توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت بادگیر دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت بادگیر،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت بادگیر :

پاورپوینت بادگیر

بادْگیر، سازه‌ای‌ سنتی‌ در معماری‌ ایران‌ برای‌ جابه‌جایی‌ و خنک‌ کردن‌ خود به‌ خودی‌ هوای‌ داخل‌ ساختمان‌ با بهره‌گیری‌ از وزش‌ باد و تغییر دمای‌ هوا می‌باشد.

فهرست مندرجات

۱ – بخش‌های پاورپوینت بادگیر
۱.۱ – بخش بیرونی
۱.۲ – بخش درونی
۲ – تفاوت ساختاری پاورپوینت بادگیرها
۲.۱ – پاورپوینت بادگیرهای پانزده دهانه
۲.۲ – پاورپوینت بادگیرهای چهار دهانه
۳ – محکم‌سازی پاورپوینت بادگیرها
۴ – اوج‌ تکامل‌ معماری‌
۵ – مکان برج پاورپوینت بادگیر
۶ – مشکلات پاورپوینت بادگیر
۷ – دهانه زیرین پاورپوینت بادگیر
۸ – کاربرد پاورپوینت بادگیرها
۹ – شیوه کار
۹.۱ – خنک‌سازی‌ حساس‌
۹.۲ – خنک‌سازی‌ تبخیری‌
۱۰ – پیشینه‌ پاورپوینت بادگیر در معماری‌ ایران‌
۱۰.۱ – پاورپوینت بادگیر از نگاه مسافران اروپایی
۱۱ – پیشینه‌ پاورپوینت بادگیر در معماری‌ عرب‌
۱۲ – فهرست منابع
۱۳ – پانویس
۱۴ – منبع

بخش‌های پاورپوینت بادگیر

این‌ سازه‌ دارای‌ دو بخش‌ است‌: بخش‌ بیرونی‌ و بخش‌ درونی‌.

بخش بیرونی

بخش‌ بیرونی‌ شامل‌ِ برجی‌ است‌ بر زمینه ۴ یا ۸ پهلو (بیشتر راست‌ گوشه‌) با آسمانه بسته‌ که‌ از آجر یا آجر و خشت‌ بر بالای‌ بام‌ بنا شده‌، و درون‌ بدنه آن‌ در نوع‌ یک‌ دهانه‌ یکسره‌ است‌ و در دیگر گونه‌ها به‌ نسبت‌ شمار دهانه‌های‌ پاورپوینت بادگیر با تیغه‌های‌ مورب‌ِ جدا کننده‌ به‌ ۲ تا ۸ بخش‌ تقسیم‌ می‌شود.

بخش درونی

بخش‌ درونی‌ شامل‌ گذرگاه‌های‌ باد و هواکش‌هاست‌ که‌ درون‌ ساختمان‌ قرار دارد و پاورپوینت بادگیر را به‌ تالار تابستانی‌ و زیرزمین‌ یا حوض‌خانه‌ مرتبط می‌سازد. پاورپوینت بادگیرها با عملکرد یکسان‌ ساختارهای‌ گوناگون‌ دارند.

[۱] محمد کریم‌ پیرنیا، «پاورپوینت بادگیر و خیشخان‌»، ج۱، ص۴۳، باستان‌شناسی‌ و هنر ایران‌، تهران‌، ۱۳۴۸ش‌، شم ۴.

[۲] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۳۷- ۳۳۸، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

تفاوت ساختاری پاورپوینت بادگیرها

بررسی‌ پاورپوینت بادگیرهای‌ موجود و پراکنده‌ در نقاط مختلف‌ ایران‌ نشان‌ می‌دهد که‌ تفاوت‌های‌ ساختاری‌ آنها از نیاز اقلیمی‌ و تکامل‌ معماری‌ سرچشمه‌ گرفته‌ است‌. گونه ساده پاورپوینت بادگیر سازه‌ای‌ خرپشته‌ مانند برپایه‌ای‌ کوتاه‌ است‌ که‌ تنها یک‌ دهانه باز به‌ طرف‌ باد خنک‌ محلی‌ دارد. اینگونه‌ پاورپوینت بادگیرها بدون‌ میله‌ یا برج‌ است‌، بر کرانه بام‌ ساخته‌ می‌شود و دهانه خروجی‌ آن‌ به‌ سقف‌ اتاق‌ زیر آن‌ باز می‌شود.
به‌ هنگام‌ وزش‌ باد مخالف‌ یا سکون‌ هوا این‌ پاورپوینت بادگیرها کار هواکش‌ را انجام‌ می‌دهد.

