توجه : این فایل به صورت فایل power point (پاور پوینت) ارائه میگردد

 پاورپوینت امیال انسان دارای ۱۲۰ اسلاید می باشد و دارای تنظیمات کامل در PowerPoint می باشد و آماده ارائه یا چاپ است

شما با استفاده ازاین پاورپوینت میتوانید یک ارائه بسیارعالی و با شکوهی داشته باشید و همه حاضرین با اشتیاق به مطالب شما گوش خواهند داد.

لطفا نگران مطالب داخل پاورپوینت نباشید، مطالب داخل اسلاید ها بسیار ساده و قابل درک برای شما می باشد، ما عالی بودن این فایل رو تضمین می کنیم.

توجه : در صورت  مشاهده  بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل می باشد و در فایل اصلی پاورپوینت امیال انسان،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد

---

بخشی از متن پاورپوینت امیال انسان :

غرائز انسان

امیال و خواسته‌های نفس را می‌توان به دو بخش کاملاً متمایز تقسیم نمود:
۱ـ مشتهیات نفسانی غیر ریشه‌دار که هوی و هوس نام دارد و انسان موظّف به مخالفت با آن‌هاست. («قَدْ أَفْلَحَ مَن زَکَّیهَا، به تحقیق رستگار شد آن‌که نفس را پاک گردانید»

[۱] شمس/سوره۹۱، آیه۱۰.

).
۲ـ تمایلات ریشه‌دار و ثابت موجود در نفس که منشأ رفتارها و فعالیت‌ها و واکنش‌های انسان در طول حیات است.

فهرست مندرجات

۱ – تعریف غرائز
۲ – اکتسابی نبودن غرائز
۳ – جهت دادن به غرائز
۴ – ضرورت شناخت غرائز
۵ – شناخت غرائز
۵.۱ – تفاوت غرائز و انگیزه‌های فطری
۵.۲ – ریشه غرائز
۵.۲.۱ – اصلی‌ترین انگیزه
۵.۲.۲ – ریشه تلاش‌ها
۵.۲.۳ – حب ذات
۵.۲.۴ – هدایت و ارضای غرائز
۵.۲.۵ – نتایج انحراف غرائز
۵.۲.۶ – شاخه‌های حب نفس
۶ – برخی از غرائز مهم
۶.۱ – حبّ بقاء
۶.۱.۱ – اثرات
۶.۱.۲ – هدایت این غریزه
۶.۱.۳ – اشارات قرآن
۶.۱.۴ – ارضای غریزه
۶.۲ – صیانت نفس
۶.۲.۱ – سرچشمه
۶.۲.۲ – اثرات
۶.۲.۳ – انحراف
۶.۲.۴ – هدایت غریزه
۶.۲.۵ – ارضای غریزه
۶.۳ – حبّ کمال
۶.۳.۱ – معنای کمال
۶.۳.۲ – جای‌گاه
۶.۳.۳ – اثرات
۶.۳.۴ – انحراف
۶.۳.۵ – هدایت
۶.۴ – کنجکاوی
۶.۴.۱ – اثرات
۶.۴.۲ – امتیاز انسان
۶.۴.۳ – انحراف
۶.۴.۴ – هدایت
۶.۵ – قدرت‌دوستی و قدرت‌طلبی
۶.۵.۱ – تحلیل غریزه
۶.۵.۲ – اشارات قرآن
۶.۵.۳ – غرائز منشعب
۶.۵.۴ – انحراف
۶.۶ – حبّ لذّت
۶.۶.۱ – گستره
۶.۶.۲ – انحراف
۶.۷ – زیبا دوستی
۶.۷.۱ – گستره زیبایی
۶.۷.۲ – زیباآفرینی انسان
۶.۷.۳ – جلب محبت
۶.۷.۴ – رشد شخصیت
۶.۷.۵ – مجرای ازدواج
۶.۷.۶ – ارضای غریزه
۶.۷.۷ – انحراف
۶.۷.۸ – ارضای غریزه
۶.۸ – مهرطلبی و محبّت‌خواهی
۶.۸.۱ – جای‌گاه
۶.۸.۲ – محبت‌ورزی در خانواده
۶.۸.۳ – اهمیت
۶.۹ – گرسنگی و تشنگی
۶.۹.۱ – حد اعتدال
۶.۹.۲ – توصیه‌های اسلام
۶.۱۰ – آمیزش‌خواهی
۶.۱۰.۱ – هدف غریزه
۶.۱۰.۲ – انحراف
۶.۱۰.۳ – انواع مشتهیات
۶.۱۰.۴ – یوسف و زلیخا
۶.۱۰.۵ – خطرات انحراف
۶.۱۰.۶ – ارضای غریزه
۶.۱۰.۷ – تلاش صهیونیسم
۷ – پانویس
۸ – منبع

