توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت بت اساف دارای ۷۱ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت بت اساف،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت بت اساف :

إساف و نائله

اساف از بت‌های مشرکان مکه در روزگار جاهلیت است. «اساف» (به کسر و فتح همزه) از بت‌های نام آور مکه

[۱] العین، الخلیل بن أحمد الفراهیدی، ج۷، ص۳۱۲.

[۲] الصحاح، ج۴، ص۱۳۳۱.

[۳] لسان العرب، ابن منظور، ج۹، ص۶.

بوده که پیامبر گرامی اسلام (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در فتح مکه آن را همراه دیگر بت‌ها شکست.

[۴] معجم البلدان، یاقوت الحموی، ج۱، ص۱۷۰.

[۵] المعالم الاثیره فی السنه والسیره، محمد حسن شُرَّاب، ص۲۷.

از آن همراه بتی به نام « نائله» یاد می‌کنند.

[۶] معجم البلدان، یاقوت الحموی، ج۱، ص۱۷۰.

[۷] الصحاح، ج۴، ص۱۳۳۱.

[۸] مراصد الاطلاع، ابن عبد الحق، ج۳، ص۱۳۵۱.

فهرست مندرجات

۱ – معرفی اجمالی
۲ – پیشینه و خاستگاه اساف
۳ – مکان قرار گرفتن اساف و نائله
۴ – پرستش اساف و نائله
۵ – جایگاه اساف و نائله نزد مشرکان
۶ – سرانجام اساف و نائله
۷ – ریشه‌یابی داستان اساف و نائله
۸ – اساف و مناسک حج
۹ – منابع
۱۰ – پانویس
۱۱ – منابع

معرفی اجمالی

اساف و نائله زن و مردی یمنی هستند که در کعبه مسخ شدند و مردم آنها را برای عبرت دیگران، جلوی کعبه نصب کردند. «اساف» را به صورت مرد و « نائله» را زنی دانسته‌اند که در سعی صفا و مروه، آنها را استلام می‌کردند.

[۹] سالم، عبدالعزیز، تاریخ عرب قبل از اسلام، ترجمه باقر صدری‌نیا، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ اول، پ ۱۳۸۰ش، ص۳۸۰.

پیشینه و خاستگاه اساف

درباره تطور واژه «اساف» آگاهی در دست نیست. تنها می‌دانیم که این نام در میان عرب رایج بوده است. این واژه از ماده «ا س ف» به معنای اندوه و خشم است.

[۱۰] العین، الخلیل بن أحمد الفراهیدی، ج۷، ص۳۱۱.

[۱۱] مجمع البحرین، الشیخ فخر الدین الطریحی، ج۱، ص۷۵

[۱۲] تاج العروس، مرتضی الزبیدی،ج۲۳، ص۱۴-۱۶.

البته واژه شناسان به رغم یادکرد از «اساف» ذیل این ریشه، به نسبت آن دو اشاره نکرده‌اند. این را می‌توان نشانه‌ای بر غیر عربی بودن این واژه دانست. نام این بت در شعر برخی شاعران جاهلی از جمله بشر بن ابی خازم اسدی

[۱۳] الاصنام، ابن الکلبی، ص۲۹.

[۱۴] اخبار مکه، الأزرقی، ج۱، ص۱۲۰.

آمده است. در شعری از ابوطالب نیز به مناسبت از مکان قرار گرفتن اساف و نائله یاد شده است.

[۱۵] دیوان ابی طالب، ص۵۷.

[۱۶] السیره النبویه، ج۱، ص۵۴.

[۱۷] معجم البلدان، یاقوت الحموی، ج۱، ص۱۷۰.

بر پایه داستان‌های کهن عرب و نیز روایتی منسوب به امام علی (علیه‌السّلام) با اندکی تفاوت،

[۱۸] قرب الاسناد، أبی العباس عبدالله بن جعفر الحمیری، ص۵۰.

[۱۹] الکافی، ج۴، ص۵۴۶.

[۲۰] وسائل الشیعه، الشیخ الحر العاملی، ج۱۳، ص۲۴۰.

زنی به نام نائله بنت سهل و مردی به نام اساف بن عمرو، از مردم یمن، به یکدیگر عشق می‌ورزیدند.

[۲۱] الاصنام، ابن الکلبی، ص۹.

[۲۲] رسائل المرتضی، السید أحمد الحسینی، ج۳، ص۲۲۹.

[۲۳] صحیح مسلم، نووی، ج۹، ص۲۲.