[۳] محمد کریم‌ پیرنیا، «پاورپوینت بادگیر و خیشخان‌»، ج۱، ص۴۵، باستان‌شناسی‌ و هنر ایران‌، تهران‌، ۱۳۴۸ش‌، شم ۴.

[۴] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۳۸، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

پاورپوینت بادگیرهای پانزده دهانه

نمونه تکامل‌ یافته اینگونه‌ پاورپوینت بادگیر در مسجد جامع‌ طبس‌ با ۱۵ دهانه بزرگ‌ رو به‌ شمال‌، در جبهه جنوب‌ شرقی‌ شبستان‌ اصلی‌ مسجد ساخته‌ شده‌ است‌. هواکش‌های‌ آن‌ نیز در سوی‌ شمال‌ شرقی‌ شبستان‌ پشت‌ به‌ باد گرم‌ و خاک‌آلود جنوبی‌ دارد.

[۵] محمود توسلی‌، ساخت‌ شهر و معماری‌ در اقلیم‌ گرم‌ و خشک‌ ایران‌، ج۱، ص۸۹، تهران‌، ۱۳۶۰ش‌.

[۶] یعقوب‌ دانش‌دوست‌، بناهای‌ تاریخی‌ طبس‌، ج۱، ص۳۸، تهران‌، ۱۳۷۶ش‌.

پاورپوینت بادگیر امام‌زاده‌ حسین‌ِ این‌ شهر نیز نمونه جالبی‌ از همین‌گونه‌، اما با ابتکاری‌ کم‌ مانند است‌. معمار سازنده این‌ پاورپوینت بادگیر افزون‌ بر چشمه‌های‌ بدنه پهن‌، دو چشمه‌ در هر پهلوی‌ باریک‌ِ بدنه‌ ساخته‌ است‌ تا در صورت‌ تغییر جهت‌ باد، هوای‌ خنک‌ همچنان‌ به‌ درون‌ پاورپوینت بادگیر کشیده‌ شود.

[۷] محمود توسلی‌، ساخت‌ شهر و معماری‌ در اقلیم‌ گرم‌ و خشک‌ ایران‌، ج۱، ص۸۸، تهران‌، ۱۳۶۰ش‌.

پاورپوینت بادگیرهای‌ کرانه‌ها و درون‌ کویر بیش‌تر از اینگونه‌اند، زیرا با شرایط معماری‌ کویری‌ و ارتفاع‌ و سوی‌ وزش‌ باد خنک‌ موسمی‌ سازگاری‌ دارد.

[۸] محمد کریم‌ پیرنیا، «پاورپوینت بادگیر و خیشخان‌»، ج۱، ص۴۵، باستان‌شناسی‌ و هنر ایران‌، تهران‌، ۱۳۴۸ش‌، شم ۴.

در بنادر و شهرهای‌ کرانه خلیج‌فارس‌ پاورپوینت بادگیرها را بر برج‌های‌ کوتاه‌ چهار گوش‌ با یک‌ دهانه باز به‌ سوی‌ نسیم‌ خنک‌ دریا می‌سازند. پاورپوینت بادگیرهای‌ با زمینه راست‌ گوشه‌ که‌ دارای‌ برج‌ یا میله‌اند، در جاهایی‌ ساخته‌ می‌شوند که‌ باد خنک‌ از شمال‌ شرقی‌ به‌ سوی‌ جنوب‌ غربی‌ می‌وزد. آنها از گونه پاورپوینت بادگیرهای‌ دو دهنه‌اند و سطح‌ پهن‌ آنها به‌ سوی‌ باد خنک‌ ساخته‌ می‌شود

[۹] محمد کریم‌ پیرنیا، «پاورپوینت بادگیر و خیشخان‌»، ج۱، ص۴۵، باستان‌شناسی‌ و هنر ایران‌، تهران‌، ۱۳۴۸ش‌، شم ۴.

و درون‌ میله آن‌ها برخلاف‌ پاورپوینت بادگیرهای‌ یک‌ دهانه‌ که‌ یکسره‌ باز است‌، به‌ دو بخش‌ تقسیم‌ می‌شود. بخش‌ رو به‌ باد خنک‌ که‌ هوا را به‌ درون‌ بنا می‌برد و بخش‌ دیگر که‌ کار بیرون‌ بردن‌ هوا از داخل‌ بنا را انجام‌ می‌دهد.