تعریف غرائز

نظر به این که انگیزه‌های ذاتی و تعداد حدّ و حدود گرایش‌های نفس آن‌گونه که شایسته است شناخته نگردیده و در این باره نظریه قاطعی وجود ندارد، طبعاً تعریف دقیقی از غرائز در دست نیست.
از این رو به خوبی روشن نیست که آیا عامل جمیع رفتارهای انسان غرائز است یا خیر؟
و آیا تعریف‌هایی که تاکنون مطرح گردیده، همه فعالیت‌های انسان را تبیین می‌کند یا نه؟
در هر صورت منظور ما از غرائز عبارت از آن دسته گرایش‌های نفسانی و تمایلات انسانی است که حفظ و بقای زندگی فردی و نیازهای حیاتی آدمی‌ را تأمین می‌نماید.
به عبارت دیگر؛ غرائز، رفتارها و حرکت‌ها و تلاش‌های انسانی را که در مسیر رفع نیازهای فردی انجام می‌گیرد تفسیر و توجیه می‌نماید و طبیعتاً بخشی از آن‌ها مشترک بین انسان و سایر حیوانات خواهد بود.

اکتسابی نبودن غرائز

احتیاجات غریزی اکتسابی و آموختنی نیست، بلکه با ادراک درونی به صورت نیاز احساس می‌شود، به نژاد یا منطقه یا عصر خاصی اختصاص ندارد.
گر چه در سنین مختلف از شدّت و ضعف برخوردار است امّا همواره ثابت بوده، اصالت خود را حفظ می‌نماید.
همین ثبات و حفظ اصالت غرائز و فطریات است که امکان ارائه طرحی جامع و همیشگی برای تربیت انسان را فراهم نموده و به دین اسلام جاودانگی بخشیده است.

جهت دادن به غرائز

غرائز هدف را می‌شناسد اما با چگونگی ارضا و مصادیق آن آشنا نیست.
مثلاً انسان ذاتاً طالب کمال است و پیوسته در جستجوی راهی است که با حرکت در آن به سوی کمال خویش پرواز نماید، اما به درستی نمی‌داند که کمال حقیقی او در چیست و راه وصول به آن کدام است.
هم‌چنین نیاز بدن به مواد غذایی ، به او می‌فهماند که گرسنه است ولی انتخاب نوع غذایی که تأمین کننده سلامتی اوست بر عهده غریزه گرسنگی نمی‌باشد.
این مربّی و فرهنگ محیط است که او را در شناخت کمال حقیقی و گزینش راه صحیح و انتخاب غذای سالم یاری می‌کند.
از این رو انسان برای جهت دادن و هدایت غرائز نیازمند معلّم و فرهنگی سالم است تا فکر و اندیشه او را در مسیر ارضای صحیح غرائز راهنمایی و ارشاد نماید.

ضرورت شناخت غرائز

خطوط اصلی زندگی به وسیله غرائز ترسیم می‌شود لذا اطلاع از کمّ و کیف غرائز به ما امکان می‌دهد تا رفتار خود را در جریانات زندگی ریشه‌یابی کرده، برای حال و آینده خویش برنامه‌ای دقیق‌تر و متناسب با شأن انسانی خود تنظیم نماییم.