آن دو در موسم حج همراه قبیله خود آهنگ مکه کردند و هنگام طواف چون درون کعبه خلوتی یافتند، دامن به گناه آلودند. بدان روی که حرمت کعبه را نگاه نداشتند، خداوند آن‌ها را به صورت دو قطعه سنگ

[۲۴] الاصنام، ابن الکلبی، ص۹.

[۲۵] السیره النبویه، ج۱، ص۸۶.

[۲۶] المنمق، محمد بن حبیب البغدادی، ص۲۸۲.

یا مس

[۲۷] غریب الحدیث، ج۲، ص۷.

[۲۸] الآحاد و المثانی، ابن أبی عاصم، ج۱، ص۲۰۰.

[۲۹] السنن الکبری، ج۵، ص۵۵.

مسخ کرد.
نام این دو را اساف بن یعلی و نائله بنت زید،

[۳۰] بهج الصباغه، ج۲، ص۱۷۰.

اساف بن سهیل و نائله بنت عمرو بن ذویب،

[۳۱] المسالک و الممالک، أبو عبید البکری، ج۱، ص۳۸۳.

[۳۲] الروض المعطار، الحمیری، ابن عبد المنعم، ص۴۹۷.

و اساف بن بغاء و نائله بنت ذئب

[۳۳] اخبار مکه، الأزرقی، ج۱، ص۱۱۹.

[۳۴] معجم البلدان، یاقوت الحموی، ج۱، ص۱۷۰.

نیز گفته‌اند.
از عایشه و ابن عباس گزارش شده که آن دو از قبیله جرهم بودند.

[۳۵] السیره النبویه، ج۱، ص۵۴.

برخی دیگر گفته‌اند که از بنی عبدالدار بوده‌اند.

[۳۶] غریب الحدیث، ج۲، ص۷.

مکان قرار گرفتن اساف و نائله

آن گاه که مردم آن‌ها را بدان صورت یافتند، برای عبرت دیگران، اساف را کنار حجرالاسود و نائله را کنار رکن یمانی

[۳۷] مسند الشامیین، ج۴، ص۷۷.

[۳۸] تفسیر ثعلبی، ج۱۰، ص۴۷.

[۳۹] مجمع البیان، الشیخ الطبرسی، ج۱۰، ص۱۳۸.

یا یکی را کنار زمزم و دیگری را برابر کعبه

[۴۰] الدر المنثور، ج۱، ص۱۲۴.

یا هر یک را کنار رکنی نهادند. این صورت اخیر با گزارش اول، جمع پذیر است.

[۴۱] تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۵۵.

شماری نیز مکان آن‌ها را برابر مقام ابراهیم (علیه‌السّلام) در کعبه

[۴۲] کنز العمال، المتقی الهندی، ج۱۰، ص۵۳۱.

و همچنین دو طرف زمزم

[۴۳] السیره النبویه، ج۱، ص۵۴، ۷۲.

[۴۴] اخبار مکه، الأزرقی، ج۱، ص۱۲۰.

یاد کرده‌اند. گویا اینان اساف را با منات به اشتباه یکی دانسته‌اند.
در بعضی حدیث‌های مسلم بن حجاج آمده است که اساف و نائله در کرانه دریا بودند و مردم یثرب در دوره جاهلیت برای آن‌ها هلهله می‌کشیدند.

[۴۵] صحیح مسلم، ج۴، ص۶۸-۶۹.

[۴۶] فتح الباری، ج۳، ص۳۹۹.

[۴۷] العجاب، ابن حجر العسقلانی، ج۱، ص۴۰۸.

با توجه به دور بودن مدینه از دریا، این سخن چندان شایان اعتماد نیست. مجموعه نشانه‌های تاریخی، حکایت دارد که مکان آن‌ها بالای صفا و مروه بوده است.

[۴۸] المحبر، محمد بن حبیب البغدادی، ص۳۱۱.

[۴۹] المنمق، محمد بن حبیب البغدادی، ص۲۸۲.

[۵۰] تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۵۴.

پرستش اساف و نائله

گویا مشرکان جای این دو بت را در دوران‌های گوناگون تغییر می‌داده‌اند. سبب این کار آن بود تا مردم با دیدن دو انسان مسخ شده، از رفتار زشت و سرانجام تلخ آن‌ها درس گیرند.

[۵۱] الاصنام، ابن الکلبی، ص۲۹.

[۵۲] صحیح مسلم، نووی، ج۹، ص۲۲.