[۱۰] محمد کریم‌ پیرنیا، «پاورپوینت بادگیر و خیشخان‌»، ج۱، ص۴۶-۴۷، باستان‌شناسی‌ و هنر ایران‌، تهران‌، ۱۳۴۸ش‌، شم ۴.

بهره‌دهی‌ پاورپوینت بادگیرها هنگامی‌ افزایش‌ می‌یابد که‌ ۱ تا ۳ پاورپوینت بادگیر دیگر با دهانه‌هایی‌ با سوهای‌ مخالف‌ بر بام‌ِ بنا ساخته‌ شود.بدین‌سان‌، باد از هر سو که‌ بوزد، از دهانه یک‌ پاورپوینت بادگیر فرود می‌آید و هوای‌ درون‌ بنا از دهانه پاورپوینت بادگیرهای‌ دیگر خارج‌ می‌شود. معماران‌ قدیمی‌ اینگونه‌ پاورپوینت بادگیرها را «بده‌وبستان‌» می‌خواندند.

[۱۱] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۳۸، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

پاورپوینت بادگیرهای چهار دهانه

در پاورپوینت بادگیرهای‌ چهار دهانه‌ باد از هر سو که‌ بوزد، به‌ وسیله یکی‌ از دهانه‌های‌ پاورپوینت بادگیر به‌ درون‌ کشیده‌ می‌شود.هوای‌ درون‌ بنا را نیز دهانه پشت‌ به‌ باد پاورپوینت بادگیر به‌ خارج‌ می‌راند. در اینگونه‌ پاورپوینت بادگیرها فضای‌ داخلی‌ میله‌ یا بدنه برج‌ به‌ بخش‌های‌ چهارگانه‌ به‌ شکل‌ X تقسیم‌ می‌شود و این‌ تقسیم‌بندی‌ تا خروجی‌ پاورپوینت بادگیر در تالار یا حوض‌خانه‌ ادامه‌ می‌یابد.

[۱۲] سیلواای‌ فیگروا گارثیا، سفرنامه‌، ج۱، ص۵۵ -۵۶، ترجمه غلامرضا سمیعی‌، تهران‌، ۱۳۶۳ش‌.

[۱۳] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۳۷، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

[۱۴] محمد کریم‌ پیرنیا، «پاورپوینت بادگیر و خیشخان‌»، ج۱، ص۴۳، باستان‌شناسی‌ و هنر ایران‌، تهران‌، ۱۳۴۸ش‌، شم ۴.

[۱۵] Pope، AU، ج۱، ص۱۲۲۴، A Survey of Persian Art، London etc، ۱۹۶۷.

اینگونه‌ پاورپوینت بادگیر را بیش‌تر در شهرهای‌ مرکزی‌ چون‌ یزد و کاشان‌ می‌توان‌ دید. سبب‌ آن‌ وجود بادهای‌ خنکی‌ است‌ که‌ در فصل‌ گرما گاهی‌ از شمال‌ به‌ جنوب‌ و زمانی‌ از شرق‌ به‌ غرب‌ می‌وزد. در کاشان‌ بادهایی‌ که‌ از جانب‌ کرکس‌کوه‌ می‌وزد، به‌ ویژه‌ در معماری‌ پاورپوینت بادگیرها تاثیر بسزایی‌ گذاشته‌ است‌.

[۱۶] محمد کریم‌ پیرنیا، «پاورپوینت بادگیر و خیشخان‌»، ج۱، ص۴۳، باستان‌شناسی‌ و هنر ایران‌، تهران‌، ۱۳۴۸ش‌، شم ۴.

[۱۷] محمود توسلی‌، ساخت‌ شهر و معماری‌ در اقلیم‌ گرم‌ و خشک‌ ایران‌، ج۱، ص۶۱، تهران‌، ۱۳۶۰ش‌.

برج‌های‌ پاورپوینت بادگیر این‌ ناحیه‌ از ویژگی‌های‌ زیبایی‌، کارآیی‌ و بلندی‌ نسبت‌ به‌ دیگر مناطق‌ برخوردارند.
دهانه آن‌ها به‌ بخش‌های‌ کوچک‌تری‌ تقسیم‌ گشته‌، و بدین‌سان‌، بر شمار چشمه‌های‌ دهانه‌ افزوده‌ شده‌ است‌. این‌ کار نه‌تنها به‌ برج‌ها چهره زیباتری‌ می‌دهد، بلکه‌ به‌ تنظیم‌ فشار و استحکام‌ دهانه‌ در برابر بادهای‌ شدید و گردبادهای‌ کویری‌ کمک‌ می‌کند.