شناخت غرائز

تحقیق در زمینه شناخت غرائز را با طرح چند عنوان دنبال می‌کنیم:

تفاوت غرائز و انگیزه‌های فطری

هر یک از تعریف‌هایی که برای غرائز مطرح گردیده، تنها بخشی از فعالیت‌های انسان را توجیه می‌نماید.
از سوی دیگر برخی از حرکت‌ها و رفتارهای انسان را ممکن است مبتنی بر وجود گرایش‌هایی غیر از غرائز دانسته، ریشه آن‌ها را در فطرت آدمی‌ جستجو نماییم.
بنا بر این انگیزه‌های فطری و غریزی را می‌توان در موارد زیر متفاوت دانست:
• گرایش‌های فطری از اختصاصات انسان است در حالی که حیوانات در بخشی از غرائز با انسان اشتراک دارند.
بر همین اساس است که فطریات را بُعد انسانی نامیده، و از غرائز به بُعد حیوانی یاد کرده‌اند.
• تمایلات غریزی بسیار زودتر از فطریات ظهور می‌یابد، و فعلیت آن‌ها نیازمند تلاش و کوشش آدمی‌ نیست در حالی که فطریات به صورت توان و قوّه است و شکوفایی آن‌ها شدیداً به سعی و همّت انسان نیاز دارد.
• فطرت بر اساس محبّت خداوند متعال آفریده شده، (این نکته را از انضمام حدیث قدسی: «کُنتُ کَنزاً مَخفِیاً فَأَجبَبتُ أَن أُعرَفَ، فَخَلَقتُ الخَلقَ لِکَی أُعرَفَ». «من گنجی نهان بودم، دوست داشتم که شناخته گردم، از این رو انسان را آفریدم تا شناخته شوم».

[۲] بحار الانوار، ج۷۸، ص۱۱۹، بیان ح۶.

به احادیثی که در ذیل آیه شریفه: «فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا » با مضمون: فَطَرَهُم جَمِیعاً عَلَی التَّوحِید وارد شده، می‌توان دریافت.) اما غرائز ریشه در حبّ نفس دارد.

ریشه غرائز

اصلی‌ترین انگیزه

اصلی‌ترین انگیزه و کششی که از نفس آدمی‌ سرچشمه می‌گیرد و ریشه و اساس جمیع گرایش‌ها و خصلت‌های موجود در ذات نفس است عشق و محبّت است.
هم‌چنان که عشق به خدای متعال و پرستش او از گرایش‌های فطری انسان بوده، ریشه در ذات نفس دارد، خود دوستی و حبّ نفس را نیز می‌توان به عنوان اصلی‌ترین غریزه از غرائز آدمی‌ بر شمرد.

ریشه تلاش‌ها

شور و نشاط حیات ، فعالیت‌های حیرت‌انگیز شبانه‌روزی، حس رقابت ، تنازع بقا ، تلاش‌های خستگی ناپذیر و چرخش و رونق زندگی بر وجود غریزه حب نفس استوار می‌باشد، به گونه‌ای که اگر این غرایز از او گرفته می‌شد، بسیاری از حرکت‌ها و تلاش‌های آدمی‌ متوقّف می‌گشت.

حب ذات

انسان خود را دوست دارد و آن‌چنان غرق در این دوستی است که ناخودآگاه برای خویشتن ـ که تبلور آن به صورت « من » است ـ نسبت به همه موجودات عالم مرکزیت قائل است.
به هر چیزی که به گونه‌ای در ارتباط با او و به شکلی وابسته به او باشد، احساس تعلّق و مالکیت می‌کند و در واقع مالکیت از پرتو غریزه حبّ ذات به وجود می‌آید.

هدایت و ارضای غرائز

هم‌چنان که غریزه حبّ نفس و خود دوستی ریشه جمیع غرائز انسانی بوده، هدایت و ارضای صحیح آن، منشأ اصلاح سایر غرائز گشته، زمینه شایستگی فرد و جامعه را فراهم می‌آورد.

نتایج انحراف غرائز

انحراف آن نیز سرچشمه بسیاری از مفاسد فردی و اجتماعی و باعث پیدایش و ظهور صفات ناپسند زیادی در نفس خواهد گشت.
تکبّر و خودبزرگ‌بینی ، خودپسندی ، خودخواهی ، انتقادناپذیری ، زودرنجی ، خود را شایسته هر کاری پنداشتن و انکار تخصّص‌ها و مهارت‌های دیگران، نادیده گرفتن ارزش‌های واقعی، تن دادن به کارهای نامشروع و ضدّ اخلاقی برای دست‌یابی به موقعیت‌های اجتماعی، حفظ تشخّص و شخصیت کاذب و صدها مفسده و پیامدهای ضدّ ارزشی دیگر از آثار و عواقب شوم انحراف این کشش ذاتی به حساب می‌آید.

