کعب ابن عمرو)، صیفی ابن سواد، ثعلبه ابن غنمه، عمرو ابن غنمه، عبس ابن عامر، عبدالله ابن انیس، خالد ابن عمرو، عبدالله ابن عمرو، جابر ابن عبدالله، معاذ ابن عمرو، ثابت ابن جذع، عمیر ابن حارث، خدیج ابن سلامه، معاذ ابن جبل (یا اسد ابن سارده)، عباده ابن صامت، عباس ابن عباده، ابو عبدالرحمن (یزید ابن ثعلبه)، عمرو ابن حارث، رفاعه ابن عمرو، عقبه ابن وهب، سعد ابن عباده، منذر ابن عمرو.

[۴۵] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا، ج۱، ص۴۶۶-۴۵۶.

حاضرین از زنان

نسیبه دختر کعب و اسماء دختر عمرو ابن عدی که هر دو از خزرج بودند.

[۴۶] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا، ج۱، ص۴۶۷.

حضرت علی (علیه‌السّلام) و “حمزه”

[۴۷] علی ابن ابراهیم القمی، تفسیر القمی، تصحیح السید طیب الموسوی الجزائری، مؤسسه دار الکتاب للطباعه و النشر، قم، ۱۴۰۴ق.، چاپ سوم، ج۱، ص۲۷۳.

به عنوان نگهبان منطقه عقبه و “عباس ابن عبدالمطلب”

[۴۸] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، بیروت، دار المعرفه، بی‌تا، ج۱، ص۴۴۱.

افرادی هستند که به همراه پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در آن شب حضور داشتند.

علت نامگذاری

این بیعت را به سبب تعهد یثربیان بر دفاع از پیامبر « بیعه الحرب » گفته‌اند.

[۴۹] ابن هشام حمیری، عبدالملک، السیره النبویه، ج۱، ص۴۵۴.

[۵۰] طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج۲، ص۳۶۸.

نیز به سبب وقوع این پیمان در مکان عقبه آخر، آن را «عقبه الآخره

[۵۱] ابن سعد، محمد، الطبقات، ج۱، ص۱۷۱.

[۵۲] ابن سعد، محمد، الطبقات، ج۳، ص۳۳۵.

» و شرکت کنندگان در آن را «عقبیون

[۵۳] ، بلاذری، أحمد بن یحی، انساب الاشراف، ج۹، ص۳۳۲.

[۵۴] ابن شهرآشوب، المناقب، ج۱، ص۳۳۳.

[۵۵] مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۲، ص۵۷.

» گفته‌اند. شماری از مفسران مقصود از (رجال) در آیه (من المؤمنین رجال صدقوا. . . )

[۵۶] احزاب/سوره۳۳، آیه۲۳.

را بیعت کنندگان در عقبه دوم دانسته‌اند.

[۵۷] حموی، بدر الدین، غرر التبیان، ص۴۱۹.

نیز مقصود از «میثاق» در آیه ۷ مائده

[۵۸] مائده/سوره۵، آیه۷.

و ۱۵ احزاب

[۵۹] احزاب/سوره۳۳، آیه۱۵.

[۶۰] طبرسی، ابوعلی فضل بن حسن، مجمع البیان، ج۳، ص۲۶۰.

[۶۱] ابن‌جوزی، عبدالرحمن بن علی، زاد المسیر، ج۲، ص۳۶۰.

و «انصار» در آیه ۱۰۰ توبه

[۶۲] توبه/سوره۹، آیه۱۰۰.

را بیعت کنندگان روز عقبه شمرده‌اند.

[۶۳] جوامع الجامع، الطبرسی، ج۲، ص۹۰.

[۶۴] بیضاوی، عبدالله، تفسیر بیضاوی، ج۲، ص۱۰۴.

آگاهی قریش از دیدار

به رغم مخفی کاری یثربیان برای حضور در عقبه و تاکید عباس بر پوشیده ماندن این بیعت تا پایان موسم حج ،

[۶۵] ابن سعد، محمد، الطبقات، ج۱، ص۱۷۲.

قریش در همان شب از این دیدار آگاهی یافتند

[۶۶] الطبقات، ابن سعد، ج۱، ص۱۷۲-۱۷۳.

و به سوی عقبه آمدند. یثربیان به دستور پیامبر پراکنده شدند و از درگیری با قریش دوری جستند. فردای آن روز که بزرگان قریش از سران یثرب درباره شب گذشته پرسیدند، آن‌ها اظهار ناآگاهی کردند. اما قریش قانع نشدند و سعد بن عباده را به اسارت گرفتند. مطعم بن عدی و حارث بن حرب به سبب پیمانی ک