[۱۸] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۳۸-۳۴۰، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

محکم‌سازی پاورپوینت بادگیرها

برای‌ افزایش‌ استواری‌ پاورپوینت بادگیرهای‌ بلند به‌ هنگام‌ ساخت‌، آنها را با تیرک‌ کلاف‌بندی‌ می‌کنند. از بیرون‌زدگی‌ سر تیرک‌ها نیز به‌ جای‌ چوب‌ بست‌ برای‌ تعمیرات‌ بیرون‌ برج‌ بهره‌ می‌گیرند.

[۱۹] محمود توسلی‌، ساخت‌ شهر و معماری‌ در اقلیم‌ گرم‌ و خشک‌ ایران‌، ج۱، ص۸۸، تهران‌، ۱۳۶۰ش‌.

[۲۰] مهدی بهادری‌نژاد، «دستگاههای‌ خنک‌سازی‌ خود به‌ خودی‌ در معماری‌ ایران‌»، ج۱، ص۳۶۸، آشنایی‌ با دانش‌، تهران‌، ۱۳۵۸ش‌، شم ۵.

ارتفاع‌ برج‌های‌ پاورپوینت بادگیر در این‌ بخش‌ معمولاً از ۸ تا ۱۵ متر است‌.

[۲۱] Pope، AU، ج۱، ص۱۴۰۲، A Survey of Persian Art، London etc، ۱۹۶۷.

در پی‌ این‌ روند تکاملی‌ پاورپوینت بادگیرهای‌ هشت‌ ضلعی‌ ساخته‌ شد که‌ از کارآیی‌ ویژه‌ای‌ برخوردارند، زیرا به‌ سبب‌ داشتن‌ محیطِ نزدیک‌ به‌ دایره‌، باد از هر سو که‌ بوزد، همواره‌ بخشی‌ از چشمه‌های‌ پاورپوینت بادگیر در برابر باد قرار دارد. مهم‌ترین‌ نمونه آن‌ برج‌ پاورپوینت بادگیر باغ‌ دولت‌آباد یزد است‌ که‌ پیش‌ از ویرانی‌ِ بخش‌ زبرین‌ (یعنی‌ چشمه‌های‌ آن‌) با بلندی‌ ۳۵/۳۳ متر بلندترین‌ برج‌ پاورپوینت بادگیر ایران‌ شناخته‌ می‌شد.

اوج‌ تکامل‌ معماری‌

اوج‌ تکامل‌ معماری‌ پاورپوینت بادگیر را در منطقه یزد به‌ صورت‌ پاورپوینت بادگیرهای‌ دو اشکوبه‌ می‌توان‌ دید. اینگونه‌ پاورپوینت بادگیرها را بر زمینه چهار گوشه‌ و چهار دهانه‌ می‌ساخته‌اند و در بخش‌ میانی‌ آن‌ برج‌ دیگری‌، بلندتر از برج‌ اصلی‌ برپا می‌کردند که‌ مستقل‌ از پاورپوینت بادگیر زیرین‌ عمل‌ می‌کرد.آسیب‌ دیدن‌ هر یک‌ از این‌ دو برج‌ در کار دیگری‌ تاثیر نداشت‌.

[۲۲] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۴۰، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

امتیاز دیگر اینگونه‌ پاورپوینت بادگیرها آن‌ بود که‌ چشمه‌های‌ آن‌ می‌توانست‌ بادهایی‌ را که‌ در سطح‌های‌ مختلف‌ می‌وزید، به‌ داخل‌ خود بکشد. نمونه بسیار زیبایی‌ از پاورپوینت بادگیر دو اشکوبه‌ در ابرقو وجود دارد.

[۲۳] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۴۰-۳۴۳، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

[۲۴] محمود توسلی‌، ساخت‌ شهر و معماری‌ در اقلیم‌ گرم‌ و خشک‌ ایران‌، ج۱، ص۸۳، تهران‌، ۱۳۶۰ش‌.