شاخه‌های حب نفس

«حبّ نفس خود به سه شاخه اصلی که بسترهای اصلی ظهور فعالیت‌های انسان است تقسیم می‌گردد: حبّ بقا ، حبّ کمال ، حبّ لذّت.
از هر یک از این سه غریزه، شاخه‌ها و فروع متعدّدی منشعب می‌شود که هر کدام منشأ بخشی از افعال و تلاش‌های انسان می‌باشد».

[۳] اقتباس از کتاب (اخلاق در قرآن).

برخی از غرائز مهم

حبّ بقاء

انسان ذاتاً میل دارد که همیشه باقی باشد.

اثرات

حرص و آز ، علاقه شدید به عمر دراز ، آرزوهای طولانی و تنفّر از مرگ از یک سو، و تحمّل ریاضت‌های دشوار، مجاهدت‌ها ، فداکاری‌ها ، زهد و تقوا ، و بالاخره تلاش‌های خستگی‌ناپذیر معنوی از سوی دیگر، هر کدام جلوه‌هایی از علاقه انسان به جاودانگی و بقا است که به خاطر انحراف یا هدایت این غریزه ذاتی، به صورت رفتارهای گوناگونی از انسان ظاهر می‌گردد.

هدایت این غریزه

و از همین جا نیز به اهمیت هدایت این غریزه، و نیازمندی انسان به مربّی حاذق و فرهنگی جامع و سالم پی می‌بریم.

اشارات قرآن

آیات قرآنی هر یک از این دو جلوه را به گونه‌ای خاص متعرّض گردیده است.
آن‌جا که دلبستگی به همیشه ماندن در عالم دنیا و مخلّد ماندن در جهان مادی را به عنوان میل و خواسته یهودیان مطرح نموده، چنین می‌فرماید:
«وَ لَتَجِدَنَّهُمْ أَحْرَصَ النَّاسِ عَلَی حَیَوهٍ وَ مِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا یَوَدُّ أَحَدُهُمْ لَوْ یُعَمَّرُ أَلْفَ سَنَهٍ وَ مَا هُوَ بِمُزَحْزِحِهِ مِنَ الْعَذَابِ أَن یُعَمَّرَ وَ اللَّهُ بَصِیرً بِمَا یَعْمَلُونَ»

[۴] بقره/سوره۲، آیه۹۶.

«(ای پیامبر) یهودیان را از همه مردم و حتّی از مشرکان نسبت به زندگی مادی دنیا حریص‌تر می‌یابی (به طوری که) هر یک از آنان آرزومند هزار سال عمر می‌باشد، اما این عمر طولانی نیز او را از عذاب نجات نخواهد بخشید، و خدا از کارها و اعمال آنان آگاه است».
این جلوه‌ای از غریزه حبّ بقا است که در اثر پشت کردن به دعوت مربیان آسمانی و عدم پذیرش مکتب و فرهنگ آنان، از مسیر درست منحرف گشته، به شکل آرزوی ماندن در دنیا و عمر هزار ساله ظاهر گشته است.

ارضای غریزه

وعده‌های قرآنی به نعمت‌های جاودانه و بقای همیشگی در بهشت نیز پاسخی است به مؤمنین درباره همین خواسته طبیعی و آرزوی بقا و جاودانگی که به گونه‌ای صحیح از رفتار آنان ظاهر می‌گردد.
«وَ الَّذِینَ ءَامَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحَتِ سَنُدْخِلُهُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِن تَحْتِهَا الْأَنْهاَرُ خَالِدِینَ فِیهَآ أَبَدًا لَّهُمْ فِیهَآ أَزْوَاجٌ مُّطَهَّرَهٌ وَ نُدْخِلُهُمْ ظِلاًّ ظَلِیلاً؛

[۵] نساء/سوره۴، آیه۵۷.