اما چون مدتی گذشت و بت پرستی رواج یافت، مردم به پرستش آن دو روی آوردند. برخی روایت‌ها عامل پرستش اساف و نائله را عمرو بن لحی دانسته‌اند

[۵۳] اخبار مکه، ج۱، ص۱۲۰.

[۵۴] الروض المعطار، الحمیری، ابن عبد المنعم، ص۴۹۷.

همان کسی که بت پرستی را از شام آموخت و در مکه رواج داد.

[۵۵] اخبار مکه، ج۱، ص۱۲۰، ۱۲۴-۱۲۵.

[۵۶] مروج الذهب، ج۲، ص۵۶.

[۵۷] تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۵۴.

بر پایه گزارش شهرستانی، گویا این دو بت را نیز «عمرو بن لحی» از شام به مکه آورده است.

[۵۸] الملل و النحل، ج۲، ص۲۳۳.

برخی قصی بن کلاب را عامل این کار دانسته‌اند.

[۵۹] صحیح مسلم، نووی، ج۹، ص۲۲.

اما این نظر پذیرفته نیست؛ زیرا او از نیاکان پیامبر گرامی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) است و نسب ایشان از شرک پیراسته‌اند. شاید نیز وی این کار را با هدف پرستش انجام نداده و پس از او مشرکان آن دو را پرستیده‌اند. بر پایه گزارشی، مشرکان در توجیه پرستش این دو بت می‌گفتند: اگر خدا از پرستش اساف و نائله خشنود نبود، آن‌ها را بدین شکل درنمی آورد.

[۶۰] قرب الاسناد، أبی العباس عبدالله بن جعفر الحمیری، ص۵۰.

[۶۱] الکافی، ج۳، ص۵۴۶.

[۶۲] وسائل الشیعه، الشیخ الحر العاملی، ج۱۳، ص۲۴۱.

جایگاه اساف و نائله نزد مشرکان

اساف و نائله رفته رفته جایگاهی نزد مشرکان یافتند تا آن جا که سعی را از کنار اساف آغاز می‌کردند و به نائله پایان می‌دادند

[۶۳] اخبار مکه، ج۱، ص۱۷۸.

[۶۴] تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۴۴-۲۵۵.

و هنگام سعی، آن‌ها را می‌بوسیدند و مسح می‌کردند و گوسفندان و شترانی بسیار برایشان قربانی می‌کردند

[۶۵] الفائق، الزمخشری، ج۲، ص۱۰۰.

[۶۶] شرح نهج البلاغه، ابن أبی الحدید، ج۱۷، ص۲۶۴.

و کنار آن دو دعا کرده، حاجت می‌خواستند.

[۶۷] المعجم الاوسط، ج۳، ص۱۵۱.

[۶۸] مجمع الزوائد ومنبع الفوائد، نور الدین الهیثمی،ج۹، ص۳۲۸.

پرستش این دو بت، در بعضی روایت‌ها به قبایلی خاص همچون خزاعه یا قریش ، نسبت یافته است.

[۶۹] المحبر، محمد بن حبیب البغدادی، ص۳۱۸.

[۷۰] مسند الشامیین، ج۴، ص۷۷.

[۷۱] الفائق، الزمخشری، ج۲، ص۱۰۰.

بر پایه برخی گزارش‌های دیگر، با گذشت زمان، همه حج گزاران آن دو بت را تقدیس و پرستش کردند.

[۷۲] تاریخ یعقوبی، ج۱، ص۲۵۵.

مشرکان در روزگار جاهلیت، همراه سعی میان این دو بت،

[۷۳] التبیان، الشیخ الطوسی، ج۲، ص۴۴.

[۷۴] مجمع البیان، الشیخ الطبرسی، ج۱، ص۴۴۵.

[۷۵] صحیح مسلم، نووی، ج۹، ص۲۲.

قربانی‌های خود را نزد آن‌ها ذبح و نحر می‌کردند

[۷۶] السیره النبویه، ج۱، ص۹۹.

[۷۷] تاریخ طبری، ج۲، ص۴.

و گاه خون قربانی را بر سر آن دو می‌کشیدند و نزد آن‌ها سر خود را می‌تراشیدند

[۷۸] شرح نهج البلاغه، ابن أبی الحدید، ج۱۷، ص۲۶۴.

و سوگند یاد می‌کردند.

[۷۹] المنمق، محمد بن حبیب البغدادی، ص۱۱۸.