مکان برج پاورپوینت بادگیر

انتخاب‌ جای‌ برج‌ پاورپوینت بادگیر، بلندی‌ برج‌، تناسب‌ آن‌ با نیاز فضایی‌ که‌ به‌ وسیله آن‌ باید خنک‌ شود و نیز سوی‌ دهانه‌ و شمار چشمه‌ها کاری‌ دقیق‌ بود و به‌ تجربه‌ نیاز داشت‌. اشتباه‌ محاسبه معمار به‌ جای‌ هوای‌ خنک‌، باد گرم‌ همراه‌ با گرد و خاک‌ را وارد خانه‌ می‌کرد. معماران‌ آزموده‌ برای‌ یافتن‌ مکان‌ مناسب‌ بر بام‌ از نردبان‌های‌ دو طرفه‌ بالا می‌رفتند و با استفاده‌ از حساسیت‌ لاله گوش‌ خود سوی‌ وزش‌ باد و بلندی‌ پاورپوینت بادگیر را تعیین‌ می‌کردند.

[۲۵] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۴۳-۳۴۴، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

[۲۶] مهدی بهادری‌نژاد، «دستگاههای‌ خنک‌سازی‌ خود به‌ خودی‌ در معماری‌ ایران‌»، ج۱، ص۳۶۱، آشنایی‌ با دانش‌، تهران‌، ۱۳۵۸ش‌، شم ۵.

مشکلات پاورپوینت بادگیر

دو مشکل‌ پاورپوینت بادگیر همواره‌ ورود گرد و خاک‌ و حشرات‌ و پرندگان‌ به‌ داخل‌ پاورپوینت بادگیر بوده‌ است‌. مشکل‌ نخست‌ را با پهن‌ ساختن‌ قاعده برج‌ به‌ نسبت‌ بدنه آن‌ می‌توان‌ حل‌ کرد، زیرا مقطع‌ پهن‌ از سرعت‌ باد در ته‌ پاورپوینت بادگیر می‌کاهد و گرد و خاک‌ در ته‌ برج‌ ته‌نشین‌ می‌شود. مشکل‌ دیگر را نیز امروزه‌ با نصب‌ تور سیمی‌ در دهانه پاورپوینت بادگیر می‌توان‌ حل‌ کرد.

[۲۷] مهدی بهادری‌نژاد، «دستگاههای‌ خنک‌سازی‌ خود به‌ خودی‌ در معماری‌ ایران‌»، ج۱، ص۳۶۵، آشنایی‌ با دانش‌، تهران‌، ۱۳۵۸ش‌، شم ۵.

دهانه زیرین پاورپوینت بادگیر

دهانه زیرین‌ پاورپوینت بادگیر که‌ هوای‌ خنک‌ از آن‌ وارد ساختمان‌ می‌شود، به‌ تناسب‌ جای‌ برج‌ پاورپوینت بادگیر در پشت‌ بام‌، در سقف‌ یا گیلویی‌ یا بدنه‌ و دیوار اتاق‌ یا زیرزمین‌ و حوض‌خانه‌ ساخته‌ می‌شد.

[۲۸] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۴۲-۳۴۳، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

این‌ دریچه‌های‌ خروجی‌ هوا را با پنجره‌هایی‌ از کاشی‌ مشبک‌ یا دریچه‌های‌ چوبی‌ می‌پوشاندند تا افزون‌ بر زیبایی‌ با ساختمان‌ هماهنگی‌ داشته‌ باشد.

[۲۹] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۴۲، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

در حوض‌خانه‌های‌ بزرگ‌ دهانه پاورپوینت بادگیر یا پاورپوینت بادگیرها به‌ گوشواره‌های‌ گوشه حوض‌خانه‌ راه‌ داشت‌ تا شدت‌ گردش‌ هوا با گشودن‌ و بستن‌ در آن‌ها در اختیار ساکنان‌ باشد.

[۳۰] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۴۲، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

کاربرد پاورپوینت بادگیرها

پاورپوینت بادگیر در جاهای‌ عمومی‌ چون‌ مسجد، مدرسه‌، کاروانسرا و…کاربرد داشت‌. نقش‌ پاورپوینت بادگیرها در خنک‌ و سالم‌ نگاه‌ داشتن‌ آب‌ در آب‌ انبارها بسیار مهم‌ بود.سقف‌ گنبدی‌ آب‌ انبارها در تابستان‌ حرارت‌ را در خود نگاه‌ می‌داشت‌ و هوای‌ گرم‌ زیر آن‌ سطح‌ آب‌ را گرم‌ کرده‌، تولید بخار می‌کرد. برای‌ جلوگیری‌ از انتقال‌ گرما به‌ لایه‌های‌ زیرین‌ آب‌ لازم‌ بود که‌ بخار آب‌ و حرارت‌ جمع‌ شده‌ در زیر گنبد تهویه‌ شود. این‌کار به‌ کمک‌ پاورپوینت بادگیرهای‌ چندگانه‌ صورت‌ می‌گرفت‌.