کسانی که ایمان آورده و کارهای شایسته انجام داده‌اند، به زودی آنان را در بهشتی در آوریم که نهرها از زیر درختانش جاری است، برای همیشه در آن جا خواهند ماند، و برای آن‌ها همسرانی پاکیزه است و آنان را در رفاه دائمی‌ وارد می‌کنیم».

صیانت نفس

انسان خود را دوست می‌دارد و میل دارد که زندگیش همیشه باقی باشد.
حبّ نفس و علاقه به جاودانگی، هر یک او را وا می‌دارد که از جان و کیان و ارزش‌های خویش دفاع نماید.

سرچشمه

تلاش آدمی‌ برای حفظ خود که از آن به صیانت نفس نام می‌برند یکی دیگر از غرائز مهم او است که از غریزه حبّ بقا سرچشمه می‌گیرد و چه بسا بتوان آن را مستقلاً منشعب از غریزه حبّ ذات دانست.

اثرات

انگیزه صیانت نفس مانند سایر غرائز منشأ بسیاری از فعالیت‌های انسان است تا جایی که برخی، تلاش در جهت تهیه مسکن و سرپناه، غذا و لباس و سایر نیازمندی‌های آدمی‌ را پاسخی برای این غریزه دانسته‌اند، گر چه به نظر می‌رسد این تلاش‌ها از انگیزه لذّت‌جویی سرچشمه می‌گیرد.
انسان موجودی است اجتماعی و به اصطلاح مدنی بالطّبع. زندگی گروهی و غریزه صیانت نفس ، سرچشمه تلاش‌های وسیعی در جهت حفظ و حراست منافع فردی و جمعی است.

انحراف

تضاد و اصطکاک منافع افراد اجتماع که در بسیاری از موارد، لازمه طبیعی زندگی اجتماعی بوده و در برخی اوقات باعث بروز برخوردهای فیزیکی و جنگ‌های تدافعی ـ که هم مشروع است و هم معقول ـ می‌گردد، این غریزه را از حساسیت ویژه‌ای برخوردار نموده و به شدت آن را در معرض خطر انحراف از مجرای طبیعی قرار داده است.
با یک نگاه، بسیاری از ظلم‌ها ، تجاوزها ، جنایات ، جرایم اجتماعی ، و در سطحی وسیع‌تر، استثمار و استکبار را می‌توان زاییده انحراف غریزه صیانت نفس از مسیر طبیعی خود دانست.

هدایت غریزه

از همین جاست که قسمت قابل توجّهی از فرمان‌های الهی و ادیان آسمانی در راستای هدایت این غریزه صادر گردیده تا انسان برای پاسداری از خود و ارزش‌های خود، دیگران را قربانی نکند و به اصول هم‌زیستی و رعایت حقوق هم‌نوعان خویش پای‌بند باشد.

ارضای غریزه

از این رو می‌توان گفت: ارضای غریزه صیانت نفس در چارچوب مکتب وحی یکی از ارکان مهم تحقّق عدالت اجتماعی به شمار می‌رود.
اسلام با ارائه برنامه عملی جهاد با نفس ، ضمن کنترل و هدایت این غریزه، آدمی‌ را در جهت تأمین نیازهای واقعی و حرکت در مسیر اصلاح سایر غرائز و سیر معنوی او ارشاد و هدایت فرموده است.

حبّ کمال

معنای کمال

کمال عبارت از به ثمر رسیدن و شکوفا شدن نیروها و استعدادهای خفته و بالمآل، نوعی فزونی، وسعت و فراخی ـ کمی‌ یا کیفی ـ است.
از این رو انسان پیوسته در پی افزایش و توسعه است و می‌کوشد خویشتن را از مظاهر گوناگون آن بهره‌مند ساخته، بهره وجودی ـ معنوی و مادی ـ خویش را بیشتر سازد.

جای‌گاه

کمال‌خواهی از غرائز اصلی آدمی‌ است و تحت تأثیر همین غریزه است که انسان در مسیر آن‌چه که به تناسب معرفت و شناخت خود کمال پنداشته و آن را در قلمرو قدرت و توان خویش می‌یابد قرار گرفته، دشوارترین تلاش‌ها را متحمّل شده، خود را در معرض خطرات گوناگون قرار داده، برای دست‌یابی و نیل به آن سر از پا نشناخته، آنی از حرکت باز نمی‌ایستد.