سرانجام اساف و نائله

اساف و نائله تا سال هشتم ق. پرستش می‌شدند. سرانجام پیامبر گرامی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) در فتح مکه آن‌ها را همراه دیگر بتان شکست.

[۸۰] مسند الشامیین، ج۴، ص۷۷.

[۸۱] کنز العمال، المتقی الهندی، ج۱۰، ص۵۳۱.

واقدی در روایتی افسانه گون آورده است که چون پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) این دو بت را شکست، زنی سیه چهره با گیسوانی بلند و پریشان از یکی بیرون آمد و ناله کنان صورتش را چنگ زد.

[۸۲] المغازی، واقدی،ج۲، ص۸۴۱.

[۸۳] اخبار مکه، الأزرقی، ج۱، ص۱۲۲.

ریشه‌یابی داستان اساف و نائله

داستان اساف و نائله بی شباهت به برخی اساطیر یونانی نیست؛ به ویژه اسطوره هیپومنس و آتلانتیا که در معبد زئوس، یا رمتر، همدیگر را در آغوش کشیدند و زئوس از این بی احترامی رنجید و آن‌ها را به دو شیر سنگی تبدیل کرد.

[۸۴] اساطیر جهان، ج۱، ص۱۱۸-۱۱۹.

همچنین یادآور اسطوره عشق آدونیس و آستارته (عشتر) است که مظهر دو الهه بابلی، بعل (مردوک) و بعله، هستند.

[۸۵] اساطیر جهان، ج۱، ص۱۱۸-۱۱۹.

بر پایه گزارشی ضعیف از واحدی، ریشه این داستان از اهل کتاب است.

[۸۶] اسباب النزول، ص۲۸.

با توجه به اسطوره‌های مشابه در فرهنگ اقوام همسایه شبه جزیره و نبود ریشه مشخص عربی برای واژه اساف، احتمال غیر عربی بودن آن بسیار است.

اساف و مناسک حج

پیش از ظهور اسلام و هم زمان با آن، بت پرستان برای برگزاری مناسک حج به مکه می‌آمدند و مراسم حج و سعی صفا و مروه را که از مناسک واجب آن است،

[۸۷] الکافی، ج۴، ص۲۰۱.

به گونه‌ای شرک آلود انجام می‌دادند. اسلام حج را به شکل راستین آن بازگرداند و آداب و مناسک شرک آلود را از آن زدود.
پیامبر گرامی (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) پیش از هجرت، مردم مکه را از عبادت و مسح آن دو بت نهی می‌کرد.

[۸۸] الآحاد و المثانی، ابن أبی عاصم، ج۱، ص۲۰۰.

[۸۹] السنن الکبری، ج۵، ص۵۵.

مسلمانان پس از هجرت، نخستین بار به سال هفتم در رویداد عمره القضاء توانستند خانه خدا را زیارت کنند.

[۹۰] تفسیر سمرقندی، أبو اللیث السمرقندی، ج۱، ص۱۳۳.

[۹۱] فقه القرآن، القطب الراوندی، ج۱، ص۲۷۴-۲۷۵.

برخی از آنان از سعی خودداری کردند، با این پندار که سعی صفا و مروه، به علت وجود دو پاورپوینت بت اساف و نائله و سعی مشرکان، کاری جاهلانه و شرک آلود است.

[۹۲] جوامع الجامع، ج۱، ص۱۶۸.

[۹۳] مجمع البیان، الشیخ الطبرسی،ج۱، ص۴۴۵.

[۹۴] فقه القرآن، القطب الراوندی، ج۱، ص ۲۷۵.

[۹۵] تنویر الحوالک، ج۱، ص۳۳۸.

در پی این رویداد، آیه ۱۵۸ سوره بقره با تاکید بر جواز و بلکه وجوب سعی صفا و مروه به عنوان جزئی از اعمال حج، نازل شد:

[۹۶] مسند احمد، ج۶، ص۱۴۴.

[۹۷] تفسیر قمی، علی بن إبراهیم القمی، ج۱، ص۶۴.

[۹۸] اسباب النزول، ص۳۷.

«ان الصفا و المروه من شعائر الله فمن حج البیت او اعتمر فلا جناح علیه ان یطوف بهما…»

[۹۹] بقره/سوره۲، آیه۱۵۸.

بر پایه این آیه، سعی میان صفا و مروه، فریضه و از شعائر الهی است و اگر مردم نادان، آن‌ها را آلوده کرده‌اند، نباید مسلمانان این فریضه را ترک کنند. بدین ترتی