[۳۱] مهدی بهادری‌نژاد، «دستگاههای‌ خنک‌سازی‌ خود به‌ خودی‌ در معماری‌ ایران‌»، ج۱، ص۳۶۷- ۳۶۹، آشنایی‌ با دانش‌، تهران‌، ۱۳۵۸ش‌، شم ۵.

نمونه‌های‌ آن‌ را در آب‌ انبار شش‌ پاورپوینت بادگیری‌ یزد

[۳۲] ایرج‌ افشار، یادگارهای‌ یزد، ج۲، ص۶۶۷، تهران‌، ۱۳۴۸-۱۳۵۴ش‌.

و آب‌ انبار مصلی‌ در نائین‌ با دو پاورپوینت بادگیر چهار دهانه‌ و یک‌ پاورپوینت بادگیر هشت‌ دهانه‌ می‌توان‌ دید.

[۳۳] محمود توسلی‌، ساخت‌ شهر و معماری‌ در اقلیم‌ گرم‌ و خشک‌ ایران‌، ج۱، ص۹۱-۹۲، تهران‌، ۱۳۶۰ش‌.

پاورپوینت بادگیر در شهرها و روستاهای‌ مناطق‌ گرم‌ و خشک‌ ایران‌، به‌ ویژه‌ در بخش‌ مرکزی‌ آن‌ چون‌ سمنان‌ و قم‌، کرانه‌ها و شهرهای‌ کویری‌ چون‌ یزد، کاشان‌ و نائین‌، شهرهای‌ جنوب‌ خراسان‌ چون‌ طبس‌، جزیره‌ها و بندرهای‌ کرانه خلیج‌ فارس‌ و دریای‌ عمان‌، برخی‌ از شهرهای‌ استان‌ فارس‌ و کرمان‌ چون‌ شیراز، جهرم‌ و سیرجان‌ و دیگر استان‌ها مورداستفاده‌ بوده‌ است‌.

[۳۴] محمود توسلی‌، ساخت‌ شهر و معماری‌ در اقلیم‌ گرم‌ و خشک‌ ایران‌، ج۱، ص۸۳ -۹۳، تهران‌، ۱۳۶۰ش‌.

[۳۵] محمد کریم‌ پیرنیا، «پاورپوینت بادگیر و خیشخان‌»، ج۱، ص۴۵-۴۶، باستان‌شناسی‌ و هنر ایران‌، تهران‌، ۱۳۴۸ش‌، شم ۴.

در این‌ میان‌، شهر یزد به‌ سبب‌ بسیاری‌ پاورپوینت بادگیرها و نقشی‌ که‌ در تکامل‌ معماری‌ پاورپوینت بادگیر داشته‌ است‌، به‌ «شهر پاورپوینت بادگیرها» شهرت‌ دارد.

شیوه کار

بخش‌های‌ خشک‌ و گرم‌ ایران‌ در تابستان‌ها دارای‌ جریان‌ باد موسمی‌ و شبانه‌روزی‌ منظمی‌ هستند که‌ به‌ وسیله پاورپوینت بادگیر برای‌ خنک‌ کردن‌ داخل‌ ساختمان‌ها از آن‌ بهره‌ گرفته‌ شده‌ است‌.

[۳۶] مهدی بهادری‌نژاد، «دستگاههای‌ خنک‌سازی‌ خود به‌ خودی‌ در معماری‌ ایران‌»، ج۱، ص۳۶۱، آشنایی‌ با دانش‌، تهران‌، ۱۳۵۸ش‌، شم ۵.