اثرات

رمز بسیاری از تلاش‌های خستگی‌ناپذیر شبانه‌روزی، پافشاری برخواسته‌ها، قانع نشدن به رفع نیازهای روزمره، غبطه و حسرت بر آن‌چه به حسب ظاهر، دسترسی به آن میسر نیست و بالاخره راز آمال و آرزوهای دور و دراز ، وجود غریزه کمال‌خواهی و کمال‌جویی است.
و از آن جا که غریزه‌ای است ذاتی و انگیزه و گرایشی است که ریشه در ذات نفس آدمی‌ دارد، انسان بدون نیاز به کم‌ترین ترغیب و تشویقی در مسیر کمال مورد نظر خود حرکت کرده، موانع را یکی پس از دیگری پشت سر گذارده، تا رسیدن به مطلوب خویش از پای نمی‌ایستد.

انحراف

همان‌گونه که پیشتر نیز یادآور شدیم غرائز انسانی نیازمند کنترل و هدایت است.
انحراف هر یک از غرائز به تناسب نقش آن‌ها در رفتارهای آدمی، زیان‌های جبران ناپذیری را بر فرد و جامعه تحمیل خواهد نمود.
آرزوی انباشتن مال ، دست‌یابی به پست و مقام ، نشستن بر کرسی ریاست ، نیل به مقامات مختلف دنیوی و صدها مورد از مظاهر و جلوه‌های فریبنده زندگی دنیا که هزاران هزار نفوس آدمیان را مجذوب خویش ساخته، آنان را تا سر حدّ جنون به اقداماتی هم‌چون تباه کردن مال و حیثیت و حقوق و جان دیگران واداشته، همه و همه از انحراف این سرمایه ارزشمند یعنی غریزه کمال‌جویی سرچشمه می‌گیرد.
و از همین جا بیش از پیش به نقش الگوها، جاذبه‌ها، فرهنگ‌ها و مربیان پی خواهیم برد.

هدایت

دانشمندان، عالمان و مربیان امور تربیتی باید بکوشند با بالا بردن سطح معرفت و شناخت امت اسلامی، آنان را با کمال حقیقی که چیزی جز ذات واحد بی همتای الهی و تقرّب به ساحت اقدسش نیست آشنا نموده، از بیراهه رفتن این موهبت گرانبار و این سرمایه بزرگ الهی که سقوط در ورطه انواع و اقسام تباهی‌ها را در پی خواهد داشت جلوگیری نمایند.

کنجکاوی

علاقه به علم و آگاهی و حقیقت‌جویی که از آن به نام کنجکاوی یاد می‌کنند و از انگیزه کمال‌جویی سرچشمه می‌گیرد یکی از غرائز مهم آدمی‌ است که ریشه و منشأ بسیاری از فعالیت‌های فکری و فرهنگی انسان بوده، هدایت یا انحراف آن، نقش تعیین کننده‌ای در سرنوشت او ایفا می‌کند.

اثرات

غریزه کنجکاوی از کودکی ، انسان را به فعالیت و جستجو و سؤال و تحقیق وا می‌دارد و هر قدر قوی‌تر باشد پی‌گیری انسان در کشف مجهولات و دست‌یابی به حقایق و واقعیات عالم شدیدتر خواهد بود.
پیشرفت‌های شگفت‌انگیز علم و دانش ، اختراعات و اکتشافات فراوان دانشمندان، تحقیقات گسترده در زمینه‌های مختلف برای شناخت اسرار عالم خلقت، تعمیق علوم دینی و صدها نمونه از این قبیل امور مرهون وجود غریزه علم‌جویی و حقیقت‌خواهی انسان می‌باشد.

امتیاز انسان

حقیقت‌جویی از امتیازات انسان است.
وجود این غریزه منشأ بسیاری از سؤالات علمی، فکری، فرهنگی، دینی و معنوی است.
انسان همین که با خود و جهان پیرامونش آشنا شد، چنان‌چه به خاطر تعلقات مادی، دچار روزمرگی نشده، از دریچه اندیشه و تفکّر با آن‌ها برخورد نماید، می‌خواهد بداند کیست؟ از کجا آمده؟ به چه منظور آمده؟ سرانجام به کجا خواهد رفت؟ می‌پرسد: این جا کجاست؟ نظام این عالم در دست کیست؟ چه باید کرد؟ و چنان چه پاسخ مناسبی نیابد آرامش از او سلب خواهد شد.