پاورپوینت بادگیر با وزش‌ باد و کاهش‌ و افزایش‌ دما در شب‌ و روز و تغییر چگالی‌ هوای‌ داخل‌ و اطرافش‌ به‌ طور خود به‌ خودی‌ کار می‌کند. خنک‌سازی‌ هوا به‌ وسیله پاورپوینت بادگیر را می‌توان‌ به‌ دو روش‌ خنک‌سازی‌ حساس‌ و خنک‌سازی‌ تبخیری‌ انجام‌ داد:

خنک‌سازی‌ حساس‌

در این‌ روش‌ تغییر دمای‌ هوا بدون‌ تغییر رطوبت‌ رخ‌ می‌دهد. هنگام‌ وزش‌ باد دهانه رو به‌ باد پاورپوینت بادگیر از راه‌ چشمه‌های‌ خود باد را به‌ درون‌ می‌کشد. شتاب‌ باد با برخورد به‌ خمیدگی‌ درون‌ چشمه‌ها افزایش‌ می‌یابد و به‌ طرف‌ تنها راه‌ خروج‌، یعنی‌ دهانه زیر پاورپوینت بادگیر به‌ حرکت‌ در می‌آید و ساختمان‌ را خنک‌ می‌کند. واکنش‌ این‌ عمل‌ پدید آمدن‌ نیروی‌ مکشی‌ در بدنه پشت‌ به‌ پاورپوینت بادگیر یا هواکش‌ است‌ و فضا را تهویه‌ می‌کند.

[۳۷] محمد کریم‌ پیرنیا، «پاورپوینت بادگیر و خیشخان‌»، ج۱، ص۴۶-۴۷، باستان‌شناسی‌ و هنر ایران‌، تهران‌، ۱۳۴۸ش‌، شم ۴.

[۳۸] محمدتقی‌ مصطفوی‌، «پاورپوینت بادگیر پدیده‌ای‌ زیبا و سهل‌ و ممتنع‌ در معماری‌ اصیل‌ ایرانی‌»، ج۱، ص۳۳۸، یزدنامه‌، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۷۱ش‌، ج‌ ۱.

[۳۹] محمود توسلی‌، ساخت‌ شهر و معماری‌ در اقلیم‌ گرم‌ و خشک‌ ایران‌، ج۱، ص۸۸، تهران‌، ۱۳۶۰ش‌.

کار پاورپوینت بادگیر در صورتی‌ که‌ باد نوزد، در شب‌ و روز متفاوت‌ است‌. در شب‌های‌ بی‌باد دیوارهای‌ خارجی‌ و داخلی‌ برج‌ پاورپوینت بادگیر که‌ به‌ سبب‌ کلفتی‌ و طرح‌ ویژه مقطع‌ چشمه‌های‌ آن‌ دارای‌ ظرفیت‌ کافی‌ برای‌ جذب‌ و ذخیره گرماست‌، گرمای‌ ذخیره‌ شده‌ در روز را به‌ هوای‌ اطراف‌ و درون‌ خود منتقل‌ می‌سازد. هوای‌ گرم‌تر که‌ کم‌ چگال‌تر است‌، فشار هوای‌ بالای‌ پاورپوینت بادگیر را کاهش‌ می‌دهد و کشش‌ رو به‌ بالا ایجاد می‌کند. نتیجه آن‌ رانده‌ شدن‌ هوای‌ درون‌ ساختمان‌ از راه‌ پاورپوینت بادگیر به‌ خارج‌ و جای‌گزینی‌ هوای‌ خنک‌ حیاط و باغچه‌ به‌ داخل‌ بناست‌. با وزیدن‌ باد این‌ روند جریان‌ عکس‌ می‌یابد.

[۴۰] مهدی بهادری‌نژاد، «دستگاههای‌ خنک‌سازی‌ خود به‌ خودی‌ در معماری‌ ایران‌»، ج۱، ص۳۶۱، آشنایی‌ با دانش‌، تهران‌، ۱۳۵۸ش‌، شم ۵.

در روز اگر باد نوزد، چشمه‌ها و بدنه پاورپوینت بادگیر که‌ در طول‌ شب‌ خنک‌ شده‌، هوای‌ خنک‌ اطراف‌ خود را که‌ از هوای‌ گرم‌ چگال‌تر است‌، به‌ سبب‌ پیدایش‌ کششی‌ نزولی‌ به‌ داخل‌ ساختمان‌ می‌راند.هنگامی‌که‌ باد بوزد، این‌ روند افزایش‌ می‌یابد.

[۴۱] مهدی بهادری‌نژاد، «دستگاههای‌ خنک‌سازی‌ خود به‌ خودی‌ در معماری‌ ایران‌»، ج۱، ص۳۶۱-۳۶۲، آشنایی‌ با دانش‌، تهران‌، ۱۳۵۸ش‌، شم ۵.

خنک‌سازی‌ تبخیری‌

در خنک‌سازی‌ تبخیری‌ تغییر دما و رطوبت‌ هوا با هم‌ صورت‌ می‌گیرد. خنک‌سازی‌ تبخیری‌ که‌ در پایین‌ آوردن‌ دما و ایجاد فضای‌ آرامش‌بخش‌ در گرمای‌ شدید بسیار مؤثر است‌، در گوشه‌ و کنار ایران‌ به‌ روش‌های‌ گوناگون‌ صورت‌ می‌پذیرد. در بندرهای‌ کناره خلیج‌فارس‌، به‌ ویژه‌ در بندرعباس‌ جلو دهانه پاورپوینت بادگیرها را پرده‌ای‌ نیین‌ می‌آویزند و بعدازظهرهای‌ تابستان‌ در اوج‌ گرما بر آن‌ آب‌ می‌پاشند، تا خنک‌ سازی‌ تبخیری‌ صورت‌ گیرد. وجود حوض‌خانه‌ و فواره میان‌ حوض‌ و وجود سرداب‌ها و زیرزمین‌های‌ مرتبط با پاورپوینت بادگیر به‌ همین‌ سبب‌ است‌.

[۴۲] جعفر جعفری‌، تاریخ‌ یزد، ج۱، ص۶۰، به‌ کوشش‌ ایرج‌ افشار، تهران‌، ۱۳۴۳ش‌.

[۴۳] مهدی بهادری‌نژاد، «دستگاههای‌ خنک‌سازی‌ خود به‌ خودی‌ در معماری‌ ایران‌»، ج۱، ص۳۶۳، آشنایی‌ با دانش‌، تهران‌، ۱۳۵۸ش‌، شم ۵.

پاورپوینت بادگیرسازان‌ بم‌ شیوه ویژه‌ای‌ در خنک‌سازی‌ تبخیری‌ عرضه‌ کرده‌اند. در این‌ روش‌ برج‌ پاورپوینت بادگیر در ۵۰ متری‌ بنا برپا می‌شود. دالانی‌ زیرزمینی‌ بنا را به‌ ته‌ برج‌ پاورپوینت بادگیر می‌پیوندد. نشست‌ آب‌ از زمین‌ روی‌ دالان‌ که‌ زیرکشت‌ گیاه‌ و بوته‌ و درخت‌ است‌، دیوار دالان‌ را همیشه‌ مرطوب‌ می‌سازد و هوای‌ پاورپوینت بادگیر با گذشتن‌ از دالان‌ و عبور از روی‌ حوض‌ و فواره‌ای‌ که‌ در مدخل‌ دالان‌ به‌ حوض‌خانه‌ ساخته‌ شده‌ است‌، به‌ دو شیوه حساس‌ و تبخیری‌ خنک‌ می‌شود.

[۴۴] مهدی بهادری‌نژاد، «دستگاههای‌ خنک‌سازی‌ خود به‌ خودی‌ در معماری‌ ایران‌»، ج۱، ص۳۶۳_ ۳۶۶، آشنایی‌ با دانش‌، تهران‌، ۱۳۵۸ش‌، شم ۵.

در گونه دیگری‌ از خنک‌سازی‌ تبخیری‌ که‌ با ترکیبی‌ از پاورپوینت بادگیر و جریان‌ آب‌ زیرزمینی‌ کار می‌کند، هوای‌ داخل‌ شده‌ از پاورپوینت بادگیری‌ که‌ به‌ ساختمان‌ چسبیده‌ است‌ و به‌ زیرزمین‌ آن‌ راه‌ دارد، از روی‌ چاهی‌ عبور می‌کند که‌ به‌ آب‌ جاری‌ زیر بنا متصل‌ است‌. در فاصله‌ای‌ دورتر هوای‌ گرم‌ و خشک‌ از چاه‌ دیگری‌ وارد شده‌، پس‌ از عبور از روی‌ جریان‌ آب‌ خنک‌ از چاه‌ اول‌ بالا می‌آید و داخل‌ زیرزمین‌ می‌شود. برخورد جریان‌ هوای‌ پاورپوینت بادگیر و چاه‌، نقطه رانش‌ شدیدی‌ ایجاد می‌کند و هوای‌ خنک‌ حساس‌ و تبخیری‌ را به‌ درون‌ زیرزمین‌ می‌راند. جریان‌ آب‌ زیرزمینی‌ می‌