انحراف

کنجکاوی و حقیقت‌جویی، انسان را تشنه و شیفته کشف واقع می‌نماید.
قناعت به پاسخ‌های تردیدآمیز و اکتفا کردن به بافته‌ها و ساخته‌های ذهنی و دور از حقیقت، حاکی از انحراف و کم نور شدن این سرمایه عظیم و این نیروی خداداد حقیقت‌جو است.
رهبران آسمانی بیش از هر چیز نسبت به احیای این غریزه انسانی در مردم اهتمام داشته‌اند.

هدایت

قرآن ، این کتاب انسان‌ساز نیز با شدیدترین لحن از کسانی که این انگیزه را به کار نینداخته و به خاطر عدم تفکّر به افرادی نابینا و ناشنوا مبدّل شده، هم‌چون چارپایان بلکه بدتر از آن ها گشته‌اند، مذّمت نموده، می‌فرماید:
«أُوْلَئِِکَ کَالأَْنْعَامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُوْلَئِکَ هُمُ الْغَافِلُونَ؛

[۶] اعراف/سوره۷، آیه۱۷۹.

«آنان هم‌چون چارپایانند، بلکه گمراه‌تر (زیرا قوّه ادراک دارند ولی تحقیق و سؤال نمی‌کنند) آن‌ها همانند غافلانند».
و برای جهت دادن و هدایت صحیح این غریزه و حراست آن از انحراف و دریافت اطلاعات غیر واقعی، پیروان خود را از پی‌گیری و حقیقت انگاشتن مورد گمان و ظنّ بر حذر داشته، «یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُوا اجْتَنِبُوا کَثِیرًا مِّنَ الظَّنِّ إِنَّ بَعْضَ الظَّنِّ إِثْمٌ» و «وَ إِنَّ الظَّنَّ لَا یُغْنِی مِنَ الْحَقِّ شَیْا »

[۷] حجرات/سوره۴۹، آیه۱۲.

[۸] نجم/سوره۵۳، آیه۲۷.

به پرسش از « اهل ذکر » که مبین حقایق و واقعیات هستند ترغیب فرموده است: «فَسْلُوا أَهْلَ الذِّکْرِ إِن کُنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ»

[۹] نحل/سوره۱۶، آیه۴۳.

قدرت‌دوستی و قدرت‌طلبی

قدرت‌خواهی و میل به داشتن قدرت یکی دیگر از غرائز مهم آدمی‌ است که از غریزه کمال‌جویی منشعب می‌شود.

تحلیل غریزه

انسان ذاتاً طوری خلق شده که دوست دارد قدرتی داشته باشد که او را در مسیر رفع نیازهای زندگی و فراهم آوردن امکانات و زمینه حیاتی متناسب با شأن انسانی او بر جمیع مشکلات فایق گرداند.
هنگامی‌ که خود را فاقد چیزی می‌بیند و از فقدان آن رنج می‌برد و یا انجام کاری را ضروری و لازم می‌پندارد و طبعاً دست‌یابی به آن چیز و تحقّق آن کار، مستلزم داشتن قدرتی متناسب با بزرگی و ارزش آن است، میل به قدرت‌طلبی ، او را به حرکت، تلاش و فعالیت وا می‌دارد و چنان‌چه خود را از نیل به مقصودش ناتوان بیابد، در اندیشه فراهم آوردن اسباب و لوازمی‌ خواهد افتاد که او را قادر بر انجام کار مورد نظرش نماید و از این طریق، در سایه تلاش فکری و بهره‌گیری از دانش و تجربه ، به توسعه قلمرو قدرت خویش می‌پردازد و هر قدر دایره معلومات او توسعه می‌یابد، بر تمایل و علاقه‌اش نسبت به دست‌یابی به قدرت بیشتر افزوده می‌گردد، تا آن جا که مایل است همه چیز و همه کس را تحت س